XZiÏ BÕid fciY SiLch LiXhch 
Ad-djF 
XciKiSi 
Ad-djF LiXhchS WhWhW Shdib ALm, DcbhMc bjd Shdib EBd, gMcS BLh Ad-bLiC EBdh fhch MHSc gFd bhWfc WhMhSc Fh×hciz ShBW UlWiAS SfciY AWiA UmGhBdh, ShBW bhWfcm FS bhDA FcpWz HciZ-UlGi, EWhT-DSib, ehei, WichftD bhWfcm ShBW bhDA FciA AfcD UmBWz UlWiAc bhWfm Mhchcm Ddhbi Zh SjË Fcm, ShBW DchcmE AUc FcpWz gjcj gjcj WhZhdiF gjcjÍh, WichftD ZmOiØcm ShBW GjZ AUc FcpWz Aèhc MS ZÙh Aèhc UcZhc ThFi gciA HmLmHi, Shchcm SjFhBA AWiA gicZhc Aèhc ZhUfhBS MhHh UiLpWz gMcS BLh cjgjèhc WhbC ZiW-AUb, bhWi AUbc AEdhU, bhWjf LjcSm AEA Aèhc GdiYhz 
B LiXhchc XDdh cjFjS ALm Ad-bLiD UlWiAS SfciY AWch, BOh Aèh XhFc GhL bcMiz gicZhc AGmci cjFjS ZDAW Fch EBLm, ShBW MiÙh ghdSm ZmgmîE SfciY WiLpWz BOhE bhZjUc GhL bcMi, Ac ghch UlWiAc bhWfc dhHi Gjfic GZcz 
EC LiXhchc ZCS Shdib ZhShBd EBLm biLhd Zh FiËh UiAz B Shdib, FmchbSi-bjMmMh, Ac SZdiHc ZDAWUi ZjMhBd EBLm, gMcS BLhC EBdh Aîh UlWiAc bhWfc dhHi AèhB cgbSz Ghdi ShW CLièhD gFd WbjWhc HjWhc bhYi XhEA MhDz ShBWC Aîh UlWiAc WhMhSc Fh×hciz 
Abch EC LiXhchc 19 cjFj 10 ADASE UmGi, gMcS BLhD FBch, “EC dhGhW Zm-XTi EFdcm SjFhBA Zhc FciA, Shchcm ZhKhWic dhHiC S Abi ZiW-AUb B UlWiAS ABLiz” 
dmGF XciKiSi Ac fbD 
Aèh XhFc gjFjbm EC LiXhch dmGLpW gMcS djF (c:)z XZiÏ BÕid fciY ThFi MhWh MhD, gMcS djFc Xmfh ALid gmFibi QhÃcz ShBW gMcS BLhc LhghZi gMcS XhCdjLc GmMbSE cBA WhWhW Umfc WhWhW MhSic HmLm Aèhc Fhdhb SZdiH FcShz gMcS BLh UlWiA ThFi ZmgmîE SfciY WmEAc EWjbhW 30 ZLc ZhUm EC LiXhch FiShZ AFhcm dmGh EBLmz EC Ad-djF LiXhch EBd gMcS djFc dmGh XDdh LiXhch, ZhUm ShBW LhghZi Whbh Whbc AcF LiXhch dmGLpWz 
DcbhMm ALm, 
(F) ajbiFh, gMcS DgiA Ac gMcS BLhc MWb Ac XDdh MiÙnHi 1:1-2:52 ADAS 
(G) Aèhc Fhb Fchc dhHi gMcS BLh MjBS EBdh 3:1-4:13 
(H) Hhdid MidhS gMcS BLhc FmchbSi Ac SZdiH 4:14-9:50 
(I) MmcjMhdmb MhEAc XTm gMcS BLh 9:51-19:27 
(K) MmcjMhdmb OhCWE gMcS BLh 19:28-21:38 
(L) gMcS BLhc UlG-Fì Ac bCS 22-23 cjFj 
(M) bCSc ZhUm MiÙh EBdh gMcS BLh 24 cjFj 
 
 1
 1-2 bghbhBÛ TiEYidhL, 
AXWhc S MhWh ALm, Abchc bhMm MmSh MmSh IOiLm, BSh Mmch XDdh ThFiC WiMc KCGm UmGLpW Ac SZdiHE FcLpW, Dchc bjGc FTh gjWiA ahdhbØm fbMiA ghci, ZCS bjbiWm dmGhS dhHLpWz  3 DcdhHi EGW AbiE AUi-EØ gÀdSh Shèhf FciA, DF DF Fci dmGiA AXWhcm MhWhWi GhW ahdh bWE Fcdhbz  4 EGhW ThFi AXWm fbMiSh XhcZh, AXWm AHm MmSh Shdib gjWLpW, BSh DÀmZhcm PiFz 
gMcS DgiA Ac gMcS BLhc MWb Ac XDdh MiÙnHi 
(1:5-2:52) 
gMcS DgiA (A:) WZic MWbc HhBZi GZc 
 5 chMh gmcjUm MmZdh DgjUiA Midh KhdhBch, EC fbD MmcjMhdmb OhCWE ZhDSjd-bjFhÐLc Bbhb EFdc bhMc DFMWc Whb ALid MhFhciAz ShBW ZWi BLchBdc bjd Bbhb ghcjWc GhÙhWc AZiA Udc bhWjfz ShW ZiZic Whb DdiLhZmS, DBWE ghcjWc ZJfc bhWjfz  6 Dch UlBEMWC Aèhc WMcE Fhbid UiWUhc ALdhz bhZjUc gFd gjFjb-AgFhb fjèAWh AUhD FcShz  7 EBdm Dch ALdh WiAEdhUi, ZiZi DdiLhZmS EBdh AOGjch Zmbhciz EC ghdSm UlBEMW bjcäi EBHmLpWz 
 8 DcbhMm EBÛ Udc BbhbSic UiW fmf EBA ShW WiMc Udc BbhbSic Zhci ABd, SmC MhFhciA Aèhc IcE BbhbSiS ALdhz  9 BbhbSi Fhbc WiEb bhYiF dOhci bhciA ShWm XLÙ Fch EBd, MhSm ShBW ZhDSjd-bjFhÐLc XZiÏ gmcmb fciYE ghbhBA AHc-GjfZD MhdhBWz  10 ShBW aiScm ESh MhdhBch, Ac Zhcm ZCS bhWfm UlA-UlcjU Fcchz 
 11 AGShC AHc-GjfZj MhdhWi OmZjdc QhBWmUi Aèhc DFMW YiciîhD ShWcm UcfW Uidhz  12 Yiciîhcm UmGiAC ShW Uid FhXiHmd, MhWE Qc ABdz  13 YiciîhD FBdh, “E MhFhciA, QchBE Whz gjWE, Aèhc UcZhcE Sjbhc UlA FZjd EBLmz Sjbhc ZiZi DdiLhZmSc IcE DF XjA EBZh, Sjbi DW Whb chGiE DgiAz  14 EC XjSm Sjbhc MiÙnHiS ZCS Gjfi ZhehBZh, ShBW MWb dEAD AcE ZCS MW Gjfi EBZhz  15 DBW S bhZjUc WMcE ZCS Ze BÌSi EBZhz MiÙnHiD FjWjUiWC AJHjcc fchZ Zh FjWjMhS Wifh GhBSh WhDz ShW bhʼc XmOE ThFSmC XhF cjgm Fhbid EBZhz  16 Ac ZWi BLchBdc ZCS bhWfcm Shchc bhZjU Aèhc ZhD YichB AWZhz  17 ShBW BdiAL WZic dhGhW giçS Ac ShÀSm bhdiFc AHm EBA ABZhz ABA ZhY EFdc Uidcm AEdhUc ZhD, Ac WhYcbhW EFdc Uidcm XcmMHhcic ZhD YichBZhz EC dhGhW bhZjUc dhHi DF Ud ZÙhcm ShBW XjchXjc SiAc FcZhz” 
 18 BSh gjWiA MhFhciAD Yiciîhcm FBdh, “Dc XcbhW FiSh, Abi FmbWm DFiW FcShb? Abi S Zjeh EBHmLi, Abhc ZCE DÀmcm bjcäi EBHmLpWz” 
 19 YiciîhD FBdh, “Abi MiZchBd, Abi Aèhc LhbWm AMic ThFiz Sjbhc dHm ZhSKiS FciA, EC Gjf-GZci Sjbhcm MhWhWic dhHiC AèhD Abhcm ZmMiLpWz  20 UmGiE, Abhc FTh fbD bS YdiZz EBdm Abhc bhS DFiW Wh FchD, BGhW YdiZhc AH XcMØ Sjbi ZjZh ZWiMiZhD, FjØh bhSShD XhcShD WhDz” 
 21 BZhD bhWfm MhFhciAc dhHi Zhc KhBchz ZhDSjd-bjFhÐLc aiScc EC XhF MhHhS ShW Umci Ec UmGiA, Shch gFd KiØhS XeiHmdhz  22 ZhUm MhFhciA ZhcBA ABdh, EBdm ShBW FjØhC bhSSh Xhcdh Whz ShBW ZjZh EBHmdh Ac Bfhch-AfhchD ZjMhBdhz B ghdS UmGiA bhWfm ZjMididh, XhF MhHhc aiScm ShBW FjWj UcfW XhBLpWz  23 BbhbSi Fhbc Zhci fmf EBA ghcdm, ShBW WiMc ZheiS HmdhHiz 
 24 DcZhUm ShW ZiZi DdiLhZmSc XmOE gjcjÍh ABd, DcUhD DdiLhZmS XhK bhf Zheic Zhcm ZhcBdh Whz  25 ShBW FBdh, “BSh S AèhB didh-Gmdhz bhWfc HmLm Abi Mm GjOhc ahHi EBLi, EC GjOhc fcb gchWic dhHi ShBW Abhc ZhD GiAd FcLpWz” 
BLh cjgjèhc MWbc HhBZi GZc 
 26-27 DdiLhZmSc XmOE MmZdh LD bhfc gjcjÍh, EC fbD Hhdid Midhc WhLhcS HhCS DFMW AZiASi fSi Whci ALdh, DW Whb ZiZi bciEbz AèhD MiZchBd Yiciîhcm ShW HmLm ZmMidhz ShW ZiA PiF EBLid, ZhUfh UhCUc GhÙhWc BCLjY Whbc DFMWc dHmz  28 YiciîhD ABA ZiZi bciEbcm FBdh, “ALLhdhbj AdhBFjb; Aèh XhFm AXWhcm cgbS FcLpW, ShBW AXWhc dHm ALpWz” 
 29 BGhW gjWiA bciEbc bW XmcmfhW EBHmdz ShBW bWm bWm FBdh, B Lhdhbc bhWi FiSh?  30 YiciîhD FBdh, “E bciEb, AXWm QchBZh Wh, AèhD AXWhcm cgbS FcLpWz  31 gjWCÀh, AXWhc IcE DF XjA XDUh EBZh, AXWm DW Whb chGZh, BLhz  32 ShBW ZCS Ze BÌSi EBZhz ShWcm FEA EBZ BZWjèh, AèhShdhc GhL bhDAc MWz Aèh bhZjUm ShW GhÙhWc bjcäi ZhUfh UhCUc HUi ShWcm UiZhz  33 ShBW UlWiA AGmchSE ZWi BLchBdc CXcm ZhUfhB FcZh, ShW ZhUfhB FjWjUiWC YkchBS WhDz” 
 34 SmC ZiZi bciEbm Yiciîhcm FBdh, “BSh FidhW EBZ? Abhc S ZiA-fhUiC EBLm Whz”  35 YiciîhD FBdh, “XhF cjgj AXWhc CXcm WhMid EBZh, Ac Aèhc FjUcSi LhDA AXWhc CXcm ABZz DcUhDC AXWhc IcE Mm XhF AEdhUm MWb dBZh, ShWcm BZWjèh, bhWi Aèhc GhL bhDAc MW FBA QhFh EBZz  36 gjWCÀh, AXWhc FjOjb ZiZi DdiLhZmSc ZmXhcm bhWfm FBSh Wh Wi, ShW FjWj gjcjÍhC EBSh WhD? EBdm EGW S EC bjcäi ZDEfE ShW XmOEE LD bhfc XjA ALmz  37 Sm AèhD XhcpW Wh, Bdh FjØhC WhBz” 
 38 bciEbm FBdh, “Abi S Aèhc ZhÙi; AXWhc FThbSC gFdSh YdCFz” ZhUm Yiciîh ShW HmL ThFi ZiUhD EBHmdhz 
ZiZi bciEb ZiZi DdiLhZmSc ZheiS Hmdh 
 39 DcZhUm ZiZi bciEb Ceh-Sheh Fci, DgjUiA Midhc DF XheiA HhCS Hmdhz  40 HiA gWE Bbhb MhFhciAc ZheiS ghbhBA, ShW ZiZi DdiLhZmScm Lhdhb Fcdhz  41 DdiLhZmSm bciEbc AEAM gjWhc dHm dHmC, ShW XmOc gjcjÍh AGSh deiA CPidhz ShBW XhF cjgm Fhbid EBA,  42 Mjcm Mjcm FBdh, “UlWiAc Shbhb ZmOiØc bhMm SjbiC FXhdi, Sjbhc XmOc LhZhdE FXhdiz  43 Abhc bjWiZc bh Abhc IcE SfciY AWLpW, Abhc ES Ze FXhd Fidh EBd?  44 Abi Sjbhc AEAM gjWhc dHm dHmC, Abhc XmOc HmUhDE GjfiD deiA CPiLpWz  45 Sjbi S FXhdi ZmOi, FhcW bhZjUm Sjbhcm MmSh MhWhBLpW, Sjbi Uidm-MhWm BSh DFiW FcLz” 
 46 EC ZiZi bciEbm FBdh, 
“Abhc FdZm ShciY Fcmc Abhc bhZjUc, 
 47 Zmgmîi GjfiD aciHmLm Abhc EØc, 
SchCch KhÙ ABLpW, EahHiWic Icz 
 48 KCG SjdiA KhBLpW UDAd, FhJHhd ZhÙic ZhD, 
DcUhDC Shbhb MhSiD fhZhf fhZhf HhD, 
Ze FXhdi FBZh bcm, MjH-MjHhØcz 
 49 fÃibhWm Fcdh bcm ES Ze Fhb, 
Abhc dhHi EBLpW ShBW FjUcSi ALhW, 
ShBWC S LjZghW Aèh, XhF-XZiÏ ShBWz 
 50 Mmch ShWm ShMib Fci cpW QchBA, 
cgb FcpW ShBW BShcm WiMc MhWiA, 
EAcifm EAcifm cgb, ShBWC ZidhBWz 
 51 ShWC FjUcSi ASm FcLpW bgh Fhb, 
bWc HcibhD MmShD Fcm ZehB fhW, 
BShcm GmUhBA UiA, ZpSd ZhWhBLpWz 
 52 chMh-ZhUfhBW gFic EBdh HUi GjABA, 
gFic EFd ZhUfh EBdh cgbS XhBA, 
CKh-WiKh gFic-ZhUfh, ShBWC ZhWhBLpWz 
 53 CXhfi FhJHhdcm Uidh ahdh ahdh GhWi, 
ajFhfic XmOE Hmd Uhbi UhWh-XhWi, 
VWi MWcm Ghdi ASm, GmUhBA UiLpWz 
 54 ShBW Mmdh EAUh FcLdh bD-bjcäic dHm, 
EdhC S ALhW FcLpW ZWi BLchBdcm, 
ZWi BLchBd EBdh Aèhc AXW Hjdhbz 
 55 BZthgibcm BAU chGLpW cgb ZcFS UiZh, 
dHm ShW GhÙhWmE EC UDA XhBZh, 
KicFhdiW EC EAUh bWE chGiLpW|” 
 56 ZiZi bciEb ShW FjOjb DdiLhZmSc HmLm SiW bhf cBdh, gmfm ShW WiMc ZheiS HmdhHiz 
gMcS DgiA (A:) WZic MWb 
 57 ZhUm biAU Xjch EBA ghcdm DdiLhZmSc IcE DF XjA EBdhz  58 bhZjUm ShWcm ES Ze cgb FcLpW gjWiA, Aci-Yci Ac Gmf-FjOjb EFd ABA ShW dHm Gjfi-Zhfi Fcdhz 
 59 BgjUi EFdc cmEAM bhYiF MWbc AO UiWc UiW, XjAc bLdbhWi Ac AFiFh FchWic dhHi Shch gFd Udh EBdhz Shch KhBdh, ZhYc Whbc dhGhW XjAc WhbE ECFz  60 EBdm bhʼD BGhW bhWdh Wh, ShBW FBdh, “Wh, Dc Whb EBZ DgiAz”  61 Shch FBdh, “Sjbhc Gmf-FjOjbc bhMm S Bdh Whb FmCcc WhBz” 
 62 SmC Shch BfhchD XjAc ZhYcm MiFhBdh, ShBW FjW Whb XLÙ FcpWz  63 MhFhciAD Shchc HmL ThFi GhSh-Fdb WiA dmGdh, “Shc Whb DgiAz” 
EC Shch gFd ShBÌjZ EBHmdhz  64 Ac dHm dHmC MhFhciAc MZhW GjdiHmd, ShBW bhS-FTh bhSidh Ac Aèhc fjFciA AUhD Fcdhz  65 BSh UmGiA Aci-Yci gFdm QchB Hmdhz DgjUiA Midhc XheiA EÓdc gFd bhWfc bjGm bjGm EC GZc cOiHmdz  66 MS bhWfm B IOWh gjWLid, Shch gFdmC bWm bWm KiØh Fci Fpd, Ze EBA ghcdm B XjA FiSh EBZz FhcW bhZjUc FjUcSi AS ShW CXcm ALidz 
gMcS MhFhciA (A:) WZic bjGE HhBZi GZc 
 67 ZhUm XjAc ZhY MhFhciA, XhF cjgm Fhbid EBA EC HhBZi GZc FBdh, 
 68 “fjFciA MhWhB Abi ZÙhD Aèh bhZjUc, 
ALhW FcLpW ShBW WiMm AXW BLchBdc, 
GiAd Fci Fcdh AMhU WiMc Hjdhb Udz 
 69 Abchc dhHi XLÙ Fcdh UhCU GhÙhWcm, 
Zd-ShÀSi Fh×hcicm AWdh EGhW TWm, 
UmGhBdhD UDAd bcm WhMhS Fcch MWz 
 70 WZi EFdm MZhWUi FBLdh ZCS AHm, 
ShBWC FhBLdh BSh WZi EFdc bjGm, 
ShÀSi Fh×hciC EBZh UhCU Fjdc Zdz 
 71 UlfbW EFdc FZMh ThFi ShBW ZhKhBdh, 
IiW-BJfh Fcch ThFi EGW YhWh Uidh, 
Abchcm ZhKhBdh ABA UDAd bCdhc MWz 
 72 ZhKhBdh Abchcm Ghdi bD-bjcäic GhSicm, 
FLb Fch XhF EAUh XjchWic WiESm, 
bD-bjcäicm MZhW UmEAD Abch ZhKidhbz 
 73 FLb Fci EAUh FcLdh UDAd AèhD, 
BZthgibcm MhWhBdh ShBW WhMhSc CXhD, 
BZthgib WZiC EBdh Abchc ALd ZhYz 
 74-75 Abchcm ZhKhBSh Fci bCdhc EC FLb, 
UlfbW ThFi ZhKhc dhHi ZhShB Uidh WiEb, 
MiÙh MjUiW ALi Abch WiKiØh cBShbz 
Qc-GY Lheh Abch MhWj Fci DZhUS, 
XcmMHhc Ac Lgi XTm ThFi WichXU, 
ShW LhbWm cBA MhSm Fci ShW GmMbSz 
 76 Ecm Abhc bhDAc XjS DgiA ZhZhMi, 
Sjbhcm S QhFh EBZ AèhShdhc WZi, 
bjWiZc AHm cBA Lgi FcZhD XTz 
 77 ZhShB UiZhD Sjbi ShW ZÙh EFdcm, 
HjWh bhYic XT KiWZh Sjbhc Shdibm, 
ZhShBA UiZhD ZhZh WhMhS XhEAc XTz 
 78 Abchc Aèhc cgb Ac gC bgäSm, 
Zmgmîi Wjcc DF fjcjM ABZh CXcmSm, 
Abchc CXcm ABA ghci chGiZh WMcz 
 79 bCS Ac AÙhcic HhSE Mmch FhOhD UiW, 
Wjcc XT UmGZh Shch FciA DFiW, 
AbchcmE fhØic XTm KhdhBZh EC MWz 
EC gjMjc WhMid EBA UmGhBZh FjUcS, 
ShBWC gC EAUh Fch AèhB cgbS|” 
 80 ZhUm DgiA Aîm Aîm Ze EBdh, dHm EBA ShW cjghWi ZdE Zheidz ZWi BLchBdc LhbWm Gjdh-bmdh MhBc EBZhc AH XcMØ, ShBW bcjajbic bhMm UiW FhOhBdhz