កាន ចាគ់ តើម ប៊ឹង 
យ៉ាគ់ លូកា 
តើម ពចោះ ប្រម៉ាង 
ទឹង ពឹម "កាន ចាគ់ តើម ប៊ឹង យ៉ាគ់ លូកា" យ៉ាគ់ លូកា ឡើ ខៀន ពដៃ ហឡាក់ រៀន គ្រែដៃ យែស៊ូ នែ ឡើ កឡា ហវ៉ាត់ ណគ់ គ្រែដៃ ឡើ ខណាត ដើ មែ អ៊ីស្រាអ៊ែល ពន់ឋើម (១.៦៩-៧១; ២.១១) ដើម ឡើ កឡា ហវ៉ាត់ លែក ដើ សុនសាត ទិ ឡាង ប្រិះ នែ (២.៣០-៣១; ១៩.១០)។ ទឹង ពឹម នែ យ៉ាគ់ លូកា ឡើ ពដៃ រៀន ផវ យ៉ាង ចាគ់ លួង គ្រែដៃ ឡើ ច្រា គ្រែដៃ យែស៊ូ អាំ លំដក់ ពហាយ កាន ចាគ់ ដើ មែ ធុក ញ៉ាក ដើម ដើ មែ ម៉ើ ក៝ត (៤.១៨)។ តៃ ត្រ ឡើ ដក់ វ៉ិះ ឌិវ ពហាយ កាន ចាគ់ ណាគ់ ឡើ ពនៀម មែ ម៉ើ ឈិ (៥.១២-១៥; ៦.១៨) ឡើ ពន់ឌ្រុះ អរ៉ាក់ (៨.២៦-៣៩) ដើម ឡើ ពញិវ មែ ម៉ើ គែត (៧.១១-១៧; ៨.៤៩-៥៦) ដិ។ 
ទឹង ពឹម នែ យ៉ាគ់ លូកា ឡើ ពដៃ រៀន កាន រ៉គ់សំ ឆំតក ឡើ ប៊ិច ខា។ ហឹ តើម ពឹម នែ ប៊ឹង ឞាវ គ្រែដៃ ឡើ ទឺះ ពហាយ កាន គ្រែដៃ យែស៊ូ លន់កើត ដើម តគ់ ឡើ កើត ដិ បនឹះ ដើម ឞាវ គ្រែ ទុត អើន ម៉ើ ញឹម ក្លើម រ៉គ់សំ ឆំតក ព្រតឹះ ព្រនែ គ្រែដៃ (១.១៤; ១.៤៤-៤៧; ២.១០-១៤)។ អ៊ែ ហឹ ព្រឡូច ពឹម តគ់ គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ ឌឹក ទឹង ហូង គ្រែ ក្លើច ឡើយ មែ លុកស៊ិក ណគ ម៉ើ ញឹម ក្លើម រ៉គ់សំ ឆំតក យ៉ាក់ ម៉ើ តៃ ណគ ឡើ ញិវ ឡឹះ ម៉ាត់ ម៉ាត (២៤.៤១, ៥២)។ 
យ៉ាគ់ លូកា  នែ ឡើ សុនសាត ឝ៉្រិក ឡើ បើម ពែត។ ឡើ បើម អ៊ឺម កឡា ពហាយ ប៊ឹង មែ ជិត បារ រ៉ា ហាក់ ណាគ់ ឡើ ចាប់ មឹង គ្រែដៃ យែស៊ូ ដើម ឡើ ប៉ូរ យ៉ាគ់ ប៉ូល ប៊ឹង ឡើ ដក់ ពហាយ កាន ចាគ់ តើម ប៊ឹង គ្រែដៃ តាម មួង តាម ស៊្រុក មូយៗ។ 
យ៉ាគ់ លូកា ឡើ ខៀន ជុ បារ ពឹម ពឹម «កាន ចាគ់ តើម ប៊ឹង យ៉ាគ់ លូកា» ដើម ពឹម «កាន ពហាយ»។ ណគ ឡើ តមួត ខនៀន ដិ អន់ដិ កាន បាត់ គ្រែដៃ យែស៊ូ ណគ់ មែ ម៉ើ គូ អរែង ប៊ឹង គ្រែដៃ យែស៊ូ ម៉ើ ខៀន ជុ ពន់ឋើម ឡើ ឈិង ឈីង ឝ្លាំង ហឡាក់ៗ ប៊្លី អ៊ែ ផវ យ៉ាង ចាគ់ លួង គ្រែដៃ ឡើ ប៉ូរ ណគ ខៀន តមួត ជុ បារ ពឹម។ យ៉ាគ់ លូកា ឡើ ខៀន ពឹម នែ មែ អន់នឺ ម៉ើ វ៉ឹត រៀន ៦២ ប៊ឹះ ៦៣ កម៉ ប៊្លី គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ កើត មែ អន់នឺ អន់ណាវ ម៉ើ វ៉ឹត ៨០ ប៊ឹះ ៩០ កម៉ ប៊្លី គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ កើត។ 
ឝ្រងុញ យ៉ាគ់ លូកា 
យ៉ាគ់ លូកា ឡើ ខៀន ពឹម នែ ដើ មែ សុនសាត ឝ៉្រិក មន់អាន។ ឡើ ប៉ច កាន បាត់ គ្រែដៃ យែស៊ូ យ៉ាក់ ឡើ ងុញ អាំ មែ មន់ណោះ រៀន គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ បើម ត្រួយ ផវ យ៉ាង ចាគ់ លួង គ្រែដៃ ញឹះ តៃ ដាន់ ឡើ គូ ទឹង ពឌិវ ម៉ិ អំម៉ឹះ ឆា ដើ ប៊ឹះ ណគ ឡើ គែត ហឹ មួង យែរូសាឡឹម។ ប៊្លី គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ ញិវ ឡឹះ អន់ណាវ ផវ យ៉ាង ចាគ់ លួង គ្រែដៃ ឡើ ច្រា មែ ម៉ើ ចាប់ គ្រែដៃ យែស៊ូ ដក់ ពហាយ កាន តើម ប៊ឹង ចាគ់ គ្រែដៃ ឆា ដើ ប៊ឹះ ព្រទុត ឡាង ប្រិះ (១.៨)។ 
ណគ ឡើ ព្រតូវ អាំ ណគ់ មែ ម៉ើ ចាប់ គ្រែដៃ យែស៊ូ មន់ប៊ិច ចនិះ ប្រម៉ើត ដើម ស្រុស្រៀត ប៉ាគ់ ដើ គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ ពង់ហៀន ទឺ។ ដើម ឡើ ព្រតូវ មែ អាំ មន់ណោះ ម៉ើត ដើ មែ សុនសាត គែង ម៉ើ គូ ចង៉ាយ កតាម ចើម កតាម អាំ មន់ម៉ើត ដើ ដ្រម៉ា មែ ដិ (៦.៣៥-៣៦; ១០.២៥-៣៧) ដើម អាំ មន់ណោះ ពន់ឌ្រឺះ ក្លើម តាក់ ថូត (១១.៤; ១៧.៣-៤) អាំ មន់កនូយ ឌី ប៉ូរ មែ ធុក ញ៉ាក ដើម សឡាគ់ តាក់ អង់ង៉ាយៗ មន់ដក់ តូយ គ្រែដៃ យែស៊ូ អន់ណាវ (៩.២៣-២៧; ៩.៥៧-៦២; ១៤.២៥-២៧; ១៨.២៨-៣០)។ ណគ់ មែ ង៉ាយ ម៉ើ ចាប់ គ្រែដៃ យែស៊ូ អាំ មន់កនូយ អ៊ឺរ ដាំង គ្រែដៃ (១៨.១) អន់នែ ឡើយ កាន ចជែ ទឹង គ្រែដៃ អាំ មន់ញឹម ក្លើម ក្លាក អន់សច ញ៉ន ឡើ ប៊ិច ផវ យ៉ាង ចាគ់ លួង គ្រែដៃ ឡើ គូ អរែង ប៊ឹង មែ ដើម មន់ណោះ ហង់ឝ៉ាវ រៀន ណិះៗ នែ គ្រែដៃ បើគ ឡើ ហវ៉ាត់ ណគ់ មែ ម៉ើ ចាប់ មឹង គ្រែដៃ យែស៊ូ។ 
ព្រឝ៉ាប់ កាន ទឹង ពឹម យ៉ាគ់ លូកា 
ពន់តើម ប្រម៉ាង (១.១-៤) 
បាត់ កណើត យ៉ាគ់ យ៉ូហាន តម៉ូច ដាក អំប្រា គ្រែដៃ យែស៊ូ (១.៥—២.៥២) 
កាន យ៉ាគ់ យ៉ូហាន តម៉ូច ដាក ឡើ ពហាយ ដើ បូវ (៣.១-២០) 
គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ បើម ឞ៊ុន ម៉ូច ដាក ដើម ឡើ ថាំង ប៊ែ ដើ កាន អរ៉ាក់ សតាំង ឡើ ពលូង (៣.២១—៤.១៣) 
គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ ពហាយ កាន ចាគ់ ហឹ ស្រុក ឝ៉ាលីលែ (៤.១៤—៩.៥០) 
គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ វីះ តើម ប៊ឹង ស្រុក ឝ៉ាលីលែ ឡើ ដក់ ហឹ មួង យែរូសាឡឹម (៩.៥១—១៩.២៧) 
កាន ឡើ កើត ហឹ មួង យែរូសាឡឹម ប៉ឹះ តង៉ៃ អ៊ែ គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ គែត (១៩.២៨—២៣.៥៦) 
គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ ញិវ ឡឹះ អន់ណាវ ដើម ឡើ ពដៃ ចាក់ ដើ មែ ម៉ើ ចាប់ មឹង ណគ អាំ ម៉ើ តៃ (២៤.១-៥៣)  
 ១
យ៉ាគ់ លូកា ឡើ ខៀន ឝ្រងុញ ណគ ឡើ ពហាយ ដើ យ៉ាគ់ ធែវភីល 
 ១-២ ពយ៉ៃ ឈូន ដើ ហៃ យ៉ាគ់ ធែវភីល អើយ ហៃ ហណោះ ឡើយ រៀន ណគ់ បនឹះ ម៉ើ តៃ កាន គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ ពឡូច ពន់ឋើម ទឹង ញ៉ា ញ៉ើ ដក់ តូយ ណគ បូវ មែ នែ ម៉ើ ពហាយ ដើ មែ ហឹ គែង អន់ណាវ មែ ហឹ គែង អ៊ែ ឡើយ ម៉ើ ដុង អ៊ែ ម៉ើ ខៀន ត្រួយ ជុ តមួត ត្រៗ តាម ពហាយ មែ អាំ ញ៉ើ ណោះ ប៉ាគ់ទឺ។  ៣ ញ៉ន ដើ អ៊ែ ឡើយ អ៊ែ អៃ អខំ ផនិត កាន បាត់ លែក អ៊ែ តើម ប៊ឹង ឈឹង តើម អ៊ែ អឃឹត រៀន អាត លន់ចាគ់ ឡើយ អៃ អន់ខៀន ជុ តាម ក្រឡាក់ អំយ៉ៃ ឈូន ដើ ហៃ យ៉ាគ់ ធែវភីល អើយ។  ៤ អៃ អបើម ប៉ាគ់ នែ បក់ អាំ ហៃ ហន់ណោះ រៀន ណគ់ អង់ង៉ាយ ហៃ ហដុង តើម ប៊ឹង មែ ម៉ើ ពង់ហៀន ណគ់ ហង់អ៊ែ ឡើ ត្រ ម៉ាត់ ម៉ាត ឡើយ។ 
ឞាវ គ្រែដៃ ឡើ ទឺះ ហាយ យ៉ាគ់ យ៉ូហាន លន់កើត 
 ៥ ទឹង យ៉ាគ់ ហ៊ែរ៉ូត ឡើ បើម សឋិច ដើ មែ យូដា ពន់ឋើម ឡើ ប៊ិច មែ កឡា បប៊ុះ ថួយ មូយ រ៉ា ទឹង បូវ យ៉ាគ់ អប៊ីយ៉ា ម៉ាត់ ណគ យ៉ាគ់ សាការ៉ៃ ម៉ាត់ ទ្រី ណគ អ៊ែលីសាបិត អំប្រា នែ កួន ចូវ យ៉ាគ់ អើរ៉ុន *  1.5 យ៉ាគ់ អើរ៉ុន ឡើ ណាយ បប៊ុះ ថួយ អន់នួរ បូវ គ្រែដៃ ឡើ រ៉ើះ។ ។  ៦ អំប្រា ទ្រី ក្ល នែ អំប្រា ចាគ់ ទឹង ត្រ ប៊ឹង ម៉ាត់ គ្រែដៃ អំប្រា បើម ត្រួយ តាម ពន់ដ្រៃ ចឞាប់ គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់ លែក អិះ ញឹះ តៃ យូច អ៊ឺម។  ៧ អំប្រា នែ អំប្រា ប៊ិច អ៊ឺម កួន យ៉ាក់ ទ្រី ណគ អ៊ែលីសាបិត ឡើ កន់ដុង ដើម អំប្រា ក្រាគ់ៗ ម៉ៃ ឡើយ ដិ។ 
 ៨ ទឹង យ៉ាគ់ សាការ៉ៃ ឡើ ដក់ បើម កាន កឡា បប៊ុះ ថួយ យ៉ាក់ ឡើ ត្រ ប៉ុះ បូវ ណគ ឡើយ ម៉ើ ដក់ បើម កាន ហឹ រ៉ូង ទិះ កដាប ហំបះ គ្រែដៃ។  ៩ អ៊ែ មែ ម៉ើ ព្រលូក តាម ខណើយ មែ កឡា បប៊ុះ ថួយ ឡើ ត្រ ប៉ុះ យ៉ាគ់ សាការ៉ៃ ឡើ មឹត ម៉ប ចុះ ខឿង គ្លឹម ហឹ កនុង រ៉ូង ទិះ កដាប ហំបះ គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់។ †  1.9 មែ កឡា បប៊ុះ ថួយ ម៉ើ ដូវ មឹត ចុះ ខឿង គ្លឹម វ៉ិះ ឌិវ មូយ តង អិះ ឡើយ ទឹង ណាគ់ ម៉ើ បើម កាន ហឹ រ៉ូង ទិះ កដាប ហំបះ គ្រែដៃ។ មែ ម៉ើ ចុះ ខឿង គ្លឹម តៃ ម៉ើ គូ ឌុញ អ៊ឺម ទឹង កនុង រ៉ូង ទិះ។   ១០ ទឹង ឡើ ប៊ឹះ ម៉ូង ណគ ឡើ ចុះ ខឿង គ្លឹម ប៊ិច បនឹះ ទុត អើន ម៉ើ គូ ទឹង បយឺង ម៉ើ អ៊ឺរ ដាំង គ្រែដៃ។  ១១ ហំប៊្រុះ ដើ អ៊ែ យ៉ាគ់ សាការ៉ៃ ឡើ តៃ ប្រយ ឞាវ គ្រែដៃ  មូយ រ៉ា តើម ទិ គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់ ឡើ ឆុង តៃ ចម៉ា ប៊ឹង ដៀក ហ៊ីប ‡  1.11 ម៉ើ ខើយ ប៊ុះ ខឿង គ្លឹម ពឺង ហ៊ីប ឡង ម៉ើ ក្របាត ដើ ឆៀង  មែ ម៉ើ ចុះ ខឿង គ្លឹម។  ១២ ទឹង យ៉ាគ់ សាការ៉ៃ ឡើ តៃ ប៉ាគ់ អ៊ែ ឡើ ឌូង តូវ ឡើ សសឹរ ចាក់ ដៃ ប្រយ។  ១៣ អ៊ែ ឞាវ គ្រែដៃ ឡើ ម៉ាង ដើ ណគ រៀន៖ «យ៉ាគ់ សាការ៉ៃ អើយ ញ៉ង ហឌូង អ៊ឺម គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់ ឡើ ផម តាម អ្រឡា ហៃ ឡើយ។ ទ្រី ហៃ អ៊ែ លំប៊ិច កួន កឡ មូយ ហន់ជុ ម៉ាត់ ណគ អ៊ែ "យ៉ូហាន"។  ១៤ កួន ហៃ ហង់អ៊ិន លំពញឹម ក្លើម ក្លាក ហៃ ដើម បនឹះ ទុត អើន មន់រ៉គ់សំ ឆំតក ប៉ាគ់ទឺ ដើ កួន ហៃ លន់កើត។  ១៥ កួន គ្រែដៃ ឡើ អាំ ដើ ហៃ នែ លំបនឹះ ទិះ ក្រាគ់ លំត្រ ប៊ឹង ងឺរ គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់។ គ្រែដៃ តៃ លន់អាំ ញែត តវែ ដើម រ៉ាះ ប៊ូ អ៊ឺម លំប៊ិង ផវ យ៉ាង ចាគ់ លួង គ្រែដៃ តើម ប៊ឹង ពឌិវ ម៉ិ។  ១៦ កួន ហៃ អ៊ិន លន់ចន់ដ្រា សុនសាត អ៊ីស្រាអ៊ែល ទុត អើន ខាក់ៗ មន់ជឹ ដាំង គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់ មែ ឡឹះ អន់ណាវ។  ១៧ កួន ហៃ អ៊ិន លំប៊ឹះ អន់នួរ គ្រែដៃ ដើម លំប៊ិង ដើ ផវ យ៉ាង ឆង៉ាត់ ប៉ាគ់ យ៉ាគ់ អ៊ែលីយ៉ា ទឺ បក់ លំពន់ត្រ ចនិះ មែគ បើគ អាំ មន់ម៉ើត កួន មែ អន់ណាវ ដើម លំពលិះ ចនិះ បនឹះ ណគ់ តៃ ម៉ើ ចង់ហៀង ប្រម៉ាង គ្រែដៃ អាំ មន់ដក់ តាម ខនឹត ចាគ់ ទឹង ត្រ អន់ណាវ ដើម លន់ច្រា តវឹញ ចនិះ បនឹះ អាំ មន់ចង់ហៀង ប្រម៉ាង គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់»។ 
 ១៨ យ៉ាគ់ សាការ៉ៃ ឡើ តង៉ា ឞាវ គ្រែដៃ រៀន៖ «ពយ៉ិ អៃ អន់ណោះ រៀន ទ្រី អៃ លំប៊ិច កួន ម៉ាត់ ម៉ាត អៃ អក្រាគ់ៗ ឡើយ ណគ់ ទ្រី អៃ ឡើ ក្រាគ់ៗ ប៉ាគ់ទឺ ផវ យ៉ាវ លំប៊ិច កួន»។  ១៩ ឞាវ គ្រែដៃ ឡើ ត្រណើវ រៀន៖ «ម៉ាត់ អៃ ឝ៉ាប៊្រីយែល អៃ នែ ឡើយ អគូ ប៊ឹង ងឺរ គ្រែដៃ ឡើ ប៉្រៃ អៃ អទឺះ ពហាយ កាន ចាគ់ នែ ដើ ហៃ។  ២០ ហន់ឝ្លាំង យ៉ឹ ហន់កំប្ល យ៉ាក់ តៃ ហចាប់ ប្រម៉ាង អៃ អហាយ ដើ ហៃ ញឹះ កាន នែ លន់កើត ដាវ អ៊ែ ហន់ណោះ ចជែ អន់ណាវ»។ 
 ២១ បូវ មែ ម៉ើ អ៊ឺរ ដាំង គ្រែដៃ ម៉ើ គូ ចាំ យ៉ាគ់ សាការ៉ៃ ទុត ឌុញ ម៉ើ ឃឹត ប៉ិ ឋូវ ឡើ ឌុញ ឞាល់ នែ ដមិញ ឋូវ លំញឺះ តើម ប៊ឹង កនុង រ៉ូង។  ២២ ហំប៊្រុះ ឡើ ញឺះ ហឹ បយឺង ឡើ ណោះ យ៉ាវ ឡើ ចជែ ដើ មែ អ៊ែ បូវ មែ ម៉ើ ណោះ រៀន ណគ អាត ឡើ តៃ កាន ឆង៉ាត់ ប្រាវៗ ឡើយ ហឹ កនុង រ៉ូង ទិះ កដាប ហំបះ គ្រែដៃ អ៊ែ យ៉ាគ់ សាការ៉ៃ ឡើ ព្រឌីវ ដើ មែ ដើ ទី មិៗ ណគ ណាគ់ ឡើ កំប្ល ដឌែ។  ២៣ តើម ប៊ឹង យ៉ាគ់ សាការ៉ៃ ឡើ បើម កាន ង៉ាន ទឹង រ៉ូង ទិះ គ្រែដៃ លែវ ឡើយ អ៊ែ ឡើ ជឹ ហឹ ហន់ណាម ណគ កឡឹ។  ២៤ ប៊្លី អ៊ែ យ៉ាគ់ អ៊ែលីសាបិត ឡើ តមែវ ប្រយ ឡើ កដក ចាក់ ឡើ គូ ទឹង ហន់ណាម សើង ខៃ ញឹះ តៃ ឡើ វីះ ហឹ ង៉ាយ យ៉ាវ។  ២៥ ឡើ ឃឹត រៀន៖ «ណិះៗ នែ គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់ ឡើ បើម អន់ចាគ់ ឡើយ ដើ អៃ ណគ ឡើ តប៉ាត់ កាន អៃ អកម៉ាវ ដើ មែ បូវ ញ៉ន តៃ អប៊ិច កួន»។ 
ឞាវ គ្រែដៃ ឡើ ទឺះ ហាយ គ្រែដៃ យែស៊ូ លន់កើត 
 ២៦ ទឹង អ៊ែលីសាបិត ឡើ តមែវ ហន់ដើម ត្រូវ ខៃ ឡើយ គ្រែដៃ ឡើ ប៉្រៃ ឞាវ ណគ ឝ៉ាប៊្រីយែល លំទឺះ ទិ ស្រ៊ុក ណាសារែត ស្រុក ឝ៉ាលីលែ។  ២៧ ឡើ ប៉្រៃ ដក់ ហឹ កទ្រី ប្រោះ ឈ្រែង ឆ្រង ស៊ីត ប៊ីត ឡើ ត្រ មែគ បើគ អំប្រា ម៉ើ អ្រឡា ឡើយ ប៊ឹង កឡ មូយ រ៉ា ម៉ាត់ ណគ យ៉ូស៊ែប ម៉ិ យ៉ាគ់ ណគ សឋិច ដាវីត ណគ់ កទ្រី ប្រោះ ឈ្រែង ឆ្រង ស៊ីត ប៊ីត នែ ម៉ាត់ ណគ ណាង ម៉ារី។  ២៨ អ៊ែ ឞាវ គ្រែដៃ ឡើ ដក់ ហឹ ណាង ម៉ារី ឡើ តង៉ា ឡា រៀន៖ «ណាគ់ ហរ៉គ់សំ ឡះ ណាង ម៉ារី គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់ ឡើ អាំ កាន ចាគ់ ដើ ហៃ លន់គូ ប៊ឹង ហៃ ឡើយ»។  ២៩ ហំប៊្រុះ ណាង ម៉ារី ឡើ ដុង ប្រម៉ាង ឞាវ គ្រែដៃ ហាយ ដើ ណគ ប៉ាគ់ អ៊ែ ហឡឹង ប្រយ ឡើ គូ ប៉ិ ឋូវ ឡើ ម៉ាង ដើ អៃ ប៉ាគ់ អ៊ិន។  ៣០ ឞាវ គ្រែដៃ ឡើ ហាយ ដើ ណគ រៀន៖ «ណាង ម៉ារី អើយ! ញ៉ង ហឌូង អ៊ឺម យ៉ាក់ គ្រែដៃ ឡើ អាំ កាន ចាគ់ ដើ ហៃ ឡើយ។  ៣១ អ៊ែ ហន់តមែវ ហន់អន់ឆិ កួន កឡ មូយ ហៃ ហន់ជុ ម៉ាត់ ណគ "យែស៊ូ"។  ៣២ កួន ហៃ អ៊ិន លំបើម ទិះ ក្រាគ់ មែ មន់ជុ ណគ កួន កឡ គ្រែដៃ ទិះ ឈ្រូង គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់ លំពឌឹក ណគ បើម សឋិច ប៉ាគ់ ដើ យ៉ាគ់ ដាវីត ម៉ិ យ៉ាគ់ ណគ ទឺ។  ៣៣ ណគ លំឌឹក បើម សឋិច ពឺង សុនសាត អ៊ីស្រាអ៊ែល ដឌែ ណគ លំពែក ប៉ាក់ រន់ឋាប់ ឝ្លាំង មែ ឡូច អន់សច»។  ៣៤ ណាង ម៉ារី ឡើ ត្រណើវ រៀន៖ «ប៉ាគ់ ង៉ាយ ដឹះ កាន អ៊ិន លន់កើត យ៉ាក់ អៃ ណាគ់ អប្រោះ ញឹះ តៃ អណោះ កី ដើ កឡ អំម៉ឹះ?»។  ៣៥ ឞាវ គ្រែដៃ ឡើ ត្រណើវ រៀន៖ «ផវ យ៉ាង ចាគ់ លួង គ្រែដៃ លំទឺះ គូ ទិ ហៃ អាតណាត គ្រែដៃ ទិះ ឈ្រូង លំឞាំង ដុប កុប លែប ហៃ។ កួន ហៃ ហង់អ៊ិន លំចាគ់ លួង មន់ជុ ណគ កួន កឡ គ្រែដៃ»។  ៣៦ ឞាវ គ្រែដៃ ឡើ ហាយ អន់ណាវ ដើ ណាង ម៉ារី រៀន៖ «អើយ ម៉ារី! យ៉ាគ់ អ៊ែលីសាបិត អំម៉ោះ អោះ ហៃ ទុត ម៉ើ រៀន ឡើ កន់ដុង ឡើ ក្រាគ់ៗ ឞាល់ អ៊ែ ណាគ់ ឡើ តមែវ ញឹះ ត្រូវ ខៃ ណិះ ឡើយ។  ៣៧ អង់ង៉ាយៗ គ្រែដៃ ឡើ បើម ដូវ លែក អិះ»។  ៣៨ ណាង ម៉ារី ឡើ រៀន៖ «អៃ នែ ឡើយ អបើម ឞយ គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់ អាំ លំដាវ ដើ អៃ ប៉ាគ់ ប្រម៉ាង ហៃ អ៊ិន ឆិ»។ ប៊្លី អ៊ែ ឞាវ គ្រែដៃ ឡើ វីះ តើម ប៊ឹង ណាង ម៉ារី ខៀង។ 
ណាង ម៉ារី ឡើ ដក់ ឆើ យ៉ាគ់ អ៊ែលីសាបិត 
 ៣៩ ប៊្លី អ៊ែ ណាង ម៉ារី ឡើ រន់ឋាប់ ដ្រិះៗ ឡើ ដក់ ឆើ អំម៉ោះ អោះ ណគ យ៉ាគ់ អ៊ែលីសាបិត ហឹ ស្រ៊ុក លមូយ ស្រុក យូដា ឡើ ប៊ិច ចន់ឌូ អើនៗ។  ៤០ ហំប៊្រុះ ឡើ ប៊ឹះ ហឹ អ៊ែ ឡើ មឹត ទឹង ហន់ណាម យ៉ាគ់ សាការ៉ៃ អ៊ែ ឡើ តង៉ា ឡា យ៉ាគ់ អ៊ែលីសាបិត។  ៤១ ប៊ឹង ណាង ម៉ារី ឡើ តង៉ា ឡា ណគ អ៊ែ យ៉ាគ់ អ៊ែលីសាបិត ឡើ ដុង អង់អាង ទឹង ពឌិវ ណគ ឡើ អំម៉ិះ ឆិញៗ ប្រយ អ៊ែ យ៉ាគ់ អ៊ែលីសាបិត ឡើ ប៊ិង ប្រយ ដើ ផវ យ៉ាង ចាគ់ លួង គ្រែដៃ។  ៤២ ណគ ឡើ ម៉ាង ថាំងៗ រៀន៖ «គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់ ឡើ ប្រាយ កាន ចាគ់ ដើ ហៃ ញឹះ ជឺរ កទ្រី ហឹ គែង កង់ ដើម ដើ កួន ហៃ ទឹង ពឌិវ ដិ។  ៤៣ តៃ ឃឺ អ៊ឺម អៃ នែ ប៉ាគ់ នែ ញឹះ ឌិត មែគ គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់ ឡើយ ឡើ ដក់ កវាំង ហឹ អៃ។  ៤៤ ហំប៊្រុះ អដុង ប្រម៉ាង ហៃ ហតង៉ា ឡា អៃ អ៊ែ អដុង អង់អាង ទឹង ពឌិវ អៃ ឡើ អំម៉ិះ ឆិញៗ ប្រយ ញ៉ន ឡើ ញឹម ក្លើម»  ៤៥ យ៉ាគ់ អ៊ែលីសាបិត ឡើ ហាយ អន់ណាវ រៀន៖ «ហៃ ហន់ហ្រនុក ហ្រវ៉ាក ឡើយ ញ៉ន ហចាប់ ហណាយ គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់ លំដាវ ម៉ាត់ ម៉ាត»។ 
ម៉ារី ព្រតឹះ គ្រែដៃ 
 ៤៦ ប៊្លី អ៊ែ ណាង ម៉ារី ឡើ ម៉ាង រៀន៖ 
«អៃ អព្រតឹះ ព្រនែ គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់ តូច ចនិះ រំឞ៊ិះ 
 ៤៧ អៃ អញឹម ក្លើម 
ដើ គ្រែដៃ ឡើ ហវ៉ាត់ អៃ 
 ៤៨ ញ៉ន គ្រែដៃ ឡើ ឝ្លាំង ស្រុស្រៀត អៃ 
អៃ អបនឹះ តៃ អម៉ាត ប៊ីត 
អៃ អបើម ឞយ ណគ។ 
ប៊្លី អ៊ែ ហឹ ងឺរ តគ់ បនឹះ ត្រំ ប៉ាង មន់ជុ អៃ រៀន 
អៃ អបនឹះ ហ្រនុក ហ្រវ៉ាក ម៉ាត់ ម៉ាត ឡើយ។ 
 ៤៩ យ៉ាក់ គ្រែដៃ ឡើ ឆង៉ាត់ ទុត ថាំង 
ឡើ បើម កាន ចាគ់ ដើ អៃ។ 
គ្រែដៃ ឡើ ចាគ់ លួង។ 
 ៥០ គ្រែដៃ ឡើ ស្រុស្រៀត បនឹះ ត្រំៗ ប៉ាង 
ណគ់ មែ ម៉ើ កម៉ាវ បឹះ ដើ ណគ។ 
 ៥១ គ្រែដៃ ឡើ ពដៃ កាន ឆង៉ាត់ 
ឡើ តវីះ ពន់ឌ្រុះ ណគ់ មែ ម៉ើ ព្រដ ព្រឆាន់ ទឹង ចនិះ មែ។ 
 ៥២ ឡើ កលីះ មែ ទិះ ក្រាគ់ ម៉ើ ប៊ិច អាតណាត 
អ៊ែ ឡើ ពឌឹក ណគ់ បនឹះ តៃ ម៉ាត ប៊ីត អន់ណាវ។ 
 ៥៣ ឡើ អាំ ផិ ប៊ិង ញឹម សាំង ណគ់ មែ ម៉ើ ពងួត ឝ៉្លក។ 
អ៊ែ ណគ់ ដើ មែ ម៉ើ ប៊ិច បាក់ ឡើ តវីះ មែ ម៉ើ ជឹ ទី មិៗ។ 
 ៥៤ ឡើ ប៉ូរ មែ ប៉ាសាសុន អ៊ីស្រាអ៊ែល ឞយ ណគ 
ឡើ ស្រុស្រៀត ញឹះ តៃ វឺញ ប៊ឹះ ខៃ ណូវ 
 ៥៥ តាម ឡើ ខណាត ដើ ម៉ិ យ៉ាគ់ ង៉ាយ ពន់ឋើម 
ដើ យ៉ាគ់ អាប្រាហាំ ដើម កួន ចូវ ណគ»។ 
 ៥៦ ណាង ម៉ារី ឡើ គូ ហឹ យ៉ាគ់ អ៊ែលីសាបិត ពែ ខៃ អ្យាង អ៊ែ ណគ ឡើ ជឹ វឹញ ហឹ ហន់ណាម ឡើ កឡឹ អន់ណាវ។ 
កណើត យ៉ូហាន លំតម៉ូច ដាក 
 ៥៧ ប៊្លី អ៊ែ យ៉ាគ់ អ៊ែលីសាបិត ឡើ ណុះ ខៃ អ៊ែ ឡើ អន់ឆិ កួន ណគ ឡើ កឡ។  ៥៨ ឡើ លឺ ទឹង មែ ក្លាង ស៊្រុក ដើម អំម៉ោះ អោះ ណគ ម៉ើ ដុង «គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់ ឡើ ពដៃ កាន ស្រុស្រៀត ដើ ណគ»។ អ៊ែ ម៉ើ ដក់ ង៉ាះ រ៉គ់សំ ឆំតក ប្រយ ហឹ ណគ។ 
 ៥៩ តើម ប៊ឹង អ៊ែ ថាម តង៉ៃ មែ ក្លាង ស្រ៊ុក ម៉ើ ដក់ ផូវ ឞ៊ុន ចៀត ដម៉ូច ហំបក អង់អាង ហឹ ហន់ណាម មែគ បើគ ណគ អ៊ែ ម៉ើ ងុញ ជុ ម៉ាត់ ណគ សាការ៉ៃ ប៉ាគ់ ម៉ាត់ បើគ ណគ ទឺ។  ៦០ អ៊ែ មែគ ណគ ឡើ ដ្រើះ ម៉ាង មែ រៀន៖ «អ៊ឺម! យ៉ូហាន លន់ត្រ ងន់ជុ»។  ៦១ បូវ មែ ម៉ើ ត្រណើវ រៀន៖ «ទឹង អំម៉ោះ អោះ ព្រឝ៉ើត យូ សប្រា ញឹះ តៃ ប៊ិច អំម៉ឹះ ម៉ាត់ ប៉ាគ់ អ៊ិន»។  ៦២ មែ ម៉ើ តង៉ា យ៉ាគ់ សាការ៉ៃ ម៉ើ ព្រឌីវ ដើ ទី៖ «អង់ង៉ាយ ដឹះ ហងុញ ជុ ម៉ាត់ កួន ហៃ?»។  ៦៣ អ៊ែ យ៉ាគ់ សាការ៉ៃ ឡើ ឡា កន់តារ ខៀន ហឹ មែ អ៊ែ ឡើ ខៀន ប្រយ៖ «កួន អៃ នែ ម៉ាត់ ណគ យ៉ូហាន»។ អ៊ែ មែ ទឹង អ៊ែ ហឡឹង ប្រយ ម៉ើ គូ។  ៦៤ ហំប៊្រុះ ដើ អ៊ែ បួរ ដើម ហពៀត យ៉ាគ់ សាការ៉ៃ ឞ្រាង ប្រយ ឡើ ណោះ ម៉ាង ប៉ាគ់ រីវ មាំង ទឺ ឡើ ព្រតឹះ ព្រនែ ប្រយ គ្រែដៃ។  ៦៥ មែ ក្លាង ស្រ៊ុក ម៉ើ ឌូង អៀល បឹះ លែក រ៉ា ម៉ើ ប៉ច អំប៉ច កាន ណគ់ អន់នែ លែក ស្រ៊ុក ទឹង ចន់ឌូ យូដា។  ៦៦ តូច ដើ មែ ម៉ើ ដុង កាន អន់នែ ម៉ើ ឃឹត អង់ឃឹត ជុ ទឹង ចនិះ រៀន៖ «ណោះ ប៉ាគ់ ង៉ាយ កួន ណគ់ អន់នែ អន់ទុន លំបើម យ៉ាក់ អាតណាត គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់ ឡើ គូ ប៊ឹង ណគ ឡើយ»។ 
យ៉ាគ់ សាការ៉ៃ ឡើ ព្រតឹះ ព្រនែ គ្រែដៃ 
 ៦៧ ប៊្លី អ៊ែ យ៉ាគ់ សាការ៉ៃ បើគ អង់អាង នែ ឡើ ប៊ិង ដើ ផវ យ៉ាង ចាគ់ លួង គ្រែដៃ ឡើ ហាយ ប្រម៉ាង គ្រែដៃ ដើ មែ រៀន៖ 
 ៦៨ «ញ៉ះ ញំព្រតឹះ ព្រនែ គ្រែដៃ 
ឡើ កន់ដ្រាគ់ សុនសាត អ៊ីស្រាអ៊ែល ង៉ាយ 
យ៉ាក់ ណគ ឡើ ទឺះ ឡោះ ប៉ាសាសុន ណគ។ 
 ៦៩ គ្រែដៃ ឡើ អាំ កឡ មូយ រ៉ា 
ឡើ ប៊ិច អាតណាត ឆង៉ាត់ ឡើ ទឺះ ហវ៉ាត់ ង៉ាយ 
ណគ អ៊ែ ឡើយ ឡើ កន់ស៊ែ យូ សឋិច ដាវីត 
ដាវីត នែ ឡើ បើម ឞយ គ្រែដៃ ពន់ឋើម។ 
 ៧០ លន់កើត ដាវ ប៉ាគ់ គ្រែដៃ ឡើ ខណាត 
តាម លញ៉ាគ់ កឡា ឈូន ប្រម៉ាង ណគ 
ណាគ់ ឡៃ មាំង ឡើយ។ 
មែ ម៉ើ រៀន៖ 
 ៧១ ណគ លំហវ៉ាត់ ង៉ាយ តើម ប៊ឹង ទី ដ្រម៉ា 
អាំ ងន់ក្លើច តើម ប៊ឹង អាតណាត 
ណគ់ មែ តៃ ម៉ើ រែម ឡាំងៗ ដើ ង៉ាយ។ 
 ៧២ ណគ ឡើ ពដៃ កាន ស្រុស្រៀត ដើ ម៉ិ យ៉ាគ់ ង៉ាយ 
ដើម ឡើ បើម ពឡូច អាំ លែវ កាន ចាគ់ ដាវ 
ណគ ឡើ ខណាត ខណាំ ប្លះ ណគ ប្លះ មែ ពន់ឋើម។ 
 ៧៣ ឡើ ខណាត តប៉ឹន ចាក់ ឡើ កឡឹ 
ដើ យ៉ាគ់ អាប្រាហាំ ព្រឝ៉ើត យូ ង៉ាយ។ 
 ៧៤ ឡើ រៀន លំតោះ ង៉ាយ តើម ប៊ឹង ទី ដ្រម៉ា 
បក់ ង៉ាយ ងន់ណោះ អៀល បឹះ ណគ 
តៃ ប៊ិច ងន់ឌូង ដើ មែ យ៉ាវ។ 
 ៧៥ ដើម អាំ ង៉ាយ ងន់គូ ចាគ់ ស៊ីត ទឹង ត្រ 
ប៊ឹង ម៉ាត់ គ្រែដៃ អន់សច ឆា ដើ គែត»។ 
 ៧៦ យ៉ាគ់ សាការ៉ៃ ឡើ ហាយ ដើ កួន ណគ រៀន៖ 
«អ៊ែ ណគ់ ដើ ហៃ អន់ណាវ កួន អើយ 
ហំបើម កឡា ឈូន ប្រម៉ាង គ្រែដៃ ទិះ ឈ្រូង 
យ៉ាក់ ហៃ ហន់ដក់ ចឝ៉ះ ទ្រូង អន់នួរ ដើ គ្រែដៃ គ្រិះ ឡើ កន់ដ្រាគ់។ 
 ៧៧ ហៃ ហំពហាយ អាំ ដើ មែ ប៉ាសាសុន គ្រែដៃ មន់ណោះ រៀន 
គ្រែដៃ លំហវ៉ាត់ មែ លំតាក់ ថូត មែ 
 ៧៨ ញ៉ន ឡើ ស្រុស្រៀត មែ លែក ចនិះ រំឞ៊ិះ។ 
ទឹង ឡើ ប៊ឹះ ទិ នែ 
ឡើ ព្រឌីវ ប៉ាគ់ ម៉ាត់ តង៉ៃ ចាំ ឌឹកៗ 
ឡើ ចាល់ ទិ ង៉ាយ 
 ៧៩ បក់ លំពឝ៉ាល លែក ដើ បូវ 
ណគ់ មែ ម៉ើ គូ ទឹង ហ្រង៉ូម កន់ដ្រូម ឌូង កាន គែត 
ដឹប ណគ លំពដៃ ទ្រូង ដើ មែ មន់ដក់ 
ហឹ កាន ហ្រនុក ហ្រវ៉ាក»។ 
ប៉ាគ់ អ៊ិន ឡើយ យ៉ាគ់ សាការ៉ៃ ឡើ ហាយ ដើ មែ។ 
 ៨០ យ៉ូហាន នែ ឡើ ចាំ ទិះ អន់ឆើន អើន កម៉ តៃ ចាក់ ដៃ ដើម ចនិះ ដិ។ ណគ ឡើ គូ គូម ហឹ ត្រិញ ក្លៀវៗ ញឹះ ឆា លំប៊ឹះ តង៉ៃ គ្រែដៃ លំប៉្រៃ ណគ ដក់ ពង់ហៀន មែ អ៊ីស្រាអ៊ែល។ 
*១:៥ 1.5 យ៉ាគ់ អើរ៉ុន ឡើ ណាយ បប៊ុះ ថួយ អន់នួរ បូវ គ្រែដៃ ឡើ រ៉ើះ។
†១:៩ 1.9 មែ កឡា បប៊ុះ ថួយ ម៉ើ ដូវ មឹត ចុះ ខឿង គ្លឹម វ៉ិះ ឌិវ មូយ តង អិះ ឡើយ ទឹង ណាគ់ ម៉ើ បើម កាន ហឹ រ៉ូង ទិះ កដាប ហំបះ គ្រែដៃ។ មែ ម៉ើ ចុះ ខឿង គ្លឹម តៃ ម៉ើ គូ ឌុញ អ៊ឺម ទឹង កនុង រ៉ូង ទិះ។
‡១:១១ 1.11 ម៉ើ ខើយ ប៊ុះ ខឿង គ្លឹម ពឺង ហ៊ីប ឡង ម៉ើ ក្របាត ដើ ឆៀង