Kálaad Zhâk nyə́ á cilə yɛ́
Isâ í dʉ́gyá nə Kálaad mə Zhâk yí
Zhâk nyə á cilə okrîstɛn shú nə́ bwə́ mpúg kuú njɔɔnd bwə́ jə́lá nə kyey mpə́dʉ́gá nyáŋ dɨ́ yí nə váál bwə́ jə́lá nə cʉgə nə buud bwə́ cúgɛ́ okrîstɛn wá yí.
A ŋgə cɨ isâ ŋkí bulya:
(1) Sâ í dʉ́gá nə fʉg yí: fʉg í dʉ wú wə́ Zɛmbî (1.2-8).
(2) Sâ í dʉ́gá nə məbúwa nə kúm, məkʉgʉlʉ nə məbwə́bʉ́lán, fwámɛ́ yə́bə́ í jə́lá nə dʉ nyîn nə misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ yí (1.9-27).
(3) Zhâk ŋgə lámʉsa nə dʉ́lə ŋwa búúd nə mímbɛ́ɛ́gí gúfʉ́gád (2.1-13).
(4) Sâ í dʉ́gá nə búgə́ nə misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ yí (2.14-26).
(5) Jûm nə fwámɛ́ fʉg (3.1-18).
(6) Cʉg á mpə́dʉ́gá buud mimbii myɛ̂sh (4.1–5.6).
(7) Jísɔ́w nə nadâ mə́jəgʉla, nə mikwííndyá (5.7-20).
Ŋkúmba sâ á ŋgə́ bándʉlə okrîstɛn yí jísə nə́ «búgə́ jɨ́ kú nə misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ yí jísə mbimbə» (2.26).
1
Məbə́dá
Zhâk: Mat 13.55; Mis 12.17; 15.13; 21.18; 1Kr 15.7; Gal 1.19; 2.9; 1Pr 1.1Mə Zhâk, lwaá mə́ Zɛmbî bá Cwámba Yésus-Krîst, mə wə́ mə́ cílə́ bɨ́ kálaad ɛ́ga. Mə bə́dá bɨ́ bwán ɔ́ íbɛɛnd wûm nə íbá bɨ́ á mə́ cɨɨma kə ŋgə cʉgə mə́shí məshí wá.
Məkʉgʉlʉ mə́ dʉ lʉlʉshi búgə́ mə́ múúd
Rom 5.3-5; 1Pr 1.6-7Bwaaŋg, məkʉgʉlʉ mɛ̂sh bɨ́ mə́ bwə́má nə ndɨ́ má mə́ jəlá nə bə bɨ njɨ sâ mə́shusʉg, tɔɔ mə́sə wáyɛ́ mbií tɔɔ wáyɛ́. Bɨ mə́ jəlá nə gwág mə́shusʉg ntɔ́ nə mpǔlə nə́ búgə́ jɨ́n í ká ntɔ̧ mə́kʉgʉlʉ, bɨ́ bə nə jísɔ́w. Njɨ, í jɨɨ nə́ jísɔ́w jɔɔŋg gwə́mə́fwó í cásʉləg bɨ́ sɛ́y jé mílámʉ́d, shú nə́ bɨ bə́g ocúmbá buud, milwándʉ́lá, kú ná fúfə nə tɔɔ jɔ̧ fúlú ŋgwûd. Mik 2.6Í ká bə nə́ fʉg í ŋgə fúfə ŋgwɔ́l múúd á gwooŋg jɨ́n, a gwáámbʉ́g Zɛmbî, Zɛmbî é yə nyə. Nəcé Zɛmbî mə́ dʉ sá yána nə muud yɛ̂sh, á dʉ ntâg sá dwo nə jɔ̧ lâm, kú nə məjumâ. 5.13; Mat 7.7; 21.21-22; Ifz 4.14Njɨ, í jɨɨ nə́ muud mə gwáámb yɛ́ gwáámbʉ́g nə búgə́, kú bə nə milám mímbá. Muud mə sá milám mímbá yɛ́ jɨ nda ikwɔ̧́ í mâŋ ŋkwɔ̧̂ mə́ dʉ yáŋgʉlə kənd ká kənd ká yí. Mbií múúd wɔɔŋg kú yɨ́ɨ́mbɛ̂ nə tə́dʉga nə́ nyə é lə́g sâ wə́ Cwámba. Nəcé muud məzhigə́ jɨ milám mímbá, nyə ádɛ́ mpu bɛ̧ ŋkúmba zhɨ́ɨ́ ja á cɛ́ɛ́l sá sâ yí.
2.5Mbúgʉla jɨ́ nə məbúwa yɛ́ gwágʉ́g məshusʉg nə́ Zɛmbî nyə a mə́ bʉ̂n nyə gwɔ̂w. 10  Zhb 14.2; Sôm 90.5-6; Iza 40.6-8 5.1Nyɔɔŋg mə yídá bə nə kúm yɛ́ bə́g nə lúú nə́ sáŋ nə a bə́lə shí, nəcé a bá cɔ̧́ nda fʉláwa á jugʉ́, kú bwey. 11 Fʉláwa mə́ dʉ bə, yásə́ í ká nə́mə́ shigʉshi, məgwɔ̧̂ mɛ́ mə́ shwéésh ká, fʉláwa mú bwaambʉwo, ijɔ̧ɔ̧ byé í mú shîn. Nə́mə́ mbií ŋgwûd wɔɔŋg wə́ múúd kúm mə́ bá ŋgə bwaambʉwo, misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ myɛ́ myɛ̂sh mí ŋgə́ shîn yɛ́.
12  5.11; 1Kr 9.24-25Muud mə jísɔ́w mə́kʉgʉlʉ kú fúfug yɛ́ nywáá mə́ jəla, nəcé á ká bá shîn ntɔ̧ mə́kʉgʉlʉ, a bá lə́g cʉg á kandʉgə kandʉgə, mpɔ́ɔ́gʉ́ nyɔɔŋg wə́ Zɛmbî nyə á kaag buud bwə́ ŋgə́ cɛɛl nyə wá yí.
13  Mik 19.3; 1Kr 10.13Ja múúd mə bwə́má nə məbwə́bʉ́lán yí, a nda bɛɛg cɨ nə́: «Zɛmbî wə́ ŋgə́ bwɔ́wʉlə mə»; nəcé muud cugɛ́ nə ŋkul bwɔ́wʉlə Zɛmbî, nyə ádɛ́ nə́mə́ bwɔ́wʉlə búúd. 14  Rom 6.19-21; 7.7-10; 1Yn 2.16-17Í yidá bə nə́, muud nyəmɛ́fwó iyéésh byé wə́ í dʉ julə nyə, kənd nyə lâm *mísə́mʉ́d; 15 nə́ ndɛɛ́, ja íwɨ́ɨ́mbʉ́g í mə́ ŋwa bum yí, sə́m í mú byɛ̂l; ja sə́m í mə́ wîy yí, í mú sá nə́ muud yə́g.
16 Yé bwááŋg mə́ búl cɛɛl wá, kúgá shɨɨg mə́nyúul! 17  Mət 1.14-18; Mat 7.11Fwámɛ́ ísâ Zɛmbî mə́ dʉ yə búúd yí, nə mənywa mɛ̂sh sə́ ŋgə́ bwəma nə ndɨ̂ má, mə́ ŋgə zhu gwɔ̂w, wə́ Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ mə́ dʉ wééshʉli mə́ŋkɛnya yɛ́; a jɨ njɨ mbií ŋgwûd kú cɛ́nd. 18  Yuá 1.13; Rom 8.19-23; 1Pr 1.23Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ wúsʉ́ wɔɔŋgʉ́ nyəmɛ́fwó nyə á bə nə jɔ̧jɔ̧ tə́dʉ́gá jə́ nə́ a zə byâ shé, a mú zə byá shé nə ciyá jɨ́ bʉ́bə́lɛ́ yí. Byálə nyə á byá shé yí wɔɔŋgʉ́ wúsə shú nə́ shé bə́g mpumə́ ashúshwóógʉ́ á ísâ á mə́ tɛ́ yí.
Dʉ gwágʉlə, ka dʉ sâ
19  3.2; Mik 15.1; Ekl 7.8-9Yé bwááŋg mə́ búl cɛɛl wá, bɨ mə́ jəlá nə mpu nə́ muud mə́ jəlá nə dʉ lɛɛl gwágʉlə, njɨ nda lɛɛl lás, nda lɛɛl gwág mpimbə. 20 Mpimbə múúd mə gwág yí, í cúgɛ́ nə ŋkul wééshʉli sâ jɨ́ tʉ́təlí mísh mə́ Zɛmbî dɨ́ yí. 21  Kol 3.8; 1Pr 2.1Gwə́ wə́ mə́ cɨ́ nə bɨ́ nə́, myaasʉgá məlwaagʉwo mɛ̂sh nə mbíya gwɔ̧́lə mílâm; myaasʉgá myo, bɨ́ ka lə́g kɛ́ɛl Zɛmbî nyə á bɛ̧ bɨ́dɨ́ yí, bɨ́ lə́g dwo nə lám nə́ shɛɛ; dwə́ wə́ dɨ́ nə ŋkul sá nə́ *mishíshim mín mí dʉ́gʉ́g cʉg.
22  2.17; Mat 7.24, 26; Rom 2.13Ságâ nda kɛ́ɛl mə́ Zɛmbî í ŋgə́ cɨ nə́, bɨ kú dʉ gwágʉlə gwágʉ́lə́g, bɨ a bá ŋgə shɨɨg bɨmɛ́fwó. 23 Nəcé, ŋkí muud mə gwágʉ́lə́ kɛ́ɛl gwágʉlə gwágʉ́lə́g a kú sá nda í ŋgə́ cɨ nə́, muud wɔɔŋgʉ́ jɨ nda muud mə́ shîn dʉ́g mpwóómbʉ́ yên dɨ́, 24 nə́ ndɛɛ́ a kyey. Ja á mə́ kyey yí, a mə́ lɛɛl wusa nda mpwóómbʉ́ nyɛ́ í ámə bə nə́. 25  2.12, 24; Sôm 19.8; Yuá 13.17; Rom 8.2; Gal 6.2Njɨ, muud mə mpú kənd mísh mə́cɛ̧ɛ̧ mə́ Zɛmbî dɨ̂ nda dʉ gwágʉlə nə́ ndɛɛ́ wusa yɛ́, nywáá mə́ jəla. Məcɛ̧ɛ̧ mɔɔŋg mə́ cúgɛ́ nə iwushî, máá mə́ dʉ yîl búúd mə́nyámád. Njɨ, shú nə́ í bə́g nə́ a mə́ jəla, í jɨɨ nə́ a nádag nə mwo, a dʉ sá nda mə́ ŋgə́ cɨ nə́.
26  3.2, 10; Sôm 34.14; 141.3Ŋkí ŋgwɔ́l múúd mə tə́dʉ́gá nə́ a ŋgə cʉgə mbií Zɛmbî mə gwág nywa yí, á ká ŋgə shɨɨg nyúul nda yidá dʉ bii mpu yé, muud wɔɔŋgʉ́ yə́bə́ yé wúsə sâ cwag. 27  Sôm 10.14, 18; Iza 1.17; Mat 25.35-36Yə́bə́ Zɛmbî mə gwág nywa yí, fwámɛ́ yə́bə́ wúsə nə́: dʉ tə́dʉga bwán ɔ́ nyulú nə mikúsə́ mí búdá *íncwaw í ntʉg mí ŋgə́ bwəma nə ndɨ́ yííd, ka baagʉlə nyúúl nda kala mə́lwaagʉwo mâ cʉg á shí ga.

1:1 Zhâk: Mat 13.55; Mis 12.17; 15.13; 21.18; 1Kr 15.7; Gal 1.19; 2.9; 1Pr 1.1

1:2 Rom 5.3-5; 1Pr 1.6-7

1:5 Mik 2.6

1:6 5.13; Mat 7.7; 21.21-22; Ifz 4.14

1:9 2.5

1:10 Zhb 14.2; Sôm 90.5-6; Iza 40.6-8

1:10 5.1

1:12 5.11; 1Kr 9.24-25

1:13 Mik 19.3; 1Kr 10.13

1:14 Rom 6.19-21; 7.7-10; 1Yn 2.16-17

1:17 Mət 1.14-18; Mat 7.11

1:18 Yuá 1.13; Rom 8.19-23; 1Pr 1.23

1:19 3.2; Mik 15.1; Ekl 7.8-9

1:21 Kol 3.8; 1Pr 2.1

1:22 2.17; Mat 7.24, 26; Rom 2.13

1:25 2.12, 24; Sôm 19.8; Yuá 13.17; Rom 8.2; Gal 6.2

1:26 3.2, 10; Sôm 34.14; 141.3

1:27 Sôm 10.14, 18; Iza 1.17; Mat 25.35-36