2
Esᵽíritu Santore nare ña'rĩjãika
Ᵽentecostés* Fiesta judía que se celebraba cincuenta días después de la Pascua. bayarĩmi seyaeka ᵽoto Jesúre yi'yurãte nimauᵽatiji ĩ'rãkõ'rĩmatorãja narẽrĩkũ'ika. Ikuᵽarõ'õᵽiji jãjia wĩrõa baeika uᵽaka sokaarika wejeᵽemaᵽi. I'sia wi'iarã ruᵽataekarã nimauᵽatiji jia sana'mitirika. Suᵽabatirã ᵽekajũ'rẽika uᵽaka simamaka niaeka. I'suᵽaka ᵽekajũ'rẽikaᵽi ᵽibitirã nimaekarakamakireje saña'rĩᵽeika. Saᵽi Tuᵽarãte ᵽũataekaki Esᵽíritu Santore nare ña'rĩjãika. Nareka ña'rĩjãitirã aᵽerã oka na'mitiribeyua imakoᵽeikaja nare kijaiwãrũrũjeka. I'suᵽaka kibaamaka nimaekarakamakiji rakakaja jairã najarika kijã'meka uᵽakaja.
I'sia ᵽoto judíotatarã imariᵽotojo aᵽerõ'õrã ᵽo'ijirikarãoka Jerusalénwejearã imaekarã. I'sirokaᵽi ãrĩwa'ri rakaka oyiaja jairã nimaeka. I'suᵽaka imariᵽotojo jia Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽayeeirã nimaeka. 6-7 Torãjĩrã mae wĩrõa baeika uᵽaka okaaririka ã'mitiritirã, ĩ'rãoka torã rẽrĩkarã. Torã eyatirã rakakaja jairã imariᵽotojo nokarokaᵽi jairãte ã'mitiyurã nimaeka. I'suᵽaka simamaka jimarĩa naᵽuᵽataeka. Toᵽi natiyiaja ikuᵽaka najaibu'aeka:
—Galileakarã nime. Tokarã imariᵽotojo ¿marãkã'ã mija oka, suᵽabatirã yija oka ᵽariji najaiyuje'e? 9-11 Ĩ'rãtatamarĩa maime. Mija ĩabe: Ᵽartia, Media, Elam, Mesoᵽotamia, Judea, Caᵽadocia, Ᵽonto, Asia, Frigia, Ᵽanfilia, Egiᵽto, suᵽabatirã Cirenewejea a'riwa'ri Libia, suᵽabatirã Romakarã maime. Creta, Arabiaᵽi i'taekarãoka imarã maka. Suᵽabatirã Romaᵽi i'taekarã, judíorãka, suᵽabatirã Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽayeerijayurãoka imarã naro'si. Suᵽa imariᵽotojo, tẽrĩwa'ribaji jia Tuᵽarãte baarimajaroka mokaᵽiji maka Galileakarãre jairijiyu,— ãrĩbu'abaraka nimaeka.
12 Ᵽuᵽatatiyawa'ri, marãkã'ã ãrĩrika imabeᵽakã'ã ikuᵽaka narĩka:
—¿Dakoaᵽi ãrĩwa'ri suᵽa nabaayu?—
13 Suᵽabatirã aᵽerimarã ᵽuri,
—Nukuwejabiyu,— ãᵽaraka ba'iaja neewã'imarĩka.
Torã etaekarãte Ᵽedrote bojawãrõeka
14 I'suᵽaka nañua ã'mitiritirã, Ᵽedro, kijeyomarã ĩ'rõũ'ᵽuarãe'earirakamarã ᵽitiyika jia wããrõ'õrã nawirirĩkaeka. Torãjĩrã jãjirokaᵽi ikuᵽaka Ᵽedrote ãrĩka ritaja torã imaekarãte ã'mitiyaokaro'si:
—Judíorãka aᵽerõ'õᵽi i'taekarã, suᵽabatirã Jerusalénkarãoka jia mija ã'mitiᵽe ruᵽu. 15 “Nukuwejabiyu”, yijareka mija ãrĩko'omakaja wejabiribeyurã yija. Sajẽ'rãkamarĩa simamaka imabeyurã ruᵽu ukuwejabiyurã. 16 Ikuᵽaka simatiyayu. Yijare mija ĩaika, “I'suᵽakaja simarãñu”, Tuᵽarãrika bojaĩjirimaji, Joel imaekakite ãrĩka. Mia je'e:
17 “Õ'õjĩteᵽi ñamajĩ wejetiyia seyarãñurõ'õjĩrã Esᵽíritu Santore ritatojo wejeareka imarãte yiña'ajããrãñu. Suᵽa imarĩ mija makarã yirika bojarimaja nimarãñu. Bikirimajare ᵽuri wããrõ'õrãja yibaarũkia ñiarũjerãñu. I'suᵽaka simako'omakaja ᵽakiarãte ᵽuri nakãrõmarõ'õᵽi nare sayibearãñu.
18 Torãjĩrã mae, Esᵽíritu Santore yiña'ajããrãñu yijã'meika uᵽakaja baairãte. Rõmijãte, ĩmirĩjareoka i'suᵽaka yibaarãñu yirika bojariroka bojarimaja nimaokaro'si.
19 Mija jẽrãko'abeyua wejeᵽemarã mijare yibearãñu. Suᵽabatirã ritaja wejeareka i'suᵽaka yibaamaka, ‘Tẽrĩriki kime Tuᵽarã’, ᵽo'imajare ãrĩrãñu. I'suᵽakajaoka ᵽitã'muaᵽi ᵽuyurã, suᵽabatirã ᵽeka jũ'rẽika ũmakaᵽuᵽakã'ã niarãñu.
20 Mia je'e, ĩmikaki aiyate neiñamita'rimaka, ñamikakioka, riwerõ'õjĩrã jũ'aka jarirãki. I'suᵽaka simarãka ᵽoto wejetiyia seyamaka, jia suᵽabatirã ba'iajaoka ᵽo'imajare baaeka ĩatirã, sawaᵽa maiᵽamaki Tuᵽarãte nare baarãñu. Imatiyairĩmi simarãñu i'suᵽaka kibaarãñurĩmi.
21 ‘Ñiᵽamaki, ba'iaja baaiki ñime. Ba'iaja yibaaika miye'kariabe’, yire ãrĩrãñurãte ᵽuri, ba'iaja nabaaeka waᵽa Tuᵽarãte nare baabesarãñu”, Tuᵽarãro'si Joelre o'oeka,— ãrĩwa'ri Ᵽedrote nare bojaeka.
22 Sabe'erõ'õjĩte ikuᵽaka Ᵽedrote nare ãrĩka ate:
—Mija ã'mitiᵽe Israelkarã. Jesús Nazaretkaki Tuᵽarãrikaᵽi maikoribeyua mijare baabearoyikaki. I'suᵽaka Tuᵽarãte baaeka simamaka “Kijã'meka uᵽakaja Jesúre baaeka”, ãrĩwãrũirã mija ime. 23 I'suᵽaka simako'omakaja, Jesúre ã'mijĩaraᵽarã, kire okabaaraᵽarã mija ime. Suᵽabatirã yaᵽua tetaekarã kire mija ᵽatakĩarũjeka. I'suᵽaka mija baarũkia õrĩtikaki Tuᵽarã ᵽuri. “Ba'iaja kire nabaarãka imako'omakaja yi'i ᵽuri jia ᵽuᵽajoawa'ri Jesúre ᵽũatarãki”, Tuᵽarãte ãrĩka. 24 Ba'itakaja jũabaraka Jesúre reyako'omakaja Tuᵽarã ᵽuri õñia kire jariᵽe'rirũjekaki, reyariba'imarĩka Jesúre imaeka simamaka. 25 Suᵽa imarĩ mañeki, David, Jesúre imarãkakaka ᵽuᵽajoawa'ri, ikuᵽaka kio'oeka:
“Maiᵽamaki, yikaja yire jeyobaabaraka mime. Suᵽa imarĩ wayuᵽi'ribeyuka yi'i.
26 Suᵽa imarĩ jĩjimaka yiᵽuᵽakaᵽi ñime. I'suᵽaka simamaka jĩjimakaᵽi mika yijaiyu. Suᵽabatirãoka ‘Reyariᵽotojo õñia yijariᵽe'rirãñu’, ãñuka ñime.
27 Maiᵽamaki, miyaᵽamaka, reyairãte nayayeirõ'õrã imarũkimarĩka ñime. Suᵽabatirã mirikitaki imawa'ri, miyaᵽaika uᵽakaja baarimaji ñimamaka yiᵽo'ia mirabarũjebesarãñu.
28 Suᵽa imarĩ õñia yire mijariᵽe'rirũjerãñu. Suᵽabatirã jia jĩjimaka ñimarãñu ate mika imawa'ri”, ãᵽaraka David imaekakire o'oeka're.
29 Mija ã'mitiᵽe yijeyomarã. Mañeki David imaekakite reyamaka õ'õrãja kire nayayeka suᵽakaja kimajaᵽema õiñujua ruᵽu. 30 Suᵽa imarĩ kiro'si imarũkiakakamarĩa ᵽuᵽajoabaraka suᵽa Davidre ãrĩka. Ñamajĩ imarũkiakaka bojarimaji kimaeka. I'suᵽaka imarĩ, “Ñamajĩ ĩ'rĩka yiriᵽarãmi kimarãñu Tuᵽarãte ᵽũatarũkika, yuᵽakajaoka ĩᵽi imarũkika”, ãrĩwa'ri David imaroyikakite ᵽuᵽajoaeka, Tuᵽarãte kire õrĩrũjemaka. 31 Sõñuka imarĩ, “Jã'merimaji Tuᵽarãte ᵽũatarãñuka reyariᵽotojo õñia jariᵽe'rirãki. Suᵽabatirã reyaekarãte imarõ'õrã imabesarãki imarĩ, kiᵽo'iaoka rababesarãka”, ãrĩwa'ri kio'oeka're. 32 Jesúre reyaraᵽaka be'erõ'õ, kire yija ĩaraᵽe ate. Suᵽa imarĩ “Tuᵽarãja suᵽa kire baaraᵽaki”, yija ãrĩwãrũyu. 33 Mabo'ikakurirõ'õᵽi imatirã Tuᵽarãte akaeka Jesúre. Suᵽa imarĩ Tuᵽarãte imarõ'õrã kiritaᵽẽ'rõto jiyiᵽuᵽayeerũkirõ'õᵽi kiruᵽe mae. “Õ'õrã jã'mebaraka ñima uᵽakaja Esᵽíritu Santore miᵽũatabe”, Jesúre kẽrĩka. Suᵽa imarĩ Jesús mae yijare Esᵽíritu Santore ña'ajããekaki. Mae mija ĩako'a, mija ã'mitiriko'a, Esᵽíritu Santore yijare ña'rĩjãikakaka sime. 34 Ate David imaekakirika ikuᵽaka mijare yibojayu. “Yi'iji i'suᵽaka ñimarãñu”, ãrĩwa'rimarĩa Davidre so'oeka. Dakoaᵽi ãrĩwa'ri ritikaja Tuᵽarã ᵽõ'irã kiᵽo'ia mirĩwa'riberijĩki iki. I'suᵽaka simamaka Jesúre mirĩwa'rirũkia simamaka ikuᵽaka Davidre o'oeka:
“ ‘Yiritaᵽẽ'rõto jiyiᵽuᵽayeerũkirõ'õᵽi miruᵽabe,
35 mimajamarãre yitẽrĩᵽatayuju’, Tuᵽarãte ãñu Ñiᵽamakire”, ãrĩwa'ri David imaekakite o'oeka.
36 Suᵽa imarĩ ritaja Israelkarã, ika jia mija õᵽe: Yaᵽua tetaekarã mija jããekakitejeoka Jesúre, Tuᵽarãte ᵽo'imaja ĩᵽamaki imarũjeka, suᵽabatirã Jã'merũkika kire kiwã'maeka,— ãrĩwa'ri Ᵽedrote nare bojaeka.
37 I'suᵽaka kẽᵽakã'ã ã'mitiritirã, jimarĩa ba'iaja ᵽuᵽariwa'ri ikuᵽaka Ᵽedrorãkare narĩka:
—¿Yija jeyomarã, marãkã'ã yija baarãñu je'e mae?—
38 Toᵽi ikuᵽaka nare kẽrĩka:
—Ba'iaja mija baaika ja'atatirã jia mija imabe. Suᵽabatirã, ruᵽuko'a mija jũjerũjebe, “Yijare tããrimaji Jesúre ime”, ãrĩwa'ri. I'suᵽaka mija baamaka, ba'iaja mija baaika ye'kariatirã Esᵽíritu Santore Tuᵽarãte mijare ña'ajããrãñu. 39 Esᵽíritu Santore mijare kiᵽũatarãñu, suᵽabatirã mija makarã, mija riᵽarãmerã, suᵽabatirã yoeᵽi i'taekarãteoka. “Yimakarã uᵽakaja mija imarãñu”, kẽrĩka uᵽakaja yi'rirãñurã uᵽatireje Esᵽíritu Santo kiña'ajããrãñu,— Ᵽedrote ãrĩka.
40 Torãjĩrã mae ikuᵽaka nare kiokajããrijarika:
—“Ba'iaja yija baaika yijareka ye'kariatirã, yijare mitããbe”, ãrĩwa'ri Tuᵽarãte mija jẽñebe ba'iaja imarika tiyibeyurõ'õrã ba'iaja baairã ᵽo'imajaᵽitiyika mija a'ria'si ãrĩwa'ri,— nare kẽrĩka.
41 I'suᵽaka kibojaeka jĩjimaka ã'mitiriwa'ri tres mil rakamaki Jesúre yi'rikarã. I'suᵽaka imawa'ri ruᵽuko'a najũjerũjeka mae. 42 Suᵽabatirã aᵽóstolrãkare wãrõika ã'mitirirã naᵽõ'irã narẽrĩroyika. Nawãrõika yi'riwa'ri sana'mitiriᵽẽarija'ataberika. Suᵽa imarĩ ĩ'rĩka ta'iarãja ᵽuᵽajoairã najarika mae. I'suᵽaka imawa'ri, ĩ'rãkuri jariwa'ririmarĩaja rẽrĩkũ'itirã naᵽibaba'aroyika, suᵽabatirã Tuᵽarãka najaika. Suᵽabatirã, “Ika ima Jesús ᵽo'ia uᵽaka ima. Mare tããrimaji kime”, ãrĩᵽuᵽajoabaraka ᵽan naᵽibaba'arijarika.
Jesúre yi'yurã ikuᵽaka imaekarã
43 Aᵽóstolrãka rĩkimakaja maikoribeyua beaekarã, i'suᵽaka nabaarũkia Tuᵽarãte nare ja'ataeka simamaka. I'suᵽaka nabaaika ĩawa'ri jimarĩa ritaja Jerusalénkarãre ᵽuᵽataeka. 44-45 Jesúre yi'yurã ᵽuri ĩ'rĩka ta'iarãja ᵽuᵽajoaekarã. Suᵽa imawa'ri natiyiaja nayaᵽaika uᵽakaja najeyobaabu'aeka. Aᵽerikuri naba'irĩjia, naka'iaoka nijika sawaᵽa e'etirã najeyomarãte yaᵽaika ko'aᵽitorãja niñerũ nare ĩjirã. 46-47 Ĩ'rãrĩmi jariwa'ririmarĩaja, ĩ'rĩka ta'iarãja ᵽuᵽakirã imarĩ, Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽaka õrĩriwi'i ᵽẽterã narẽrĩroyika. Suᵽabatirã najeyomarãre akawa'ritirã nawi'iarã ᵽiyia Jesúre ba'aeka uᵽakaja ᵽan naᵽibaba'aeka kire jiyiᵽuᵽaka õrĩwa'ri. I'suᵽaka baatirã jiiroka ᵽuᵽaritirã ba'arika naᵽibaba'aroyika, Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽaka õñurã imawa'ri. I'suᵽaka nabaamaka ĩatirã “Jiitaka baairã nime”, ritaja ᵽo'imajare nareka ãrĩᵽuᵽajoaeka. Ĩ'rãrĩmi uᵽakaja torã rĩkimabaji Maiᵽamakire tããekarãte ᵽubuwa'rika, kire yi'yurã kimarũjekarã imarĩ.

*2:1 Fiesta judía que se celebraba cincuenta días después de la Pascua.