22
Danh tiếng tốt quí hơn tiền của.
Uy tín quí hơn vàng bạc.
Kẻ giàu và người nghèo đều giống nhau ở chỗ nầy:
CHÚA dựng nên cả hai.
Người khôn thấy trước nguy hiểm và tránh né,
kẻ khờ dại cứ đâm đầu vào rồi gặp rắc rối.
Nếu con tôn kính CHÚA và khiêm tốn,
con sẽ được giàu có, vinh dự và sống lâu.
Đời kẻ ác giống như lối đi đầy chông gai và bẫy dò.
Nhưng người thận trọng giữ mạng sống mình
và tránh những lối đi ấy.
Hãy dạy dỗ con cái biết cách sống,
để khi về già nó cũng không lạc lối.
Kẻ giàu quản trị người nghèo,
ai mắc nợ là tôi tớ của chủ nợ.
Kẻ gieo điều ác sẽ gặp thảm họa.
Sự kiêu căng giận dữ của chúng sẽ không kéo dài.
Người rộng rãi sẽ được phước,
vì họ biết san sẻ thức ăn với người nghèo khó.
10 Hãy đuổi kẻ xấc láo đi,
thì những cuộc tranh biện sẽ ngưng,
và những cuộc cãi vã sẽ chấm dứt.
11 Ai ham thích tư tưởng trong sạch và lời nói thanh nhã
sẽ được làm bạn với vua.
12 CHÚA canh giữ sự hiểu biết,
nhưng Ngài phá hỏng âm mưu của kẻ vô tín.
13 Kẻ biếng nhác bảo, “Có con sư tử ngoài kia!
Tôi có thể bị nó xé xác ngoài phố!”
14 Lời dụ dỗ của người vợ bất chính như bẫy sâu.
Những kẻ chọc giận CHÚA sẽ rơi vào đó.
15 Trẻ con nào cũng dại dột,
nhưng nhờ sửa phạt mà chúng sẽ trở nên khôn ngoan*.
16 Ai làm giàu do ngược đãi người nghèo,
hay do hối lộ kẻ giàu sẽ trở nên nghèo khó.
Những câu châm ngôn khác
17 Hãy nghe thật kỹ lời người khôn nói;
hãy để ý lời ta dạy con.
18 Nên ghi tạc những lời nầy trong trí con để lúc nào con cũng sẵn sàng dùng đến.
19 Nay ta dạy con những điều ấy
để con đặt lòng tin cậy nơi CHÚA.
20 Ta đã viết ba mươi câu châm ngôn
và hiểu biết nầy cho con.
21 Ta dạy con những lời chân thật và đáng tin
để con có thể trả lời chân thật cho những ai hỏi con.
— 1 —
22 Đừng thấy kẻ nghèo mà hiếp đáp họ,
chớ nên lợi dụng họ nơi tòa án.
23 CHÚA sẽ bênh vực họ. Ngài nâng đỡ người nghèo khổ.
Ngài sẽ tước đoạt những kẻ nào tước đoạt họ.
— 2 —
24 Chớ nên làm bạn với người nóng tính,
hay kết thân với kẻ dễ nổi giận.
25 Nếu không con cũng sẽ giống chúng.
Rồi con sẽ mắc bẫy.
— 3 —
26 Chớ nên bảo lãnh cho ai,
hay bảo đảm nợ của kẻ khác.
27 Vì nếu con không trả nổi,
thì cho đến cái giường con nằm cũng bị lấy đi.
— 4 —
28 Chớ dời lằn ranh cũ,
vì đó là ranh do tổ tiên con dựng lên.
— 5 —
29 Con có thấy người khéo tay trong việc mình làm không?
Họ sẽ làm việc cho vua chứ không phải cho người thường đâu.

* 22:15: nhờ sửa phạt … khôn ngoan Hay “Nhờ sửa phạt mà xua đuổi sự dại dột.”
† 22:20: Ta đã viết … cho con Hay “Có phải ta đã viết những lời khôn ngoan trước đây cho con không?”