3
3-munajat — Jaza wǝ ümid •••• Azab tartⱪuqi dǝrd-ǝlǝm tɵkidu
1 |א| (Alǝf) Mǝn uning ƣǝzǝp tayiⱪini yǝp jǝbir-zulum kɵrgǝn adǝmdurmǝn.□ «Mǝn uning ƣǝzǝp tayiⱪini yǝp jǝbir-zulum kɵrgǝn adǝmdurmǝn...» — 3-babta (1-66) sɵzligüqi bǝlkim Yǝrǝmiyaning ɵzi; u bǝzi yǝrlǝrdǝ (1) «Yerusalemƣa wǝkil bolup» sɵzlǝydu; (2) (bizningqǝ) yǝnǝ bǝzi yǝrlǝrdǝ Muⱪǝddǝs Roⱨ uning arⱪiliⱪ Mǝsiⱨning gunaⱨimiz üqün tartidiƣan ⱪurbanliⱪ azablirini aldin’ala kɵrsitidu. «Mǝn uning ƣǝzǝp tayiⱪini yǝp jǝbir-zulum kɵrgǝn adǝmdurmǝn» — muxu ayǝttiki «adǝm» degǝn sɵz, adǝttǝ «ǝrkǝk», «oƣul bala», batur-palwanni kɵrsitidu.
2 Meni U ⱨǝydiwǝtti,
Nurƣa ǝmǝs, bǝlki ⱪarangƣuluⱪⱪa mangdurdi;
3 Bǝrⱨǝⱪ, U kün boyi ⱪolini manga ⱪayta-ⱪayta ⱨujum ⱪildurdi;
4 |ב| (Bǝt) Ətlirimni wǝ terilirimni ⱪaⱪxal ⱪiliwǝtti,
Sɵngǝklirimni sunduruwǝtti.
5 U manga muⱨasirǝ ⱪurdi,
Ɵt süyi wǝ japa bilǝn meni ⱪapsiwaldi.
6 U meni ɵlgili uzun bolƣanlardǝk ⱪapⱪarangƣu jaylarda turuxⱪa mǝjbur ⱪildi.
7 |ג| (Gimǝl) U meni qiⱪalmaydiƣan ⱪilip qitlap ⱪorxiwaldi;
Zǝnjirimni eƣir ⱪildi.
8 Mǝn warⱪirap nida ⱪilsammu,
U duayimni ⱨeq ixtimidi.
9 U yollirimni jipsilaxⱪan tax tam bilǝn tosuwaldi,
Qiƣir yollirimni ǝgri-toⱪay ⱪiliwǝtti.
10 |ד| (Dalǝt) U manga paylap yatⱪan eyiⱪtǝk,
Pistirmida yatⱪan xirdǝktur.
11 Meni yollirimdin burap tetma-titma ⱪildi;
Meni tügǝxtürdi.
12 U oⱪyasini kerip,
Meni oⱪining ⱪarisi ⱪildi.
13 |ה| (He) Oⱪdenidiki oⱪlarni bɵrǝklirimgǝ sanjitⱪuzdi.□ «Oⱪdenidiki oⱪlarni bɵrǝklirimgǝ sanjitⱪuzdi» — ibraniylar bɵrǝkni wijdan yaki ⱨessiyatning mǝnbǝsi dǝp ⱪaraytti.
14 Mǝn ɵz hǝlⱪimgǝ rǝswa obyekti,
Kün boyi ularning mǝshirǝ nahxisining nixani boldum.
15 U manga zǝrdabni toyƣuqǝ yutⱪuzup,
Kǝkrǝ süyini toyƣuqǝ iqküzdi.
16 |ו| (Waw) U qixlirimni xeƣil taxlar bilǝn qeⱪiwǝtti,
Meni küllǝrdǝ tügüldürdi;
17 Jenim tinq-hatirjǝmliktin yiraⱪlaxturuldi;
Arambǝhxning nemǝ ikǝnlikini untup kǝttim.□ «Jenim tinq-hatirjǝmliktin yiraⱪlaxturuldi» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Jenimni tinq-hatirjǝmliktin yiraⱪlaxturdungsǝn».
18 Mǝn: «Dǝrmanim ⱪalmidi, Pǝrwǝrdigardin ümidim ⱪalmidi» — dedim.
19 |ז| (Zain) Mening har ⱪilinƣanlirimni, sǝrgǝdan bolƣanlirimni,
Əmǝn wǝ ɵt süyini yǝp-iqkinimni esinggǝ kǝltürgǝysǝn!□ «Mening har ⱪilinƣanlirimni, sǝrgǝdan bolƣanlirimni, ǝmǝn wǝ ɵt süyini yǝp-iqkinimni esinggǝ kǝltürgǝysǝn!» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Mening har ⱪilinƣanlirim, mening sǝrgǝrdan bolƣanlirimni ǝslisǝm, ǝmǝn yegǝndǝk wǝ ɵt süyini iqiwalƣandǝk bolimǝn».
20 Jenim bularni ⱨǝrdaim ǝslǝwatidu,
Yǝrgǝ kirip kǝtküdǝk bolmaⱪta.
21 Lekin xuni kɵnglümgǝ kǝltürüp ǝslǝymǝnki,
Xuning bilǝn ümid ⱪaytidin yanidu, —■ Zǝb. 73:17
22 |ח| (Hǝt) Mana, Pǝrwǝrdigarning ɵzgǝrmǝs meⱨribanliⱪliri! Xunga biz tügǝxmiduⱪ;
Qünki Uning rǝⱨimdilliⱪlirining ayiƣi yoⱪtur;□ «Pǝrwǝrdigarning ɵzgǝrmǝs meⱨribanliⱪliri! Xunga biz tügǝxmiduⱪ;...» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Pǝrwǝrdigarning ɵzgǝrmǝs meⱨribanliⱪliri ⱨǝrgiz üzülmǝydu;...»  ■ Yǝx. 1:9; Ⱨab. 3:13
23 Ular ⱨǝr sǝⱨǝrdǝ yengilinidu;
Sening ⱨǝⱪiⱪǝt-sadiⱪliⱪing tolimu moldur!■ Zǝb. 30:5
24 Ɵz-ɵzümgǝ: «Pǝrwǝrdigar mening nesiwǝmdur;
Xunga mǝn Uningƣa ümid baƣlaymǝn» — dǝymǝn.■ Ⱨab. 2:3
25 |ט| (Tǝt) Pǝrwǝrdigar Ɵzini kütkǝnlǝrgǝ,
Ɵzini izdigǝn jan igisigǝ meⱨribandur;
26 Pǝrwǝrdigarning nijatini kütüx,
Uni süküt iqidǝ kütüx yahxidur.□ «Uni süküt iqidǝ kütüx yahxidur» — «süküt iqidǝ» degǝnlik muxu yǝrdǝ yǝnǝ «sǝwr-taⱪǝt bilǝn» degǝnnimu bildüridu.
27 Adǝmning yax waⱪtida boyunturuⱪni kɵtürüxi yahxidur.□ «Adǝmning yax waⱪtida boyunturuⱪni kɵtürüxi yahxidur» — bu ayǝtning bǝlkim ikki mǝnisi bar: — (1) adǝm yax waⱪtida japa-muxǝⱪǝtni kɵrüx yahxi ixtur; (2) Babilning boyunturuⱪi yüklǝngǝnlǝr (sürgün bolƣanlar) arisidin yaxlar ahirida bu boyunturuⱪning (tǝhminǝn 60 yildin keyin) elip taxlinixini kɵrǝlǝydu. Xunga xu qaƣda «boyunturuⱪni kɵtürgǝn yaxlar»ning bǝhti bolidu; ularƣa nisbǝtǝn «yaxliⱪta boyunturuⱪni kɵtürüx yahxi ixtur».
28 |י| (Yod) U yeganǝ bolup süküt ⱪilip oltursun;
Qünki Rǝb buni uningƣa yüklidi.
29 Yüzini topa-tupraⱪⱪa tǝgküzsun,
— Eⱨtimal, ümid bolup ⱪalar?□ «Yüzini topa-tupraⱪⱪa tǝgküzsun» — ibraniy tilida «aƣzini tupraⱪⱪa bastursun». Bu ⱨǝrikǝt ⱪattiⱪ dua-tilawǝt ⱪilixni bildüridu.  ■ Ros. 8:22
30 Mǝngzini urƣuqiƣa tutup bǝrsun;
Til-aⱨanǝtlǝrni toyƣuqǝ ixitsun!
31 |כ| (Kaf) Qünki Rǝb ǝbǝdil-ǝbǝd insandin waz kǝqmǝydu;
32 Azar bǝrgǝn bolsimu,
Ɵzgǝrmǝs meⱨribanliⱪlirining molluⱪi bilǝn iqini aƣritidu;
33 Qünki U insan balilirini har ⱪilixni yaki azablaxni haliƣan ǝmǝstur.
34 |ל| (Lamǝd) Yǝr yüzidiki barliⱪ ǝsirlǝrni ayaƣ astida yanjixⱪa,
35 Ⱨǝmmidin Aliy Bolƣuqining aldida adǝmni ɵz ⱨǝⱪⱪidin mǝⱨrum ⱪilixⱪa,
36 Insanƣa ɵz dǝwasida uwal ⱪilixⱪa, — Rǝb bularning ⱨǝmmisigǝ guwaⱨqi ǝmǝsmu?
37 |מ| (Mǝm) Rǝb uni buyrumiƣan bolsa,
Kim deginini ǝmǝlgǝ axuralisun?■ Zǝb. 33:9
38 Külpǝtlǝr bolsun, bǝht-saadǝt bolsun, ⱨǝmmisi Ⱨǝmmidin Aliy Bolƣuqining aƣzidin kǝlgǝn ǝmǝsmu? ■ Yǝx. 45:7; Am. 3:6
39 Əmdi tirik bir insan nemǝ dǝp aƣrinidu,
Adǝm balisi gunaⱨlirining jazasidin nemǝ dǝp waysaydu?□ «Əmdi tirik bir insan nemǝ dǝp aƣrinidu, adǝm balisi gunaⱨlirining jazasidin nemǝ dǝp waysaydu?» — gunaⱨlirimizning tegixlik jazasi jismaniy ⱨǝm roⱨiy ɵlüm bolsa, biz tirik qaƣda xu tegixlik jazani tehi tartmiduⱪ.
40 |נ| (Nun) Yollirimizni tǝkxürüp sinap bilǝyli,
Pǝrwǝrdigarning yeniƣa yǝnǝ ⱪaytayli;
41 Ⱪollirimizni kɵnglimiz bilǝn billǝ ǝrxtiki Tǝngrigǝ kɵtürǝyli!
42 Biz itaǝtsizlik ⱪilip sǝndin yüz ɵriduⱪ;
Sǝn kǝqürüm ⱪilmiding.
43 |ס| (Samǝⱪ) Sǝn ɵzüngni ƣǝzǝp bilǝn ⱪaplap, bizni ⱪoƣliding;
Sǝn ɵltürdüng, ⱨeq rǝⱨim ⱪilmiding.
44 Sǝn Ɵzüngni bulut bilǝn ⱪapliƣansǝnki,
Dua-tilawǝt uningdin ⱨeq ɵtǝlmǝs.
45 Sǝn bizni hǝlⱪlǝr arisida daxⱪal wǝ nijasǝt ⱪilding.
46 |פ| (Pe) Barliⱪ düxmǝnlirimiz bizgǝ ⱪarap aƣzini yoƣan eqip mazaⱪ ⱪildi;
47 Üstimizgǝ qüxti alaⱪzadilik wǝ ora-tuzaⱪ,
Wǝyranqiliⱪ ⱨǝm ⱨalakǝt.
48 Hǝlⱪimning ⱪizi nabut bolƣini üqün,
Kɵzümdin yaxlar ɵstǝng bolup aⱪmaⱪta.
49 |ע| (Ayin) Kɵzüm yaxlarni üzülmǝy tɵküwatidu,
Ular ⱨeq tohtiyalmaydu,
50 Taki Pǝrwǝrdigar asmanlardin tɵwǝngǝ nǝzǝr selip ⱨalimizƣa ⱪariƣuqǝ.
51 Mening kɵzüm Roⱨimƣa azab yǝtküzmǝktǝ,
Xǝⱨirimning barliⱪ ⱪizlirining Ⱨali tüpǝylidin.
52 |צ| (Tsadǝ) Manga sǝwǝbsiz düxmǝn bolƣanlar,
Meni ⱪuxtǝk ⱨǝdǝp owlap kǝldi.
53 Ular orida jenimni üzmǝkqi bolup,
Üstümgǝ taxni qɵridi.
54 Sular beximdin texip aⱪti;
Mǝn: «Üzüp taxlandim!» — dedim.□ «Sular beximdin texip aⱪti; Mǝn: «Üzüp taxlandim!» — dedim» — oⱪurmǝnlǝrning esidǝ barki, Yǝrǝmiya pǝyƣǝmbǝr «su azgili»ƣa taxliwetilgǝn. Lekin muxu ayǝtlǝrdǝ eytilƣan dǝrdlǝr axu sǝrgüzǝxttin exip ketidu.
55 |ק| (Kof) Ⱨangning tüwliridin namingni qaⱪirip nida ⱪildim, i Pǝrwǝrdigar;
56 Sǝn awazimni angliding;
Ⱪutulduruxⱪa nidayimƣa ⱪuliⱪingni yupuruwalmiƣin!
57 Sanga nida ⱪilƣan künidǝ manga yeⱪin kǝlding,
«Ⱪorⱪma» — deding.
58 |ר| (Rǝx) I rǝb, jenimning dǝwasini ɵzüng soriding;
Sǝn manga ⱨǝmjǝmǝt bolup ⱨayatimni ⱪutⱪuzdung.
59 I Pǝrwǝrdigar, manga bolƣan uwalliⱪni kɵrdüngsǝn;
Mǝn üqün ⱨɵküm qiⱪarƣaysǝn;
60 Sǝn ularning manga ⱪilƣan barliⱪ ɵqmǝnliklirini,
Barliⱪ ⱪǝstlirini kɵrdungsǝn.
61 |ש| (Xiyn) I Pǝrwǝrdigar, ularning aⱨanǝtlirini,
Meni barliⱪ ⱪǝstligǝnlirini anglidingsǝn,
62 Manga ⱪarxi turƣanlarning xiwirlaxlirini,
Ularning kün boyi kǝynimdin kusur-kusur ⱪilixⱪanlirini anglidingsǝn.
63 Olturƣanlirida, turƣanlirida ularƣa ⱪariƣaysǝn!
Mǝn ularning mǝshirǝ nahxisi boldum.
64 |ת| (Taw) Ularning ⱪolliri ⱪilƣanliri boyiqǝ,
i Pǝrwǝrdigar, bexiƣa jaza yandurƣaysǝn;
65 Ularning kɵngüllirini kaj ⱪilƣaysǝn!
Bu sening ularƣa qüxidiƣan lǝniting bolidu!
66 Ƣǝzǝp bilǝn ularni ⱪoƣliƣaysǝn,
Ularni Pǝrwǝrdigarning asmanliri astidin yoⱪatⱪaysǝn!
 
 

□3:1 «Mǝn uning ƣǝzǝp tayiⱪini yǝp jǝbir-zulum kɵrgǝn adǝmdurmǝn...» — 3-babta (1-66) sɵzligüqi bǝlkim Yǝrǝmiyaning ɵzi; u bǝzi yǝrlǝrdǝ (1) «Yerusalemƣa wǝkil bolup» sɵzlǝydu; (2) (bizningqǝ) yǝnǝ bǝzi yǝrlǝrdǝ Muⱪǝddǝs Roⱨ uning arⱪiliⱪ Mǝsiⱨning gunaⱨimiz üqün tartidiƣan ⱪurbanliⱪ azablirini aldin’ala kɵrsitidu. «Mǝn uning ƣǝzǝp tayiⱪini yǝp jǝbir-zulum kɵrgǝn adǝmdurmǝn» — muxu ayǝttiki «adǝm» degǝn sɵz, adǝttǝ «ǝrkǝk», «oƣul bala», batur-palwanni kɵrsitidu.

□3:13 «Oⱪdenidiki oⱪlarni bɵrǝklirimgǝ sanjitⱪuzdi» — ibraniylar bɵrǝkni wijdan yaki ⱨessiyatning mǝnbǝsi dǝp ⱪaraytti.

□3:17 «Jenim tinq-hatirjǝmliktin yiraⱪlaxturuldi» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Jenimni tinq-hatirjǝmliktin yiraⱪlaxturdungsǝn».

□3:19 «Mening har ⱪilinƣanlirimni, sǝrgǝdan bolƣanlirimni, ǝmǝn wǝ ɵt süyini yǝp-iqkinimni esinggǝ kǝltürgǝysǝn!» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Mening har ⱪilinƣanlirim, mening sǝrgǝrdan bolƣanlirimni ǝslisǝm, ǝmǝn yegǝndǝk wǝ ɵt süyini iqiwalƣandǝk bolimǝn».

■3:21 Zǝb. 73:17

□3:22 «Pǝrwǝrdigarning ɵzgǝrmǝs meⱨribanliⱪliri! Xunga biz tügǝxmiduⱪ;...» — baxⱪa birhil tǝrjimisi: «Pǝrwǝrdigarning ɵzgǝrmǝs meⱨribanliⱪliri ⱨǝrgiz üzülmǝydu;...»

■3:22 Yǝx. 1:9; Ⱨab. 3:13

■3:23 Zǝb. 30:5

■3:24 Ⱨab. 2:3

□3:26 «Uni süküt iqidǝ kütüx yahxidur» — «süküt iqidǝ» degǝnlik muxu yǝrdǝ yǝnǝ «sǝwr-taⱪǝt bilǝn» degǝnnimu bildüridu.

□3:27 «Adǝmning yax waⱪtida boyunturuⱪni kɵtürüxi yahxidur» — bu ayǝtning bǝlkim ikki mǝnisi bar: — (1) adǝm yax waⱪtida japa-muxǝⱪǝtni kɵrüx yahxi ixtur; (2) Babilning boyunturuⱪi yüklǝngǝnlǝr (sürgün bolƣanlar) arisidin yaxlar ahirida bu boyunturuⱪning (tǝhminǝn 60 yildin keyin) elip taxlinixini kɵrǝlǝydu. Xunga xu qaƣda «boyunturuⱪni kɵtürgǝn yaxlar»ning bǝhti bolidu; ularƣa nisbǝtǝn «yaxliⱪta boyunturuⱪni kɵtürüx yahxi ixtur».

□3:29 «Yüzini topa-tupraⱪⱪa tǝgküzsun» — ibraniy tilida «aƣzini tupraⱪⱪa bastursun». Bu ⱨǝrikǝt ⱪattiⱪ dua-tilawǝt ⱪilixni bildüridu.

■3:29 Ros. 8:22

■3:37 Zǝb. 33:9

■3:38 Yǝx. 45:7; Am. 3:6

□3:39 «Əmdi tirik bir insan nemǝ dǝp aƣrinidu, adǝm balisi gunaⱨlirining jazasidin nemǝ dǝp waysaydu?» — gunaⱨlirimizning tegixlik jazasi jismaniy ⱨǝm roⱨiy ɵlüm bolsa, biz tirik qaƣda xu tegixlik jazani tehi tartmiduⱪ.

□3:54 «Sular beximdin texip aⱪti; Mǝn: «Üzüp taxlandim!» — dedim» — oⱪurmǝnlǝrning esidǝ barki, Yǝrǝmiya pǝyƣǝmbǝr «su azgili»ƣa taxliwetilgǝn. Lekin muxu ayǝtlǝrdǝ eytilƣan dǝrdlǝr axu sǝrgüzǝxttin exip ketidu.

© 2010 Mukeddes Kalam - Uyghur Bible Translation Committee