12
Pen nɨbi bɨ iru nöp hagajɨn anɨb gau hanɨp bɨg gɨgabö göl gɨ mɨdpal rö, nan gasɨ kub nɨŋbun gau arö gun, nan si nan naij hanɨp yɨŋɨd cɨg gɨnɨm rö löp u arö gun, kƚö gun adan hanɨp hag la u gɨ dö gɨ arun. * 1Ko 9:24-25 Jisas haga rö, hon God nɨp nɨŋ udun, God manö hagöp u manö nɨŋö hagöp a gun, hainö God manö hagöp u magöŋhalö waiö nöp nɨŋ aij gɨnabun. Jisas nɨp mab kros ba laŋ al pak lɨnɨg gɨlö, yɨp bɨ naij rö al pak lɨlö nable udnabin a göm hagaga. Hainö ram mɨnöŋ kumi kabö adö lagod au mɨñ mɨñ yabɨƚ gɨnabin a göm, hanɨp nɨbi bɨ a göm umöm, urak am God ñɨmagö yɨjɨg adö böŋ lau asɨka. Anɨb u, pör pör nöp Jisas nɨp nöp gasɨ nɨŋöl gɨ mɨdaiun.
Nɨbi bɨ iru nöp Jisas nɨp mulu kal nɨŋöm gɨ naij göm gɨlö arö, nɨpe pɨñɨŋ gaga u nɨŋmim. Jisas ga adö anɨbu nɨŋmim, anɨg unbö rö nöp gɨmim, gasɨ halö mɨdmim, God hagöp rö nöp göl gɨ mɨdaimim. Jisas nɨpe Seden aip pen pen ga u, bɨ gau nɨp mab ba laŋ al pak lɨlö uma. Kale pen, Seden kalöp nan si nan naij gɨnɨg ɫɨp gö, anɨg gagun a gɨmim, nɨp aip pen pen gɨpim u, kalöp al pak lagpal. God kalöp ñɨ pai yad a göm manö aij hagö God Manö u kalɨ kƚiñ rɨkla u hauƚ gɨpim akaŋ Nɨpe haga,
“Ñɨ pai yad gai i!
Bɨ Kub u kalöp rɨmɨd uknɨg marö ñɨnab u,
gasɨ kub nɨŋagmim.
Bɨ Kub kalöp hag gɨnab u,
hanɨp böŋ nöp arö göp a gɨmim,
gasɨ iru nɨŋagmim.
Bɨ Kub nɨbi bɨ mɨdmagö löp gau kalɨp rɨmɨd uknab.
Ñɨ pai nɨpe gau me, kalɨp magöŋhalö marö ñɨnab,” a ga. * Job 5:17; Pro 3:11-12; Rep 3:19
Anɨb u, uɫham mɨdeinabim u, gasɨ iru nɨŋagmim; God hanɨp rɨmɨd ukab a gɨmim gasɨ halö mɨdaimim. Kale nɨŋbim, nap bɨ gau ñɨ pai kale gau magöŋhalö rɨmɨd ukpal. * Dud 8:5 God nɨpe ñɨ pai nɨpe magöŋhalö rɨmɨd uknab. God kalöp rɨmɨd ukagnab u, kale ñɨ pai nɨpe wasö, ñɨ pai nap halö mɨdagpim u me, kalöp rɨmɨd ukagnab. Bapi hon mɨnöŋ naböŋ adö iƚ i gau, hanɨp rɨmɨd uklö, aij ukpal u a gun nɨŋbun. Anɨb u rö, Bapi hon kumi kabö adö laŋ mɨdöp u hanɨp rɨmɨd ukö, aij yabɨƚ anɨg göp a gun nɨŋun kamɨŋ mɨdaiun.
10 Bapi hon mɨnöŋ naböŋ adö iƚ i rɨmɨd ukpal gau, ñɨ pai mɨdaino pro magö u nöp, gasɨ kale ke nɨŋöm hanɨp rɨmɨd ukpal. Pen God hanɨp a göm, uɫ mɨdpin rö nöp mɨdeilaŋ a göm, hanɨp rɨmɨd uköp. 11 God hanɨp rɨmɨd uköp magö u aij gagöp u pen rɨmɨd ukö, nagɨ aij adö anɨbu nɨŋun, agamɨj mɨdun gɨ aij göl gɨ nöp mɨdeinabun. * Jem 3:17-18
God nan nɨpe gau nöp gasɨ nɨŋöl gɨ mɨdaimim
12 Anɨb u me, ñɨn ma kaƚa gö auöp u, yɨharɨŋ göp a gɨmim, urak amɨl apɨl gɨpe kƚö gɨnɨm. * Ais 35:3 13 Adan yɨjɨg göl aij aij adö u arbe, rɨmnap ma pɨg juainɨm, kƚö gɨmim ammim gɨpe gɨpe, kamɨŋ lɨnab. * Pro 4:26
14 Nɨbi bɨ gau aip magöŋhalö jɨm ñöl mɨdaiun a gɨmim mɨdaimim u pen God nɨbi bɨ uɫ nɨpe mɨdaimim. God nɨbi bɨ uɫ nɨpe gau nöp Bɨ Kub u nɨp nɨŋnaböl.
15 Kale nɨŋ aij gɨmim, God hanɨp mög nɨŋöm ud aij göp u arö gagmim. Nɨŋ aij gɨmim, aŋ kale gau nɨbi ap bɨ ap gasɨ naij nɨŋöm, nɨbi bɨ rɨmnap gasɨ naij anɨbu hageinab u, kale pen u rö nöp gɨlö gɨlö, nɨbi bɨ iru nöp kalɨp asɨŋ uɫ gɨnɨm rö löp. 16 Nɨŋ aij gɨmim, aŋ kale gau nɨbi bɨ ap nɨbi si bɨ si gagnɨm. Kale magöŋhalö God nan nɨpe gau nöp gasɨ nɨŋöl gɨ mɨdaimim. Iso hadame nöp ga rö gagmim. Iso nɨpe God nan nɨpe gau gasɨ nɨŋagöm, kɨyö lö, nan ñɨŋɨn a göm, God nap Aisak nan aij ña u, Aisak ñɨ nɨpe nöd u Iso nɨp ñɨnɨg ga u, Iso ñɨ nöd mɨdöm udböp u, pen nan aij anɨbu nan yɨharɨŋ rö lö arö göm, nan magö u nöp uda. * Jen 25:29-34 17 Pen kale nɨŋbim, nap Aisak nan aij ñɨ nöd Iso nɨp ñɨnɨg ga nan aij anɨbu, Iso udaga u me, hainö mög gö mɨɫöŋ göl gɨ, kauyaŋ udnam a göm, adan udnɨm ap mɨdagö, mög yabɨƚ gö mɨɫöŋ gɨ mɨdeia. * Jen 27:30-40
God pör kamɨŋ mɨdöp u ram mɨnöŋ nɨpe u aubim
18 Isrel nɨbi bɨ ram mɨnöŋ Sainai Dum mɨdöp u amöm dum anɨbu iƚ au aulö, mab kub yabɨƚ inöm, sɨbön yabɨƚ apöm, yɨgön kub udöm gö, amgö kale ke nɨŋla. Pen kale ram mɨnöŋ anɨbu rö auagpim. * Eks 19:16-20; Dud 4:11-12 19 Aƚɨŋ magö manö kub u hagöm, manö kumi kabö adö laŋ nɨbö ap hagö, nɨbi bɨ gau pɨñɨŋ göm Mosɨs nɨp hagla, “Ake! Manö hagab anɨbu rö, manö rɨmnap hagö nɨŋagun,” a gɨla. * Eks 20:18-21; Dud 5:22-27 20 Nɨhön gɨnɨg: God manö nöd hag la u Isrel nɨbi bɨ gau hag ñɨnɨg göm Mosɨs nɨp haga, “Nɨbi bɨ, kaj meme, kaj sipsip nan gau dum anɨbi auaiöl, kabö ju böŋ nöp pak lep,” a ga. Manö anɨbu nɨŋlö mɨdmagö aröp. * Eks 19:12-13 21 Nan ga anɨbu nɨŋöm pɨñɨŋ gɨla u, Mosɨs u rö nöp nɨŋöm haga, “Yad gɨl gɨl gem pɨñɨŋ gabin,” a ga. * Dud 9:19
22 Kale pen Sainai Dum anɨbu auagpim; kale Saion Dum aubim. Saion Dum aubim u, God pör kamɨŋ mɨdöp u ram mɨnöŋ nɨpe u aubim, ram mɨnöŋ Jerusalem kumi kabö adö laŋ, ejol iru nɨbanö yabɨƚ ñɨñɨ löl gɨ mɨdpal au, ram mɨnöŋ anɨbu aubim.
23 Nɨbi bɨ Krais manö aij u nɨŋ udlö, God kalɨp ñɨ nöd rö udöm, ñɨ pai yad a göm, hib kale ram mɨnöŋ nɨpe kumi kabö adö laŋ au kalɨ kƚiñ rɨköp; kale magum göm mɨñ mɨñ göl gɨ mɨdpal au, ram mɨnöŋ anɨbu ammim, Krais nɨp nɨŋ udpal kalɨp aip jɨm ñöl mɨdpim. Krais nɨp nɨŋ udpim u me, God nɨbi bɨ gau magöŋhalö manö kub hagnab God u aip jɨm ñöl mɨdpim. Nɨbi bɨ ram mɨnöŋ iƚ i mɨdöm, God nɨp nɨŋ udöm, God Manö hagöp rö göm, nɨbi bɨ kamɨŋ aij nɨpe mɨdöm, umöm ana kale am God aip nɨbi bɨ uɫ nɨpe mɨdpal gau, kalɨp aip jɨm ñöl mɨdpim. 24 Jisas nɨpe God manö aij gɨsön nɨbö dapöm bɨ aŋ nɨbö mɨdöp u, nɨp nöp aubim. Ken nɨmam Ebol nɨp al pak lö hagape yua u, manö kub yabɨƚ uda; pen Jisas hagape nɨpe u hanɨp a göm yua rö, God aip jɨm ñöl mɨdaiun rö löp. * Hib 8:6; Jen 4:10
Nɨŋ aij gɨmim
25 Anɨb u, nɨŋ aij gɨmim. Nɨbi bɨ Sainai Dum iƚ au mɨdöm, God manö haga u udagla gau, kamɨŋ aröl rö laga rö u, God ram mɨnöŋ kumi kabö adö laŋ au nɨbö manö aij gɨsön nɨbö u haga u arö gɨnabun u, hanɨp u rö nöp kamɨŋ arun rö lagnab yabɨƚ. * Hib 2:1-3; 10:26-29
26 Ñɨn nöd anɨbu God kalɨp manö hagö nɨŋöl gɨ, munmon rö uda. Pen hanɨp haga, “Hainö unbö rö kauyaŋ gɨnö, mɨnöŋ naböŋ iƚ i abe, kumi kabö adö laŋ abe magöŋhalö aŋ aŋa gɨnab,” a ga. * Hag 2:6 27 “Kauyaŋ” a ga anɨbu nɨŋbun, nan pör mɨdageinab a göm gɨ la gau magöŋhalö ur gɨnab; nan pör pör mɨdeinab a ga nan gau nöp mɨdeinab. 28 Anɨb u, hon ram mɨnöŋ aŋa gagep, ram mɨnöŋ pör pör nöp pɨdöŋ mɨdep, ram mɨnöŋ aij yabɨƚ arnabun rö, aij a göl gɨ mɨdun, God nɨp nɨŋ ud pɨdöŋ gun, bɨ kub kƚö halö mɨdöp u gasɨ nɨŋöl gun, hib nɨpe hagno adö arnɨm. 29 God hon mab ke inab rö mɨdöp. * Dud 4:24; 9:3

*12:1: 1Ko 9:24-25

*12:6: Job 5:17; Pro 3:11-12; Rep 3:19

*12:7: Dud 8:5

*12:11: Jem 3:17-18

*12:12: Ais 35:3

*12:13: Pro 4:26

*12:16: Jen 25:29-34

*12:17: Jen 27:30-40

*12:18: Eks 19:16-20; Dud 4:11-12

*12:19: Eks 20:18-21; Dud 5:22-27

*12:20: Eks 19:12-13

*12:21: Dud 9:19

*12:24: Hib 8:6; Jen 4:10

*12:25: Hib 2:1-3; 10:26-29

*12:26: Hag 2:6

*12:29: Dud 4:24; 9:3