Kalan Kunum
i Sunbin-Finik Kuluko, Aluwsiliw em Sang te.
Im Selusalem Abiw Mutuk Fian ka kel Weng Kal Ken Ati be Bakayemsiliw beem Sang te.
1
(1:1–8:3)
Emisik Weng te.
1-2 Nakunum Tiofilus! Sua e, ne Yesus em emisik kanese sang so, em kukuyem kemele sang so, akalem gelewkabiliw kawtiw ilo koyemei, Sunbin-Got e elo kuluko, abiil tikin elo debele unse em sang so, sang alik alik be fut tem boko, dukemsi te. Sua kel akate, Sunbin-Finik e Yesus em ibolow tem ka kel fukunin ken mak dulewei, e akalem kalun kel gelewkabiliw kunum ilo “Nem kalan kunum keyemoki te!”, yangeko, akalem so amkoko, koyemse kale. Keko beli, em unomin kebe ding dim bakate, Yesus e akalem kalan kunum biilo weng kitil weng mak bokoko, duyemse kale.* Mak 16:19; Iluk 1:3; 24:49-51
Yesus em betbet kuluko, kuaneko, iti finik so teinse ding dim e, 40 ding kelei, e akalem kalan kunum biim kiin dim fitewsomi, Sunbin-Got em gawman sang bokoyemse kasike, i fein kuw atemiwete: “Fein! Yesus e teineko, iti finik so tein kembe kai!”, angsiliw kale.* Iluk 24:36-49; Kalan Kunum 10:41 Angiwi, Yesus e alik alik ilo bongguko, weng mak bokoyemomele: “Yu kanelom Selusalem abiw mutuk fian kale koleweko, unokoliw te! Aatim e bokolomele: ‘Ne Sunbin-Finik elo yom dim elo dabalaloki te!’, yangse kasike, yu beem kaneloke ding be feneko, kale kel biliw etaka!* Iluk 24:49; Sion 14:16-17; Kalan Kunum 2:33 Sua kel akate, Sion e kawtiw ilo sak ok da koyem kemele te. Kate kame, tiak ding kelinba selei, Sunbin-Got e yulo Sunbin-Finik so ok da koyemomin atew keloke te.”, yangse kale.* Matyu 3:11
Keko beli, im bonggusiliw ding dim bakate, akalem gelekabiliw kunum i elo dakalalomeliw: “Kamok Fian kutaka! Kame em ding dim bakate, ku Isalael kawtiw nulo iti kitil duyemsomi, nukalem emisik kak kunum mak duyemokolew sako?”, dangsiliw kale.* Iluk 24:21 Dangiwi, e yan weng bokoyemomele: “Be yom eisneng bate! Aatim akalem ete kuw beem kaneloke ding dim be kal keko, atebe te.* Mak 13:32 Kate Sunbin-Finik e yom dim telei, yu kitil kuluko, nem Weng Kal Ken Ati beem sang be Selusalem abiw mutuk so, Sudia aneng fian so, Samalia aneng fian so, kawin fe abiil fe beem aneng aneng angom alik alik beelo de unokoliw te.”, yangse kale.* Matyu 28:19; Iluk 24:48
Yesus em Abiil Tikin Unse em Sang te.
Yangeko, em weng be banimse ding dim bakate, em gelewkabiliw kunum bi atemiwete: Yesus e kawin dim kale koleweko, abiil boktak tem kalo unei, yukam mak teleko, Yesus elo kasi kolewei, i atemsiliw kale.
10 Im abiil katiw elo kiin doung kesiliw ding dim bakate, kunum alew mak ilim kais nam so im mit mewso mosiliw kale. 11 Moko, aso i bokoyemomeliw: “Galili aneng kunum yutaka! Yu nimtew angom kale kel mobomi, abiil katiw elo kiin doung angeko, biliw a? Yu kililina! Sunbin-Got e Yesus beelo abiil tikin elo debele unbelei, yu kiin so atebiliw te. Kate, em ibik iti toloke ding dim kabalak e, yu elo iti atemiwi, e akalem une kembe atew iti kaneko, telei, yu atemokoliw te.”, yangsiliw kale.* Matyu 26:64; Iluk 21:27
Sudas em Abin Kulomin Kunum Fensiliw em Sang te.
12 Beli, i Selusalem abiw mutuk fian mewso ka kel kese Oliw amgu tikin be koleweko, iti Selusalem abiw mutuk fian kalo unsiliw kale.* Iluk 24:50-53 13 Uneko, am boktak kawtem mak elo uneko, ka kel wensansiliw kale. Ka kel wensansiliw kawtiw biim wiin kanekote:
Mak e Fita e,
mak e Sion e,
mak e Sekow e,
mak e Andulu e,
mak e Filiw e,
mak e Tomas ite te.
Iti mak e Batolomyu e,
mak e Matyu e,
mak e Sekow e — e Alfius em min ete kale.
Mak e Saimon e — e Ulom abiw mutuk fian em wonuk so kunum iso maka keyemkamele kunum ete kale.
Mak e Sudas e — e Sekow em min ete kale.* Matyu 10:2-4
14 Kunum alik alik bi so, waneng am kasel bi so, Yesus em auk Malia uso, akalem awkunum kumel iso, alik alik i am be bongguko, ibolow ki makmak kesomi, kutiliw banim taw banim diwkuw diwkuw Sunbin-Got eso weng bakamaliw kale.
15 Kaem ding dim bakate, kunum waneng banban im fufu e 120 emdiw mak Yesus elo “Fein!”, dangeko, ka kel wensansiliw kale. Keko beli, Fita e alik alik biim mutuk moko, weng mak bokoyemomele: 16 “Nakunum kumel kunum waneng yutaka! Sua e, Sunbin-Finik e kamok fian Debit elo Sudas em dulum elo kaneloke weng mak bokolewei, e Sunbin-Got em fut tem bose kale. Kame weng be dem gilako, fein kese te. Nimtew angom? Sudas e Yesus elo alomin maka im deiw kukuyemse kasike.* Sim Fut 41:9 17 Alik alik yu kal keliwete: Sua e, Sudas e num angin kebomi, num aluwbamin atew keko, alenale te. 18 Kate, e akalem wa kukuw beem yan kuluko, kawin atuk mak wense kate, e kawin beem dim kabalak elo fom mitei, akalem kumun e bikineko, kalat angse te.* Matyu 27:3-8 19 Kelei, Selusalem abiw mutuk fian kasel alik alik i kanele eisneng be kal kesiliw kasike, i kawin anung beem wiin e ‘Akeledama’ angsiliw kale. Kibulu weng sin kel wiin beem mongom e kanekote: ‘Kaim Buselse Kawin’ ete te. 20 Sunbin-Got em Sim Fut e kanese beem dulum elote bokolomele:
‘Em am e kawtiw banim, mesesem banim, keko, boka!’,
angomi, iti weng makso bokolomele:
‘Em yetebin aluwbamin be nanew kunum mak ete kuloka!’,
angse kale.* Sim Fut 69:25; 109:8 21 Kane angse kasike kame, nu num mutuk kale kel kunum mak fenuw kano, e Sudas em abin kuloka! Kunum be nukalem emdiw, sua kel akate diwkuw diwkuw nuso, Kamok Fian Yesus eso, alik alik nuso makuw kakabomelei, alenale kunum atew keboka! 22 Sion em Yesus elo ok da kolewse akal, Yesus em iti finik so teinse akal, Sunbin-Got em Yesus elo abiil tikin elo debele unese akal, alik alik kanese eisneng bakati kiinwalasomi, atemse kunum keboka! Kasike, kunum be ki keko, nuso makuw kawtiw alik alik ilo Yesus em dulum elo kanese weng be kilele bakayemboke te.”, yangse kale.* Matyu 16:19; Mak 1:9; Sion 15:27
23 Yangesomelei, kunum waneng bi kunum alew mak mo koyemsiliw kale. Mak e Yosew Balsabas e, mak e Matias ete kale. (Yosew em wiin mak e Sastus.) 24 Mo koyemeko, Sunbin-Got elo bokolewomeliw: “Kamok Fian kutaka! Kute kuw kunum waneng alik alik im ibolow tem atin kuw kal kebelew kasike, ku Sudas em abin kuloke kunum be nulo kukuyema! 25 Kukuyemew kano, kunum be Sudas em abin kuluko, kawtiw dokoyemomin kalan kunum keboka! Nimtew angom? Sudas e nulo koyemeko, em dulum elo memen kelewselew betbet kulamin abin kalote unse kasike.”, dangsiliw kale. 26 Dangeko, tum win eisneng gel mak atew kuluko, kunum alew biim wiin ka kel boko, kuse angsiliw kale. Kuse angiwi, Matias em wiin ete kese kasike, e kalan kunum guel kel im mutuk iso makuw bongguse kale.

*1:1-2: Mak 16:19; Iluk 1:3; 24:49-51

*1:3: Iluk 24:36-49; Kalan Kunum 10:41

*1:4: Iluk 24:49; Sion 14:16-17; Kalan Kunum 2:33

*1:5: Matyu 3:11

*1:6: Iluk 24:21

*1:7: Mak 13:32

*1:8: Matyu 28:19; Iluk 24:48

*1:11: Matyu 26:64; Iluk 21:27

*1:12: Iluk 24:50-53

*1:13: Matyu 10:2-4

*1:16: Sim Fut 41:9

*1:18: Matyu 27:3-8

*1:20: Sim Fut 69:25; 109:8

*1:22: Matyu 16:19; Mak 1:9; Sion 15:27