24
Cari kasi Isak bini
Abraham pung umur panjang sampe dia su tua sakali. Deng TUHAN jaga bae-bae sang dia, ais kasi dia idop deng dame-sejahtera. 2-3 Abraham ada pung orang parcaya satu, yang urus dia pung harta samua. Satu kali, Abraham pange sang dia, bilang, “Dengar bae-bae! Beta minta lu sumpa mati,* pake TUHAN pung nama. Andia, Tuhan Allah yang bekin langit deng bumi. Bilang, lu sonde bole ame nona dari ini orang Kana'an dong, ko kasi kawin deng beta pung ana Isak. Ma, lu musti pi di beta pung negrí asal, di beta pung kelu dong. Lu cari di situ, satu nona ko kotong kasi kawin deng beta pung ana.”
Ais itu hamba tanya sang Abraham, bilang. “Bae, bapa! Ma karmana kalo itu nona sonde mau iko datang di sini? Kalo bagitu, na, beta musti bawa bapa pung ana ko pi kawin di sana, ko karmana?”
Abraham manyao, bilang, “Lu inga bae-bae! Biar karmana ju, lu sonde bole bawa beta pung ana pi sana! Inga te TUHAN yang pegang kuasa di langit, su bawa kaluar sang beta dari beta pung negrí asal, ais antar sang beta sampe di ini tana. Deng Dia su ika janji deng beta, bilang, ‘Nanti Beta kasi ini tana samua sang lu pung turunan.’ Jadi, lu jang kawatir! Lu pi sa. Te nanti Tuhan suru Dia pung ana bua dari sorga datang buka jalan kasi sang lu, ko lu bisa katumu itu nona yang nanti jadi beta pung ana pung bini. Ma kalo itu nona sonde mau iko sang lu datang di sini, na, lu bebas dari ini sumpa. Biar karmana ju, lu jang bawa beta pung ana pi di sana.”
Lantas, itu hamba angka sumpa sang Abraham, bilang, nanti dia bekin iko Abraham pung mau samua.
10 Tarús itu hamba pili ame onta sapulu ekor. Ais dia mua macam-macam barang yang bagus di itu onta dong. Ju dia barangkat pi di Nahor pung kota di Mesopotamia.
11 Ahirnya, itu hamba sampe di itu kota. Ais dia kasi barenti cape dia pung onta dong di pinggir kota, deka satu parigi. Itu waktu su sore, pas deng ada ana-ana parampuan dong pi timba aer di itu parigi. 12 Ais, itu hamba sambayang, bilang, “TUHAN, beta pung bos, Abraham pung Allah. Tolong buka jalan, ko biar beta pung jalan ni, dapa hasil yang bae. Kasi tunju Tuhan pung hati bae sang beta pung bos, deng inga dia pung janji kasi sang beta. Jadi, biar beta dapa katumu Isak pung calon bini. 13 Tuhan, beta ada badiri di pinggir parigi ni. Deng nona-nona dari kota ada datang timba aer di sini. 14 Jadi, beta minta bagini: Kalo beta omong deng satu nona, bilang, ‘Nona, é. Tolong kasi turun lu pung pareuk aer ko kasi beta minum sadiki dolo.’ Kalo dia manyao, bilang, ‘Bapa minum sa. Deng nanti beta kasi minum bapa pung onta dong ju.’ Na, itu jadi tanda, bilang, itu nona yang Tuhan su pili jadi Isak pung bini! Deng tanda yang bagitu, beta tau, bilang, Tuhan su kasi tunju Tuhan pung bae sang beta pung bos, Abraham.”
Abraham pung hamba katumu nona Ribka
15-16 Dia balóm abis sambayang, te satu nona datang. Dia pung nama Ribka. Dia tu, Abraham pung adi Nahor deng dia pung bini Milka pung cucu. Ribka pung bapa, nama Betuel. Ribka tu, manis sakali, deng masi parawan. Dia turun pi dalam itu parigi, ais isi dia pung pareuk aer, ais nae kambali.
17 Waktu Ribka sampe di atas, ju Abraham pung hamba lari pi sang dia. Ais dia minta, bilang, “Nona. Tolong kasi beta minum sadiki dolo.”
18 Ais, itu nona manyao, bilang, “Minum sa, om!” Tarús dia kasi turun capát-capát dia pung pareuk aer, ko kasi minum itu hamba. 19 Minum abis ju, itu nona bilang, “Biar ko beta timba aer kasi om pung onta-onta dong, ko dong minum sampe puas.” 20 Tarús dia pi po'a aer pung sisa di binatang dong pung tampa minum. Ais dia lari turun-nae timba aer dari itu parigi, ko kasi minum itu onta dong samua, sampe dong puas. 21 Abraham pung hamba badiri diam-diam, ko pasang mata lia itu nona pung karjá. Dia pikir-pikir bilang, “Ini nona yang Tuhan pili, ko?”
22 Itu onta dong samua minum sampe puas. Ju itu hamba ame cincin idong mas, deng satu pasang galáng mas ko taro di itu nona pung tangan dua-dua. 23 Ais, itu hamba tanya, bilang, “Nona pung bapa, nama sapa? Kalo bisa, na, beta manumpang tidor di nona pung bapa pung ruma.”
24 Ju itu nona manyao, bilang, “Beta pung bapa, nama Betuel. Beta pung ba'i, Nahor. Deng beta nene, Milka. 25 Di botong pung ruma ada tampa tidor cukup kasi om dong. Deng ada rumput banya kasi om pung binatang dong.”
26 Ais, itu hamba tondo ko sémba sang TUHAN. 27 Ju dia omong, bilang, “Puji Tuhan! Tuhan su buka jalan kasi sang beta, sampe beta su dapa katumu langsung deng bos Abraham pung kelu di sini. Deng bagitu, Tuhan su kasi tunju Tuhan pung hati bae kasi sang beta pung bos, Abraham, deng su bekin jadi dia pung janji sang beta.”
28 Ais, itu nona lari pulang capát-capát, ko carita kasi isi ruma dong samua, apa yang su jadi. 29-30 Ribka pung kaka laki-laki, nama Laban. Waktu dia lia itu barang mas, deng dengar Ribka pung carita, tarús Laban lari kaluar capát-capát, ko pi katumu deng itu hamba yang masi badiri deng dia pung onta dong deka itu parigi. 31 Lantas, Laban omong, bilang, “Om! TUHAN su antar sang om deng salamat sampe di sini. Jadi, jang badiri di luar sini! Mari pi di botong pung ruma. Botong su sadia kamar. Makanan buat om pung onta dong, ju limpa.”
Abraham pung hamba maso minta sang Ribka
32 Ais ju, Abraham pung hamba iko sang Laban, ko maso pi di Betuel pung ruma. Tarús, Laban dong bantu kasi turun muatan dari onta dong. Abis, dong kasi onta dong makan rumput. Dong ju bawa aer ko itu hamba deng dia pung orang-orang dong cuci kaki. 33 Waktu dong ator makan di meja, ju itu hamba bilang, “Botong ada mau makan, ma beta minta parmisi ko mau kasi tau satu maksud dolo.”
Ju Laban manyao, bilang, “Om, omong sa.”
34 Tarús itu hamba bilang, “Beta ni, bosong pung ba'i Abraham pung hamba. 35 TUHAN su kasi berkat bam-banya sang beta pung bos, sampe dia jadi talalu kaya. Tuhan su kasi sang dia mas-perak, hamba laki-laki deng parampuan, deng binatang bam-banya, andia: sapi, onta, keledai, deng kambing-domba. 36 Waktu beta pung bos laki-bini su tua, ju mama Sara barana kasi bos Abraham satu ana laki-laki. Dia yang nanti tarima bos Abraham pung pusaka samua. 37 Jadi bos Abraham suru beta sumpa bilang, ‘Lu sonde bole ame nona Kana'an, ko kasi kawin deng beta pung ana Isak. 38 Ma lu musti ame nona dari beta pung kelu dong sandiri, jadi dia pung bini.’
39 Ais beta tanya sang bos, bilang, ‘Karmana kalo itu nona sonde mau iko sang beta?’
40 Lantas dia manyao, bilang, ‘TUHAN yang beta salalu iko Dia pung mau, nanti suru Dia pung ana bua dari sorga datang buka jalan kasi lu, biar lu bisa dapa satu nona dari beta pung kelu sandiri, ko jadi beta pung ana pung bini. 41 Ma kalo beta pung kelu dong tolak ko sonde mau lapás itu nona datang di sini, na, lu bebas dari itu sumpa.’
42 Jadi, waktu tadi sampe di parigi, beta sambayang dalam hati, bilang, ‘TUHAN, beta pung bos Abraham pung Allah. Tolong buka jalan, ko biar beta pung jalan ni, dapa hasil yang bae. Biar beta katumu Isak pung calon bini. 43 Tuhan, beta ada badiri di pinggir parigi ni. Deng nona-nona dari kota ada datang timba aer di sini. Jadi, beta minta bagini: Kalo beta omong deng satu nona, bilang, “Nona, é! Tolong kasi turun lu pung pareuk aer ko kasi beta minum sadiki dolo.” 44 Kalo dia manyao, bilang, “Bapa minum sa! Deng nanti beta kasi minum bapa pung onta dong ju.” Na, itu jadi tanda, bilang, itu nona yang Tuhan su pili jadi beta pung tuan muda pung bini!’
45 Beta balóm sambayang abis, te nona Ribka su datang bawa dia pung pareuk aer, ko timba aer di parigi. Waktu dia nae pi atas, ju beta minta, bilang, ‘Nona, kasi beta minum sadiki dolo.’ 46 Ju dia kasi turun dia pung pareuk aer capát-capát, ko bilang, ‘Om minum sa! Deng nanti beta kasi minum om pung onta dong ju.’ Ais beta minum, deng beta pung onta dong ju minum.
47 Lantas, beta tanya, bilang, ‘Nona pung bapa, nama sapa?’
Ju dia manyao, bilang, ‘Beta pung bapa, nama Betuel. Beta pung ba'i, Nahor. Deng beta pung nene, Milka.’ Ais ju beta kasi pake cincin di dia pung idong, deng taro satu pasang galáng mas di dia pung tangan.
48 Tarús beta tondo ko sémba sang Tuhan, bilang, ‘Puji Tuhan! Tuhan su buka jalan kasi sang beta, sampe beta su dapa katumu langsung deng bos Abraham pung kelu di sini. Deng beta su dapa katumu langsung deng tuan muda Isak pung calon bini.’ 49 Jadi sakarang, kalo bapa dong mau kasi tunju sayang sang beta pung bos Abraham, na, kasi tau sang beta tarús taráng. Deng kalo sonde, na, kasi tau tarús taráng sa. Ko biar beta tau beta musti bekin apa.”
Ribka pung kelu dong tarima pinangan
50 Itu hamba omong abis, ju Laban deng Betuel manyao, bilang, “Kalo TUHAN su ator ame bagitu, na, botong mau bilang apa lai. 51 Nona Ribka ada di sini. Ame sang dia ko bawa pi sana suda. Biar dia jadi ba'i Abraham pung ana mantu, iko apa yang TUHAN su ator.”
52 Dengar bagitu, ju Abraham pung hamba tondo sampe di tana ko minta tarima kasi sang TUHAN. 53 Tarús, dia angka kasi kaluar barang-barang mas-perak, deng pakean bagus-bagus ko kasi sang Ribka. Dia ju kasi sang Ribka pung kaka deng mama, hadia yang mahal-mahal. 54 Ais itu, ju Abraham pung hamba, deng dia pung orang-orang dong, dudu makan pesta. Ais dong tidor di situ. Dia pung beso pagi, dong bangun, ju itu hamba kasi tau sang tuan ruma, bilang, “Beta minta isin, ko kalo bisa na, botong mau pulang sakarang pi beta pung bos.”
55 Ma Ribka pung kaka deng dia pung mama bilang, “Ko mau buru-buru barangkat bekin apa? Biar ko Ribka tenga deng botong barang sapulu hari bagitu dolo. Abis, na, bawa sang dia pi suda.”
56 Ma itu hamba manyao, bilang, “Aduu! Jang tahan sang beta! Te TUHAN su tolong sang beta, sampe beta su katumu sang tuan muda pung bini. Jadi, mama dong lapás sang botong, ko botong pulang pi lapor sang bos dolo.”
57 Tarús dong manyao, bilang, “Bagini! Mari ko kotong tanya langsung sang Ribka sa. Dia pung mau karmana?”
58 Ju dong pange sang dia ko tanya, bilang, “Ribka! Sakarang, tarsará lu sa. Lu mau iko memang deng ini orang, ko karmana?”
Ais, itu nona manyao, bilang, “Beta mau.”
Lari baroit—Isak deng Ribka kawin
59-60 Lantas, dong lapás sang Ribka, deng dia pung hamba parampuan yang urus sang dia dari kici, ko pi deng Abraham pung hamba dong. Ju dong omong kasi berkat sang Ribka, bilang, “Rika! Botong harap Tuhan kasi lu barana bam-banya, ko lu pung turunan nanti jadi ribu-ribu. Deng botong ju harap lu pung turunan dong bekin kala musu-musu dong!”
61 Ais itu, Ribka deng dia pung hamba parampuan dong manyimpan dong pung barang-barang, ju dong nae onta, ko barangkat memang, iko Abraham pung hamba dong.
62 Isak ada tenga di tana Negeb. Itu waktu, dia baru pulang dari parigi di Beer Lahai Roi. 63 Satu sore, dia kaluar dari tenda ko jalan-jalan cari angin. Dia angka muka, ju dia dapa lia onta-onta dong datang.
64 Waktu Ribka dapa lia sang Isak, ju dia turun capát-capát dari dia pung onta. 65 Ju dia tanya sang Abraham pung hamba, bilang, “Om! Itu pak yang ada jalan datang di sana tu, sapa?”
Itu hamba manyao, bilang, “Andia beta pung tuan muda.” Ju Ribka ame dia pung salendang ko tutu dia pung muka.
66 Ais, itu hamba lapor samua sang Isak. 67 Tarús Isak bawa maso Ribka pi dalam dia pung mama pung tenda, ju dong dua kawin. Isak sayang mo mati sang Ribka, andia ko dia sonde susa lai deng dia pung mama pung mati.
* 24:2-3 Bahasa Ibrani bilang “Taro lu pung tangan di beta pung lelak.” Dia pung arti, sumpa mati. 24:10 Dalam bahasa Ibrani, itu tampa pung nama Aram-Naharaim . Sakarang itu tampa ada di Siria pung bagian utara. 24:22 Bahasa Ibrani bilang ‘cincin idong mas pung barát satenga syekel (andia 6 gram)’. Ais, itu dua galáng mas pung barát ‘10 syekel (sama deng 114 gram)’.