Aisaia
Mbuga ogoha gilibu ngarunaga nemandi ogo
Ngode Datagaliwabe ibunaga bi mana latagi haga Aisaia ibu Yuda dindinaga Yarusaleme tanoha heangi Asirialime Isaraele dindi uyurahayagi ibuwa wai bialu mo ko howa bo podama ibalu heagola Yuda dindi unurahayagibi bo podama anda ibulene kaware wini. (2 Kini 17 howa ledago handabe) Aisaianaga mbuga ogoni bi halu tebira talebu nga.
Be 1–39 uruniha Asiria dindiha ami agalirume Yuda dindi bo podo wahole ibulene kaware ngelowa Aisaiahanda bi uruni gilibu wini. (Be 1–12) Ogoniha howa ibuni binirunaga garea lalu gilibu nga.
Yuda wali agalime wai kaware ibiyagola gi timbuni ho hearia waitigi ibiyagoni irane Aisaiahanda lalu, Tínime ko birimigonaga Ngode Datagaliwabe ibugua pani ngiragoni, lalu lamialu hene. Ibugua lalu, Asirialirume bua halu ndo tínime Ngode Datagaliwabe erembira mialu pirimigonaga ibugua nde tíha genda ogoni ibileda, lalu lamini. Aisaia ibugua Yuda wali agaliruhondo lalu, Tí agali haguane kamirubi wali agali bibahendebi ko bialu kamiruni wahalu mini beregedalu Anduane Homogo ibuni kagoha dai buwa ibuninaga andaneha holene nga. Ani birimiyagua tíha genda naibi bayale holeberemi. Anidagua nabirimiyagua Ngode Datagaliwabe ibugua tí pani timbuniore ngulebira, lene.
Aisaia ibugua mani bayale holene tagira ibulebiragonaga nde lamia dege bini. Ibugua mbiwia halu lalu, Maha Kini Debidi aguanene mbira kini holebirago ogoni ibirangi wali agali bayale hai holeberemi, lalu lene. (16.5)
Be 40–55 uruniha Yuda wali agali Babilono dindiha garabaya howa Aisaia ibugua mani bayaleore holene tagira ibulebira lalu lene. Bi te pigane (Be 1–39) biagoria layaruni lai halu ai luore Babilono dindiha garabaya howa lenego gilibu nga. Yuda wali agaliru miniha genda timbuniore ho hearia hondowa mani turu halu bayale holeberami lalu lamini. Bibahendenaga Aba Ngode Datagaliwabe kagome Pesianaga Kini Sairusi dabo helayagola kini ogoni ibugua biabe bayale bialu howa Yuda wali agali tininaga dindi dai bilo golope halu pudaba lolebira, lene. Waitigi biarume nde dindi kaundiaoreha garabaya bu yalu íbu hayagoyu Ngode Datagaliwabe ibugua ti embeda nahe baya hanguore handayaho haabo hene. Ngode Datagaliwabe ibunime Habo Nalolene Bi bamba lo winigobi ibuninaga bi mana latagi haga agali heneruha howabi lowialu lalu, Wali agali dindi bibahendeha karu gi mialu haru dai bulene togo Isaraele wali agali tí kamigoni, lene.
Bi galonore mbira Be 52.13–53.12 dagalabe. Hobane niruniha howa Ngode Datagaliwabenaga biabe biahaga agali mbira ibuwa ibugua genda tandagala timbuniore nalu wali agali biamogo bulebira lalu gilibu winigo nga. Keriso hamewaneigini dewaoreme áyu mitangi bialu karia agali biamogo biaga ogoni Yasu manda bialu leneda lo manda bida.
Be 56–66 uruniha Aisaia ibugua wali agali tini dindi Yarusalemeni daibu holebirarunaga bi lowia henego nga. Bi polene marume Ngode Datagaliwabe ibugua ibunaga Habo Nalolene Bi ala lo winigome Yuda wali agali miniha mo hongo haga bini. Bi mendeme lalu, Ngode Datagaliwabe ibunaga andaneha haabo howa mana tigabi ngaru bialu howa ibuhondo bi laabo halu howabi lomaru mialu howabi wali agali yagibano burupale karu mitangi bialu biamogo bilimu, lalu laminigo gilibu nga.
Bi galoneore mbira 61.1-2 howa gilibu wini ngagoni mani Yasu ibuni biabe bule pigane te hinalu howa wali agali hale helo dagalatagi hene. (Lugu Be 4.16-21 dagalabe) Aisaia ibugua bi lene ngarume Ngode Datagaliwabe ibunaga wali agaliru ti bu mini mo hongo haga biaga. Irane Aisaia ibugua Ngode Datagaliwabenaga hongo ogobiore ka lalu mo walia howa latago haga biagagome ani biaga. Genda tara tara ngaru ibiyaguabi uruni bame degeda lowa Ngode Datagaliwabe ibunime ti baya hangu handayaho haga. Áyu ina Keriso hamewaneigini kamarume handalu kamaria bamba Aisaia ibugua mbiwia halu bi lo winidaruni inanaga Anduane Homogo Yasu Keriso ibuni íbu howa biabe biahalu ira bangani homayagoni henene lola helonaga Ngode Datagaliwabe ibugua ani binidane manda biai kamagoni. Aisaiahanda Yuda dindihabi Yarusalemehabi Ngode Datagaliwabenaga bi mana latagi halu hene.
Bu̱lu̱ baga buwa kuni gilibu ngago (1.1–12.6)
Anduane Homogohanda ibunaga wali agali talinigobi biamogo bule lo winigobi lo ngago 13.1–23.18
Hameigini dindi tara tarani heneruhondo Anduane Homogo ibugua pani minigo 24.1–27.13
Anduane Homogohanda dindi bibahendeoreha mo ko holene wulebiragobi mani ibunaga wali agali biamogo bulebiragobi te ngago 28.1–35.10
Anduane Homogohanda ibunaga wali agali halu mende talinigobi biamogo bule lo winigobi ngago 36.1–39.8
Kini Hesegaia warago timbuni benegobi Asiria agaliru hongo henegobi ngago 40.1–55.13
Anduane Homogonaga biabe biahaga mbirali ibulebiragome wali agalinaga miniha dunubia ho helalu pele mulebirago lo ngago 56.1–66.24
Anduane Homogohanda wali agali talinigobi biamogo bule lo winigobi maru ngago
1
Mbuga ogoha Emoso igini Aisaia ibugua bi gilibu winigo nga. Anduane Homogohanda Yuda wali agali Yarusalemeha hearu Aisaia ibugua lamilonaga de gandeba hondowa laminigo. Ogoningi Usiabi Yodamabi Ahasabi Hesegaiabi ti Yuda dindiha kini hemingi Aisaiahanda bi ogoni lalu latagi hene. 2 Kin 15.1-7, 15.32-38, 16.1-20, 18.1–20.21, 2 Bit 26.1-23, 27.1-9, 28.1-27, 29.1–32.33
Anduane Homogohanda ibunaga wali agali talinigo ogo
Anduane Homogohanda ogodagua laya. Hari daliga-o dindi-o libu hale gogabu hale halu i̱naga bi larogo nde baya hangu hale harabine. I̱naga waneigini i̱nime handayaho harurunime ti anda halu puwa áyu i̱naga bi mo wahalu kagoni. Yar 2.12, 22.29, Mai 1.2, 6.1-2 Nogo bulumaga karume nde ti abaore ogo kalo manda bialu nogo dongi karumebi nde ti abahanda tomo ogoriaore ngiaga lo manda bidagoni. Anigo i̱naga Isaraele wali agali ti mini nawiore kagoni. Tigua manda bulenedagua nogo bulumaga dongirume manda bu bolangua kagoni, lalu lene. Yar 9.3, 9.6
Wali agaliru-o tígua mana ko ngubiore beremigome tíni koorene ko kamigoni. Bibahendengi tígua ko hangu biaabo halu kamigo ai tí ko hai holeberemi. Tíni mana ko beremigome tíni gililope halu kamigoni. Isaraele wali agali tígua Anduane Homogo tínaga Ngode Datagaliwabe tigabiore biaga kago yu wahowa erembira mialu kamigoni ndobe. Ai irane aginaga tígua Ngode Datagaliwabenaga bi mo wahalu kamibe. Tí tandaga naabo halu holenego manga nahe kamibe. Isaraele-o tí agali marume bo mbelelo wahene tínaga tinginiru mo ko halu hongo naheore haradagua bialu haguaneni dererume pi̱po̱le haradagua bialubi tí bu miniha ko dege mitangi bu kamigoni ndobe. Henge emene mbira wule ndo dere haguaneha howa bima pialu tingini bibahendeha dere biamehe kagoni. Dere biame halu tingini mbira henge nawiore pimbipambu lalu toha tagitagi bidagoni. Tígua dere uruni nde baya hangu domowa kabu bu dambi nahayada. Marasinirubi mbira nde ha̱i̱ha nabinidagoni.
Tínaga waitigirume dindi tano wimiruni bo labu halu gialo delai hayagoni. Tíni handayaho hemiore dege dindi tarali urunime tínaga dindiha mbirale wimiruni mo ko hai halu tínaga mabuha tomo hengemirubi tigua bialu nai hayagola ai dindi hangu ibira kagoni ndobe. Yarusaleme tano dege darabi yu wa kagoni. Dindi ogoninaga hongo holene nawi yu waheneore ngagoni. Ibu mabu gibuniha agalime bame andira nemanda biraligobi ale ngagoni. Tano mbira waitigime ho yu mabu bupe howa bameore ngelenego ngagoni ndobe. Anduane Homogo Hongo Haiheore ibugua wali agali maru karu yu wa nahedale Yarusaleme bo tangubagabu wahene ngale. Anigo nde heneneore ina mo koore henego bamba Sodomo Gomora tanola bo mundulo wahenegodagua bidaleda. Pig 19.24, Lm 9.29
10 Yarusaleme wali agaliru agali haguane kamirubi tí bibahende ko biaga Sodomo Gomorala wali agali henerubi dege kamigoni. Ani kamigo howa áyu Anduane Homogohanda bi larago hale hadaba. Inanaga Ngode Datagaliwabe ibugua tíhondo bi larago baya hanguore hale hadaba. 11 Anduane Homogohanda ogodagua lara. Tígua manda bialu kamiria i̱na tínaga mbirale mbira bo lomabu ngialu kamiruni turuho kobe toba kamibe. Ani ndoyago. Tígua nogo sibi bo loma bialu irani delai hole yalu ibirimirunibi nogo maru habahe bo lomabu yalu ibigi birimiruni bibahende hondowa i̱ turu nahe kogoni. Nogo bulumaga wangabenaga daramabi sibi memebi igini hungubaluanaga daramabi urunime lomabu ngulene hame naleore kogoni. Ais 66.3, Yar 7.21, Mai 6.7 Amo 5.21-22 12 Tí bo lomabu ngule uruni i̱ mitangi bialu lotu lole ibalu howa yalu ibalimu layadaru aiwabe. Tí i̱ andagaha ibalu howa i̱naga wanakuini li̱le̱ lalu giligele dewa lagayago ani bulene ngago aiwa layabe. 13 Ai tínaga bo lomabu ngulene urunibi bame mohole bu nayalu ibalimu. Tínaga bo lomabu ngulene uruni hondowa turu naheore kogo. Hagua ngabilo delaga mini inisenesi i̱na nga holiya delalu kamiruni nga nabi bame dege delalu kamigoni. Urunibi i̱naga nguime nga halu hame naleore kogoni. Tígua Ege Pigane Ngabulo kagola lotu lagarubi Sabada horo bibahendengi lotu lagarubi horo timbuni marungi lotu tara tara laga ngamirunibi bibahende hame naleore kogoni. Irane tínime mana ko nabulene ngaru hangu bialu kamigome tínaga lotu laga uruni mo mebia hai haya. Yol 1.13, 2.15, Md 15.9 14 Ege Pigane Ngabulo kagolabi lotu maru lole mo ngoai howa laga wirimirubi bibahende i̱ turu naheore handabe manga ho kogoni. Tígua mana urunidagua bialu kamirunime i̱ genda mo ngiragola i̱na mo yabe nahe kogoni.
15 Tígua mbirungi tínaga gi yaraga howa i̱hondo bi laramigola i̱na tí de nahondolebero. Irane agi tínaga gime agali bo wahaga birimirunaga daramarume damu gobahe kami. Tígua gi yaraga howabi bi dewaore lalu harimiyaguabi i̱na hale naholebero laro. Ais 59.3, Yar 14.12, 1 Ti 2.8 16 I̱na tí dodohe kamine hendedogo. Ai pialu mana ko dodohe tíha para hayadagoni domo wahole pudaba. Ani domo wahaiho howa mana ko ngaru lone budai nabi wahai halimu. 17 Mana bayale tigabi bulene ngaru hongo howa manda bialu mana bayale uruni dege talialu bialu hole manda bilimu. Agali maru mendeali mo hondo haga karu mo hondo nahelo mini bayale talebu milimu. Wali agali maru genda yu karu biamogo bibe. Waneigini hono wahene karu handayaho halu wali dalo bedarubi baya hangu biamogo bigi bialu halimu. Wali agali burupale uruni marume mo ko hayagua tígua biamogo bialu halimu, lalu Anduane Homogohanda lene.
18 Anduane Homogo ibugua bi ogodagua larago, Ai mo le hayadaruni lotiga bimi̱ya. Áyu tí ko birimigome mo dodo hayagola aga pele bayaleoreni darama para haragola mo ko hene wiagadagua bidamiruni i̱na ko domo wahai halu lone pele bayaleore hari beraliba peleore ale halu nogo sibi irini pele tara ngaligobi holeberemi. Iba 51.7, Ais 43.26, Mai 6.2 19 Tígua i̱naga bi larogo hale halu birimiyagua nde tínaga maburuha tomoru bayale anda haragola bialu noleberemi. 20 Anigo i̱na bi ledogo mo wahalu manga harimiyagua nde tínaga waitigi bu karume ibalu tí bo wahai holebira. I̱ Anduane Homogo i̱na bi o ledogoniore, laya, lalu Aisaiahanda lene.
Yarusaleme tano ko biaga dindi winigo Anduane Homogohanda mo tiga bule manda binigo ogo
21 Yarusaleme tano nde abale i̱naga bi hale haga winigo ai áyu wali ko biagame agali kayu bima ibaga bialu biraradagua bedagoni. Abale howa Yarusalemeha wali agali bayale hangume ho to̱latagi hagago áyu nde wali agalirume mana ko bialu mendeali homelo bo wahagahaga biagarume to̱latagihe ngagonida. 22 Yarusaleme-o abale í̠ baya ngiringarale ege to̱le̱ siliba ale wirigo ai áyu nde koore gaba yuni bamba tawe hagua tabule ale ngegonida laro. Abale nde í̠ waini iba dendebi ale harigo áyu nde í̠ bame dendene nahe iba damene dege ngegonida. 23 Í̠naga agali haguane karuni ti agali page biaga ko bu karu baba nenege howa i̱naga bi mo wahaga ka. Bibahendengi biamogo biahabe lalu ohowa muni dewa hana haga birarunaga dege bi laholene hame laga ka. Tigua godi hale halu biruwa waneigini hono wahene ibiraru biamogo nabiagabi wali dalo agalini homene bedarunaga genda ngaru baya hangu hale halu mo tiga nabiaga dege bu karuni.
24 Ani bidago ai Yarusaleme-o bi ogo Anduane Homogo Hongo Haiheore kago ibugua larago hale habe. Anduane Homogo ibu Isaraelenaga Ngode Datagaliwabe hongo gibihe ogoniore kagome bi ogodagua lara. I̱naga waitigi bu kamiruni i̱nime tí pani nalimulo ngulebero. Ani bidogola tígua i̱hondo lone mine naholeberemi. 25 Yarusaleme-o i̱na biabe hongoheore buwa lehe bialu keruni bibahende lone mo tiga biai holebero. Ege to̱le̱ silibani dodo para hayadago do taulo wahelo irani delagadagua i̱na í̠ ira hongohe dedagoria dodo do taulo wahelo delolebero. 26 Ani buwa agali haguane bayale ala hagarubi hela aribia harogola tigua godi tigatiga hale haga bulebira. Ani bialu kagola wali agalirume Yarusaleme dindi mini lene timbuni mbira ngago lalu ogoniha mana bayale tigabiru hangu bialu Anduane Homogo ibuninaga bi hale howa talialu biai haga ngagoni lolebira, lene.
27 Anduane Homogo ibu tigabiore kago ibugua mana bayaleore ngadagua Yarusalemenaga wali agalirume biyarunaga tigatiga tale bialu ti mo yu dai bulebira. Ani buwa ibunaga mana tigabi biaga ogonime dege Yarusaleme wali agali mini beregedowa tininaga ko biyaru dara halu nabule lalu karu bibahende pele mialu haru dai bulebira. 28 Anigo wali agali Anduane Homogonaga bi mo wahowa mine halu ko ngaru dege biaabo haga karu ibugua ti pani nelo mialu bo wahai holebira.
29 Tígua ira timbuni hearuhondo bi pupu wialu dama mitangi bialu mabu gamaru hangalu harimiruni manda bialu ina nakarulape birima lalu taga timbuniore holeberemi. 30 Tíore ira timbuni karu gabu halu podagadagua mabu mbira dindi ibane nabereni mbirale hengedemiru gauladaga halu ira gabu hai hagadagua tí homai holeberemi. 31 Datani gaule ngagoria ira hungume abaleore kulu lalu daralidagua wali agali hongohe mine haga kamiru tíninaga mana ko birimirume tíni mo ko holebira. Ani birangi tí biamogo biaga agali mbira naholebira, lene.

1:1: 2 Kin 15.1-7, 15.32-38, 16.1-20, 18.120.21, 2 Bit 26.1-23, 27.1-9, 28.1-27, 29.132.33

1:2: Yar 2.12, 22.29, Mai 1.2, 6.1-2

1:3: Yar 9.3, 9.6

1:9: Pig 19.24, Lm 9.29

1:11: Ais 66.3, Yar 7.21, Mai 6.7

1:11: Amo 5.21-22

1:13: Yol 1.13, 2.15, Md 15.9

1:15: Ais 59.3, Yar 14.12, 1 Ti 2.8

1:18: Iba 51.7, Ais 43.26, Mai 6.2