Mangane Firindena
Yuda nun Isirayila Mangane Fe Taruxuna
Mangane Firinden kitabu yireni ito kui, na Yuda nun Isirayila manga dɔnxɛne nan ma fe falama. A yire singena (keli Mangane Firinden sora singen ma han sora 7), na Isirayila kala feen nan falama en xa. Mangane nan yi dɔxi a xun na naxanye mi yi tinxin Ala yɛɛ ra yi. Ala yi tin Asiriya mangan Salamanasari xa Samari taan tongo yɛngɛni, Isirayila manga taana. Na ligaxi nɛn ɲɛɛ kɛmɛ solofere ɲɛɛ mɔxɔɲɛn nun firin benun Marigi Yesu xa bari waxatin naxan yi. Asiriya mangan mɔn yi yamaan fɔxɔ kedenna suxu, a siga e ra konyiyani. Nabi Elise a fe taruxun yɛbaxi en xa sorani itoe yire wuyaxi kui, Eli a xarandiin naxan ti a ɲɔxɔni (Keli Mangane Firinden sora 2 ma han 13).
A yire firindena Isirayila yamanan yiifari fɔxɔn mangayaan nan ma fe yɛbama naxan xili Yuda, feen naxanye liga ɲɛɛ kɛmɛ ɲɛɛ tonge saxanna bun ma Yuda lu xanbini a yɛtɛ ma yamanan kɔmɛn fɔxɔn suxu xanbini yɛngɛni. (Keli Mangane Firinden sora 18 ma han sora 25) Dɔnxɛn na, Babilɔn mangan Nebukadanesari yi fa Yerusalɛn tongo yɛngɛni ɲɛɛ kɛmɛ suulun ɲɛɛ tonge solomasɛxɛ ɲɛɛ solofere benun Marigi Yesu xa bari, a yi Ala Batu Banxin kala, a yi Yuda yamanan muxu fisamantenne xali Babilɔn taani. Ala nan Isirayila kaane yulubine saran e ra na feen kui.
1
Eli yi Axasiyaa tantanna fala
Axabi faxa xanbini, Moyaba kaane yi murutɛ Isirayila kaane xili ma. Axasiya yi bira keli a kore banxin foye soden na Samari taani, a maxɔlɔ. Nayi, a xɛrane rasiga Baali-Sebubi suxuren maxɔdindeni, Ekirɔn taan muxune ala, alogo a xa a kolon xa a yiyalanɲɛ a maxɔlɔni. Koni, Alatalaa malekan yi a fala Eli Tisibi kaan xa, a naxa, “Siga, i sa Samari mangana xɛrane ralan kira yi, i a fala e xa, i naxa, ‘Ala mi Isirayila yi ba? Nanfera i sigama Baali-Sebubi suxuren maxɔdindeni, Ekirɔn kaane ala?’ Nayi, Alatala ito nan falaxi, a naxa, ‘I naxan nabaxi, na feen ma, i mi fa godoma i ya saden ma, i saxi dɛnaxan yi, i faxan mɛnna nin.’ ” Eli yi sa na fala e xa.
Xɛrane yi xɛtɛ Axasiya fɛma, a yi e maxɔdin, a naxa, “Nanfera ɛ xɛtɛxi?” E yi a yabi, e naxa, “Xɛmɛna nde nan texi nxu ralandeni, a yi a fala nxu xa, a naxa, ‘Ɛ siga, ɛ xɛtɛ mangan fɛma naxan ɛ rafaxi, ɛ sa a fala a xa, a Alatala ito nan falaxi, a naxa: Ala mi Isirayila yi ba? Nanfera nayi i xɛrane rasigama Baali-Sebubi suxuren maxɔdindeni, Ekirɔn kaane ala? Nanara, i mi fa kelima i ya saden ma, i saxi dɛnaxan yi, i faxan mɛnna nin.’ ” Axasiya yi e maxɔdin, a naxa, “Xɛmɛn yi kiin mundun yi naxan te ɛ ralandeni a falani itoe ti ɛ xa?” E yi a yabi, e naxa, “Muxun nan yi a ra naxan yi maxidixi sube kidi xabe kanna ra e nun kidi tagixidina a tagi.” Axasiya yi a fala, a naxa, “Eli, Tisibi kaan nan na ra!”
Axasiya yi wa Eli suxu feni
Axasiya yi sofa tonge suulun nasiga e nun e kuntigina. Kuntigin na yi te Eli fɛma geyaan xuntagi, a yi dɔxi dɛnaxan yi, a yi a fala a xa, a naxa, “Sayibana, mangana yamarin ni i ra, a i xa godo.” 10 Eli yi na kuntigin yabi, a naxa, “Xa sayiban nan n na, tɛɛn xa godo keli kore, a yi ɛ nun i ya sofa tonge suulunne gan.” Tɛɛn yi godo keli kore, a yi e nun a sofa tonge suulunne gan.
11 Axasiya mɔn yi sofa tonge suulun gbɛtɛye rasiga e nun e kuntigina. Kuntigin na yi a fala Eli xa, a naxa, “Sayibana, mangana yamarin ni i ra, a i xa godo mafurɛn.” 12 Eli yi a yabi, a naxa, “Xa sayiban nan n na, tɛɛn xa godo keli kore, a yi ɛ nun i ya sofa tonge suulunne gan.” Alaa tɛɛn yi godo keli kore, a yi e nun a sofa tonge suulunne gan.
13 Axasiya mɔn yi sofa tonge suulun e nun e kuntigin nasiga a saxandeni. Na kuntigin saxanden yi te, a to so, a xinbi sin Eli yɛtagi, a mafan, a naxa, “Sayibana, nxu nun n ma sofa tonge suulunna niin natanga. 14 N na a kolon, tɛɛn bata godo kore, a yi kuntigi firin fɔlɔne gan e nun e sofa tonge suulunne. Koni iki, n bata i mafan, n niin nakantan.” 15 Alatalaa malekan yi a fala Eli xa, a naxa, “Siga a fɔxɔ ra, i nama gaxu a yɛɛ ra.” Eli yi keli, a godo a fɔxɔ ra mangan fɛma. 16 A yi a fala mangan xa, a naxa, “Alatala ito nan falaxi, a naxa, bayo i bata xɛrane rasiga Baali-Sebubi suxuren maxɔdindeni, Ekirɔn kaane ala, alo Ala mi fa Isirayila yi naxan maxɔdinɲɛ falan na, i mi fa godoma i ya saden ma, i saxi dɛɛnde, amasɔtɔ i faxama nɛn.” 17 Axasiya yi faxa, fata Alatalaa falan na a naxan ti Eli xa. Yorami yi ti a ɲɔxɔni Yosafati a dii xɛmɛn Yehorami a mangayaan ɲɛɛ firindeni Yuda yi. Dii xɛmɛ yo mi yi Axasiya yii. 18 Axasiya kɛwali dɔnxɛne, a naxanye birin liga, ne sɛbɛxi Isirayila mangane taruxu kɛdine kui.