13
Yi po'te'n Tamar tan Amnón
At jun cy'ajl Luwiy yi Absalom bi', yi itz'nak te Maaca yi toxe'n txkel Luwiy. Nin yi jun Absaloma'tz at jun tanub i' yi chin yube'n nin. Yi bi' yi jun xuna'tz i'tz Tamar.* Lv 18:9; 2S 3:2-5. Yi bajxnak scye'j yi e' cy'ajl Luwiy, Amnón bi'. I' tal Ahinoam, nintzun pek' quentz te yi jun xuna'tz. Tan tu yi wi'nin na pek' quen i' te Tamar, nin yabtij tan yi bis yi at cu'nt, na qui'c rmeril tan bnol ruin te'j, na ntaxk po'tij Tamar tan jun yaj, cha'stzun te qui nin jal puntil tan Amnón tan tocopone'n te'j. Yi e' me'l jun rey, chin quicy'le'n nin e', xe jun ama'l kale qui'cle't rmeril tan tpone'n jun tan chipo'tze'n. Ma yi e' yi umnake' at len cyetz chica'l. Poro at tzun jun tamiw Amnón, yi chin subul nak nin, yi na bi'aj Jonadab. I' cy'ajl Simea, yi stzicy Luwiy. Nin tzun opon jun k'ej yi jakol Jonadab tetz Amnón:
—¿Mbitzun na cẍicy'an yaj? Aẍ cy'ajl kareyil. Na cyakil nin k'ej na wil nin yi tu na sotz tu' ac'u'l. ¿Qui pe' tzatxol swetz yi mbi na sotz ac'u'l te'j?
—Yi puntil i'tz yi qui't tzintx'aj yi pek'e'n yi at wa'n te Tamar, yi tanub yi witz'un Absalom.
—¡Qui tunin k'usij yi aproblem yaj! Ba'n cẍben wi asoc, nin ban cu'n awib, chi ik aẍ jun yabi'ẍ. Itzun yi tz'opon ataj tan axajse'n jakaj tetz yi sbne' i' pawor tan ẍchakle'n tzaj Tamar tan toque'n tan banle'n awa' nta'ste'n nintz nin tan ac'a'che'n, stzun Jonadab bantz.
Ya'tz nin tzun tulej Amnóna'tz. Ja tocsaj tib yabi'ẍ. Ej nin yi topone'n yi rey tan tilwe'n tlol tzun Amnón yi yole'j:
—Bne'u' pawor ta' tan ẍchakle'n tzaj yi witz'un xun Tamar tan banol i' cobox impam tzone'j xe incuart, nin chumbalaj yi nink tz'oc i' tan inc'a'che'n, chij Amnón tetz taj.
Bene'n tzun mantar tan Luwiy tan ẍchakle'n tzaj Tamar, nin tal tetz:
—Banaj pawor, quilo'k xe ca'l awutzicy Amnón tan banle'n wa'.
Nintzun ben Tamar xe ca'l Amnón, kale atit i' wi soc chi ik jun yabi'ẍ tane'n. Nin ben tcy'al mu'ẍ ixi'n triw yi che'ja'nt. Ma yi tpone'n nin oc tan co'se'n yi ixi'n triw. Nin bnix cobox pam ta'n nin oc tan sk'ajse'n. Cwe'n tzun nuc'ul tul jun platu', nin ben tcy'al swutz Amnón tan wa'ne'n. Poro quinin cujij i' wan. Nintzun cawun tan cyele'n cyakil yi e' yi ate' xe ca'l. 10 Ma yi cyele'n tzaj cyakil cu'n, nintzun taltz tetz Tamar:
—Cy'aj tzaj yi pam yi ja bnix awa'n xe incuart, nin ban yi nink cẍo'c tan inc'a'che'n.
Bene'n tzun tcy'al Tamar yi pama'tz yi mbnix ta'n xe yi cuart tetz Amnón. 11 Ej itzun yi tpone'n ẍkansal tib Tamar tan c'a'che'n klo', nintzun cu' stz'amol Amnón, nin tal tetz:
—Aẍ jun c'oloj wanub, coylin cu'n swe'j.
12 —Quil sbanu' yi jun ajtza'kla'tz swe'j. Quil tz'el intx'ix tanu', na qui otoj na bajij yi jun yab ajtza'kla'tz skaxo'l yi o' xonl Israel. Na chin tx'ixwil nin. 13 Xtxume'u' yi mbi sbajok swe'j. Tz'elepon intx'ix tanu', nin sjalok yolbil wetz sbne' opon tunintz. Ej nin xtxume'u' mbil cyal wunak te'ju'. Tz'ocopon yolche'nu', nin scyale' yi ilu' jun yi qui'c tajtza'kl. Ba'n tcu'n jilonku' tetz yi rey, nin tale'u' yi mbi' i' ila'tz tajbilu' nin stk'e' i' ama'l sketz tan kumewe'n.
14 Poro qui nin oc te wi' Amnón yi tajtza'kl Tamar. Ej nin tan paj yi mas cham i' swutz yi tanub, ja xcye' tan banle'n yi tetz tajbil te'j. 15 Ma yi wi't bnixe'n yi tajbil Amnón te'j, saje'n tzun jun chin chi'ch c'u'lal te'j yi tanub. Mas tcu'n chi'ch c'u'lal jale'n te'j Amnón swutz yi pek'e'n te'j yi ntaxk ban ruinl tetz.
—Ma jalu' cale'n tzinwutz, chij.
16 —Ilu' jun c'oloj wutzicy, quil sbanu' yi juna'tz, na kol tz'ocu' tan inlaje'n len jalu', mas tcu'n sbne' yi tilu' tzinwutz swutz yi jun ajtza'kla'tz yi ja bnix tanu' swe'j.
Poro qui nin oc te wi' Amnón yi tajtza'kl Tamar, 17 ma na oc tan ẍchakle'n tzaj yi tetz mos, nin cawunin tetz:
—¡Lajlen yi jun xna'ne'j tzone'j, nin joplen yi puert swutz i' tan qui toque'n tzaj junt tir!
18 Toque'n tzun yi mos Amnón tan laje'n len Tamar, nin oc tan lamche'n cu'n yi puert. Ma yi tetz Tamar at quen jun jilwutz be'chok te'j, yi chin yube'n nin, yi ntin na xcon cyak'un yi e' me'l rey yi ntaxk cyech wutz jun yaj. 19 Je'n tzun tk'ol i' tza'j te wi', nin octz tan rit'e'n cu'n yi be'ch tetz. Ej nin ewa'n wutz ta'n, nin wi'nin tok'e'n te yi na xon tbe'. 20 Ma yi cwe'n chic'ulul quib tbe' tu Absalom, nintzun ben jakol i' tetz Tamar:
—Amnón lo' nxcye' tan apo'tze'n. Ba'n tcu'n quil tzawal jun yol te yi mbajij tzawe'j, na itzicy itib tuch'. Ba'n tcu'n yi quil tzatxum, na ntin bis stk'e' tzatz.
Ma yi nachone'n Tamar te'j yi cya'l jun na el k'ajab te'j, cho'n tzun najewe'ntz xe ca'l Absalom, yi stzicy. 21 Itzun yi tbital Luwiy cyakil cu'n yi mbi mbajij te Tamar, nintzun saj colp wi' te Amnón, poro qui'c nin jun yol tal tetz tan makle'n wutz, na i' yi bajxnak ẍchixo'l yi e' cy'ajl i', nin wi'nin ok'le'n wutz ta'n. 22 Ncha'tz Absalom, qui'c nin jun yol tal tetz Amnón tan makle'n wutz, poro tc'u'l cuntu', wi'nin ẍchi'che'n c'u'l te'j, tan yi tele'n xtx'ix yi tanub ta'n.
Yi ticy'sal c'u'l Absalom te Amnón
23 Itzun yi tele'n cob yob yi baje'n yi xtxolbila'se'j, cho'n ate' yi e' mos tetz Absalom tan telse'n yi xi'il yi tetz cne'r, tul yi ama'l yi na bi'aj Baal-hazor, nakajil yi chitnumil yi e' aj Efraín. Bene'n tzun mantar Absalom scye'j yi e' mas cy'ajl yi rey Luwiy tan cyopone'n tan jun wa'a'n tuch'. 24 Ncha'tz xa'k i' tan yol tu yi rey, itzun taltz:
—Na chitzan yi e' inmos tan telse'n chixi'il yi e' cne'r. Cha'stzun te ja intxum jun balaj wa'a'n nin yi wajbil i'tz, yi nink tz'oponu', ilu' inrey, scyuch' yi e' wi'tz bajxom yi na chicawun xlaju' tan wa'a'n swuch', nin wi'nin chintzatzink yi nink choponu', na tzun ẍchaj yi na tzanu' tan tak'le'n ink'ej.
25 —Ba'n atxumu'n poro qui'c lo' rmeril tan kopone'n cyakil o' na i'tz jun chumam gast tetz tzatz.
Wi'nin cu'swutzil ban Absalom tetz yi rey, poro qui nin cujij yi rey. Ntin tak' yi banl tetz.
26 —Ko quinin ama'l wutz teru' ta', ¿qui polo' ltak'u' ama'l tetz yi wutzicy Amnón tan tpone'n ske'j te yi jun tzatzina'tz?
—¿Mbi tzun na awaj tetz Amnón? stzun yi rey bantz.
27 Poro chin ch'inch'uj nin ban Absalom tan cu'swutzil tetz yi rey tan tpone'n Amnón, scyuch' yi e' mas titz'un te yi jun tzatzina'tz. Wi'tzbil tlen tzun tk'ol ama'l scyetz yi e' tetz cy'ajl tan chibene'n.
Sken tzun bnix jun balaj wa'a'n tan Absalom, 28 nin nsken cawun i' scyetz yi e' tez chakum: “Yi tzitilnin yi nsken oc a' twi' Amnón ba'n tzun tzitaltzaj swetz. Ej nin yil walnin tzitetz tan cwe'n biyij, quil tzicabe' ic'u'l tan quimse'n cu'n. Quil cxobwok tan banle'n yi mbi na wal nin tzitetz, na in na chincawun nin te'j. Quiws bin wok itib, nin lok jal ichamil tan banlen tane'n inca'wl,” chij Absalom bantz.
29 Nin tzun e' oc yi e' ẍchakum Absalom tan banle'n yi tetz tajbil, yi nsken tal scyetz. Nin tzun cu' chibiyol Amnón. Yi quilol yi e' mas cy'ajl yi rey yi mbi mbajij, nintzun e' baj je'-tz tibaj chimula', nin e' el ojktz.
30 Itzun te yi na chixone't yi e' cy'ajola'tz tbe' nintzun opon jun yoltz twi' Luwiy yi nsken xcye' Absalom tan chibiyle'n cu'n cyakil yi e' tetz cy'ajl. Cya'l jun nclax cyen, chij yi jun yola'tz. 31 Je'n tzun txiclok yi rey nin octz tan rit'e'n cu'n yi tetz be'ch tetz tan ẍchajle'n yi wi'nin na bisun, nin ben jokloktz wuxtx'otx'. Ncha'tz e' ban cyakil yi e' wi'tz bajxom yi ate' cu'ntz te i', e' octz tan rit'e'n cu'n be'ch cyetz. 32 Ma Jonadab, yi cy'ajl Simea, yi stzicy Luwiy, nintzun jilontz. Je yol i'e'j:
—Ilu' jun c'oloj rey, max c'u'lu' ta', quil xtxumu' yi jak chiquim cyakil e' cy'ajlu'. Ma na ntin Amnón yi ncu' biyij, na ya'tz nin xtxumbe'n tetz tan Absalom jetz yi tele'n xtx'ix yi tanub Tamar tan Amnón. 33 Cha'stzun te quil xtxumu' yi jak chiquim cyakil yi e' cy'ajlu' ma na ntin Amnón. 34 Ma yi Absalom, ja wi't el ojk, stzun Jonadab.
Itzun yi bajije'n yi xtxolbila'se'j, bene'n tilol yi sanlar yi na tzan tan q'uicy'lomi'n tib yi ca'l rey yi txant tan chicwe'n mule'n jun c'oloj wunak. Cho'n chicwe'n tzaj wi ju'wutz te yi be' yi na saj le tnum Horonaim. Cho'n na jal yi bi' yi tnuma'tz tul yi versión griego yi na bi'aj “Septuaginta”. Poro qui na jal tkanil yi bi' yi jun tnuma'tz tul yi versión hebrey. Bene'n tzun yi jun q'uicy'loma'tz tan talche'n tetz yi rey yi ja til jun c'oloj wunak yi na chixon tul yi be' yi cho'n na saj wi'wtz.
35 Bene'n tzun tlol Jonadab tetz yi rey Luwiy:
—Ilu' jun c'oloj inreyil, le wutz wetz wajtza'kl, ya'stzun yi e' cy'ajlu' yi tzan cyule'n.
36 Te yi na tzaj cu'n wi' chiyol, opone'n nin e' ban yi e' cy'ajl Luwiy. Wi'nin cyok'e'n yi cyopone'n. Ncha'tz Luwiy scyuch' yi e' ajcaw yi ate' xlaj i' tan cawu'n, nintzun e' ok' cu'ntz te Amnón.
37-38 Ma tetz Absalom sken el ojk. Cho'n tzun tpone'n kale najle't yi rey cwent Gesur,§ 2S 3:3. yi na bi'aj Talmai, yi cy'ajl Amihud. Cho'n tzun ta'te'n i' ox yob le jun ama'la'tz.
Ma tetz Luwiy cyakil nin k'ej na ok' tan paj yi sotze'n Amnón.
39 Itzun yi maysal tib Luwiy te yi il yi mbajij te Amnón nintzun el talma' tan tilwe'n wutz klo' yi cy'ajl Absalom.

*13:1 Lv 18:9; 2S 3:2-5.

13:2 Yi e' me'l jun rey, chin quicy'le'n nin e', xe jun ama'l kale qui'cle't rmeril tan tpone'n jun tan chipo'tze'n. Ma yi e' yi umnake' at len cyetz chica'l.

13:34 Cho'n na jal yi bi' yi tnuma'tz tul yi versión griego yi na bi'aj “Septuaginta”. Poro qui na jal tkanil yi bi' yi jun tnuma'tz tul yi versión hebrey.

§13:37-38 2S 3:3.