En Maganda a Bareta ayun kánni
JUAN
Paliwanag Tungkul ten Libru
Iyád a Maganda a Bareta ayun kánni Juan, a mángpakapospos a ti Jesus en awan ti katapusan a Upos nen Diyos a, “Nagin tolay sakay nákpágyan dikomi.” Nesulat iyád a Maganda a Bareta tánni en mangbasa hidi ay sumampalataya a ti Jesus en nepangaku a Tagapagligtas, en Anak nen Diyos, tánni magkahud hidi ti biyag (20:31).
En dipalongu a bahagi ay mángpakapospos ten iba-iba a himala a mangpatunay a ti Jesus en nepangaku a Tagapagligtas, en Anak nen Diyos. Kasunud háddi en paliwanag hidi tungkul ten himala hidi. Ti iyád a bahagi ay nepaliwanag a naniwala en agum kánni Jesus sakay nagin tagasunud na hidi. En agum bi ay awan naniwala, sakay sinalungat di pa siya. Nakasulat ten kapitulu 13 hanggan 17 en katapusan a gibi ni Jesus kaguman en disepulus na hidi sakay en maganda a pákpággagum na dikodi. Ti gibiyid a iyud ay pinabegsák na en isip di tánni magin handa hidi ten pademát a pangyayari. Ten katapusan hidi a kapitulu ay nesulat en págdikáp, págbista sakay pángpaku dikona ten kudus, en kákkabiyag na ruway, sakay en makpal hidi a beses a káppeta na ten disepulus na hidi káttapos na a mabiyag a ruway.
En istorya a tungkul ten bábbi a nadikáp ti pángngalunya (8:1-11) ay namarkaan ti kona háddi ( ) a tanda gapu awan iyád ketan ten kakpalan a dipalongu hidi a kasulatan sakay ten purumeru hidi a salin, sakay ten agum a kasulatan ay iba en paketan ti iyád.
Inátdenan ti diin nen Maganda a Bareta ayun kánni Juan en biyag a awan ti katapusan ten pamamag-itan ni Cristo, a essa a kaluub a magsapul dán nadid sakay matanggap nen mangtanggap hidi ten dulaw ni Jesus, en Dilan, en Katutuhanan sakay en Biyag. Ketan ti iyád a libru en matalinhaga a pággamit ti karaniwan a bagay kona ten dinom, tinapay, simbuwan, pastol sakay en tupa na hidi, en ponan ni ubas sakay ten bunga na, tánni ipeta sakay itoldu en katutuhanan hidi a ispirituwal.
Lasán nen Libru
En dipalongu a upos 1:1-18
Ti Juan a Mágbinyag sakay en dipalongu hidi a disepulus ni Jesus 1:19-51
En págserbi ni Jesus 2:1-12:50
En katapusan hidi a aldew ni Jesus 13:1-19:42
En ruway a kákkabiyag sakay en káppeta nen Panginoon a ti Jesus 20:1-31
En káppeta ni Jesus ten pittu a disepulus 21:1-25
1
En Upos nen Biyag
1 Sapul pa ten sapul ay ked dán en Upos, kaguman nen Diyos en Upos, sakay en Upos ay siya dán en Diyos. 2 Sapul pa ten sapul ay kaguman dán siya nen Diyos. 3 Linalang en atanan bagay a ten pamamag-itan na, sakay awan ti linalang a bakán a ten pamamag-itan na. 4 En Upos en paggubwatan ni biyag, sakay iyád a biyag ay nangatád ti demlag ten tolay. 5 Iyád a demlag ay magdemlag ten kadiklámman, sakay awan iyád madaig nen diklám.
6 Nadid, tehud a essa a lállaki a inutusan en Diyos, en ngaran na ay ti Juan. 7 Pinaangay na ti Juan ten tolay hidi, inutusan siya tánni ipahayag na en tungkul ten demlag, tánni sumampalataya en atanan a tolay. 8 Bakán a ti Juan en demlag, nan inutusan siya tánni mángpahayag ni deya en demlag. 9 En tunay a demlag a mangdemlag ten atanan a tolay ay dumemát ti munduwiday.
10 Dummemát en Upos ti munduwiday, peru awan siya tinenggi ni munduwiday maski ni linalang i munduwiday ten pamamag-itan na. 11 Ummangay siya ten sadili na a banuwan, peru awan siya tinanggap nen kabanuwan na hidi. 12 Peru en atanan a nangtanggap sakay summampalataya dikona ay inátdenan na ti karapatan a magin anak nen Diyos. 13 Nagin anak ngani hidi nen Diyos bakán a ten pamamag-itan nen pisikal a kákkeenak oni gapu ten kagustuwan nen tolay, nan gapu ten kaluuban nen Diyos.
14 En Upos ay nagin tolay sakay nákpágyan dikomi. Netan mi en kaluwalhatian na bilang bugtung a anak nen Ama. Putat siya ti kabaitan sakay katutuhanan.
15 Impahayag siya ni Juan, sakay impákraw na ten tolay hidi a, “Siya en kinagi ku dikomoy a, ‘En dumemát a kasunud ku ay mataas nan sikán, gapu baguwák a neenak ay ked dán siya.’ ”
16 Gapu putat siya ti págmahal, ay naranasan tam a atanan en tulos-tulos a pagpapala. 17 Neatád dikomi en Kautusan nen Diyos ten pamamag-itan ni Moises, peru en kabaitan sakay katutuhanan ay neatád ten pamamag-itan ni Jesu-Cristo. 18 Maski nikan ay awan palla ti naketa ten Diyos. Peru impakilala siya nen bugtung a Anak a tunay a kasayaan nen Ama.
En Págpahayag ni Juan a Mágbinyag
(Mt. 3:1-12; Mc. 1:1-8; Lu. 3:1-18)
19 Inutusan nen pinunu hidi nen Judio hidi ti Jerusalem en sangan a padi sakay Levita a itanung kánni Juan ni deya siya. 20 Intapat a kinagi ni Juan dikodi, “Bakán a sikán en Cristo.”
21 “Ni konahud ay deya ka?” tanung di,
“Siko beman ti Elias?” “Bakán a sikán,” kagi ni Juan.
“Siko beman en propeta?” Kinagi na dikodi, “Bakán a sikán.”
22 “Deya ka beman a talaga? Kagiyán mu dikomi tánni tehud kami a mekagi ten nagutus hidi dikomi. Ánya makagi muwid tungkul ti sadili muwen?” 23 “Tummábbig ti Juan ten pamamag-itan nen kinagi ni propeta Isaias,
“Sikán en boses nen tolay a magpákraw ten parang,
‘Pasunongán moy en paglakadan nen Panginoon.’ ” 24 En nagtanung hidi ay inutusan nen Pariseo hidi. 25 Tinanung di a ruway ti Juan, “Bakin magbinyag ka, ni bakán bali a siko en Cristo, oni ti Elias, oni en propeta?” 26 Tummábbig ti Juan, “Mágbinyagák dikomoy ten dinom, peru tehud a ked ti ditángnga moyen a awan moy matenggi. 27 Dumemát siya a kasunud ku peru awanák karapatdapat dikona maski ni mangokbis dálla ten igut nen sandalyas na.”
28 Iyád ay nangyari ti Betania, ten dibelyu nen dinom ti Jordan a nagbinyagan ni Juan.
En Tupa nen Diyos
29 Ten kailawan na, ay netan ni Juan ti Jesus a umadeni dikona. Kaya kinagi na ten tolay hidi, “Siya iddi en Tupa nen Diyos. Siya en mangibut ten kasalanan nen tolay ti munduwiday. 30 Siya en kinagi ku dikomoy a dumemát a kasunud ku a mas mataas nan sikán. Gapu baguwák pa a neenak ay ked dán siya. 31 Awan ku bi siya matenggi tenhud peru ummangayák háddi a magbinyag ti dinom tánni ipakilala ku siya ti Israel.
32 Káttapos ay nagpatunay ti Juan, a kinagi na, “Netan ku en Ispiritu a dummibábbi a gubwat dilanget a kona ten essa a kalapati, sakay ummapon dikona. 33 Awan ku siya matenggi tenhud, peru en nangutus dikoku a magbinyag ti dinom ay siya labi en nagkagi a, ‘Ketan mu a dumibábbi en Ispiritu sakay mágyan ten essa a tolay. Iyud a tolay i magbinyagid ti Banal Ispiritu.’ 34 Mineta ku siya kaya patunayan ku a siya en Anak nen Diyos.”
En Dipalongu hidi a Disepulus ni Jesus
35 Ten kinailawan na, ay ked dámman haud ti Juan kaguman na en duwwa na a disepulus. 36 Dikona ketan na ti Jesus a magtalib ay kinagi na, “Siya en Tupa nen Diyos!” 37 Ten pákkasanig nen duwwa a disepulus ten kinagi ni Juan, ay inunud di ti Jesus. 38 Dikona sumulig ti Jesus, ay netan na hidi a umunonud, kaya tinanung na hidi, “Ánya kailangan moyid?”
Kinagi di, “Hádya táttulusan muwid Rabbi?” (En gustu a kagiyán nen Rabbi ay Maistu.)
39 “Kamon haád angen moy ilingán,” kagi ni Jesus.
Kaya nákkuyug hidi kánni Jesus sakay netan di en táttulusan na; sakay náktulos dán bi hidi ti iyud a aldew gapu magalaskuwatru dán ten apon.
40 En essa ten duwwa a nakasanig ten kinagi ni Juan ay ti Andres a kapatkaka ni Simon Pedro. 41 Kaya inaryok ni Andres en kapatkaka na a ti Pedro sakay kinagi na, “Netan mi dán en Mesias!” (En gustu a kagiyán nen Mesias ay Cristo.) 42 Ingkuyug ni Andres ti Simon a ummangay kánni Jesus.
Ten pákketa ni Jesus kánni Pedro ay kinagi na, “Siko ay ti Simon a anak ni Juan. Sapul nadid ay ngaranan ka dán a Cefas.” (En kahulugan na ay Pedro, ti iba a upos ay batu).
En Dulaw kánde Felipe ay ti Natanael
43 Ten kailawan na ay naisipan ni Jesus a umangay ti Galilea. Netan na haud ti Felipe sakay kinagi na, “Mákkuyug ka dikoku.” 44 (Ti Felipe ay taga-Bethsaida a kabanuwan de Andres ay ti Pedro.) 45 Netan ni Felipe ti Natanael, sakay kinagi na dikona, “Netan mi dán en kinagi ni Moises ten kasulatan sakay nen propeta hidi. Siya ay ti Jesus a taga Nazaret a anak ni Jose.” 46 “Tehud beman a maggubwat a mahusay ti Nazaret?” tanung ni Natanael.
Tummábbig ti Felipe, “Karon hád angen mu ilingán.”
47 Pákketa ni Jesus kánni Natanael a patamu dikona ay kinagi na, “Ilingán moy, i tatarudanen a Israelita. Awan siya mágwariwari.” 48 Tinanung siya ni Natanael, “Konyaák mu a nakilala?”
Tummábbig ti Jesus, “Bagu ka pa a dulawán ni Felipe ay netan taka dán dikona a ked ka ten sarok nen kayu a igos.” 49 Kinagi ni Natanael, “Maistu, talaga a siko en Anak nen Diyos! Siko en Hari ni Israel!”
50 Kinagi ni Jesus, “Sumampalataya ka beman gapu ten kinagi ku a netan taka ten sarok nen kayu a igos? Makpal ka pa a ketan a mas lalu pa haán.” 51 Sakay kinagi ni Jesus dikona, “Tandaan mu, ketan mu a bukas dilanget sakay en anghel hidi nen Diyos ay sumangkay sakay umugsad ten páppágyanan nen Anak nen Tolay.