30
Pwen Rahel ara inimei tehe kinkun hamou noru Yakop pwi. Pe Rahel ara ingongowani nalin Leyah, pe ipwai iyata Yakop ipa, “Ahang yo hamou mbunah! Kapa pwi, andre kumat.”
Yakop ndrinan ilokuh ta Rahel pe ipa, “Apa ndre yo Ngindrai? Ngindrai mbukenan iparuwe wou pe ankun mbunah pwi.”
Pe Rahel ipa, “Iye ara Pilhah, pihin para poya mbulyo. Amatin kiyasura yiy pe alkapo mbunah kanoru pe yo andre kurayah tina hu mbunah ara.”
Pwen pe Rahel iwiri Pilhah, pihin para poya mbulyan, pe iyki yiy iya kili Yakop, pe Yakop imatin iyasura yiy. Pe Pilhah ikuniy pe imwalahiy iyata norun hamou kamai. Pwen Rahel ipa, “Ngindrai kinnime yo pwen, pe yiy kinpahasani kultuw ato. Yiy kinhilingi totohun to pe iyki mbunah kamai iye isa kili yo.” Pwen pe Rahel iyoh ngalan ara Tan.* “Tan” iya nongna kol tahu Hipuru ara ipa “iya hiyan sato”; Eng: “he has vindicated/judged”; TP: “Em i orait long mi”
Pe Pilhah ikuni noru Yakop hamou kamai paiwe, pe imwalahiy iyatan. Rahel ipa, “Ndriyo itayi nali pe kuntamwaitini yiy.” Pwen pe iyoh ngalan ara Naptali. “Naptali” iya nongna kol tahu Hipuru ara ipa “ndriyo itayi yiy”;
Lang ara Leyah inimei tehe yiy kinihipwen mbunah i. Pe yiy iyki Silpah, pihin para poya mbulyan, iya kili Yakop tehe nambuyun. 10 Iyamulan, Silpah imwalahiy iyata mbunah kamai hamou noru Yakop. 11 Pwen pe Leyah ipa, “Mwakan kuntamwaitini yiy.” Pwen pe iyoh ngalan ara Kat. “Kat” iya nongna kol tahu Hipuru ara ipa “kuntamwaitini yiy”;
12 Pihin para poya mbulya Leyah, Silpah ara imwalahiy iyata noru Yakop hamou kamai paiwe yi. 13 Pe Leyah ipwai ipa, “Yo upwes, pe andre yihu pihin masih hu kapa yo ara pihin para pwesai.” Pwen pe iyoh ngalan ara Aser.§ “Aser” iya nongna kol tahu Hipuru ara ipa “pwesai”;
14 Imwonen lang para poya wit pe Rupen iya piyang pe inime mbuwa nonou hayah, irihiy, pe iwiriy pe isaikiy isa kili tinan Leyah. Pe Rahel ipwai iyata Leyah ipa, “Yo unamili nonou ta norum kamai ara; ahang yo hayah.”
15 Leyah ipa, “Wou anwiri nambuyu pwen, pe ara kinlahi wou pwi? Pe mahapo apawiri nonou ta noru kapolon i?”
Rahel ipa, “Hiyan, nepo kiping amatin sura Yakop pe apo soiwi nonou ta norum.”
16 Kol ipiyah, Yakop itali piyang pe isarayah. Leyah iya puhunani yiy pe ipa, “Wou andre amatin kiyasura yo mepo kiping, paratesah, kunsowani wou kinna nonou ta noru kamai pwen.” Pwen pe ping ara Yakop imatin iyasura yiy.
17 Ngindrai ihilingi totohun ta Leyah, pe ikuni noru Yakop kamai iyasura hu mahamou i. 18 Pwen Leyah ipa, “Ngindrai iyki ndraimo isa kili yo, paratesah, yo uiki pihin para mbulyo iya kili kamai to.” Pwen iyoh ngala norun ara Yissakar.** “Yissakar” iya nongna kol tahu Hipuru ara ipa “ndraimo”;
19 Leyah imwalahiy paiwe iyata noru Yakop hamou kamai. Ndromweyahu masih iya harong nahapo ara hu mannomou. 20 Pe Leyah ipa, “Yukyuk ta Ngindrai ara ihingini yo melit handra hiyan iya. Nepo aro nambuyu andre kinamili yo, paratesah, yo kunmwalahiy kinnata norun hu mannomou kamai.” Pwen pe iyoh ngalan Sepulun.†† “Sepulun” iya nongna kol tahu Hipuru ara ipa “yukyuk”; Eng: “honour”; TP: “presen”
21 Iyamulan imwalahiy iyata norun hamou pihin, pe iyoh ngalan Tainah.
22 Pwen pe Ngindrai ilohongani Rahel, pe ihilingi totohun tan pe ipaiwani mundropwa ndriyan para kipo mbunah. 23 Yiy ikuniy pe imwalahiy iyata norun hamou kamai. Pe ipa, “Ngindrai kinirapiyani masirai to kiniyau pe ihingini noru hamou kamai. 24 Andre Yapan kiyki noru kamai hamou i.” Pwen iyoh ngalan Yosep.‡‡ “Yosep” iya nongna kol tahu Hipuru ara ipa “kiykiy porosih”;
Yakop hilu Lapan hilu tamwaniye nongna hilu para mbulen
25 Iyamulan para Rahel imwalahiy ta Yosep, Yakop ipwai iyata Lapan ipa, “Hiyan para apwai pe kumui kuya kolo pe pwene imwonen. 26 Wou anpahasaniy tehe yo uropo po mbulyam isa manne mahapo. Pe mbulyam masih apwai ara umbulyaniy topwei. Pwen mahapo apa hiyan para kuwiri nambuyu hu pe noru hu pe yowu kayau ndre pwi?”
27 Hapeko Lapan ipwai iya kili yiy ipa, “Andre kupa handra lohongo kisa kili wou na; yo urakowem pe unimei tehe Yapan imbusi hiyan isa kili yo, paratesah, wou aropo kili yo. 28 Nahapo apohowe kennem masahayeh, pwen andre kusowani wou.”
29 Yakop ipwai iyatan ipa, “Wou apahasaniy tehe sipsip tam masih huya soyon ara iya pahandra mbulen pe pwokere to ko. 30 Koluw ara hu sipsip tam hu kanhon tehe mahapo pwi yoh. Yapan ara itoholi wou iya mbulen urupo mbusiy pe hu sipsip tam kansarayah soyon iya. Hapeko nahapo ara yo mbukeno unamiliy para kupo mbulyo imwonen.”
31 Lapan isok yiy ipa, “Andre kusowani wou kiya tesah?”
Yakop ipa, “Yo mbuwali para asowani yo, hapeko andre kupokarani hu sipsip porosih i kapa apwes kiya lohongai to nakupwai mahapo ye. 32 Nahapo andre kuya nime hu sipsip pe meme tam hutora kowahu pe kuwiri hu noru sipsip lokuran, iyasura hu noru sipsip pe meme soluhuyai; yihu masih andre kuwiri hu kaya sowo. 33 Pe kamulan kapa asa pe anime hu sipsip pe meme para sowo andre apahasaniy tehe nongan upwai satam mepo ara ndrokonan ndre pwi. Kapa asanime hu sipsip ndre meme to nepo lokuran pwi ndre soluhuyai pwi pwen ipwaingani tehe kunpahanowe hu.”
34 Lapan ipa, “Yo upwes; talu kambusi tehe apwai.”
35 Hapeko lang ara ko, Lapan ihirani hu meme iyapolo hu sipsip lokuran, pe ipwai iyata norun hu kamai para hu kaluwi hu sipsip pe hu meme ara kaya hape mwanan pe marahu koro tahu. 36 Pwen pe Lapan iyasura norun hu hutali kol ara pe huyau pe huye rikai lang maroyoh huya mawen kili Yakop. Pe Yakop ara maran iro tahu sipsip pe meme hayah ta Lapan.
37 Iyamulan Yakop iwiri hu sino ndrakei mwandran tiken para hu kei matikou, pwen irakayani kapilohu — hape iyau, hape iro, hape iyau, hape iro — pe ndrinan palen isarayah. 38 Yakop iyki hu ndrandra kei ara iro mu iyatahu sipsip pe meme; iyki hu ara iro ndrohonoku pwelekei mepo ngara hu kayin ndran kiro aliy. Iyki hu iro ara, paratesah, yihu sipsip pe meme kapa hu kasa para kayin ndran kiro mwonen walehehu, pwen andre hu hamou kiya kili hamou. 39 Pwen iyamulan pe hu meme huya kili hamou-hamou iro mu para ndrandra kei ara, pwen pe hu meme kakuni noruhu ara soluhuyai o. 40 Yakop ara ipirani noru hu sipsip pe meme mendreheh pe soluhuyai, ara iya mawen kili hu namandran. Pe irapaiwani hu sipsip pe meme namandran ara marahu iya ndrandra kei nepo hu kan lokuran ta Lapan iro aliy. Tehen torako Yakop iyki hu sipsip pe meme tan iro mawen iyata Lapan. 41 Walehe hu sipsip namandran isarayah para hamou kiya kili hamou, Yakop ngara kiyki ndrandra kei kiro mu kiya pakeh kili pwelekei tahu para ndran. Pwen ngara hu hamou kiya kili hamou. 42 Hapeko Yakop ara kinohoiki ndrandra kei kinto mwalinga hu sipsip pe meme mepo humbuyei para hamou kiya kili hamou, ara pwi yoh. Iyamulan yihu sipsip pe meme ta Lapan ara hu masih kanimbuyei topwei, hapeko ta Yakop ara mandrahu saiyon pe pwokeyan. 43 Tehen torako Yakop ara irayah ndramat hamou namandran pe mangalan. Yiy imbusi hu sipsip pe meme pe ndramiran para mbulyan, pe hu kamel iyapolo hu tongki tan ara husarayah soyon iya.

*30:6: “Tan” iya nongna kol tahu Hipuru ara ipa “iya hiyan sato”; Eng: “he has vindicated/judged”; TP: “Em i orait long mi”

30:8: “Naptali” iya nongna kol tahu Hipuru ara ipa “ndriyo itayi yiy”;

30:11: “Kat” iya nongna kol tahu Hipuru ara ipa “kuntamwaitini yiy”;

§30:13: “Aser” iya nongna kol tahu Hipuru ara ipa “pwesai”;

**30:18: “Yissakar” iya nongna kol tahu Hipuru ara ipa “ndraimo”;

††30:20: “Sepulun” iya nongna kol tahu Hipuru ara ipa “yukyuk”; Eng: “honour”; TP: “presen”

‡‡30:24: “Yosep” iya nongna kol tahu Hipuru ara ipa “kiykiy porosih”;