11
Fhe Bakɨme Isreriŋ mbari kora muuŋgi.
1 Sml 12.22; Sng 94.14; Jer 31.37; 2 Ko 11.22; Fi 3.5Gu khaŋ muuŋgi nzambara mbui. Ee, Fhe Bakɨme kɨr won gumgi gu mbigi ga segire? Zakɨra fhuvara! Gu vhɨra, gu Isrer guma ma. Gu vhɨra Abrahaman nzɨga mbe ma. Gu Benzamin shɨga guma mbe ma. Sng 94.14; Ro 8.29Mba gumgi gu mbigi, Fhe Bakɨme fhum guarara mbe suaŋgi, mbe ana gumgi gu mbigi kɨrga. Ana kɨr mbe segi fhuvara. Ee, nde Fhe Bakɨmen buni vhuuŋ ki gavar Iraiza neŋgegi buneŋ, nde ne kaŋgi fhuve? Iraiza Isreriŋ ga nzuav Fhe Bakɨme phorga nzuav khaŋ nzuai, 1 Kin 19.10; 19.14“Guma Bakɨme, mbe ndun kaathoori gumgira shogim, mbe vhɨzgi. Mbe ndu ofari ga mbui atarira phɨra suegi. Gu nduara khar ki, mbe ntigem vhɨra na shogirim, gu rɨmɨn zav mbui.” 1 Kin 19.18Ana maaŋ nzuaim, Fhe Bakɨme ram mbui khesharigi kamen ana buneŋ ŋgarkarigi? Ana khaŋ ana nzuai, “Nan 7,000 gumgi gu mbigi, mbe khar ki. Mbe mba mbarɨp Bar, mbe thɨvi phɨrav ana rotu muuŋgi fhuvara.”
Ro 9.27Ntige mbara muuŋgiap, kha tugen gumgi gu mbigi mbari khar ki. Fhe Bakɨme fhura mben kora muuŋgiap, mben wora mbuigi. Ro 4.4-5; Ga 3.18Ana fhura mbe kora muuŋgiap mben won mbuigi. Ana mbe muuŋgi ŋaara nzuav mben won mbuigi fhuvara. Mbe maaŋ muuŋgip ŋaarar muuŋgirim, ana mben won mbuiarga, nza mba khesharigi tɨv, nza khaŋ suanga fhu, ana guigira fhura kora muumbara ma.
Ro 9.31; 10.3Maaŋ muuŋgiap, nza ram suaŋrie? Mbe Isreriŋ, Fhe Bakɨme nɨman ana tɨvir vhuuiaŋ mbui gumgir mben kamɨn zav, mbe ne nzuav ŋaara mbatɨga muuŋgi. Ana tɨvir vhuuiaŋ mbui gumgir mben kamgi fhuvara. Fhe Bakɨme mben gumgi gu mbigi mbarira farasegap tɨvir vhuuiaŋ mbui gumgi mben kamgi. Fhe Bakɨme mba harigi ntɨɨri ga muuŋgim, mbe ndavi havhargi. Lo 29.4; Ais 29.10; Jer 5.21; Zo 12.40; FG 28.26-27Fhe Bakɨmen buni vhuuiŋ ki gap ne suaŋgi. Ana khaŋ nzuai, “Fhe Bakɨme mbe muuŋgim, mbe guma guigira kuigap ŋangi fara muuŋgiap ki. Ana mbe muuŋgim, mbe guigira bigi gari fhuvara. Ana vhɨra mbe muuŋgim, mbe buni nɨɨŋgen sagi fhu. Mbe mbara muuŋgiap kav zav, ntigem mbe mbara muuŋgiap ki.” Sng 35.8 Sng 69.22-23Devit vhɨra ana pana gumgir tɨvi ga ndɨrɨgap mba khesharigi kameŋ Fhe Bakɨme phorga nzuav khaŋ nzuai,
 
“Mbe shama bakɨme tugar, mbe wari fugurim, gu vuzvugi, mba tuk, ana mben farfarga tugar vhuuŋ ma.
Mba tuk, ana vhaaŋ sɨgar suigi farar muuŋgip mbe suirarga.
Mba tuk, vhɨra mbe sɨgi ga nzuav mbok korgi fara muuŋgim, mbe mba mbok thɨgɨrga.
Mba tuk vhɨra ŋkari ndi si kɨma farar muuŋgirim, mbe wari wo ŋkari ndi sɨv rɨrga.
Ana mbe muuŋgi tɨvi mbatɨgi ŋgarɨgar muunga.
10 Ana maaŋ mben muuŋv, mbe rɨmgi pɨnɨnga, mbe rɨmgi pɨngip kɨrga.
Ndu vhɨra mben muuŋgirim, mben simtɨgi mbe mbevarim, mbe kɨri phɨriregɨp, mbe mbara muuŋgip kɨrga.”
Fhe Bakɨme harigi fhaiŋ ŋgui gumgi gu mbigi ndigi.
11  FG 13.46; 22.18; 22.21; Ro 10.19Gu maaŋ muuŋgiap kha nzambarar nde mbui. Mba Isreriŋ, mbe mba tugen kɨr Krais ga segap, mbe regap, mbe mbatɨgip za vhɨzgirie? Zakɨra fhuvara! Mbe kɨr Fhe Bakɨme segap, mbe regap, tɨvi mbatɨgi ga muuŋgim, Fhe Bakɨme harigi fhaiŋ ŋgui gumgi gu mbigi ndigi. Fhe Bakɨme khueŋ vuzvugi. Isreriŋ mbe ganɨrim, Fhe Bakɨme ntigem tɨvar vhuun mben muuŋrim, mbe Isreriŋ mba tɨvar vhuuŋ gangip, mbe niihɨp, mbe suaŋ ndavi shirga. 12 Mba tugen Isreriŋ tɨvi mbatɨgi ga mbuim, maaŋ muuŋgiap Fhe Bakɨme mba tugen khaŋ tɨgap tɨvir vhuuiŋra kha nuianan ki gumgi ga mbui. Mba tugen mbe Isreriŋ, mbe vhɨra Fhe Bakɨme vuzvuk ga zorgiap samra kim, Fhe Bakɨme tɨvir vhuuiŋra harigi fhaiŋ ŋgui gumgi ga mbui. Mbe Isreriŋ, mbe maaŋ muuŋgip kɨv, mbe za taagip Fhe Bakɨmen han zɨrga, nza kaŋgi, Fhe Bakɨme, ana guigira tɨvir vhuuiŋ guarira za kha gumgi gu mbigir muunga.
13 Gu ntigem kha bunin nde harigi fhain ki ŋgui gumgi, gu mba bunin nde suan za mbui. Fhe Bakɨme na sarigim, gu nden rɨgar zɨgɨp, nde phorga ŋgarɨ za mbui. Gu guigira nde phorgɨp mba ŋaarar muungeŋ nzuav ndikndiga mbatɨga mbui. 14 Gu khueŋ nzuav, gu khueŋ vuzvugi, gu wo ntɨɨri ndɨkndɨgi khavɨrim, mbe Fhe Bakɨme nde mbui tɨvir vhuuiŋ ganɨv, nde niihɨrga. Mbe mba tɨvar muuŋrim, Fhe Bakɨme taagip thari ndirga. 15 Fhe Bakɨme kɨr Isreriŋ ga segap, ana kha nuianan ki gumgi gu mbigi ga muuŋgim, mbe ana phorgap ndava bavira ki. Maaŋ muuŋgiap, Fhe Bakɨme taagip Isreriŋ ndigirga. Ne khaŋ muuŋgirga, Ana mba vhɨzgi fara muuŋgi gumgi gu mbigi, ana taagia mbe khavgi.
16  Nam 15.17-21; Ese 44.30Maaŋ muuŋgiap, mbe fharav vikntuu tuav, mbe mba fharigi parawa ndiga muuŋgi viktum, mbe anan Fhe Bakɨme ofa mbui. Mbe maaŋ mbuim, mbe mba mbui vikntuu, nta vhɨra za Fhe Bakɨmen vikntuu ma. Maaŋ muuŋgip, khan ber, ana Fhe Bakɨme ne ma, mba khan ŋgagi, nta vhɨra Fhe Bakɨme ntɨɨri ma. 17  Jer 11.16; FG 2.39; Ef 2.11-19Mbe Isreriŋ, mbe oriv khan vhuuŋge fara muuŋgi. Fhe Bakɨme niŋgen ŋgagi mbari harav niŋge khɨrgi. Nde mba harigi ŋgui gumgi, nde mba ruan ki oriv khage fara muuŋgi. Fhe Bakɨme nden ŋgagi ndiga zav, mba oriv kha guarige, ana niŋgen ŋgagi hargiap, nden ntan ŋani ga segi. Nde mba oriv khan vhuuŋge mban nde ndɨɨim, nde ana ŋgagi fara muuŋgiap, nde nzerara ki. 18  Zo 4.22; 1 Ko 10.12Maaŋ muuŋgiap, nde khueŋ ndɨkndɨgɨ thari. Nza mba oriv kha guarar ŋgagi, Fhe Bakɨme nta hargi, nza nta kambarigi. Nde mba ndɨkndɨgar muuŋ thari. Nde mba ndɨkndɨgar muuŋv, nde tuituigip ndɨkndɨgiri. Nde mban mba kha ndɨɨi ŋgagi fhuvara. Mba oriv kha guarige, ana thɨri nta mban nde ndɨɨi.
19 Nde khueŋ suaŋri, “Fhe Bakɨme na nzuav mba ŋgagi hargiap, na ndiv mba hargi ŋgagir ŋana segi.” 20  Ais 66.2; Ro 12.16; Fi 2.12Fhe Bakɨme guigira maaŋ muuŋgi. Ana maaŋ muuŋgi, ne nɨɨeŋ khaŋ muuŋgi. Mbe ana khothɨgi fhuv, ana mbe hargi. Nde ana khothɨgap, nde nzerara ki. Nde warir rɨvɨri, nde nduarira wari wo zɨri ndiv vun kuamkua thari. Nde nain rɨvɨri. 21 Nde ndɨkndɨgɨ. Fhe Bakɨme fhum mba ŋgagi guari, ana nta thagi, nta kegi fhuvara. Nde vhɨra, nde maaŋ muuŋgip rɨɨŋrɨɨŋrim, ana nde tharga fhuvara. Ana nde hargirga. 22  Zo 15.2-4; 1 Ko 15.2; Hi 3.14Maaŋ muuŋgiap, nde tuituigip ndɨkndɨgɨri, Fhe Bakɨme tɨvir vhuuiaŋ mbuav, ana vhɨra vhav shi tɨvi ga mbui. Anan tɨvi zɨn vui fhuv gumgi, ana vhav shi tɨvar mbe mbui. Nde ana nzuai tɨvir vhuuiŋ zɨn vui, ana tɨvir vhuuin nden muunga. Nde ana nzuai tɨvir vhuuiŋ zɨn vui fhu, ana vhɨra nde hargirga. 23  2 Ko 3.16Ana mba fhum hargi ŋgagi, mbe wom ana khothɨgɨrga, Fhe Bakɨme wom mbe ndiv mben khage segɨrga. Ahaŋ, Fhe Bakɨme taagi mbe ndi segɨrga tuktɨgi. 24 Nde khueŋ kaŋgiri, nde fhum ruan ki oriv khagen ŋgagi ma. Fhe Bakɨme nde hargia zav ŋgun oriv kha guarage segi. Nde guigira mba oriv khagen ŋgagir guari fhuvara. Khueŋ guigira, ana maaŋ muuŋgip mba oriv khager ŋgagi guarira ndigip zɨv, ana taagi nta ndiv niŋge sɨr saŋv, ana nta ndiv segɨrga.
Fhe Bakɨme won kora muumbarar za kha gumgi gu mbigi khɨvɨr za mbui.
25  Ru 21.24; Zo 10.16; Ro 12.16; 2 Ko 3.14; VB 7.9Nde guigira Zisas khothɨgi gumgi gu mbigi, gu vuzvugi nde kha zorga ki kameŋ nde ne kaŋgirga. Nde muuŋv kɨv nduarira wari wo zɨri ndiv vun kuamkuav khueŋ ndɨkndɨgɨrga, “Nza ndɨkndɨgi vhuuiŋ ki.” Gu maaŋ muuŋgiap kha zorga ki kameŋ, gu ne bun nde suan za mbui. Mbe Isreriŋ vhɨrve, mben ndavi gum mbe ndɨkndɨgi havhargi kɨrga. Mbe mbara muuŋgip kɨrim, mba harigi fhaiŋ ŋgui gumgi gu mbigi, mbe za mba Fhe Bakɨme suaŋgi gumgi gu mbigir vhɨrve thɨgɨrga, mbe ana gumgi gu mbigi kɨrga. 26  Sng 14.7; Ais 59.20; Mt 23.39Mba tuavra Fhe Bakɨme taagip za Isreriŋ ndigɨrga. Fhe Bakɨmen buni vhuuiŋ ki gap ne suaŋgi. Fhe Bakɨmen gap khaŋ nzuai, “Isrerin kurkurav taagi mbe ndirga guma, ana Zerusareman kegɨp, khavgip, zɨrga. Ana zɨv, mba Zekop shɨgar gumgi gu mbigi, ana mben muuŋrim, mbe Fhe Bakɨmen tɨvi daasui tɨvi thav, ana zɨn ŋgɨrga. 27  Jer 31.33-34; Hi 8.8; 10.16Fhe Bakɨme khaŋ nzuai, ‘Gu mbe phorgɨp suaŋgip, gu mba tugen mbe muuŋgi tɨvi mbatɨgi, gu za nta vhɨzgirga.’ ” 28 Mbe Isreriŋ, mbe Zisas buna vhuueŋ, mbe kɨr ne ga segi. Mbe maaŋ muuŋgiap, mbe panan Fhe Bakɨme kegi. Mbe mba tɨva mbuav, mbe nde harigi fhaiŋ ŋgui gumgi, mbe nden kurigi. Mbe Isreriŋ, mbe fhum Fhe Bakɨme mben wora mbuigim, mbe ana ntɨɨri ma, ana mbe vuzvugira ki. Ana mben farigi nzɨgi ga ndɨkndɨgap mba tɨvar mbe mbui. 29 Fhe Bakɨme ana khaŋ mbui, ana gumgir kamgim, mbe ana han zim, ana won ŋaarar muun zav fhura bigir vhuuiŋra mbe ndɨɨi. Ana maaŋ mben muuŋgip, ana zumgum won ndɨkndɨgar kurarga tuktɨgi fhuvara.
30  Ef 2.2; Kor 3.7Nde fhum Fhe Bakɨme buni daasuegi. Ntigem, mbe Isreriŋ, mbe Fhe Bakɨme buni daasui. Mbe maaŋ mbuim, nde mba tuavar, nde Fhe Bakɨme kora muumbara ndigi. 31 Maaŋ muuŋgiap, Isreriŋ, mbe mba tɨvara muuŋgi, mbe ntigem Fhe Bakɨme buni daasui. Nde mba ndigi korar muumbar, mbe Isreriŋ, mbe vhɨra ntigem mba kora muumbara ndigirga. 32  Ro 3.9; Ga 3.22; 1 T 2.4Fhe Bakɨme ana fhura kha nuianan ki gumgi garim, mbe za ana buni daasuim, mba tɨv mbe kegim, mbe ana bɨnan ki. Ne khaŋ muuŋgi, ana won kora muumbarar za kha nuianan ki gumgi khɨvɨr zav, ana maaŋ mbui.
Nza Fhe Bakɨme zɨ ndi vun kuamkuarga.
33  Jop 11.7; Sng 36.6; 92.5; Ais 55.8-9Mbaia, Fhe Bakɨmen tɨvir vhuuiŋ gum ndɨkndɨgir vhuuiŋ gum, ana ndɨkndɨk bakɨme, nta guigira kɨvgi. Nta kɨvgiap, guigira mbasɨk kogim, ana khɨna gari fhuv fara muuŋgi! Nza kha nuianan ki gumgi, nza za ana ndɨkndɨgi nɨɨŋge kaŋgirga tuktɨgi fhuvara. Nza vhɨra ana mbui tɨvi, nza za nta kaŋgirga tuktɨgi fhuvara. 34  Jop 15.8; 36.22; Ais 40.13; 1 Ko 2.16Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ ki gap ne suaŋgi, “The Guma Bakɨme ndɨkndɨgi kaŋgi? The ndɨkndɨgir ana nɨɨŋgi? 35  Jop 35.7; 41.11The fharav bigir Fhe Bakɨme nɨɨŋgim, ana mba bigi ŋgarkarie?” Zakɨra fhuvara! 36  1 Ko 8.6; Ga 1.5; 2 T 4.18; Hi 13.21; 2 Pi 3.18Nza kaŋgi, Fhe Bakɨme, ana nduara kha nuian gu buiva mbuav, ana za kha bigi ga muuŋgi nɨɨŋge ma. Kha bigi, nta za ana bigi ma. Nza zazera ana zɨ ndi vun kuamkuarga. Nai guigi guarira.

11:1 1 Sml 12.22; Sng 94.14; Jer 31.37; 2 Ko 11.22; Fi 3.5

11:2 Sng 94.14; Ro 8.29

11:3 1 Kin 19.10; 19.14

11:4 1 Kin 19.18

11:5 Ro 9.27

11:6 Ro 4.4-5; Ga 3.18

11:7 Ro 9.31; 10.3

11:8 Lo 29.4; Ais 29.10; Jer 5.21; Zo 12.40; FG 28.26-27

11:9 Sng 35.8

11:9 Sng 69.22-23

11:11 FG 13.46; 22.18; 22.21; Ro 10.19

11:16 Nam 15.17-21; Ese 44.30

11:17 Jer 11.16; FG 2.39; Ef 2.11-19

11:18 Zo 4.22; 1 Ko 10.12

11:20 Ais 66.2; Ro 12.16; Fi 2.12

11:22 Zo 15.2-4; 1 Ko 15.2; Hi 3.14

11:23 2 Ko 3.16

11:25 Ru 21.24; Zo 10.16; Ro 12.16; 2 Ko 3.14; VB 7.9

11:26 Sng 14.7; Ais 59.20; Mt 23.39

11:27 Jer 31.33-34; Hi 8.8; 10.16

11:30 Ef 2.2; Kor 3.7

11:32 Ro 3.9; Ga 3.22; 1 T 2.4

11:33 Jop 11.7; Sng 36.6; 92.5; Ais 55.8-9

11:34 Jop 15.8; 36.22; Ais 40.13; 1 Ko 2.16

11:35 Jop 35.7; 41.11

11:36 1 Ko 8.6; Ga 1.5; 2 T 4.18; Hi 13.21; 2 Pi 3.18