13
Banabas nga Sol yeke Wapongte bolele hikeiboc
Yesule habu Antiok gaibong, yengele kebangka Wapongte sinaic mimi nga wewedu yangucti gaibong: Banabas nga Simeon, wacine monic Niger, Lukius ye Sairini mackacni nga Sol ailu Manain. Manain ye Herodeholec momoc galu suguleiboc.* Herode nenggac-mamackecine yeke mac-aling monicte damong. Yeki Manain hole-gumec aicnolu bagaboc sugulewec. Herode yogodi Yohane wehomawec. Siducine Luka 9:7-9 fagac. Aime yenge dameng monicka nosing-sawe ailu Sugucne afeeningte kpaduckelu gabong Tili Asudi yowa yanguc edocebawec, “Banabas nga Sol yeke nale bole banicte wacepalu bole-yowa yeteiba, yeke bole yogo banicte mimotocepadaing.” Sale 9:15 Inguc mime yenge nosing-sawe galu molengineng socnginac lolu milockelu locepalu salecepabong hikeiboc. Sale 6:6
Kpanggec ngic monic Elimas
Tili Asudi inguc milu salecepame yeke Selusia taonka hauiboc. Iwa haulu lac-wagewa felu hikegacgu Saiparus nucka feiboc. Felu Salamis taon iwa hikelu Yuda-ngic yengele kpakpaduc macngineng ngiye-leweckasoc, iwa felu Wapongte yowa miboc yegengkeyelewec. Hikeboc Yohane yekeholec momoc hikelu baficepawec. Sale 12:12; 15:39
Aime nuc iwacni higedi falocke hikegacgu Pafos macka hikeibong. Iwa hike sulumelu Yuda-ngic monic kpanggec bole balu gawec ailu sinaic mimi kwesacine gawec wacine Bara-Yesu, ye bafuwaiboc. Ngic yele agoine kiya monic wacine Segius Polus. Kiya yogo ye ngage-ngage-motockolec ailu Wapongte yowa ngagenogale aicnome Banabas nga Sol wacepawec. Wacepame kpanggec ngic, Grik yowawa Elimas wackelu gaibong, yedi kiya ye Sugucne ngagesingkedaickale ailu Elimasdi yekele yowa kpatalayetewec.
Inguc aime Tili Asudi Sol, wacine monic Pol kweleina wakeme Elimas dongeinedi ngani-lilickelu yanguc edowec, 10 “Aleng Sugucnenginengte madec, ga Sugucnele yefe dondonne fagac, yogolec ngaba sanangne ailu gaengka kwelegona kwesac nga sowacnedi wakeyackeicne. Ga Sugucnele yefe dondonne faemewa basowalecaigic dameng dalicne inguc gacaigac aibaba yogo mi hegiledamecte, me? 11 Ilec yakumac Sugucnele kuc gala fikeme nganidamec. Dongegone kundung kweme dameng hewac yago wenac angocine mi nganilu gadamecte.”
Inguc mime iwayac wiyac kundung nga kaguwa ingucnedi dongeine ebeckeme dongeine kundung kweme moledi bangang-tangang ailu moleina babong lec-welec ainale miwec. Sale 9:8 12 Aime kiya ye pasi yogo fikeme nganilu Sugucnele siduc madicne weducnobong ngagelu mimedec ailu ngagesingkewec.
Pisidia nga Antiok taonka Poldi Yesule siduc mime yegengkeyelewec
13 Pol nga ngicfocine yenge Pafos taon hegilelu wagewa hatacmac felu hikegacgu Pamfilia himongka Pega taon iwa hike sulumeibong. Sulumelu Yohanedi yenge iwa hegilecepalu Yerusalem iwa hefaliye hikewec. Sale 15:38 14 Aime yeke Pega hegilelu hikegacgu Pisidia himongka Antiok taon waseine, iwa hikeiboc. Iwa gaboc Sabat dameng aime yenge Yuda-ngic yengele kpakpaduc macka felu ngiyeiboc. 15 Ngiyeboc kpakpaduc macte damong yenge Wapongte yefe-yowa nga Wapongte sinaic mimi yengele hibi nebocine gocne wafebong motome yanguc edocepaibong, “Agokecnonggeng ngeke mibasanang yowa monic ngagegabiyecka yowa yogo miboc ngagening.”
16 Inguc mibong Pol ye fangke domalu waicke ngiyeningte molediyac aiyelelu yanguc edocebawec, “Israel ngic, ngenge nga habu gocne Wapong alang bacnocaigaing, ngenge edocngebabe ngagening: 17 Israel ngic-ngigac nongileng Wapongti ngambofocnonggeng bawosaecebame yenge Aigita himongka kwilic gacgu Wapongti baficebame saweibong. Ailu ye kuctowaineholecti yogowacni mengocebalu kwesilu Wah 1:7; 6:6; 12:51; Yef 1:31 18 himong kisi dingong suguwa locebalu ngani-damong aiyelewec. Ailu babibiyecebalu gacgume hifa 40 motowec. Him 14:34 19 Motome ye Kanan himongka mac-himong 7te ngic-ngigac wendongebalu ngambofocnonggeng himong yogo yeleme filesoc ailu gaibong. Yenge inguc lolicke gabong hifangineng 450 motowec. Yef 7:1; Yos 14:1
20 “Motome Kanan himongka gacgubong yeuc mimocto-mimocto ngic bafuwacebame damongebalu galu ofecgubong Wapongte sinaic mimi Samuel fikewec. Mimo 2:16; 1Sm 3:20 21 Ngictaunonggeng monic fikena mibong Wapongti Benyaminte alingkacni Kis madecine wacine Sol, ye bafuwayeleme hifa 40 ngictaungineng ailu gawec. 1Sm 8:5,19; 10:20-24 22 Gacgume ye baickelu ngictaungineng Dawidi lowec. Ailu yele fungine yanguc mime yegengkeyelewec, ‘Na Dawidi, Yesile madec ye nganilu kwelene madickeme ye bawosaebac. Ye hocne nale yowa sasawa badaicte.’ 1Sm 13:14; 16:12; Mige 89:20; Yes 13:14
23 “Aime yowa yanguc miwec fagac, ‘Israel ngic-ngigac nongileng asa-baba ngic monic yogo Dawidile aling yengelacni fikedaicte.’ Wapongti yogo mipangkenolewec, yogolec noine yogo Yesu hocne fikewec. 2Sm 7:12-16 24 Aime mi fikeemewa Yohane ye Israel ngic-ngigac sasawa kwelengineng hefaliyeme misa-lowac ainingte miyegengkelu edocebawec. Mat 3:1-2 25 Edocebalu boleine bamoctome motonogale aiyemewa yanguc edocebawec, ‘Ngenge ngic ngagegaing yogo, na ye miyac. Ngagegaing, nale lobewa welegac, ye feicnetowanonggeng, ilec na ingucnedi yele hige-ebecte muc nalic mi lukedacte.’ Luk 3:16; Yoh 1:20,27
26 “Israel agofocne, Ngambononggeng Abraham ailu ngic-ngigac gocne Wapong alang bacnocaigaing, ngenge yowane mibe ngagening, bikickacni bamocto-bamoctole yefe fagac ailu wasecne ainogale, yowa yogo nongileng lowec fagac. 27 Nga Yerusalem ngic-ngigac gagaing ailu damongfocngineng, yenge Yesu mi ngani-motolu ye weningte mimoctoibong. Sabat ngiyecaigaingka damengsoc Wapongte sinaic mimi yengele sinaic yowa yanguc wafe-ngagec aicaigabeleng, yowawa lolu mimoctoibong, yogo noine fikewec. 28 Foinac, yenge Yesu bikicine basackebibiyelu moc osiyelu Pailatle molewa lobong, yedi mimoctome wehomaningte miibong. Mat 27:22-23 29 Aime Wapongte hibiwa yowa-siducine kwelengkeicne fagac, yenge yogo sasawa aicnolu malicpongkacni bamoctolu dongesiwa bahikeibong. Bahikelu henebe ngicti baicne iwa felu lobong fawec. Mat 27:59-60 30 Aime Wapongti homackacni bagboliyeme fangkewec. 31 Fangkeme ngic-ngigac yeholec Galili prowinswacni Yerusalem taonka hikeibong, yenge momoc hadeng homacne fikeyelewec. Fikeme nganiibong, yenge hocne siduc-mimifocine aiibong gagaing. Sale 1:3,8
32 “Aime Wapongti ngambofocnonggeng molickelu wiyac yelenale mipangkeyelewec, 33 yogo yakumac mimipang yogo adu-madecfocngineng nongilang noine fikewec, yogo Yesu bagboliyewec, ilec mimipangte siduc madicne edocngebagabeleng. Yogolec hocne Miti Gee fengngine yaeckang, iwa yowa yanguc kwelengkeicne fagac,
‘Na yakumac hocne bacgugabac. Ga madecne nga na gale Mamac.’ (Miti Gee 2:7)
34 Ye Yesu bagboliyeme fangkewec aime ye lobewa homalu kpelec-kpelec yogo yela hatacmac mi fikedaicte. Yowa yogolec Wapongti yanguc miwec,
‘Na Dawidila mimipang sanangne miiba yogolec noine yambung gbagbacne geledacte.’ (Yesaiya 55:3)
35 Ailu Miti Gee monicka yowa yanguc fagac,
‘Ga ngicgone gbagbacne ye hegileengka mi kpeleckedaicte.’ (Miti Gee 16:10)
36 “Dawidile yanguc ngagegabeleng, Wapongti ye bole micnowec, yogo ngicfocine yengela bamoctolu homawec. Homame ngesafocine locebaibong, iwa longkebong howacine ailu miyac aiwec. 37 Aime Wapongti ngic bagboliyewec, yedibac howacine mikac.
38 “Alingfocne yanguc edocngebabe ngagening: Yesu ngagesingkebong Wapongti bikicngineng hegiledaicte, yowa yogodi ngengela kwesiwec. 39 Aime Mosesle yefe-yowadi bikicngineng baickeme nalic mi miyac aidaicte. Yesu ngagesingkebong bikicngineng baickeme miyac aidaicte, yogo sugu fagac. Rom 10:4 40 Wapongte sinaic mimi yengi yowa yanguc miibong, yogo ngengela sanangkenale ung-yowa edocngebagabac.
41 ‘Ngic-ngigac ngenge Wapongte yowa midelec aicaigaing nganidaing. Na dameng iwa pasi fulune babe ngenge yogo ngani-kwatac ailu homadaingte. Ngic monicti edocngebame pasi yogo nalic mi ngagesingkedaingte.’ ” (Habakuc 1:5)
42 Inguc milu Pol nga Banabas yeke kpakpaduc mackacni wanogale aiboc ngic yenge Sabat ngiye-ngiyele dameng monicka yeke yowa yogohac edocebanicte miyeteibong. 43 Tutumang motome walu Yuda-ngic nga Israel yengele alingkacni miyac homacnedi Yuda-ngic yengeholec taockelu Wapong afeelu gaibong, yenge momocyac Pol nga Banabas balaibecepabong yeki Wapongte baba-madicka ganingte mibasanang aiyeleiboc.
44 Aime Sabat damengka hatacmac aime taon yogolec ngic-ngigac yenge Sugucnele yowa ngageningte homacnedi kwesiibong. 45 Aime Yuda-ngic yenge nganicebalu Pol nga Banabas hasowac aiyetebong Poldi yowa mime yenge yeholec yowangineng fec-wac aime yowaine hegilelu misulec aicnoibong.
Poldi Yuda-ngic hegilecebawec
46 Inguc aibong Pol nga Banabas yeke yowa sanangneyac hangoc mikac yanguc edocebaiboc, “Molickelu Yuda-ngic ngengela Wapongte yowa mibec yegengkengelewec. Aime yakumacbac ngenge ngengung hegilelu gaga-sanang mi banogale migaingte noke hegilecngebalu Israel yengele alingkacni miyac, yengela hikedabelecte. Sale 3:26; 18:6 47 Sugucnedi yanguc minoctewec,
‘Nani ga Israel yengele alingkacni miyac, yengele angoc ingucne locgube bole balu himong sasawa bahikelu yanguc milu gadamec, bikickacni bamoctocngebabe wasecne aidaingte.’ ” (Yesaiya 49:6)
48 Inguc mibong Israel yengele alingkacni miyac, yenge yogo ngagelu kwelengineng madickeme Sugucnele yowa afeelu ngage-angac aiibong. Ailu aling gaga-sanang baningte Wapongti bawosaecebawec, yogo yenge Sugucne ngagesingkeibong.
49 Aime mac-himong iwa Sugucnele yowadi sawelu hikewec. 50 Taon yogolec ngigac sugucne gocne yenge Yuda-ngic yengela taockelu Wapong alang bacnolu gaibong. Yuda-ngic yengi mac-damong nga ngigac yogo hung-kwefang aiyelelu baceba hikebong yengi Pol nga Banabas weyebic aiyetelu himongngineng sebilelu yebicepabong hikeiboc. 51 Hikenogale ailu higenginackocni lube pelengkeboc wawec. Yogo aibabangineng sowacne edalicebanogale ailu hegilecebalu Aikoniam taonka hikeiboc. Mat 10:14; 18:6 52 Aime mic-tengtengfocine yengele kwelewa Tili Asudi wakeyeleme angac sugucne fikeyelewec.

*13:1: Herode nenggac-mamackecine yeke mac-aling monicte damong. Yeki Manain hole-gumec aicnolu bagaboc sugulewec. Herode yogodi Yohane wehomawec. Siducine Luka 9:7-9 fagac.

13:2: Sale 9:15

13:3: Sale 6:6

13:5: Sale 12:12; 15:39

13:11: Sale 9:8

13:13: Sale 15:38

13:17: Wah 1:7; 6:6; 12:51; Yef 1:31

13:18: Him 14:34

13:19: Yef 7:1; Yos 14:1

13:20: Mimo 2:16; 1Sm 3:20

13:21: 1Sm 8:5,19; 10:20-24

13:22: 1Sm 13:14; 16:12; Mige 89:20; Yes 13:14

13:23: 2Sm 7:12-16

13:24: Mat 3:1-2

13:25: Luk 3:16; Yoh 1:20,27

13:28: Mat 27:22-23

13:29: Mat 27:59-60

13:31: Sale 1:3,8

13:39: Rom 10:4

13:46: Sale 3:26; 18:6

13:51: Mat 10:14; 18:6