6
Yesu Iyei Tool Mai Pang Lal Kidi Yuda Ke Sungunu Lapau
(Matiu 12:1-8; Maka 2:23-28)
Ye lal kidi Yuda ke sungunu atu in, ngan Yesu iye di galiunu tipa a titoo dada, ngan le tilo kumu lono ke dingding patunu ke kaningi. Motong Yesu di galiunu tikap dingding patunu tina pattu a tiwuluwulu ye baedi a kulini du tana, inbe tikan kanono. Ngan di Paresi pattu tikamata di, le nga tipasak pang di nen, “Ai, nga yelei a kayei dada yo ger kiam Yuda igunkalam be amyei ye lal ke sungunu tiap nga?”
Motong la Yesu iraua betanga kidi Paresi tina nen, “Ang nga kakinkata rau yo igasa so yo Dawiti iyeii ye kene yo iye di tooltool ki pitolo di ye i, in pitiap, too? Ya in idewe a ilo rumu ke Maro lono, lo ikap porong yo tiyei paroranga ye nga. Ngan porong tina, ngan di tooltool ke paroranga so leu la be tikan nga, bong di tooltool sokorai, ngan tiap. Bong Dawiti ikap porong tina a ikan, inbe ikap pang di tooltool ki a tikan lapau.” Motong la Yesu iwete pang di nen, “Tool Moolmool ke Maro, in ya la iyei Tool Mai pang lal kidi Yuda ke sungunu i.”
Yesu Ikarata Tool Atu Yo Baene Ikap Rama In Le Dook Mata Mulu
(Matiu 12:9-14; Maka 3:1-6)
Ke kapala iman a ila, motong la lal kidi Yuda ke sungunu san mulu pombe. Le nga Yesu ilo rumu kidi Yuda ke gaongo a ipatomonai di tooltool. Ngan le ipuske tool tamoto atu yo baene oonoo ikap rama i. Ngan di Paresi pattu, inbe di pannoongoo ke ger ke Maro nga, ngan tisere dada yo be tikaua Yesu pang ye di kuto maimai ke karatanga betanga a tiweteweta ye urata ki yo iyei nga. Le nga matadi kenen ye be tikamata, ole ikarata tool tani yo ikap rama in ye lal kidi Yuda ke sungunu, too tiap. Bong Yesu ikamata di tina yo lodi wetewete nen nga, le nga iwete pang tool tani yo baene ikap rama in nen, “Oi, kumadit a se kukodo dama kidi tooltool nga.” Le nga tool tani imadit lo ikodo ye ni tani in.
Motong la Yesu iwete pang di nen, “Oo, nga be atorang. Ger ke Maro iwete belei ye lal kidi Yuda ke sungunu? Iwete be tayei dada dook mata pang di tooltool, too be tayei dada dook tiap pang di? Too, iwete be talon di tooltool a tiyepe dook mata, too be tagarung di a timmata?”
10 Yesu matana pang ye di tooltool tina le imot, motong iwete pang tool yo baene ikap rama in nen, “Oo, kupadunu baem in.”
Le nga tool tani ipadunu baene, ngan baene tani in dook mata mulu. 11 Bong di kuto maimai ke ger ke Maro tiye di Paresi katedi malmal dook tiap pang Yesu, le di tapdi tiwetewete ye soo so yo be tiyeii pang Yesu i.
Yesu Ipootoo Di Aposol Sangaul Be Ru
(Matiu 10:1-4; Maka 3:13-19)
12 Ke kapala iman a ila, motong la ye ke atu in Yesu inau a ilo pang ye kawal atu a be nen ngan lo ipatarau pang Maro. Le ye bong tani in ipas le ipatarau pang Maro le du muntu. 13 Muntu ke se, motong la ikiu di galiunu tina a timan ye, ngan le ipootoo di sangaul be ru la itar di be tiyei aposol panga nga. 14 Ngan di tooltool tina ngan atu ene la Simon yo Yesu ikiui ene san ye Pita i. Inbe ipootoo Antares yo Simon tani in taini i, inbe Yemis ye Yowan ye Pilip, inbe Batolomiu, 15 inbe Matiu ye Tomas ye Yemis yo Alpias natunu i, inbe Simon yo tiwete ene san ye Selot i,* Di tooltool yo tiwete di ye di Selot nga, ngan di tooltool ke sorringi di Rom ye tana kidi Yuda. 16 inbe Yuta yo Yemis natunu i, inbe Yuta Iskariot, tool tani yo be pang dama ni ngan itara Yesu la di koi ki baedi i.
Yesu Ikarata Di Tooltool Alunu Yo Matamatenge Ikap Di Nga
(Matiu 4:23-25)
17 Motong Yesu iye di aposol ki tina sangaul be ru, ngan tipa ke kawal a tisi a si tikodo ye tana lolowo atu. Ngan di galiunu tina alunu kaiye tiyepe nangan. Inbe di tooltool alunu kaiye tipa ke tana mai Yudia, inbe malala mai Yerusalem a tisi, inbe kapala tipa ke tiek ye malala maimai yo Taia le Saidon, ngan tise a se tiyepe lapau. 18 Di ngan timan pang ye Yesu a be man tilongo betanga ki, inbe ikarata di ye matamatenge kidi a nen ngan tinidi dook mata mulu. Inbe di tooltool kapala yo so sadi tiyepe ye di nga, ngan inganga so sadi ye di a tinidi dook mata mulu. 19 Inbe di tooltool alunu tina tikapye be titoko Yesu tinini, yesoo gurana mai san iken ye, le ikarata di tooltool le imot yo matamatenge ikap di, ngan le tinidi dook mata mulu.
20 Motong la Yesu matana pang ye di galiunu tina, inbe iyei ne,
“Ang di tooltool yo ballingamim tiap nga, ngan lomim ponana, yesoo Maro ole iyei urata dook mata pang a matan kalang.
21 Ang di tooltool yo nookoot ngan kakana pitolo nga, ngan lomim ponana,
yesoo ole Maro iyei urata dook mata pang le kakan kapo sung.
Ang di tooltool yo nookoot ngan katangtang nga, ngan lomim ponana,
yesoo ole Maro iyei urata dook mata pang le kangele.
22 Ang di tooltool yo di tooltool tikamatang katoo Tool Moolmool ke Maro, a lodi dook tiap pang inbe tingangang nga, ngan lomim ponana.
Inbe ang di tooltool yo tiwete betanga dook tiap pang, inbe tigarung emim a tiwete be ang ngan di tooltool dook tiap nga, ngan lomim ponana lapau,
yesoo ole Maro iyei urata dook mata pang.
23 “Kumata le be tiyei urata nen pang nga, ngan lomim ponana a kapases, yesoo balingi ke urata kootoonoo kiang la inamang a iken ye malala ke Maro ngo. Awete nen nga, yesoo muku ngan di tiudi tiyei urata gaongo nen ngan pang di Maro koonoo lapau.
24 Bong atoo, ang tooltool yo ballingamim nga, ngan kin kakamatang dook leu, yesoo so yo lomim ponana ye nga, ngan nangan leu la kakap koot nga.
25 Atoo, ang di tooltool yo nookoot ngan kakan kapo sung nga, ngan kin kakamatang dook leu,
yesoo pang dama ni, ngan ole kakana pitolo.
Atoo, ang di tooltool yo nookoot ngan lomim ponana a kangele nga, ngan kin kakamatang dook leu,
yesoo pang dama ni nga, ngan ole lomim modoko a katang.
26 Atoo, ang di tooltool yo di tooltool kapala tiyitmak emim nga, ngan kin kakamatang dook leu,
yesoo in dada tani yo muku ngan di tiudi tiyeii pang di tooltool kaplungunu yo tiwete di ye Maro koonoo, in nain.”
Kayei Dada Dook Mata Pang Di Koi Kiang
(Matiu 5:38-48; 7:12)
27 Yesu iwete mulu nen, “Bong ang di tooltool yo katar talngamim a kalongo betanga kiau nga, ngan awete pang nen, lomim pang di koi kiang mai san, inbe kayei dada dook mata pang di tooltool yo tigarungang, ngan lapau. 28 Inbe tooltool yo tiwete betanga dook tiap a be tigarungang ye nga, ngan kapatarau pang Maro be iyei urata dook mata pang di. Inbe di tooltool yo tiyei dada dook tiap pang nga, ngan kapatarau pang Maro ye di, a be nen ngan ilon di. 29 Kumata be tool atu ipodo pangam nga, ngan kuportak le kupasanga pangam san pang ye lapau. Inbe kumata be tool atu ipinoo sousoungu matolene kiong nga, ngan kin kulele be, bong kumalum pang a ikaua sousoungu mannipunu kiong in lapau. 30 Inbe kop so pang di tooltool le imot yo titorong ye so nga. Inbe kumata be tool atu ikap so kiong nga, ngan kin kuwete katkat panga a ipamulu be. 31 Ngan nanga, dada dook mata yo lomim be di tooltool tiyei pang nga, ngan ang ole kayei dada gaongo leu pang di nen lapau.
32 “Kumata be lomim mai san pang di tooltool yo lodi mai san pang, ngan leu nga, ngan ole sei be ikamatang a iyitmak emim be ang nga tooltool dook mata i? Ngan di tooltool ke yeingi noonoo, ngan lodi mai san pang di tooltool yo lodi mai san pang di, ngan lapau. 33 Kumata be kayei dada dook mata pang di tooltool yo tiyei dada dook mata pang, ngan leu nga, ngan ole sei be ikamatang a iyitmak emim be ang nga tooltool dook mata i? Ngan di tooltool ke yeingi noonoo, ngan tiyei dada gaongo leu nen lapau. 34 Inbe kumata be kakap so ye bun pang di tooltool yo lomim tar di be ole tirau, ngan leu nga, ngan ole sei be ikamatang a iyitmak emim be ang nga tooltool dook mata i? Ngan di tooltool ke yeingi noonoo, ngan lapau, tikap so ye bun pang di diedi tooltool ke yeingi noonoo, yesoo lodi tar di nen be ole tirau bun tina dook le imot. 35 Bong lomim mai san pang di koi kiang, inbe kayei dada dook mata pang di. Inbe kakap so ye bun pang di tooltool yo lomim tar be di ngan ke be ole tirau bun kootoonoo kiang tiap nga. Kumata le be kayei nen nga, ngan la be pang dama ni nga, ngan ole Maro ikap balingi maiyoko pang ye urata kootoonoo kiang, inbe kayepe ben Tool Mai Maro yo iyepe ete in di natunu. Yesoo, ya in iyei dada dook mata pang di tooltool yo lodi ponana panga tiap nga, inbe pang di tooltool yo ke yeingi dada dook tiap, ngan lapau. 36 Le lomim mulumulu ye di tooltool a lomim dook mata pang di ben yo Tamamim lono mulumulu yang a lono dook mata pang nga.”
Dada Yo Be Kayei Pang Di Diemim Nga
(Matiu 7:1-5)
37 Yesu iwete mulu nen, “Kin kakamata dada kidi diemim yo tiyei, ngan kawete be di ngan tooltool dook tiap, ngan be. Ole nen ngan Maro ikamatang ben ang nga tooltool dook tiap lapau. Inbe kin kakamata dada kidi diemim yo tiyei, ngan kawete be di ngan tooltool ke yeingi noonoo le dook mata ngan nen be Maro iyemenai di ye. Ole nen ngan Maro ikamatang ben ang nga tooltool ke yeingi noonoo le dook mata be iyemenai ang lapau. Inbe kumata le be kagiri noonoo kidi diemim yo tiyei pang nga, ngan ole Maro igiri noonoo kiang nen lapau. 38 Kakap so pang di tooltool ngan ole Maro ikap so pang lapau. Moolmool, ole Maro ikap so dook mata alunu kaiye pang a ipaponang le idu lopo be ise a ipon takataka le be imasukurai. Le dada yo kayei pang di diemim nga, ngan Maro ole iyei nen pang lapau.”
39 Motong la Yesu ikatte betanga pang di nen, “Ke be tool mata kis atu irara ene mata kis san, too? Tiap! Ngan ole yaru timol du gomo lono. 40 Ngan kase yo iyepe ye ni ke patomonaingi i, in o ke be illoso pannoongoo ki le ilo ete ye, ngan tiap. Bong kumata be itar talngana dook a ikap betanga ke pannoongoo ki le lon galanga ye dook nga, ngan ya in ole dawa ben pannoongoo ki.
41 “Nga yelei be kumata tidi mitiap yo iken ye taim matana i, e lom tutu kai palunu maiyoko yo iken ye matam, in tiap nga? 42 Be ong taum kumata kai palunu maiyoko yo iken ye matam, in tiap nga, ngan yelei be kuwete pang taim ne, ‘Taik, au i lok be apaia tidi mitiap yo iken ye matam in.’ Ona, ong in tool ke kaplungunu! Lom be nen ngan ong taum kukulu kai palunu maiyoko yo iken ye matam in muku a kumata ni dook, lo ngan be kupaia tidi mitiap yo iken ye taim matana i.”
Kai Dook Tiap Ipu Ngan Kanono Dook Tiap
(Matiu 7:16-20; 12:33-35)
43 Yesu ikatte betanga san mulu nen, “Kai yo dook mata i, in be ipu ngan kanono dook tiap, ngan tiap. Inbe gaongo leu, kai yo dook tiap i, in be ipu ngan kanono dook mata, ngan tiap lapau. 44 Ngan la kai tina be takamata puadi, ngan ole lod galanga ye di be in kai dook mata, too kai dook tiap. Le di tooltool ke be tila ye kai marini, a la tikaut kun puana ye tiap. Inbe di tooltool ke be tila ye ooroo kaudangdang, a la tigogo oodoo puana ye tiap lapau. 45 Ngan gaongo leu, tool yo dook mata i, in lon kaua urata ye so yo dook mata ngan leu, le ye dada le betebetanga ki nga, ngan ole ipapos so yo iken lono nga. Inbe tool yo dook tiap i, in lon kaua urata ye so yo dook tiap ngan leu, le ye dada le betebetanga ki nga, ngan ole ipapos so yo iken lono nga. Yesoo, so yo iken tool lono nga, ngan la iwete a ipas ye koonoo si mallangana nga.”
Dada Ru Ke Renge Rumu
(Matiu 7:24-27)
46 Yesu iwete mulu nen, “Nga yelei be kakiu au ye ‘Tool Mai, Tool Mai,’ bong katoo betanga kiau tiap nga? 47 Ngan tool yo iman potai yau a ilongo betanga kiau a itoo i, in tool belei? Ole awete nini tool tani in pang. 48 Ya in dawa ben tool atu yo lono be ire rumu ki i. Bong kulkulunu ngan ikele tana le idu lopo san, lo ngan be ipe saua du, inbe ikatete pat le du iparama saua punu. Motong la ire rumu ki lo sawa tina ngan pono. Le kene yo be ki imol a oongoo mai ipot le be itaktaka rumu ki tani ye in nga, ngan iduku tiap, yesoo tool in ire rumu ki le imede san. 49 Bong tool yo ilongo betanga kiau le itoo tiap i, in dawa ben tool atu yo ire rumu ki, bong ikele tana du lopo tiap, inbe ikatete pat le du iparama sawa punu tiap. Bong ipe saua du sokorai, inbe ire rumu ki lo saua tina ngan pono. Yeisa be ki imol a oongoo mai ipot, inbe itaktaka rumu ki tani, ngan le pattu leu be rumu ki tani iduku le imassoroko.”

*6:15 Di tooltool yo tiwete di ye di Selot nga, ngan di tooltool ke sorringi di Rom ye tana kidi Yuda.