Ra̱ Marcos
Nu̱na̱ ra̱ Marcos, ja ua yø hya̱ bi 'yo't'i ngue te bi 'yøtra̱ Jesucristo.
1
Nu̱na̱ ra̱ Xuua bi 'yøtra̱ nxixya̱ bi xihyø ja̱'i̱ ngue di̱ nsä, da̱ dø'mra̱ Jesús bá̱ ɛ̱p'ʉ.
Ja bi̱ mʉcua ra̱ hoga̱ 'da'yo hya̱, ngue mma̱ hanja na̱ ra̱ Jesucristo rá̱ Ts'ʉnt'ʉ Oja̱. Nu̱'mø yø pa xa̱ thogui, ra̱ pønga̱hya̱ Isaías bi̱ ma̱ hanja na̱ ra̱ hya̱ ja ngue di̱ nja m'mɛfa. Bi 'yɛ̱mbyø ja̱'i̱: “Nu̱na̱ Oja̱ bi 'yɛ̱mbrá̱ ts'ʉnt'ʉ: Nu̱yá, ga̱ ɛt'ä ma̱ m'mɛnhni̱, di̱ m'mɛt'o p'ʉ gdi̱ ma ngue di hoqui ha gui thogui, bi 'yɛ̱mbi̱. Di̱ m'mʉp'ʉ ja ra̱ da̱po na̱ ra̱ m'mɛnhni̱. Nu̱'ʉ yø ja'i di̱ mpɛti p'ʉ di̱ m'mʉi, da̱ xifi te da̱ 'yøt'e, da̱ 'yɛ̱mbi̱: Da̱mi̱ nsähʉ ya, porque ya bá̱ ɛ̱p'ʉ ra̱ Hmu̱, da̱ 'yɛ̱mbyø ja̱'i̱”.
Ya ma̱m'mɛt'o nt'ot'i ya yø hya̱ ya, pɛ ya bi̱ nja'mø yø pa mi̱ m'mʉp'ʉ ja ra̱ da̱po ra̱ Xuua. Nu̱na̱ ra̱ Xuua, bi xihra̱ hya̱ yø ja̱'i̱, 'nɛ̱ bi xixya̱bi̱. Bi 'yɛ̱mbi̱:
―Da̱mi̱ hyɛhmʉ p'ʉ ra̱ nts'o gni̱ 'yohʉ. Da̱mi̱ nxixya̱hʉ, n'namhma̱ ngue di pu̱n'na̱ ni̱ ts'oquihʉ Oja̱.
Xa̱ngu̱ yø ja̱'i̱ bi zøp'ʉ 'bʉhra̱ Xuua ngue øxra̱ hya̱ bi̱ ma̱. Bi zøp'ʉ yø ja̱'i̱ bá̱ nɛ̱xpʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Jerusalén. Gä bi zøp'ʉ yø ja̱'i̱ 'bʉhyø hni̱ni̱ ja'a̱ ra̱ häi Judea. Nu̱ya yø ja̱'i̱ bi̱ ma̱ ngue ja yø ts'oqui, guehya bi xixya̱bi̱ ra̱ Xuua p'ʉ ja ra̱ da̱the Jordán.
Nu̱ rá̱ he ra̱ Xuua, gue'ʉ yø xingu̱ ra̱ cameyo ntøt'e ra̱ u̱lu. Di̱ ngʉt'a̱ n'na ra̱ xifani̱. Nu̱'a̱ te si p'ʉya, yø mmäcja̱ t'a̱xi̱ mi̱ sa. 'Nɛ̱hra̱ t'afi t'asa ti̱mp'ʉ ja ra̱ da̱po mi̱ si. Bi 'yɛ̱mbyø ja̱'i̱:
―Ya mi̱ ts'ʉdyø pa da̱ ɛ̱p'ʉ ma̱n'na ra̱ n'yohʉ ya. Pɛ ma̱n'natho ta̱te na̱ ngue nu̱gä. ¿Hapʉ gue ga̱ sʉcä tengu̱ na̱? A nu̱gä, dá̱ xixya̱'a̱hʉ conna̱ dehe. Pɛ nu̱na̱ ra̱ n'yohʉ dí xi'a̱hʉ, guehna̱ da̱ 'yøt'e ngue di ha̱'a̱hʉ ra̱ ts'ɛdi ra̱ Espíritu Santo na̱.
Ra̱ Xuua bi xixya̱bi̱ ra̱ Jesús.
Nu̱'ʉ yø pa'ʉ p'ʉya, nu̱p'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Nazaret ngue ra̱ häi Galilea, ja bá̱ nɛ̱xpʉ ra̱ Jesús ngue bi zøp'ʉ 'bʉhra̱ Xuua. Ra̱ Xuua p'ʉya, bi xixya̱bi̱ p'ʉ ja ra̱ da̱the Jordán. 10 Mi̱ nxixya̱ p'ʉya, bi̱ ma nenthe. Bi̱ nu̱ ra̱ Jesús ngue bá̱ xohra̱ c'ama̱hɛ̱ts'i̱. Bá̱ ɛ̱p'ʉ ra̱ Espíritu Santo, tengu̱tho n'na ra̱ paloma bi zøp'ʉ ja rá̱ ya̱ ra̱ Jesús. 11 Bi t'ø p'ʉya ngue bá̱ nya̱ Oja̱ ma̱ya̱, bi 'yɛ̱na̱:
―Gue'e ma̱ Ts'ʉnt'ʉ, da̱di̱ ma̱'i̱. A nu̱yá, ja̱njua̱ni̱ ngue ja ga̱mpähä conná̱ ngue'e ―bi 'yɛ̱na̱.
Ra̱ zithu̱ bi hyonnbi̱ ha di 'yøtra̱ ts'oqui ra̱ Jesús.
12 'Bexque'a̱ ra̱ ora'a̱ p'ʉya, nu̱na̱ ra̱ Espíritu Santo bi zixpʉ ja ra̱ da̱po ra̱ Jesús. 13 Nu̱p'ʉ 'bʉhyø zate, ja bá̱ n'yop'ʉ nyote ma̱ pa ra̱ Jesús. Mɛ̱nte gue'ʉ yø pa'ʉ p'ʉya, ɛ̱mmɛ̱i̱ bi hyonna̱ zithu̱ ha di japra̱ Jesús ngue da̱ mɛstho ra̱ hya̱ di̱ ma̱nda Oja̱. Yø anxɛ Oja̱ p'ʉya, gue'ʉ bi̱ mäxra̱ Jesús.
Bi dʉ'mi̱ bi̱ ma̱nna̱ hya̱ p'ʉ Galilea ra̱ Jesús.
14 Mi̱ 'yɛ̱hra̱ pa ngue bi̱ n'ofädi ra̱ Xuua. Nu̱na̱ ra̱ Jesús, bi̱ mengui̱, i̱ map'ʉ ja ra̱ häi Galilea. Nu̱p'ʉ ha thogui, xihyø ja̱'i̱ ra̱ hoga̱ 'da'yo hya̱ ngue ha di̱ njap'ʉ di zo rá̱ 'yɛ Oja̱. 15 Ra̱ Jesús bi 'yɛ̱mbyø ja̱'i̱:
―Ya da̱ guehyø pa jap'ʉya da̱ 'yu̱ Oja̱ ngue di̱ ma̱nda ua ya. A nu̱yá, da̱mi̱ hyɛhmʉ p'ʉ ra̱ nts'o gni̱ 'yohʉ. Da̱mi̱ 'yɛ̱c'ɛ̱i̱hʉ ra̱ hoga̱ 'da'yo hya̱.
Bi zixi goho yø mahua̱ ra̱ Jesús, bi 'yøt'e ngue yø xädi.
16 Nu̱p'ʉ ja ra̱ nenzabi Galilea, bi thop'ʉ n'na pa ra̱ Jesús. Ja bi di̱mp'ʉ yoho yø mahua̱ ngue di̱ n'yohʉ. Nu̱'a̱ n'na, ni̱ hu̱ ngue ra̱ Simu̱. Nu̱'a̱ ma̱n'na, ni̱ hu̱ ngue ra̱ Andre. Nu̱ya yonc'ɛ̱i̱ ya, mi̱ ɛntyø xit'a̱ p'ʉ ja ra̱ dehe ngue pahua̱. 17 Mi̱ nu̱ ra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbi̱:
―Ma ga̱ mmähä n'yø. Ya hi̱ngyø hua̱ guí thɛui ya, sinoque ga̱ xän'na̱ui ha gdi thɛui yø ja̱'i̱ ya ―bi 'yɛ̱mbi̱.
18 'Bexpi zop'ʉ yø xit'a̱ ngue bi̱ mähä ra̱ Jesús. 19 Mi̱ thohmi̱ts'ʉ ni̱nguep'ʉ p'ʉya, bi di̱mp'ʉ mi̱ yonc'ɛ̱i̱ di̱ n'yohʉ, ra̱ Jacobo 'nɛ̱hra̱ Xuua. Guehya yø ts'ʉnt'ʉ ra̱ Zebedeo. Mi̱ hu̱p'ʉ ja yø barco ngue pøtyø xit'a̱. 20 Ma̱hømbi xihra̱ Jesús ngue bi̱ mähä. Nu̱ya ts'its'i, bi̱ mähä ra̱ Jesús, bi zop'ʉ ja ra̱ barco yø papá co 'nɛ̱hyø hmi̱qui̱.
Ra̱ Jesús bi 'yøthe n'na ra̱ n'yohʉ mi̱ n'youi ra̱ ts'onthi̱.
21 Gä 'dap'ʉ ni̱ 'yo, bi zømp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱ Capernaum. Mi̱ zøhra̱ pa ngue säya yø ja̱'i̱, bi̱ map'ʉ ja ra̱ ni̱ja̱ ra̱ Jesús ngue bi xännba̱ ra̱ hya̱ yø ja̱'i̱. 22 Mi̱ 'yøhyø ja̱'i̱ na̱ ra̱ hya̱ xännba̱te ra̱ Jesús, gä di 'yøtho. Porque nu̱'mø xännba̱te ra̱ Jesús, ɛ̱na̱ nts'ʉt'abitho ngue ya̱ ma̱nzaqui. Pɛ yø xännba̱te ngue ra̱ ley, hi̱ngui̱ njap'ʉ ga̱ ya̱'ʉ.
23 Mi̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ ni̱ja̱ n'na ra̱ n'yohʉ mi̱ n'youi ra̱ ts'onthi̱. Nts'ɛdi i zohra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbi̱:
24 ―Ague Jesús grá̱ mmɛ̱ngu̱ Nazaret, ¿hanja ngue ga̱di̱ nthi̱nt'ua dí 'bʉcähe? ¿Ua gní̱ 'yɛ̱hɛ̱ gui juacje? Nu̱gä dí pa̱di̱ te'o'i, go gue'e'a̱ ra̱ Ma̱ca̱ Ja̱'i̱ mi̱ ja ngue dá̱ pɛnhua Oja̱.
25 Pɛ ra̱ Jesús bi 'yɛ̱mbra̱ ts'onthi̱:
―Xa̱nhɛ̱n'i̱ grá̱ ts'onthi̱. Da̱mi̱ hyɛp'ʉ ra̱ n'yohʉ guí̱ n'youi.
26 Mi̱ 'yøhra̱ ts'onthi̱ na̱ ra̱ hya̱ sifi, nu̱'a̱ ra̱ n'yohʉ mi̱ n'youi ra̱ ts'onthi̱, asta̱ ra̱ päni̱ bi 'yɛn'a̱häi. Xøgue rá̱ mafi. Bi hyɛp'ʉ ra̱ ts'onthi̱ mi̱ n'youi ra̱ n'yohʉ p'ʉya. 27 Nu̱'ʉ yø ja̱'i̱ bi̱ nu̱ te bi̱ nja, gä di 'yøtho. Di̱ n'yɛ̱mbi̱ n'na ngu̱ n'na:
―Hi̱nja̱m'mø ha xtá̱ øhmʉ n'na ra̱ hya̱ tengu̱ xännba̱te na̱ ra̱ n'yohʉ 'bʉcua. Di̱ nɛ̱qui̱ ngue ja rá̱ ts'ɛdi, porque asta̱ 'nɛ̱hyø ts'onthi̱ ɛ̱c'ɛ̱i̱ 'mø xifi ngue da̱ hyɛp'ʉ ra̱ ja̱'i̱ n'youi.
28 N'na zihmantho bi̱ n'yo ra̱ hya̱ gä ra̱ häi Galilea, ngue di̱ nxihyø ja̱'i̱ te bi 'yøtra̱ Jesús.
Ra̱ Jesús bi 'yøthebi rá̱ to ra̱ Simu̱, nu̱na̱ i Bɛdu.
29 Mi̱ bømp'ʉ ja ra̱ ni̱ja̱ ra̱ Jesús, bi̱ mähä ra̱ Jacobo 'nɛ̱hra̱ Xuua co 'nɛ̱'ʉ mi̱'da yø xädi. I̱ map'ʉ ja rá̱ ngu̱ ra̱ Simu̱ 'nɛ̱hra̱ Andre. 30 Nu̱'a̱ rá̱ to ra̱ Simu̱ oxpʉ ja rá̱ t'ots'i ngue hɛ̱mbra̱ pa. Mi̱ zønna̱ Jesús, bi sifi ngue di hyɛ̱nni̱. 31 Bi yʉrbʉ ha 'bɛnna̱ därquɛ̱hi̱ ra̱ Jesús, bi bɛnnba̱ rá̱ 'yɛ ngue bi xots'i. 'Bexque'a̱ bi zä ra̱ pa mi̱ hɛ̱mbi̱. Nu̱na̱ ra̱ xisu mi̱'ʉ p'ʉya, guehna̱ bi hojpi te da̱ zi yø ja̱'i̱ na̱.
Ra̱ Jesús bi 'yøthe xa̱ngu̱ yø därquɛ̱hi̱.
32 Ya xi yʉhra̱ hyadi, ya bi̱ nxu̱i̱. Ma̱ndøngu̱ dyø ja̱'i̱ bi̱ map'ʉ 'bʉhra̱ Jesús. Bi zixyø därquɛ̱hi̱ co 'nɛ̱hyø ja̱'i̱ n'youi yø ts'onthi̱ bi zispi ngue da̱ 'yøthe. 33 Bi̱ mpɛti p'ʉ ja ra̱ goxthi gätho yø ja̱'i̱ 'bʉp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱. 34 Ra̱ Jesús bi 'yøthe yø ja̱'i̱ ma̱di hyɛ̱nni̱. 'Nɛ̱ bi 'yøthe yø ja̱'i̱ mi̱ n'youi yø ts'onthi̱. Pɛ nu̱'ʉ yø ts'onthi̱ hi̱ndi̱ japi di̱ nya̱, porque yø ts'onthi̱ i̱ nne da̱ ma̱ te'o na̱ ra̱ Jesús.
Ra̱ Jesús bi 'yonna̱ hya̱ p'ʉ ja ra̱ häi Galilea.
35 Mi̱ hyaxpʉya, bi̱ nangma̱ xu̱di̱tho ra̱ Jesús. Tobe ra̱ 'bɛxu̱i̱tho 'mø mi̱ bømp'ʉ ja ra̱ hni̱ni̱, bi̱ ma da̱po ngue da̱ mat'Oja̱. 36 M'mɛfa p'ʉya, bi̱ ma ra̱ Simu̱ co 'nɛ̱'ʉ mi̱'da yø xädi, ngue bi honi̱ hapʉ 'bʉi. 37 Mi̱ di̱mp'ʉya, bi 'yɛ̱mbi̱:
―Xa̱ndøngu̱ yø ja̱'i̱ søp'ʉ ja ra̱ ngu̱ ngue hon'a̱'i̱ ―bi 'yɛ̱mbi̱.
38 Pɛ ra̱ Jesús bi 'yɛ̱mbyø xädi:
―Ja ua mi̱'da yø hni̱ni̱ ga̱ mmähä ngue ga̱ ma ma̱mhmʉ ra̱ hoga̱ 'da'yo hya̱. Porque gue'a̱ dá̱ ɛ̱cä'a̱ ngue ga̱ mma̱nna̱ hya̱.
39 Bi̱ n'yo gä ra̱ häi Galilea ra̱ Jesús, sømp'ʉ ja yø ni̱ja̱ ngue mma̱nna̱ hoga̱ 'da'yo hya̱. 'Nɛ̱ øthe yø ja̱'i̱ n'youi yø ts'onthi̱.
Ra̱ Jesús bi 'yøthe n'na ra̱ n'yohʉ mi̱ 'ya rá̱ do'yo.
40 Ma̱n'na ra̱ pa p'ʉya, nu̱p'ʉ 'bähra̱ Jesús, bi guat'a̱ n'na ra̱ n'yohʉ mi̱ hɛ̱mbra̱ ts'o'ya. Bi̱ nda̱ntyøhmu̱ p'ʉ ha 'bäi, bi 'yɛ̱mbi̱:
―Nu̱'mø guí̱ nne gui 'yørca̱ ra̱ ma̱te gui 'yøtheguits'ʉ, nu̱gä dí pa̱di̱ ngue da̱ zägui ―bi 'yɛ̱mbi̱.
41 Ra̱ Jesús bi huɛ̱cra̱ n'yohʉ mi̱'ʉ, bi dots'i conná̱ 'yɛ. Bi 'yɛ̱mbʉya:
―A̱há̱, dí̱ nne ga̱ øthe'i. Da̱ zä'i ya ―bi 'yɛ̱mbi̱.
42 Høntho bi̱ ma̱nna̱ ra̱ hya̱ na̱, nu̱na̱ ra̱ därquɛ̱hi̱ mi̱ 'ya rá̱ do'yo, 'bexpi zä ra̱ n'ʉ mi̱ hɛ̱mbi̱. 43 Hante ngue di̱ n'yɛ̱hmi̱'a̱ ra̱ n'yohʉ, bi zɛmba̱ ma̱zaqui, bi 'yɛ̱mbi̱:
44 ―Nu̱yá, 'yo to guí xifi te dá̱ øt'a̱'i̱ ya. 'Be ni̱ ma ya, sømp'ʉ 'bʉhra̱ mmäcja̱. Da̱ nu̱ ngue ya bi zä'i. Da̱mi̱ 'yøtra̱ 'bøt'e tengu̱tho bi̱ ma̱nda ra̱ Moisés ngue da̱ 'yøtyø ja̱'i̱ 'mø bi zä ra̱ 'ya hɛ̱mbi̱. Ja̱na̱ngue da̱ ba̱di̱ gätho yø ja̱'i̱ ngue ya bi zä'i.
45 Mi̱ ma ra̱ n'yohʉ p'ʉya, to bi zä ni̱ ja̱'i̱ xifi ngue ya xi 'yøthe ra̱ Jesús. Ja̱na̱ngue bi n'yo da̱po ra̱ Jesús, ya hi̱nga̱ ɛdi̱ 'yu̱p'ʉ ja yø hni̱ni̱, porque ma̱thoguitho di̱ mpɛti yø ja̱'i̱ 'mø bi̱ nu̱ ra̱ Jesús. Pɛ ma̱da̱gue'a̱ di̱ n'ya̱ni̱, ndap'ʉ bi zä ni̱ 'yɛ̱hyø ja̱'i̱, pap'ʉ bí 'bʉhra̱ Jesús ngue bi̱ nnu̱.