12
Yesu ngê lîme wo p꞉uu kópuni vyu
Mak 2:23-28; Luukî 6:1-5
Yi wiki knî yi k꞉oo lîme wo ngmê ngê Yesu p꞉uu ndiye pyu knî yi k꞉ii witi yâpwo têdê dnyen꞉aa paa. P꞉uu ndiye pyu knî ye dómu kele, wod꞉oo witi w꞉uu mtyé dnya a ngêêpî dé, yi kêê yedê dnye vyuw꞉avyuw꞉a dé, too dnye wupî dé, w꞉uu u nkwo dnye pîpî dé. Daa dpodo ndîî yidnye dódó, ngmênê Pádisi knî y꞉oo yi m꞉uu tumo, noko yepê, Lukwe dîy꞉o nmî lîme wo ngê a dpodo té. * Deut 23:25 Pádisi knî y꞉oo Yesu ka kwo, Lukwe dîy꞉o m̱꞉uu ndiye pyu yoo nmî lîme wo ngê a dpodo té? Yesu ngê yepê, Dini ghi n꞉ii ngê Dépidi u yoo knî yi k꞉ii mudnya a dómudómu, kópuni yi ngwo a d꞉uu ngópu, angênté, yi kópu dp꞉eengê kp꞉aa ngópu? * 1 Sam 21:1-6 Yepê, Dini ghi n꞉ii ngê Dépidi ngê Sóól a kuwo ngê, u yoo knî yi k꞉ii mbêpê dniye, nté daa ńuw꞉o ngópu. Yepê, Dómu ngê pî ngee too, wod꞉oo Dépidi Chóó Lémi u wónu ngomo k꞉oo kee wo, yâpwo mbîdédi knî ngma a ngêêdî, u lede knî yi k꞉ii ma tumo. Yepê, Yinté mbîdédi kpêê yiyé pyu knî y꞉oo y꞉oo dnyimo pîpî dé, doo u ntââ kn꞉aa pini ngê daapî ma too. Yepê, Ngmênê Dépidi ka pi ngê yey ngê kêê dêpê t꞉ângo, mu kópu u dîy꞉o Chóó Lémi ngê a ngmidi ngê, king ngê a pyódu ngê. Yepê, My꞉aanté, yepê, Chóó Lémi ngê myedê ngmidi noo, nê u Pi Ndêndê. Yepê, U l꞉êê dîy꞉o nê u ntââ, lîme wo u dêêpî kópu dyuu nmye n꞉aa tpapê. Yepê, Myenté, Chóó Lémi u ngomo u dêêpî kópu ndîî, lîme wo u dêêpî kópu têdê. Yepê, Nmyi lama ka tóó, lîme wo ngê kpêê yiyé pyu yoo Chóó Lémi u ngomo k꞉oo a dpodo nyédi. * Num 28:9-10 Yepê, Ndê kópu nmye ngmên꞉aa tpapê. Yepê, Pini n꞉ii nmyi vy꞉o a kwo, u pi ndîî, Chóó Lémi u ngomo u pi têdê. Yepê, Chóó Lémi u kópu n꞉ii puku yedê a tóó, p꞉uu dmyinê nuw꞉o,
Tpile tp꞉oo nk꞉êênî a ka daa ndîî kópu,
pi ka vyuwo yi ndîî kópu.
Yepê, Yi kópu wonmyinê w꞉ee ngópu, ye yoo módó daap꞉ee kéké tumo. Yepê, Chóó Lémi ngê a ngmidi noo, nê u Pi Ndêndê. Yepê, U l꞉êê dîy꞉o nê u ntââ, lîme wo u dêêpî kópu dyuu nmye n꞉aa tpapê.
Yesu ngê kóó ntóó u ngwo pyi ngê
Mak 3:1-6; Luukî 6:6-11; 14:1-6
Yesu p꞉uu y꞉oo yi kêlî ghi a kuwo ngópu, mwada y꞉i ngêpê ngomo ngmê k꞉oo mî kee dniye. 10 Yi ngomo k꞉oo pi ngmêdoo kwo, kóó ntóó. Pádisi yoo y꞉i myednye kwo, u yi y꞉e doo kwo, Yesu ngê kn꞉aadi te kópu nmî ngópu ngmê d꞉uu ngê, ye u ngwo p꞉oo ndyîko. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o Yesu ka póó dniye, kwo, Nmî dêêpî kópu dyuu angênté a kwo? Kwo, Lîme wo ngê pi ngmanyi pyi, ó doo u ntââ? 11 Yesu u nkwo ye póó wo, yepê, Nmyi vy꞉o pini ngmê u sipi lîme wo ngê mgî pââ ndîî k꞉oo wa a ghîî knomomê, doo u ntââ chóó mêdaawa a kee, yepê, lukwe, lîme wo u l꞉êê dîy꞉o yi pini ngê yi sipi yi mgini k꞉oo wa a kuwo? Yepê, Kêle, daawa a kuwo, lîmîlîmî ngê amêdê pêêdî. 12 Yepê, Kî kóó ntóó daa sipi ye kwo, pi ye kwo. Yepê, Nmî dêêpî kópu dyuu alanté ka kwo, u ntââ lîme wo ngê pi wanyi ngee. 13 Wod꞉oo Yesu ngê yi pini ka kwo, Ṉgêê kpêd꞉e ngi. Wod꞉oo yi pini ngê kóó kpêd꞉e ngê, yed꞉oo mb꞉aamb꞉aa ngê mê pyodo, woni ntee doo kwo, yinté mê pyodo. 14 Wod꞉oo Pádisi yoo pwii dniye, Yesu u vyee u dy꞉oo noko mînê châpwo ngópu.
Yesu Chóó Lémi u dpodo pyu mb꞉aa
15 Dini ghi n꞉ii ngê Yesu ngê u vyee u pi nyongo, p꞉uu ndiye pyu knî yi k꞉ii yi p꞉aani a kuwo ngópu, kn꞉aa mê lee dniye. Pi yilî knî y꞉oo myednye yâmuyâmu. Yesu ka mbii pyu yilî n꞉ii ńuw꞉o tumo, yintómu pyi too. 16 Yi yéli ye kwódu ngê, yepê, Kópuni nmye dî d꞉uu, pi knî ye yuu nangên꞉aa y꞉oo. 17 Yi kópu ye kwódu ngê, Chóó Lémi u kópu n꞉ii Yisaya ngê wunê a d꞉êê ngê, u ngwo ntiye ngê. Yi kópu ala.
18 Ala a dpodo pyu mb꞉aa,
pini n꞉ii nê ngmidi ngê.
U nuu ghi a nódo ka tóó,
a gha mb꞉aamb꞉aa ngê yinê a pyépi.
A ghê dmi u mênê wanî yé,
yélini a yoo vy꞉o daa wee,
yewo, Mb꞉aamb꞉aa ngê n꞉aa pyépi nmyo,
yoo mb꞉aa yi vy꞉o wanî kaa nmyo. * Mát 3:17; Is 42:1-4
19 Kwopwepe pyu ngê daadîn꞉aa ya,
yoo vy꞉o myedaadîn꞉aa kââkââ. * 2 Tim 2:24
20 Yoo kwolo ngmê dé daawa chedê té,
ngmênê wa wáti té,
n꞉ii dé yi kêlîmî têdê dé,
amî kaa té,
u dî, u yoo yintómu kamî ngê amî pyódu té.
21 Pi dyêêdî yintómu knî y꞉oo
yi nuw꞉o dmi p꞉uu wa kaa ngmê.
Yesu u pyimo Setan u pi u ngwo t꞉ee ngópu
Mak 3:20-30; Luukî 11:14-23
22 Pi knî y꞉oo Yesu ka pi ngmê ńuw꞉o ngópu. Yi pini ngê u kmêna ngmêdoo kwo, u l꞉êê dîy꞉o dnye dêpwo kîgha, yélî myedêpwo y꞉enê. Yesu ngê yi kmêna ngm꞉ii kwólu, yi pini ngê dnye u ngwo mê kwólu, yélî mê módu. * Tpyuu 20:2 23 Yélini y꞉i doo kwo yi nyepênyepê u kópu ngê pyodo, noko yepê, Pini n꞉ii Chóó Lémi ngê a ngmidi ngê, Dépidi ntee pini, apê kî vyîlo. * Njon 7:31 24 Dini ghi n꞉ii ngê Pádisi knî y꞉oo ny꞉ee ngópu, pi knî ye yepê, Daa Dépidi ntee pini nmye yila, Setan ntee pini nmye yila, n꞉ii kmêna knî yi kada pini. Yepê, Setan u wêdêwêdê mbêmê kmêna yoo yinê a ngm꞉ii kîgha too. 25 Kópuni dnye nuw꞉onuw꞉o dé, yi kópu yilî Yesu ngê yi gha vy꞉o m꞉uu too, mgongo ye u ngwo ngmê kwólu, yepê, Yélini wee ngmidi u kwo a pyede, yoo wa chaa knomomê, numo p꞉uu adnyi l꞉êê knomomê, ye yi chóóchóó yi wee wa dyênê ngmê. Yepê, Myenté, p꞉aa ngmê ó mupwoknî ngmê, numo p꞉uu adnyi l꞉êê knomomê, ye yi chóóchóó yi pi dmi wamye dyênê ngmê. 26 Yepê, Setan u yoo mye yinté. Yepê, Numo p꞉uu adnyi l꞉êê knomomê, ye angênté adnyi ya. Yepê, Dmye kn꞉aadi ngmê, daa Setan u wêdêwêdê mbêmê kmêna n꞉aa ngm꞉ii kîgha too. 27 Yepê, Nmye ngînî póó. Yepê, Nmyi vy꞉o yéli y꞉oo n꞉uu u wêdêwêdê mbêmê kmêna a ngm꞉ii kîgha tumo? Yepê, Ala kópu nmye tpapê ngmê, N꞉ii ngê kmêna a ngm꞉ii kîgha too, yi pini ngê yi kada pini Setan u wêdêwêdê mbêmê a ngm꞉ii kîgha too. Yepê, Nmyi vy꞉o yéli y꞉oo yi kópu nmye wa wópu ngmê, nmyewo, K꞉omodanê kópu yila. Nmyewo, Chóó Lémi u wêdêwêdê mbêmê kmêna nmo ngm꞉ii kîgha too. 28 Yepê, Chóó Lémi u Ghê Dmi u wêdêwêdê mbêmê kmêna ntênê n꞉aa ngm꞉ii kîgha too. Yepê, Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o ala kópu nmyi lama choo ya, Chóó Lémi ngê u yoo daa kêmakêma chóó adî y꞉enê. Yepê, U yoo kuwa kîngî kaa nmyo.
29 Yesu ngê mgongo ye ngmê kwólu, yepê, Tpileni l꞉âmo dy꞉ââ ngê dpî t꞉âmo té, u ngomo k꞉oo dpî km꞉êê té, doo u ntââ u ngomo k꞉oo daanyi kee, mêdaanyimo ngî té. Yepê, Ngmênê n꞉ii u wêdêwêdê ndîî, yi pini u ntââ, yi l꞉âmo dy꞉ââ dpî mgîmî, kóó yu dpî kudu té, u ngomo k꞉oo dpî kee, tpileni mwiyé a t꞉âmo too, tpile chóó knî ye yi tpile moo y꞉ee té. Yepê, Setan l꞉âmo dy꞉ââ ntee pini, u wêdêwêdê ndîî. Yepê, Ala yéli yinê mgîmî ngê, n꞉ii knî y꞉e yi kmêna a wee. Yepê, Chóó Lémi u Ghê Dmi a mênê a tóó, u wêdêwêdê mbêmê Setan kóó yu dî kudu té, yélini y꞉e yi kmêna a wee, dpî pyi té, yi kmêna n꞉aa ngm꞉ii kîgha too. * 1 Njon 4:4
30 Yepê, N꞉ii daa a pee pini, a p꞉uu a d꞉uu yédi. Yepê, A p꞉uu ndiye pyu knî yi k꞉ii nmo vyuwó té. Yepê, N꞉ii ngê daa ngêêpî nmo, te nmo dpî ngm꞉ii kalê té. 31 Yepê, Ndê kópu nmye ngmên꞉aa tpapê, k꞉omo tpile pi knî y꞉oo ló dono kópu yilî a d꞉uud꞉uu t꞉oo, ló kópu dono Chóó Lémi p꞉uu ngmêdpî vyi ngmê, ngmênê Chóó Lémi ka yi yéli wa diyé dmi, ye Chóó Lémi ngê yi dono kópu yilî u kuwó wa kéé té, ntââ ye mêdaawa a vy꞉u. Yepê, Ngmênê n꞉ii Chóó Lémi u Ghê Dmi u dpodo p꞉uu adî peede tpapê, Chóó Lémi ka yi pini daawa diyé, Chóó Lémi ngê ntââ u kwo wa a vy꞉u. * Hipîlu 6:4-6 32 Yepê, K꞉omo tpile nê Chóó Lémi u Pi Ndêndê, n꞉ii ngê daawa mya nê, a p꞉uu adî peede tpapê, u kuwó dini ghi ngê yi pini ngê yi dono kópu u kuwó amê kéé knomomê, u ntââ Chóó Lémi ngê yi pini u dono u kuwó wa kéé, mêdaawa a ngî, ngmênê n꞉ii Chóó Lémi u Ghê Dmi u dpodo p꞉uu adî peede tpapê, yi pini Chóó Lémi ka daawa diyé, Chóó Lémi ngê u dono yilî u kuwó daawa kéé té.
Nté kîgha u mgongo danêmbum
Luukî 6:43-45
33 Yesu ngê Pádisi knî ye yepê, Chikini n꞉ii chóó dpî pyidu, ḻama daadî ya, mb꞉aamb꞉aa ó dono, nj꞉iinj꞉ii ó pwópwó. Yepê, Dini ghi n꞉ii ngê dpî dââ, kîgha anyi d꞉uu, u ngwo anyinê w꞉ee, anye, Kî chikini mb꞉aamb꞉aa, kîgha nj꞉iinj꞉ii dé. Yepê, Ngmênê kîgha pwópwó ngê adnyi ya knomomê, anye, Kî chikini dono, kîgha pwópwó dé. 34 Yepê, Nmyo yoo dono, kópu mb꞉aa nmyi mênê daa tóó, doo u ntââ kópu mb꞉aa daangmanmyi vyi ngmê. Yepê, Kópuni ngê pi u gha dpo nt꞉ono, yi kópu vyîlo ye tpapê ngê. 35 Yepê, N꞉ii mb꞉aamb꞉aa, kópu mb꞉aa knî y꞉oo u gha dpo nt꞉ee ngmê, kópu mb꞉aa ye tpapê too. Yepê, N꞉ii dono, kópu dono knî y꞉oo u gha dpo nt꞉ee ngmê, kópu dono ye tpapê too. 36 Yepê, Ndê kópu nmye ngmên꞉aa tpapê. Yepê, N꞉ii knî y꞉oo kópu dono daa yi nuw꞉o mbêmê a tpapê tumo, kuwókuwó wéni ngê Chóó Lémi ngê vyîlo yi kópu knî yi l꞉êê dîy꞉o wa kóté kalê té, yi l꞉êê dîy꞉o ye adî póó. 37 Yepê, Kópuni yilî nmye tpapê tumo, Chóó Lémi ngê yi l꞉êê dîy꞉o wa kóté kalê nmyo. Yepê, Yi l꞉êê dîy꞉o woni wa kpada té, woni daawa kpada té.
Pádisi knî y꞉oo Yesu u ngwo dnya a tókótókó
Mak 8:11-12; Luukî 11:24-32
38 Pádisi yoo dêêpî pyu yoo yélini y꞉i doo kwo, u yi y꞉e doo kwo, Yesu nmo tókó. Alanté dnye nuw꞉o, apê, Pini n꞉ii nmo t꞉âât꞉ââ kî pini wo vyîlo, ye Chóó Lémi ngê u l꞉êê dîy꞉o kópu ndîî ngmêpaa d꞉uu. Yi kópu u l꞉êê dîy꞉o Yesu ka kwo, Mââwe, u yi nmo a kwo, Mbwudu nmî ngópu ngmê chépi. * Njon 6:30; 1 Kódin 1:22 39 Yesu ngê yepê, Nmyo yoo dono, Chóó Lémi dnyinté nmyi lama a tóó. Yepê, Yinté kópu nmyi ngópu daangmanî d꞉uu, ngmênê dîyo kópu ndîî mu ngmidi wanmyi m꞉uu ngmê. Yepê, Kópuni Chóó Lémi u komo kapî pyu Njóna ngê a pyodo, yinté kópu dîyo a nga ngmêwa pyódu. 40 Yepê, Njóna ngê te ndîî u mênê wo pyile ntee chedê ngê, pini n꞉ii Chóó Lémi u Pi Ndêndê, yinté wo pyile têpê u mênê wamye chedê. * Njóna 1:17 41 Yepê, Kuwókuwó wéni ngê, dini ghi n꞉ii ngê pi yintómu wa a pii dmi, Ninipe tpémi y꞉oo wa m꞉uu nmyo, nmyi pi dmi wa dyênê ngmê, wamye ndyîko nmyo, mu kópu u dîy꞉o dini ghi n꞉ii ngê Njóna u kópu dyuu ny꞉ee tumo, yi dono kópu yintómu yi kuwó kéé tumo. Yepê, K꞉omo tpile Njóna dyámê mbêmê pi, ngmênê Ninipe tpémi y꞉oo u dnye ny꞉ee ngópu. Yepê, Nê Njóna u pwo pini, lukwe dîy꞉o a dnye dp꞉ee nyêmî ngmê. * Njóna 3:5 42 Yepê, Myenté, yepê, kuwókuwó wéni ngê Sipa tpémi yi kwin ngê wamye ndyîko nmyo, mu kópu u dîy꞉o kuughê a ndê wo, Solomon u gha kópu dyuu doon꞉aa ng꞉aang꞉aa dé. Yepê, K꞉omo tpile Solomon dyámê mbêmê pi, ngmênê Sipa tpémi yi kwin ngê châpu ngê. Yepê, Nê Solomon u pwo pini. Yepê, Lukwe dîy꞉o dp꞉ee chââchââ nê.
43 Yepê, Dyimê pywuu nmye ngmênînê kuwo. Yepê, Dini ghi n꞉ii ngê nmyi vy꞉o yéli y꞉oo pi ka u kmêna dpî ngm꞉ii kalê ngmê, yepê, yi kmêna wee dono u kwo wumê paambwi yédi, u yââyââ têdê ka wumê vyuwo yédi, dpo, Y꞉i n꞉uu yââ. Yepê, U yââyââ têdê d꞉uuwodê pyw꞉ee knomomê, 44 ye u nuw꞉o k꞉oo dpo, Kwéli nê ndê wo, y꞉i mênê diyédiyé. Yepê, Dini ghi n꞉ii ngê dpo diyé, dpo, Ngomoni k꞉oo nê pwii wo, kamî ngê aténgê maa pyódu, tpile dono k꞉oo daa tóó, u y꞉enê pyu daa tóó. 45 Yepê, Wod꞉oo dpî lê, u pyipe mê pyudu dpî nya, n꞉ii knî yi l꞉êê ghi dmi d꞉ud꞉umbiy꞉e dono. Yepê, Yi kmêna wááli knî yi ngomo k꞉oo a kwo nyédi. Yepê, Yi pini u ya d꞉ud꞉umbiy꞉e dono ngê dpî pyódu, wunê ntee dpîmo a ya, mêdaa yinté. Yepê, Nmyo mye yinté dé. Yepê, Mbwudu nmyi ngópu ngmanî chaa knomomê, ye nmyi too pee mbêmê nmyi l꞉êê ghi dmi wanmyi ngmêê t꞉oo, ngmênê nmyi gha dmi daanmyi ngmêê t꞉oo. Yepê, U kuwó dini ghi ngê, dononi nmyi mênê a tóó, d꞉ud꞉umbiy꞉e ndîî ngê wa pyódu. * 2 Pita 2:20
Yesu u pye ghee knî y꞉oo Yesu u ngwo dnye nmy꞉uu
Mak 3:31-35; Luukî 8:19-21
46 Dini ghi n꞉ii ngê Yesu pi knî ye ngomo k꞉oo doo danêmbum, u pye ghee knî yi ngwo taa dniye. Pi yilî ngê ye pyodo, doo u ntââ yi ngomo k꞉oo daapî kee dniye. Kuwa dnya a kwo, pi knî ye yepê, U kwo vyi yó, U yi nmo a kwo, U kwo nmo danêmbum té. 47 Wod꞉oo pi ngmê ngê kwo, M̱ye ghee knî kuwa ka wee, ṉga danêmbum u yi y꞉e a kwo. 48 Yesu ngê kwo, N꞉uu ngmê a pye? Kwo, N꞉uu dé ye a mbwó yoo? 49 Wod꞉oo p꞉uu ndiye pyu yoo yi p꞉uu kóópyââ kââ, yepê, K꞉omo tpile niye ghee knî kuwa a wee, ngmênê a yoo njini ala ngomo k꞉oo a kwo. 50 Yepê, N꞉ii knî y꞉oo M꞉aa u nuu u kópu knî ye d꞉uud꞉uu tumo, yi yéli yi niye ghee knî.

*12:1: Deut 23:25

*12:3: 1 Sam 21:1-6

*12:5: Num 28:9-10

*12:18: Mát 3:17; Is 42:1-4

*12:19: 2 Tim 2:24

*12:22: Tpyuu 20:2

*12:23: Njon 7:31

*12:29: 1 Njon 4:4

*12:31: Hipîlu 6:4-6

*12:38: Njon 6:30; 1 Kódin 1:22

*12:40: Njóna 1:17

*12:41: Njóna 3:5

*12:45: 2 Pita 2:20