នាវមហែមហានអ្វែស
មាថាយ
ញចីស
នាវឞោកអ៝ន់ឞូគឹតល៝រ
តានាវតឹមរាង្លាប់មហែគែសព្វាន់អឹឆ៝ម់បុតអីឞូក្វាល់លាស«នាវមហែមហានអ្វែស»។ ទឹងលែៈព្វាន់អឹឆ៝ម់បុតអីនៃមឞើសងក៝ចមានាវរេសជេងនោកឞ្រាសយេឆូ គុតានែសនតូអ្យា នាវពាង់ឆ៝ៈទើននាវបាប់តែមយុកមាទាក នាវពាង់ជាននាវខ្លៃនាវមឞេនអេងៗ នាវពាង់នតុមនតី នហ៝មាត៝ត់ឞូងខឹតពាង់ព៝ង់តាឆីតឹមរាកាង់ ជេសរីទ៝ក់រេសតៃ។ ទឹងលែៈឆ៝ម់បុតអីនៃអ៝ន់ឞ៝ន់គឹតលាសឞ្រាសយេឆូ តាៈឞើសកោរាញឞ្រាស ជេសរីឞ៝លលាស ពាង់ឞូនុយ្សងាន់កាដោយ ពាង់ហោមក៝នឞូក្លោកោរាញឞ្រាសនើម។ ទឹងលែៈឆ៝ម់បុតអីនៃអ៝ន់ឞ៝ន់គឹតលាស អេល៝រមាឞ្រាសយេឆូ វាច់តានែសនតូអ្យាលែៈគែសងក៝ចល៝រមានាវអីនៃតានាវតឹមរាង្លាប់អើមអ៝ក់រាហ្យាង់នាម់ ពាង់តាៈឞើសកោរាញឞ្រាសវាច់តានែសនតូអ្យា គៃមាអ៝ន់ទឹងលែៈឞូនុយ្សគឹតនាល់កោរាញឞ្រាសអីឞ្រាសងាន់ ជេសរីពាង់ខឹតគៃមារាក្លាយ្សឞ៝ន់ឞើសនាវកោរាញឞ្រាសតេៈទោយ្សយ៝រមានាវតីសឞ៝ន់ជាន។ ឞ៝ន់ទើយឆ៝ៈទើននាវយោៈកោរាញឞ្រាសមានាវតីសឞ៝ន់ កោរាញឞ្រាសមោហោមអោសកើបនាវតីសឞ៝ន់ មោហោមអោសតេៈទោយ្សឞ៝ន់ យ៝រលាសឞ្រាសយេឆូ ខឹតតាឆីតឹមរាកាង់។ នទ្រីទឹងឞ៝ន់ក្វាល់ឆ៝ម់បុតអីនៃ«នាវមហែមហានអ្វែស»។
គែសព្វាន់នុយ្សឞូនុយ្សនាក់ញចីសឆ៝ម់បុតអីនៃ៖ មាថាយ មារកោស លូកា នទ្រែលមាយោហាន ឞ្រាសហ្វេងអ្វែសឆើមកើលមាខាន់ពាង់តានាវញចីស។ ឆ៝ម់បុតមាថាយ មារកោស នទ្រែលមាលូកា ពែអឹឆ៝ម់បុតអីនៃគែសអ៝ក់នាវតឹមឞានឞាល់ ឆ៝ម់បុតយោហាន ទើមអេងឞាល់។ ទឹងលែៈឆ៝ម់បុតអីនៃគែសញចីសឞើសកើយឞ្រាសយេឆូ ទ៝ក់រេស ឞ៝ន់អាបៃអ្យាមោហោមអោសគឹតនហេលម៝សនាម់ខាន់ពាង់ញចីសឆ៝ម់បុតអីនៃ យើនមាអ៝ក់ឞូមឹនលាសគែសញចីសអេល៝រមានាម់ ៧០ គែសឞូនុយ្សអាបាៈមឹនលាសគែសញចីសតានាម់ ៧០ រាលាវ អេល៝រមានាម់ ៩០។ ឞូមឹនលាសឆ៝ម់បុតមាថាយ ញចីសអ្យា ពាង់ញចីសក្លាប់លាស ៣០ នាម់ជេសឞ្រាសយេឆូ ទ៝ក់រេស ជេងតានាម់ ៦០។
មាថាយ អីឞូនុយ្សតាៈជានការឆ៝ៈព្រាក់ឞើសផូងប៝នលានមាអ៝ន់កោរាញម៝ត់អ្វាញ់(មថ ៩:៩; ១០:៣) ពាង់គែសរាញាលេវី (មក ២:១៤; លក ៥:២៧)ដ៝ង់។ ឞ្រាសយេឆូ ក្វាល់មាថាយ ជានអ៝សម៝នពាង់នអ៝ប់មាលែៈនតាម់ពាង់អ៝ន់ជានកោរាញអ៝សម៝នជឹត ជេសរីហាន់នទ្រែលឞ្រាសយេឆូ នឹង។
នាវអុចនត្រ៝ង់មាថាយ
មាថាយ ញចីសឆ៝ម់បុតពាង់គៃមាអ៝ន់ឞូនុយ្សគឹតនហេលឞ្រាសយេឆូ ជេងឞ្រាសក្រីស អីនើមរាក្លាយ្សឞ៝ន់ឞើសកោរាញឞ្រាសតេៈទោយ្ស នអ៝ប់មាពាង់អីកាដាច់អីកោរាញឞ្រាសលែៈត៝នមរាវាច់មាផូងអីឆ្រាអែល តឹងមពោលឞូនុយ្សនតើយ្សនាវងើយកោរាញឞ្រាសកាល់អែនើសងក៝ចល៝រតានាវតឹមរាង្លាប់អើម ពាង់ក៝នឆៅកាដាច់ដាវីតដ៝ង់។ កើតនទ្រីទឹងមាថាយ ឆ៝ៈអ៝ក់ត្រ៝ងឞើសនាវតឹមរាង្លាប់អើមអីផូងអីឆ្រាអែល លែៈការ់ងាន់ ជេសរីញចីសតាឆ៝ម់បុតពាង់នើម គៃមាឞូឆៃនហេលនានេៈងាន់លាស នាវឞ្រាសយេឆូ វាច់ នទ្រែលមានទើពាង់ ជានលែៈតឹមទីងាន់ដាសនាវឞូងក៝ចល៝រតានៃ។
នតីលនាវខ្លៃអាបាៈតាឆ៝ម់បុតមាថាយ ពាង់អ៝ន់ឞ៝ន់គឹតនាវងក៝ចយៅអូចែឞ្រាសយេឆូ (មថ ១:១-១៧)។ ផូងអីឆ្រាអែល កើបខ្លៃហោងាន់តានាវងក៝ចយៅ ជេសរីញចីសតាឆ៝ម់បុតដ៝ង់ នាវងក៝ចយៅអីនៃកើលខាន់ពាង់គឹតឞូម៝សផូងអីឆ្រាអែល អីផូងប៝នលានកោរាញឞ្រាស ឞូម៝សទើយជានឞូនុយ្សជានឞ្រាស ជេសរីនទើអាបាៈអេងដ៝ង់។ ផូងអីញឆីងមាឞ្រាសយេឆូ មោហោមកើបខ្លៃមានាវងក៝ចយៅ យ៝រលាសឞូម៝សជេងផូងប៝នលានកោរាញឞ្រាស ជេងតាៈឞើសនាវញឆីងមាឞ្រាសយេឆូ មោអោសតាៈឞើសមេៈឞឹអូចែ។ តានាវតឹមរាង្លាប់មហែគែសឞារនាវងក៝ចយៅឞ្រាសយេឆូ អីអេងឞាល់។ នាវងក៝ចយៅតាមាថាយ ងក៝ចនតើមឞើសអាឞ្រាហាម់ អីចែមាទឹងលែៈផូងអីឆ្រាអែល គៃមាញហើឞ្រាសយេឆូ ជេងផូងអីឆ្រាអែល ដ៝ង់ នាវងក៝ចយៅពាង់តឹងយោឆែប អីឆាយមារី អីមេៈឞ្រាសយេឆូ ។ នាវងក៝ចយៅតាលូកា (លក ៣:២៣-៣៨) ងក៝ចនតើមឞើសកោរាញឞ្រាស ជេសរីអាដាម់ អីឞូនុយ្សទាកឞោកអីកោរាញឞ្រាសញជេង គៃមាញហើឞ្រាសយេឆូ ជេងឞូនុយ្ស ជេសរីទឹងលែៈឞូនុយ្សអីញឆីងមាឞ្រាសយេឆូ តាៈឞើសកោរាញឞ្រាសដ៝ង់ ផូងអីឆ្រាអែល នអ៝ប់មាផូងអីមោទីផូងអីឆ្រាអែល ដ៝ង់។ ឞូមឹនលាសនាវងក៝ចយៅលូកា តឹងមារី អីមេៈឞ្រាសយេឆូ យើនមាពាង់មោអោសញចីសនហេល(លក ៤:២៣)។ លែៈឞារអឹនាវងក៝ចយៅអីនៃគែសងក៝ចកាដាច់ដាវីត ដ៝ង់ នាវអីនៃញហើឞ្រាសយេឆូ ជេងអីឆៅកាដាច់ដាវីត ដ៝ង់ កើតមាលែៈគែសងក៝ចល៝រតានាវតឹមរាង្លាប់អើមគែសងក៝ចមាឞ្រាសក្រីស ។ មាថាយ អ៝ន់ឞ៝ន់គឹតតានាវទែសឞ្រាសយេឆូ ដ៝ង់។ ពាង់អ៝ន់ឞ៝ន់គឹតអ៝ក់មានាវនតីឞ្រាសយេឆូ តាឆ៝ម់បុតពាង់គែសព្រាម់អឹនាវនតីជ៝ង តាងកោៈ ៥-៦ ងកោៈ ១០ ងកោៈ ១៣ ងកោៈ ១៨-២០ នទ្រែលមាងកោៈ ២៤-២៥។ ពាង់ញចីសអ៝ក់មានាវកោរាញឞ្រាសម៝ត់អ្វាញ់ គែសមឞើសងក៝ចនាវអាបាៈជឹតមានាវត៝ត់តានារងគ្លែៈទុតនែសនតូតៃ(ងកោៈ ២៤)។
មឞើសនាវខ្លៃតាងកោៈតាឆ៝ម់បុតអ្យា
- នាវងក៝ចយៅផូងអូចែឞ្រាសយេឆូ នទ្រែលមានាវទែសឞ្រាសយេឆូ (១:១-២:២៣)
- នាវជានការយោហាន-បាប់តែម (៣:១-១២)
- នាវឞ្រាសយេឆូ ឆ៝ៈទើនជានបាប់តែមយុកមាទាក នទ្រែលមានាវពាង់ ទើយឞើសនាវនទើម (៣:១៣-៤:១១)
- នាវឞ្រាសយេឆូ មឞើសងក៝ចនាវមហែមហានអ្វែសតាឞ្រីកាលីលេ (៤:១២-១៨:៣៥)
- ឞ្រាសយេឆូ លោសឞើសឞ្រីកាលីលេ ហាន់តាប៝នយេរូឆាលឹម (១៩:១-២០:៣៤)
- ពើសងគ្លែៈទុតតាប៝នយេរូឆាលឹម នទ្រែលមាប៝នជេៈៗអីទាច់ច្យៅមានៃ (២១:១-២៧:៦៦)
- ឞ្រាសយេឆូ ទ៝ក់រេសជេសពាង់ខឹត នទ្រែលមាញហើឆាក់អ៝ន់ឞូនុយ្សអីញឆីងមាពាង់ឆៃ (២៨:១-២០)
1
នាវងក៝ចយៅអូចែឞ្រាសយេឆូក្រីស
(លក ៣:២៣-៣៨)
1 អ្យានាវងក៝ចយៅអូចែឞ្រាសយេឆូក្រីស * ១:១៖ តានាវងក៝ចយៅអ្យា ទឹងលែៈជេងឞូក្លោទាទេ លាសគែសឞូអូរគែសញចីសនហេល។ អីក៝នឆៅកាដាច់ដាវីត កាល់អែនើស នទ្រែលមាអីក៝នឆៅអាឞ្រាហាម់ ដ៝ង់។ លែៈរាងោចផូងអីឆ្រាអែល ជេងរាន៝យទែសអាឞ្រាហាម់ ទាទេ។* ១:១៖ មថ ២០:៣០-៣១ 2 អាឞ្រាហាម់ អីឞឹអីឆាក់ អីឆាក់ អីឞឹយាកោប យាកោប អីឞឹយូដា នទ្រែលមាអ៝សនោពាង់ដ៝ង់។* ១:២៖ នន ២១:២-៣; ២៥:២៦; ២៩:៣២-៣០:២៤; ៤៩:១០ 3 យូដា ឆ៝ៈអូររាញាពាង់ថាមារ ឞាៈក៝នឞូក្លោរាញាពេរេស នទ្រែលមាអ៝សពាង់រាញាឆេរាស ពេរេស អីឞឹហេឆ្រុន ហេឆ្រុន អីឞឹអារាម * ១:៣៖ នន ៣៨:២៧-៣០; រត ៤:១៨-២២ 4 អារាម អីឞឹអាមីនាដាប់ អាមីនាដាប់ អីឞឹនាសឆោន នាសឆោន អីឞឹឆាល់មោន 5 ឆាល់មោន ឆ៝ៈអូររាញាពាង់រាហាប់ ឞាៈក៝នឞូក្លោរាញាពាង់ឞោអាស ឞោអាស ឆ៝ៈអូររាញាពាង់រូត ឞាៈក៝នឞូក្លោរាញាពាង់អោបេត អោបេត អីឞឹយេឆេ * ១:៥៖ យោឆ ២:១; រត ៤:១៣-១៧ 6 យេឆេ អីឞឹកាដាច់ដាវីត ។
កាដាច់ដាវីត ឆ៝ៈពីតអូរឞូ ឞាៈកាដាច់ឆាលោមោន រាញាឆាយអីអូរកាដាច់ដាវីត ពីតនៃអូរី ។* ១:៦៖ ២ឆា ១២:២៤ 7 កាដាច់ឆាលោមោន អីឞឹកាដាច់រេហូបាម់ កាដាច់រេហូបាម់ អីឞឹកាដាច់អាបីយា កាដាច់អាបីយា អីឞឹកាដាច់អាឆា * ១:៧-១១៖ ១នរ ៣:១០-១៦ 8 កាដាច់អាឆា អីឞឹកាដាច់យោឆាផាត កាដាច់យោឆាផាត អីឞឹកាដាច់យោរាម កាដាច់យោរាម អីឞឹកាដាច់អោឆីស 9 កាដាច់អោឆីស អីឞឹកាដាច់យោថាម កាដាច់យោថាម អីឞឹកាដាច់អេហាស កាដាច់អេហាស អីឞឹកាដាច់ហេឆេកៀ 10 កាដាច់ហេឆេកៀ អីឞឹកាដាច់មានាឆេ កាដាច់មានាឆេ អីឞឹកាដាច់អាមោន កាដាច់អាមោន អីឞឹកាដាច់យោឆីស 11 កាដាច់យោឆីស អីឞឹកាដាច់យេកោនីស នទ្រែលមាអ៝សៗពាង់ដ៝ង់។ ទោលនៃឞូវែងគ្រ៝ប៝នលានអីឆ្រាអែល គុជឹតឞ្រីបាបីលោន ។* ១:១១៖ ២កក ២៤:៨-១៦
12 ជេសឞូវែងគ្រ៝ប៝នលានអីឆ្រាអែល គុតាឞ្រីបាបីលោន កាដាច់យេកោនីស ឞាៈឆាលាថីល ឆាលាថីល អីឞឹឆោរោបាបែល * ១:១២៖ ១នរ ៣:១៧; អេថ ៣:២ 13 ឆោរោបាបែល អីឞឹអាបីយូត អាបីយូត អីឞឹអេលេកីម អេលេកីម អីឞឹអាឆោរ 14 អាឆោរ អីឞឹឆាដុក ឆាដុក អីឞឹអាកីម អាកីម អីឞឹអេលីយូត 15 អេលីយូត អីឞឹអេលាឆារ អេលាឆារ អីឞឹមាថាន មាថាន អីឞឹយាកោប 16 យាកោប អីឞឹយោឆែប អីឆាយមារី ។ មារី អីនៃឞាៈឞ្រាសយេឆូ ឞូក្វាល់លាសឞ្រាសក្រីស អីនើមរាក្លាយ្សតាៈឞើសកោរាញឞ្រាសទែញជ្វាល់។* ១:១៦៖ លក ១:២៧
17 កើតនទ្រី នតើមឞើសអាឞ្រាហាម់ ត៝ត់មាកាដាច់ដាវីត ពាង់គែស ១៤ ឞោងឞូនុយ្ស។ នតើមឞើសកាដាច់ដាវីត ត៝ត់មារានោកឞូវែងគ្រ៝ប៝នលានអីឆ្រាអែល គុតាឞ្រីបាបីលោន គែស ១៤ ឞោងឞូនុយ្ស។ នតើមឞើសរានោកឞូវែងគ្រ៝ប៝នលានអីឆ្រាអែល គុតាឞ្រីបាបីលោន ត៝ត់មាឞ្រាសយេឆូ អីឞ្រាសក្រីស គែស ១៤ ឞោងឞូនុយ្សដ៝ង់។
នាវទែសឞ្រាសយេឆូក្រីស
(លក ២:១-៧)
18 ឞើសទ៝ង់អ្យាងក៝ចឞ្រីនាវទែសឞ្រាសយេឆូក្រីស ។ គែសទូហ្វេឞូអូររាញាពាង់មារី ពាង់អីនទ្រោយយោឆែប ។ អេល៝រខាន់ពាង់តឹមគុនទ្រែល មារី លែៈអើមនត្រែវឞ្រាសយេឆូ យ៝រមានាវទើយឞ្រាសហ្វេងអ្វែសអីក្ល៝សអ្វែសអ៝ន់មាពាង់។* ១:១៨៖ លក ១:៣៥ 19 យោឆែប អីនទ្រោយមារី នៃ យ៝រមាពាង់ឞូនុយ្សឆ៝ង់ឞូនុយ្សអ្វែស ជេសឆៃនទ្រោយពាង់លែៈនត្រែវ ពាង់អុចនត្លើយនទ្រោយពាង់នើមមោអោសអ៝ន់ឞូគឹត ពាង់មោអុចអ៝ន់នទ្រោយពាង់ដីតព្រេងឞូ កើតនទ្រីពាង់អុចនត្លើយអ៝ន់នទ៝ប់ៗ។* ១:១៩៖ នក ៥:២៩-៣០ 20 ញចោអែមាពាង់ងក្ល៝ន់កើតនៃ គែសតោងពារ់តាៈឞើសកោរាញឞ្រាសមឞើសអ៝ន់ពាង់មានាវមឞើយ៖ “ហើយយោឆែប ក៝នឆៅកាដាច់ដាវីត ! លើយក្លាចអោសឆ៝ៈមារី ជេងអូរមៃ។ ក៝នអីតាត្រោមនទុលពាង់នៃមោអោសតាៈឞើសឞូនុយ្ស តាៈឞើសនាវទើយឞ្រាសហ្វេងអ្វែសអ៝ន់។ 21 ពាង់គុអ៝សឞូក្លោ ជេសរីមៃតេៈរាញាក៝នអីនៃក្វាល់ «យេឆូ » - គែសនាវខ្លៃលាស«កោរាញឞ្រាសរាក្លាយ្ស» - យ៝រលាសក៝នអីនៃមរារាក្លាយ្សផូងប៝នលានពាង់នើមឞើសនាវតីសខាន់ពាង់នើម”។* ១:២១៖ លក ១:៣១; យហ ១:២៩; ការ ៤:១២ 22 លែៈនាវអ្យាគែសគៃមាតឹមទីងាន់ដាសនាវកោរាញឞ្រាសនតិញតឹងទូហ្វេឞូនុយ្សនតើយ្សនាវងើយកោរាញឞ្រាសកាល់អែនើស៖
23 «អ្វាញ់តៃយឹ! ទូហ្វេឞូអូរទ្រោសអេហ៝ៈគែសគុនទ្រែលឞូក្លោមរានត្រែវ ពាង់គុអ៝សឞូក្លោ
«អេមានូអែល »នាវងើយហេឞ្រើ រាឞ្លាងលាស «កោរាញឞ្រាសគុនទ្រែលឞ៝ន់»។ 24 ត៝ត់យោឆែប កាសឞិច ពាង់អ្យាត់តឹងនាវតោងពារ់ដាៈមាពាង់ ឆ៝ៈមារី ជេងអូរពាង់។ 25 តីសមាពាង់អេហ៝ៈអោសគែសឞិចនទ្រែលឞូអូរឞូក្លោដាសអូរពាង់ត៝ត់មាអូរពាង់គុអ៝សទូហ្វេក៝នឞូក្លោ ជេសរីពាង់តេៈរាញាក៝នអីនៃក្វាល់ «ឞ្រាសយេឆូ »។
*1:1 ១:១៖ តានាវងក៝ចយៅអ្យា ទឹងលែៈជេងឞូក្លោទាទេ លាសគែសឞូអូរគែសញចីសនហេល។
*1:1 ១:១៖ មថ ២០:៣០-៣១
*1:2 ១:២៖ នន ២១:២-៣; ២៥:២៦; ២៩:៣២-៣០:២៤; ៤៩:១០
*1:3 ១:៣៖ នន ៣៨:២៧-៣០; រត ៤:១៨-២២
*1:5 ១:៥៖ យោឆ ២:១; រត ៤:១៣-១៧
*1:6 ១:៦៖ ២ឆា ១២:២៤
*1:7 ១:៧-១១៖ ១នរ ៣:១០-១៦
*1:11 ១:១១៖ ២កក ២៤:៨-១៦
*1:12 ១:១២៖ ១នរ ៣:១៧; អេថ ៣:២
*1:16 ១:១៦៖ លក ១:២៧
*1:18 ១:១៨៖ លក ១:៣៥
*1:19 ១:១៩៖ នក ៥:២៩-៣០
*1:21 ១:២១៖ លក ១:៣១; យហ ១:២៩; ការ ៤:១២
†1:23 ១:២៣៖ អេឆា ៧:១៤