4
Ri Jesús y rixok aj Samaria
Ri Jesús xretaꞌmaj, ri fariseos xquito más e qꞌui rutijoꞌn Rire chiquiwa rutijoꞌn ri Juan, yey más e qꞌui ri caquicꞌul ri bautismo ruma Rire chiquiwa ri caquicꞌul ri bautismo ruma ri Juan. (Tob na e ta cꞌu ri Jesús ri cuya ri bautismo, ma e tak rutijoꞌn ri queyaꞌw re.) Ruma cꞌu ri Jesús retaꞌam ri xquita rique, xel bi pa ri luwar re Judea y xtzelej tanchi pa ri luwar re Galilea.
Yey chirajawaxic che ri Jesús quicꞌow pa ri luwar re Samaria.* Ojertan raj judiꞌab caquikꞌat quibe chaꞌ na quebicꞌow ta Samaria, ma ri e aj Samaria cucꞌ ri e aj judiꞌab lic tzel caquil quib. Yey ri Jesús retaꞌam cajawaxic ri e aj Samaria caquita ri Utzilaj Tzij puwi Rire. Jecꞌulaꞌ xeꞌela pa jun tinamit Sicar rubiꞌ, cꞌo che ri luwar re Samaria, chunakaj rulew xuya can ri Jacob che rucꞌajol José. Chiriꞌ cꞌo wi ri jun pozo ucꞌotom can ri Jacob. Ruma cꞌu cosinak ri Jesús che ri be uꞌanom lok, xtzꞌuyiꞌ chunakaj ri pozo echiriꞌ ya cuꞌana pa tiqꞌuil kꞌij. “Tiqꞌuil kꞌij”: Quil “hora” pa vocabulario.
Xcꞌun cꞌu lo jun ixok aj Samaria, e riꞌ coꞌlresaj bi uyaꞌ pa ri pozo, yey ri Jesús xubiꞌij che:
—Sipaj la jubikꞌ nuyaꞌ —xchaꞌ. Yey rutijoꞌn ri Jesús ebenak pa ri tinamit xeꞌquilokꞌo quiwa.
Rixok aj Samaria xubiꞌij cꞌu che:
—¿Saꞌ riꞌ laꞌ catzꞌonoj yaꞌ la chwe? Ma rilal lal cuqꞌuil raj judiꞌab yey riꞌin in aj Samaria —xchaꞌ. Xubiꞌij waꞌ ma raj judiꞌab na quechꞌaw ta chiquiwach cucꞌ raj Samaria.
10 Ewi ri Jesús xucꞌul uwach:
—We ta cꞌu quetaꞌmaj la saꞌ ri cusipaj ri Dios cheꞌla yey we ta quetaꞌmaj la in china riꞌin, ri cantzꞌonoj nuyaꞌ cheꞌla, riꞌ e ne rilal catzꞌonoj la yaꞌ chwe yey riꞌin canya cꞌu cheꞌla ri yaꞌ cuya cꞌaslemal “Yaꞌ cuya cꞌaslemal”: Waꞌ queꞌelawi “jun acꞌal”, pero ri Jesús cachꞌaꞌt chwi ri cꞌaslemal cubiꞌtisij ri Dios chike. Jn. 7:38 —xchaꞌ.
11 Rixok xubiꞌij che ri Jesús:
—Wajawal, na jinta ne saꞌ rucꞌ quesaj lo la ri yaꞌ yey ri pozo lic naj upa. ¿Pachawi cꞌu riꞌ quesaj wi lo la ri yaꞌ cuya cꞌaslemal? 12 E ri kamam Jacob xuya can wa jun pozo chike ojertan, ma wara xutij wi uyaꞌ rire cucꞌ tak ri ralcꞌoꞌal y tak ri rawaj. ¿Más neba cꞌo wach rilal chwach rire? —xchaꞌ.
13 Ri Jesús xucꞌul uwach:
—Conoje ri quetijow re waꞌ wa yaꞌ, catzajin tanchi quichiꞌ. 14 Noꞌj china ri catijow re ri yaꞌ canya riꞌin, riꞌ na cachakij ta chi cꞌana uchiꞌ. Ma ri yaꞌ canya riꞌin, cuꞌan pachaꞌ jun acꞌal calax lo pa ranimaꞌ re cuya ucꞌaslemal na jinta utakexic Jn. 7:37-38 —xchaꞌ.
15 Xubiꞌij cꞌu rixok che:
—Wajawal, yaꞌa co la weꞌin riꞌ laꞌ la yaꞌ, chaꞌ na cachakij ta chi nuchiꞌ y na quincꞌun ta chi ne riꞌ cꞌa wara re coꞌlnuwesaj bi nuyaꞌ —xchaꞌ.
16 Pero ri Jesús xubiꞌij che:
—Oj la, jeꞌsiqꞌuij la ri achijil la y cꞌamaꞌ cꞌu lo la wara —xchaꞌ.
17 Ewi rixok xubiꞌij:
—Riꞌin na jinta wachijil —xchaꞌ.
Xubiꞌij cꞌu ri Jesús che:
—Katzij ri xbiꞌij la, na jinta achijil la. 18 Ma e woꞌob lo rachijab e cꞌojiꞌnak ucꞌ la yey rachi cꞌo ucꞌ la woꞌora na achijil ta la. Ruma cꞌu riꞌ, lic katzij ri xbiꞌij la —xchaꞌ.
19 Echiriꞌ xuta waꞌ rixok, xubiꞌij che ri Jesús:
—Wajawal, e cunaꞌ nucꞌuꞌx riꞌin, rilal lal kꞌalajisanel re ri Dios. 20 Ri katiꞌ-kamam ri oj aj Samaria lic xquilokꞌnimaj ukꞌij ri Dios chwach wa juyub,§ Waꞌ e ri juyub Gerizim rubiꞌ. noꞌj ri alak aj judiꞌab cabiꞌij alak e Jerusalem ri luwar pa chirajawaxic wi calokꞌnimax wi ukꞌij ri Dios —xchaꞌ.
21 Ri Jesús xubiꞌij che:
—Ixok, lic cojo la wa cambiꞌij cheꞌla, ma copon na ri kꞌij na xew ta chi calokꞌnimax ukꞌij ri Dios wara chwa wa juyub o cꞌa chilaꞌ Jerusalem, ma utz caꞌaniꞌ waꞌ pa ronoje luwar.
22 Ralak alak aj Samaria, na etaꞌam ta alak china ri calokꞌnimaj alak ukꞌij; noꞌj riꞌoj lic ketaꞌam chi utz china ri cakalokꞌnimaj ukꞌij, ma ri colobetajic cape cucꞌ raj judiꞌab.
23 Noꞌj copon na cꞌu ri kꞌij yey ecꞌu ukꞌijol waꞌ xoponic echiriꞌ e janipa ri caquilokꞌnimaj ukꞌij ri Kakaw Dios pa sakil wi, caquiꞌano ruma ri Ruxlabixel cꞌo pa canimaꞌ. Ma e caraj waꞌ ri Kakaw Dios chique conoje ri quelokꞌniman re. 24 Ma ri Dios e Uxlabixel; Rire na quilitaj ta uwach. E uwariꞌche conoje ri quelokꞌniman ukꞌij, lic chirajawaxic wi quiꞌana waꞌ pa sakil wi ruma ri Ruxlabixel cꞌo pa canimaꞌ —xchaꞌ.
25 Xubiꞌij cꞌu rixok che ri Jesús:
—Riꞌin wetaꞌam cacꞌun Ruchaꞌoꞌn lo ri Dios, ri cabiꞌx “Cristo” che; y echiriꞌ cacꞌun Rire, cukꞌalajisaj ronoje chike —xchaꞌ.
26 Ri Jesús xubiꞌij che:
—Waꞌ wa cabiꞌij la e riꞌin, ri quinchꞌaꞌt ucꞌ la —xchaꞌ.
27 Ecꞌuchiriꞌ, xetzelej lo rutijoꞌn y lic xcam canimaꞌ che ma ri Jesús cachꞌaꞌt rucꞌ jun ixok. Na rucꞌ ta cꞌu riꞌ, na jinta junok chique xutzꞌonoj saꞌ puwiꞌ cachꞌaꞌt wi rucꞌ rixok.
28 Ecꞌuchiriꞌ, rixok xuya can rucꞌambaꞌ, xeꞌec pa ri tinamit y jewaꞌ cubiꞌij chique ri winak:
29 —Peta alak, jeꞌilaꞌ alak jun achi ubiꞌim chwe janipa ri nuꞌanom. ¿Na e ta nawi rire ri Cristo? —cachaꞌ.
30 Ecꞌuchiriꞌ, xebel bi ri winak pa ri tinamit y xebec chilaꞌ pa cꞌo wi ri Jesús.
31 Echiriꞌ cꞌamajaꞌ quebopon ri winak, rutijoꞌn xquitij riꞌ che, jewaꞌ xquibiꞌij:
—Lal tijonel, tija wa la —xecha che.
32 Ri Jesús xubiꞌij chique:
—Riꞌin cꞌo ri nuwa cantijo, tob riꞌix na iwetaꞌam taj saꞌ waꞌ —xchaꞌ.
33 Ecꞌu rutijoꞌn xquijek caquibiꞌij chiquiwach: «¿Cꞌo nawi junok xcꞌamaw lo uwa?» xechaꞌ.
34 Ecꞌu ri Jesús xubiꞌij chique:
«Ri nuwa riꞌin e ri canꞌan ri rajawal ucꞌuꞌx ri takayom lo weꞌin y canqꞌuis na cꞌu ruchac. 35 Riꞌix quibiꞌij: “Cajib icꞌ chic copon wi chaꞌ caꞌan ri molonic.” Noꞌj riꞌin cambiꞌij chiwe: Chixtzuꞌn apanok y chiwila chi utz ri ticoꞌn, ma ya riꞌj chic, utz chic camolic. 36 Ri cachacun che ri molonic, cucꞌul na ri tojbal re yey janipa ri cumolo, cꞌo cutikoj che rucꞌaslemal na jinta utakexic. Jecꞌulaꞌ, ri caticow re junam quequiꞌcot rucꞌ ri camolonic. 37 Ma e cuꞌana pachaꞌ ri cabiꞌxic: “Jun ri caticow re yey jun chic ri caꞌanaw re ri molonic.” 38 Riꞌin xixintak bi re quimol ri na xitic ta riꞌix; ma e jujun chic ri xeticow re. Ecꞌu woꞌora cꞌo quicꞌul riꞌix che ri chac que rique» xchaꞌ.
39 E qꞌui chique ri e aj Samaria xcubiꞌ quicꞌuꞌx rucꞌ ri Jesús ruma ri xutzijoj rixok echiriꞌ xubiꞌij chique: «Rire xubiꞌij chwe janipa ri nuꞌanom.» 40 Ruma cꞌu laꞌ, rique xecꞌun rucꞌ ri Jesús y lic xebelaj che chaꞌ cacanaj cucꞌ. Ewi Rire queb kꞌij xcanaj can cucꞌ. 41 Yey más e qꞌui ri xcubiꞌ quicꞌuꞌx rucꞌ ruma ri xutzijoj Rire chiquiwach. 42 Xquibiꞌij cꞌu che rixok:
—Woꞌora lic cubul kacꞌuꞌx rucꞌ rire na xew ta ruma ri xatzijoj riꞌat chike, ma e ruma ri xkata ruchꞌaꞌtem rire. Ketaꞌam cꞌu riꞌ rire pakatzij wi e ri Cristo, ri Colobenel re ruwachulew —xechaꞌ.
Ri Jesús cucunaj rucꞌajol jun achi lic cꞌo uwach
43 Echiriꞌ icꞌowinak chi caꞌib kꞌij, ri Jesús xel bi chiriꞌ Samaria, xumaj bi ube y xeꞌec cꞌa Galilea. 44 Ubiꞌim chi cꞌu ri Jesús: “Juna kꞌalajisanel na cayac ta ukꞌij pa rutinamit.” 45 Na rucꞌ ta cꞌu riꞌ, echiriꞌ xopon chilaꞌ Galilea, ri aj chiriꞌ lic xquicꞌul chi utz, ma rique xebopon pa ri nimakꞌij Pascua chilaꞌ Jerusalem y xquilo janipa tak ri xuꞌan ri Jesús pa ri nimakꞌij.
46 Ecꞌuchiriꞌ, ri Jesús xtzelej pa ri tinamit Caná re Galilea pa xuꞌan wi vino che ri yaꞌ. Cꞌo cꞌu jun aj wach raj chac ri rey chilaꞌ Capernaúm, y rire cꞌo jun ucꞌajol lic yewaꞌ. 47 Wa waꞌchi echiriꞌ xuto ri Jesús petinak Judea y cꞌo chi chiriꞌ Galilea, xeꞌec cꞌu che rilic y lic xeꞌelaj che chaꞌ queꞌec chirocho re cuꞌcunaj rucꞌajol cajecꞌowic. 48 Xubiꞌij cꞌu ri Jesús che:
—Ralak na cacubiꞌ ta cꞌuꞌx alak wucꞌ we na quil ta tak cꞌutubal re ri nuchukꞌab o tak milagros canꞌano —xchaꞌ.
49 Ri raj chac ri rey xubiꞌij tanchi che ri Jesús:
—Wajawal, peta co la wucꞌ chiwocho, ma ri nucꞌajol cajecꞌowic —xchaꞌ.
50 Xubiꞌij cꞌu ri Jesús che:
—Oj la chi ocho la, ma ri cꞌajol la na cacam taj —xchaꞌ.
Rachi xucoj ri xbiꞌx che ruma ri Jesús y xeꞌec. 51 Echiriꞌ catajin roponic chirocho, ri raj chaquib xebel lo che ucꞌulic y xquibiꞌij che:
—¡Ri cꞌajol la na xcam taj ma xcunutajic! —xechaꞌ.
52 Ecꞌu rire xutzꞌonoj chique jampalaꞌ xujeko utz uwach rucꞌajol. Y rique xquibiꞌij che:
—Iwir che ri nabe ora** “Ri nabe ora”: Quil “hora” pa vocabulario. benak kꞌij xicꞌow ri akꞌ chirij —xechaꞌ.
53 Jecꞌulaꞌ rukaw rala xretaꞌmaj e ora riꞌ xubiꞌij ri Jesús che: «Ri cꞌajol la na cacam taj.» Ruma cꞌu riꞌ laꞌ, rire cucꞌ conoje ri e cꞌo pa rocho xcubiꞌ quicꞌuꞌx rucꞌ ri Jesús.
54 Wa jun cunanic e ucaꞌm cꞌutubal re ruchukꞌab ri Dios xuꞌan ri Jesús chilaꞌ Galilea echiriꞌ tzelejinak lo Judea.

*4:4 Ojertan raj judiꞌab caquikꞌat quibe chaꞌ na quebicꞌow ta Samaria, ma ri e aj Samaria cucꞌ ri e aj judiꞌab lic tzel caquil quib. Yey ri Jesús retaꞌam cajawaxic ri e aj Samaria caquita ri Utzilaj Tzij puwi Rire.

4:6 “Tiqꞌuil kꞌij”: Quil “hora” pa vocabulario.

4:10 “Yaꞌ cuya cꞌaslemal”: Waꞌ queꞌelawi “jun acꞌal”, pero ri Jesús cachꞌaꞌt chwi ri cꞌaslemal cubiꞌtisij ri Dios chike. Jn. 7:38

4:14 Jn. 7:37-38

§4:20 Waꞌ e ri juyub Gerizim rubiꞌ.

**4:52 “Ri nabe ora”: Quil “hora” pa vocabulario.