Ya Mangêd ya Habi tungkol kan Apo Jesu-Cristo ya inhulat ni
Marcos
Paunan habi
Ya Mangêd ya Habi tungkol kan Apo Jesu-Cristo ya inhulat ni Marcos ay nag-umpisa hên êmên di, “Ya laman hên hata hulat, ay yabay ya Mangêd ya Habi tungkol kan Apo Jesu-Cristo, ya Anak ni Apo Namalyari.” An-ipahlêk êt bayri ya ubat kan Apo Namalyari ya kapangyarihan ni Apo Jesu-Cristo. Mahêlêk ya habayto ha pamanoro na, ha pamanambut na kanlan Satanas, haka ha pamatawad nan kasalanan lan ampaghêhê. Anhabiên na êt di ni Panginoon Jesus ya tungkol ha sarili na ya hiya, ya Taga-Langit, ya In-anak Tawo, ay atsi bayri ha luta, para idin nay lawini na, ta êmên iligtas ha ayn anggay parusa ya hilay ampaghêhê.
An-ipamwang ni Marcos ya kapangyarihan ni Apo Jesus ya mahêlêk ha kapapaêpapah ya dinyag na.
Ya katganan hên hata hulat (16:9-20) ay ayn ha kaatag ya hulat ya Griego. Kabay anhabiên lan kaatag ya alwan hi Marcos ya main hulat hên hata tawlin habi di ha 16:9-20.
Kabooan hên pinakalaman
Ya umpisa hên Mangêd ya Habi 1:1-13
Ya dinyag ni Apo Jesus ha probinsyan Galilea 1:14-9:50
Ya dinyag ni Apo Jesus ya umpisa ha Galilea angga ha Jerusalem 10:1-52
Ya tawlin parominggo hên biyay ni Apo Jesus 11:1-15:47
Hi Apo Jesus ay nabiyay oman 16:1-8
Ya pagpahlêk ni Apo Jesus hên hiya ay nabiyay oman, haka ya pamag-orong na ha langit 16:9-20
1
Ya panoro ni Juan Bautista
(Mateo 3:1-12; Lucas 3:1-18; Juan 1:19-28)
Ya laman hên hata hulat, ay yabay ya Mangêd ya Habi tungkol kan Apo Jesu-Cristo, ya Anak ni Apo Namalyari. Habaytsi ay nag-umpisa hên nanupad hên hulat lan mámipamwang hên an-ipaihip kanla* propeta. ni Apo Namalyari, ya wanan Kahulatan,
“Iutoh ko ya mihay muna kamo, ya mangil-an hên danan mo.
Hiyay ampan-angaw ha logal ya kabalah-balahan, ya wana kanlan kal-atan ya naka-tsipon,
‘Il-an yoy nakêm yo ha pamanlumatêng hên Panginoon,
Ya nanad ha pamil-an hên dann ha pamanlumatêng hên mihay matag-ay ya manungkulan.’ ”
Natupad ya habayto hên nakalatêng hi Juan Bautista hên namipamwang kanlan dinumani kana ha Ilog Jordan, ha logal ya kabalah-balahan, ya dapat lan paghêhêan hên talibatokan ya pamanyag kasalanan, bayo dapat pabawtismo hila, haka patawarên hila bayto ni Apo Namalyari. Kal-atan lan taga-Jerusalem, haka kaatag pon ya logal ha probinsyan Judea, ay dinumani kan Juan. Inamin haka inhuko lay kasalanan la, bayo nagpabawtismo hila kana ha Ilog Jordan.
Hi Juan ay nakatakop hên dyag ha habot hên kamelyo, haka ya tagkêh na ay dyag ha balat. Ya angkênaên na ay doron haka main bayron pulot panilan ya an-inêmên na. Panay nan an-ipamwang ya êmên di, “Ya lumatêng ya Mesias, ya Cristo, ya impangakon Mámiligtas ya pinili ni Apo Namalyari hên mamaala, ay makapangyarihan kangko. Agyan mangokal hên hêêl pag-apin bitsih na, ay ayn akon karapatan ta matag-ay ya tungkulan na. Hikoy ampamawtismo kamoyu ha lanêm, noa, hiyay mamawtismo kamoyu ha Espiritu ni Apo Namalyari.”
Ya pamawtismo kan Apo Jesus
(Mateo 3:13-17; Lucas 3:21-22)
Hên habayto, ay nilumatêng hi Apo Jesus, ya ubat ha balayan Nazaret ha probinsyan Galilea, ta nagpabawtismo ya kan Juan ha Ilog Jordan. 10 Hên inumawah ya ha lanêm, ay nahêlêk ni Apo Jesus ya langit ya biglan nagloat, haka inumaypa kana ya Espiritu ni Apo Namalyari hên nanad ha mihay pati-pati. 11 Haka main habi ya ubat ha langit, ya wana, “Hika ya panlugurên kon Anak ya ampamahigla kangko.”
A ya napatukso hi Apo Jesus hên antuksoên ya ni Satanas, ya diyablo
(Mateo 4:1-11; Lucas 4:1-13)
12 Pangayari yan nagpabawtismo hi Apo Jesus, ha Ilog Jordan, ay tampol yan impabita hên Espiritu ni Apo Namalyari ha logal ya kabalah-balahan. 13 Atsi ya bayro hên apatapo ya allo, hên antuksoên ni Satanas, noa, a ya napatukso. Main bayron mangahilêb ya ayop ya kalamo na, noa, main anghel ya nipanawop kana.
Ya pamanagyat ni Apo Jesus ha apat ya unan nag-in tagahonol na
(Mateo 4:12-22; Lucas 4:14-15; 5:1-11)
14 Hên nakakulung yay na hi Juan Bautista, ay nag-orong hi Apo Jesus ha probinsyan Galilea, ta impamwang na bayro ya Mangêd ya Habi ya ubat kan Apo Namalyari. 15 Impamwang na, ya wana, “Nilumatêng ya panaon ya intakda ni Apo Namalyari, haka marani ya pamanlokop na, kabay paghêhêan yon talibatokan ya pamanyag kasalanan, haka maniwala kaw ha Mangêd ya Habi!”
16 Ha pammita ni Apo Jesus ha laylay hên Dagat-dagatan hên Galilea, ay nahêlêk nay loway mikapotoh pohêl, ya magdadakêp hên kênan lanêm, ya hi Andres haka hi Simon, ya ambanhagan lan Pedro. Hila ay ampayhabwag hên lambat ha lanêm, ta ampandakêp hila dayi hên kêna. 17 Hinabi na kanla, “Makihonol kaw kangko, ta daygên kataw hên mámipakarani hên tawo kangko, ta êmên hila maniwala.” 18 Tampol lan imbalag ya lambat la, ta nakihonol hila kana.
19 Ha pammita lan Apo Jesus ha laylay hên lanêm, ay nahêlêk na ya maának ni Zebedeo, ya hi Santiago haka hi Juan ya ampamitoyo hên lambat la, bayro ha bangka la. 20 Tampol nan hinagyat hi Santiago haka hi Juan hên makihonol kana. Imbalag lay tatang la ha bangka hên kalamoy pan-upaan la ha pamandakêp kênan lanêm, ta nakihonol hila etaman kan Apo Jesus hên nanad kan Simon haka Andres.
Pamipaplag ni Apo Jesus hên narawak ya a angkahêlêk ya hinumapat ha mihay lalaki
(Lucas 4:31-37)
21 Nilumatêng hilan Apo Jesus ha balayan Capernaum. Ha allon pamagsimba, ay nanoro ya bayro ha sinagoga la. 22 Naubuh hilan nag-êpapah ha panoro na, gawan ya panoro na, ay nanad panoro hên main tungkulan, alwan nanad ha panoro lan mánoron Kautuhan ni apo Moises.
23 Bayro ha sinagoga, ay main lalaki ya hinapatan hên narawak ya a angkahêlêk. Nan-angaw ya hinumapat kana, ya wana, 24 “Jesus ya taga-Nazaret, hinoy ampakiêmênan mo kannaên? Labay mo kay hên parusaan? Muwang ko no hino ka. Hika ya banal, ya ayn hinon kasalanan, ya in-utoh ni Apo Namalyari.” 25 Hên nagilam ni Apo Jesus ya hinabi nan hinumapat kanan hatoy lalaki, ay hinabyanan na ya, haka na ya impaplag, ya wana, “Paan kan maglabak! Mag-alíh ka ha hinapatan mo!” 26 Intumba ya lalaki hên hatoy hinumapat kana, haka na ya imbuwad-buwad, bayo nag-alíh ya kanan lalaki hên ampan-angaw. 27 Nag-êpapah hilay atsi bayro, ta nihahabi hila, ya wanla, “Hino ya magkatoroan hên hatsi? Mihay bayoy toro lawêh! Nag tungkulan haka kapangyarihan ya pami-utoh nan paypaplag hên nangarawak ya a angkahêlêk ya hinumapat ha tawo.” 28 Habaytoy dinyag ni Apo Jesus, ay tampol nibahwag ha boon probinsyan Galilea.
Namaalíh hi Apo Jesus hên hakit lan kal-atan ha bali lan Simon Pedro
(Mateo 8:14-17; Lucas 4:38-41)
29 Pamakaawah ni Apo Jesus ha sinagoga, hên kalamo na hi Santiago, hi Juan, hi Simon Pedro haka hi Andres, ay nagpakha hila ha bali lan Simon haka Andres. 30 Nalatngan lay ampo ni Simon, ha papag, hên main hadyay omot. Kabay pinikihabi la kan Apo Jesus ya paalihên nay omot nan habaytoy bakêt, ya ampo ni Simon. 31 Dinumani hi Apo Jesus kana, tinalan nay gamêt, ta impaimata na ya, haka naalíh ya omot na. Bayo namakan ya kanlan Apo Jesus.
32 Hên ampinaboy nay allo, ay gintan la kan Apo Jesus ya nipaghakit, haka hilay hinapatan hên nangarawak ya a angkahêlêk. 33 Nagtsipon ya boon balayan, ha ilwangan hên bali lan Simon. 34 Namaalíh hi Apo Jesus hên hino-hino kay na hên ya hakit la, haka impaplag nay nangarawak ya a angkahêlêk ya hinumapat kanlan kaatag. A na hila pinaulayan hên maghabi, ya impaplag na, gawan muwang la, ya hiyay Anak ni Apo Namalyari.
Nanoro hi Apo Jesus kanlan Israelita ha kal-atan sinagoga
(Lucas 4:42-44)
35 Dali allo pon, ay nammita yay na hi Apo Jesus ha mihay logal ya marayo ha tawo, ta nanalangin ya. 36 Noa, hilan Simon ay ampanapol kana. 37 Hên natapol la ya, ay hinabi la kana, ya antapolên la yan kal-atan. 38 Noa, wana kanla, “Lakwên tamo pon ya balayan di ha mamalibot ha logal ya habaytsi. Dapat ko etaman hên ipamwang kanla ya Mangêd ya Habi ya ubat kan Apo Namalyari. Kabay atsi ko di.” 39 Nanoro yay na ha mal-at ya sinagoga lan Israelita ha boon probinsyan Galilea. Namipaplag ya hên nangarawak ya a angkahêlêk ya hinumapat hên namahakit kanlan atsi bayro.
Namaalíh hi Apo Jesus hên hakit ketong ha mihay lalaki
(Mateo 8:1-4; Lucas 5:12-16)
40 Minghan hên main kal-atan ya nangamat kan Apo Jesus, ay main dinumani kana, ya mihay lalaki ya nag hakit ketong. Nandoko ya ha arapan ni Apo Jesus, ta wanan nakiingalo, “Panginoon, no kalabayan mo, ay paalihên moy hakit ko, êmên luminis ya lawini ko.” 41 Naingalwan ya ni Apo Jesus, kabay impalunto ni Apo Jesus ya gamêt na kana, ta wana, “Labay kon paalihên ya hakit mo. Luminis ka!” 42 Tambêng naalíh ya hakit na. 43 Bayo in-utoh na ya ni Apo Jesus hên main panaad, ya wana, 44 “Paan mo pon ipamwang ya hatsi ha hinoman. Pakha ka ha pari ta ipahlêk mo kana ya ayn kay nan ketong. Mantan kan maiparaya ha pamanhumonol mo ha utoh ni apo Moises, Levitico 14:2-33. êmên paptêgan kanlan kaatag ya malinis kay na.” 45 Noa, hên nammita ya, ay impamwang nay pamipaalíh ni Apo Jesus hên ketong na, kabay lalon nibahwag ya kapangyarihan ni Apo Jesus, haka gawan ha kal-atan ya mabay manggilam hên toro na, ay a yay na makahowên ha hinon balayan bayro, ta a na hila makwan matoroan hên mangêd. Kabay napaidi ya tana ha marayo ha balayan, êmbayro man, ay nilako la yan kal-atan ubat ha ayri man ya logal.

*1:2 propeta.

1:44 Levitico 14:2-33.