RUUT
Ruutwaa sunduya
Jeŋasa-asari
Eja poŋ yoŋoo kambaŋgianoŋ Israel yoŋoo laaligogia ii uma kamaaŋawo. Uugia meleeŋgi oyaŋboyaŋ laligogito, iikawaa gematanoŋ silemale laligogi kamaaŋ kamaaŋ sooro lombo uutanoŋ deeŋqeema siiŋserereŋ laligogi. Laligoŋ iikawaa gematanoŋ uugia meleeŋgi. Kaaŋ kaaŋ ama laligogi. Ruutnoŋ kambaŋ iikanoŋ luaewaa kania qendeeno. Moab emba iinoŋ Israel ejaga mero. Eja kanoŋ komuro Ruutnoŋ eŋaroya Israel emba iwo pondaŋ ororoŋ somoŋgoŋ Israelwaa Anutuyawo tororo qokotaaŋ laligoro. Kaeŋ laligoŋ kantria Moab mesaoŋ Israel uutanoŋ kaŋ tetegoyanoŋ loya mutuyaa tinitosauruta yoŋoo batugianoŋga eja dologa moŋ mokolooŋ mero. Yoroo gbiligara moŋnoŋ kiŋ Deiwidwaa amboya kolooro. Deiwid iinoŋ Israel yoŋoo kiŋ poŋgia qabuŋaya uuta laligoro. Deiwidwaa gbilia moŋ ii Jiisas. Ruutnoŋ yambu 1110–1100 Kraist mende koloorotinoŋ laligoro.
Eja poŋ buk iikawaa sunduya kanoŋ laaligowaa kania kokaeŋ qendeeŋgi: Ejembanoŋ Anutu gema qegi kambaŋ kanoŋ kakasililiŋ kondemondeeŋ somatanoŋ qagianoŋ umakero. Ruutwaa sunduyanoŋ kana kokaeŋ qendeenja: Waba emba iinoŋ uuta Israelwaa Anutuyaanoŋ meleema momalaari kanagesonoŋ toroqero kotumotuenoŋ qaganoŋ uro oyaŋboyaŋ mokolooro.
Buk kokawaa bakaya waŋa 3 ii kokaeŋ:
1) Naominoŋ Ruutwo Betlehem eleeni. 1.1-22
2) Ruutnoŋ Boazwo aitoŋgori. 2.1–3.18
3) Boaznoŋ Ruut ii embiaga mero. 4.1-22
1
Elimelek ano sumaŋuruta yoŋonoŋ Moab keŋgi.
1 Kerugeŋ Israel uutanoŋ kiŋ moŋ mende laligoro eja poŋ yoŋonoŋ kanatuuru galeŋ koma oŋoma laligogi. Kambaŋ kanoŋ bodi kolooŋ baloŋ kuuya sokoma ero. Bodi kambaŋ kanoŋ Juuda eja moŋnoŋ embia ano merawoita uŋuama taoŋgia Betlehem mesaoŋ kantri qata Moab kanoŋ kema raraŋ dunduŋgia meagoŋ waba laligogi. 2 Eja qata Elimelek, embia qata Naomi ano merawoigara qagara Malon ano Kilion baloŋgia qata Efrata. Yoŋonoŋ taoŋgia Betlehem mesaoŋ Moab balonoŋ kema kanoŋ laligogi. * Efrata: ii Betlehem gomaŋ liligoŋ ejati, baloŋ iikawaa qata. Ruut 4: 11, Jen 35: 19, 1 Sml 16: 18, Mai 5: 2
3 Iikanoŋ laligogi Naomiwaa loya Elimelek komuro. Komuro Naominoŋ emba maloya kolooŋ merawoita yorowo laligogi. 4 Merawoita yoronoŋ laligoŋ somariiŋ Moabga emba woi qagara Orpa ano Ruut † Ruut: qa iikawaa kania ii ala-ala. Jiisaswaa ambosakoŋuruta yoŋoo batugianoŋ emba 4 kokaeŋ laligogi: Taamar, Raahab, Ruut ano Batseba. Mat 1.3-6 agimiŋ aogi. Agimiŋ aogi toroqeŋ Moab balonoŋ yambu 10:baa so laligoŋ kougi. 5 Laligoŋ kouma merawoita woi Malon ‡ 3 Malon: qa iikawaa kania ii esuŋkamakamaa eja ano Kilion yoronoŋ kaaŋagadeeŋ komuri. Komuri nemuŋgara Naomi iinoŋ lomeria qaa aŋodeeŋ laligoro. Kiaŋ.
Naomi ano Ruut yoronoŋ Betlehem eleeni.
6 Naominoŋ aŋodeeŋ Moab kantrinoŋ laligoŋ kambaŋ moŋnoŋ qaa kokaeŋ jegi moro: ‘Poŋnoŋ kanatuuruya ilaaŋ oŋoma Israel kanoŋ nembanene sogianoŋ mokolooŋ oŋomakeja.’ Kaeŋ moma Moab mesaoŋ Israel balonoŋ eleema kemambaajoŋ joroŋqoroŋ ama eŋarowoita yorowo waagi. 7 Waama gomaŋ baloŋ laligoroti, ii mesaoŋ Juuda balonoŋ eleema kemambaajoŋ ano eŋarowoita yorowo motooŋ kananoŋ keŋgi.
8 Kananoŋ kema Naominoŋ eŋarowoita kokaeŋ irijoro: “Emba woi, oro mono eleema nemuŋwoigara yoroo gomanoŋ kema laligowao. Oro noo lomeraana komugiti ano nii nono awaagadeeŋ kalaŋ koma noma laligori Poŋnoŋ mono kawaa so tawaya meleema awaagadeeŋ kiaŋkoomu orono laligowao. 9 Poŋnoŋ saanoŋ kana mero oro eja mombo agimiŋ aoŋ laaligo raraŋgara yoroo mirinoŋ mokolooŋ uukorisoro qaganoŋ laligowao.” Kaeŋ irijoŋ buugara kitoŋ neroto, yoronoŋ amburereŋ ama silama saari.
10 Saama kokaeŋ ijori: “Qaago! Noro mono giwo eleema goo kanageso tuuŋga yoŋoonoŋ kemboŋa.”
11 Kaeŋ ijori meleema kokaeŋ irijoro: “Oo eŋarowoina, mono naambaajoŋ niwo kawowaajoŋ anjao? Nii mombo eja merawoina mewe somariiri ii orombaoraga me? Kaeŋ romoŋgowaoragati eeŋ, iikanoŋ mende sokonja. Qaago totooŋ! Mono keteda koi eleema kembao. 12 Nii emba waŋa koloojeŋiwaajoŋ eja moŋnoŋ nii mende nombaa. Oo eŋarowoina, oro mono eleema mirigaranoŋ kembao. Nii mombo eja memambaajoŋ romoŋgoŋ kete gomantiiŋa eja mombo eŋ korowo kolooŋ merawoina qokolooŋ orombenagati eeŋ, ii mono kileŋ bimobimooyawo.
13 Mera ii somariiri lowoigara oromambaajoŋ mamboma laligowaoraga me qaago? Yoroojoŋ ama eja memegaraa kania somoŋgoŋ aoŋ kambaŋ batuya koriga ii eeŋ laligowaobo. Ii mende sokonja. Oo eŋarowoina, iikaaŋ qaago. Poŋnoŋ boria boraama lona nuano komurotiwaajoŋ laaligonananoŋ bimooro nii oroojoŋ wosojinjina mojeŋ.”
14 Kaeŋ irijoro mombo toroqeŋ silama saari. Saari tegoro Orpanoŋ eŋaroyaa yeizozoya jeŋ buuta kitoŋ neŋ eleema mirianoŋ keno. Orpanoŋ kenoto, Ruutnoŋ kaparaŋ koma sele kopaya kaaŋa qokotaaro. 15 Kaaŋa qokotaaro Naominoŋ kokaeŋ ijoro: “Moba, alaganoŋ kenja. Iinoŋ aŋaa beŋsakoŋ ano aŋaa ejemba tuuŋ yoŋoonoŋ kenja. Gii mono kaaŋgadeeŋ eleema miriganoŋ kemba.”
16 * Ruut 2.11-12; 2 Kiŋ 2.2-6 Kaeŋ ijoroto, Ruutnoŋ kileŋ kokaeŋ meleeno: “Nii mono gii gomesaomaŋatiwaajoŋ kaparaŋ mende koma jewa. Saanoŋ jena giwo kembo. Gii noma nomaeeŋ kembagati, nii mono kaaŋagadeeŋ giwo iikanoŋ kemaŋa. Gii dakanoŋ dakanoŋ laligowagati, nii mono kaaŋagadeeŋ iikanoŋ laligomaŋa. Goonoŋ ejemba tuuŋ ii noo ejemba tuuŋnaga koloogi goonoŋ Anutu ii noo Anutuga kolooro laligomaŋa.
17 Gii dakanoŋ komuwagati, nii mono kaaŋagadeeŋ iikanoŋ komuwe roŋ koma nombutiwaajoŋ mojeŋ. Qaa ii kokaeŋ jeŋ kotiijeŋ: Koomu motooŋgonoŋ mono mendeema norombaa. Iwoi morota moŋnoŋ mendeema norombaati eeŋ, Poŋnoŋ saanoŋ iikawaa iroŋa meleeno noo qananoŋ uba.”
18 Kaeŋ jeŋ iwo kemambaajoŋ kotakotagadeeŋ kaparaŋ kono iima moma kotoŋ kawaa qaaya mombo mende ijoro.
19 Mende ijoroto, motooŋgara kema kema Betlehem taonoŋ keuri. Keuri taonoŋ ejemba kuuyanoŋ ii iriima korisoro somata moma ajoroogi. Emba yoŋonoŋ qama Naomi koma horoŋ joloŋa kokaeŋ jegi: “Ei! Ii oŋanoŋ, Naomi yaŋo me nomaeŋ? Oowe oowe oowe!”
20 Kaeŋ jegi Naominoŋ kokaeŋ iŋijoro: “Noo qana Naomi ii eeŋ mende qabu. Nii uukorisoro embaga qaago. Anutu ku-usuŋ Toyanoŋ mono kondooŋ nono uukonduŋ moma laligojeŋ. Kawaajoŋ noo qana Mara qagi sokombaa. § Qa woi: ii Hibruu qaa kanagarawo. Naomi = uukorisoro. Mara = uukonduŋ. 21 Noonoŋ iwoi mamaga wala ero taoŋ koi mesaoŋ kembeto, kete Poŋnoŋ nuano bobora eleema eeŋ omaya kajeŋ. Poŋ ku-usuŋ Toyanoŋ qaana gosiŋ meŋ boliŋ nono koŋajiliŋ qaganoŋ laligojeŋ. Kawaajoŋ qana Naomi ii mono eeŋ qabubo.” Kiaŋ.
22 Naomi ano eŋaroya Ruut, Moab emba kanoŋ Moab mesaoŋ Betlehem taonoŋ kariti, kambaŋ iikanoŋ ejembanoŋ kanaiŋ padiwaa alia baali ii gawoŋgianoŋ kema borogianoŋ kuŋgi.
*1:2: Efrata: ii Betlehem gomaŋ liligoŋ ejati, baloŋ iikawaa qata. Ruut 4: 11, Jen 35: 19, 1 Sml 16: 18, Mai 5: 2
†1:4: Ruut: qa iikawaa kania ii ala-ala. Jiisaswaa ambosakoŋuruta yoŋoo batugianoŋ emba 4 kokaeŋ laligogi: Taamar, Raahab, Ruut ano Batseba. Mat 1.3-6
‡1:5: 3 Malon: qa iikawaa kania ii esuŋkamakamaa eja
*1:16: Ruut 2.11-12; 2 Kiŋ 2.2-6
§1:20: Qa woi: ii Hibruu qaa kanagarawo. Naomi = uukorisoro. Mara = uukonduŋ.