SA LETA TE PAULA KOARI NA TIE PA
KOLOSAE
Sa Vinabakala
Sa leta hie si e Paula kubere lania koa rina tiena sa ekelesia pa Kolosae. Kolosae si keke vasileana nomana pa Esia. Sapu Esia gunia rini pukerane, si kamahire poza nia rini Teki. Kolosae si koa pa kali gasa rimata pa Episasi.
Sa ekelesia pa Kolosae si lopu e Paula podalae nia, ba sina koa si asa koasa pinaqaha popoa vasina koa sari na puku ekelesia pu kopu ni e Paula, ke hoke garunu la tie tavetavete se Paula koa rina ekelesia arini. Sari na tie tavetavete arini si ta luaraedi mae pa Episasi, meke sa popoa Episasi si na ṉati popoa koasa pinaqaha popoa tanisa binaṉara Roma pa Esia.
Ele gilania Paula sapu koadia si kaiqa tie tuturaṉa seadi koasa ekelesia pa Kolosae. Sari na tie tuturaṉa seadi hire si zukuru nia rini koari na tie sa dia vina tumatumae sea sapu guahe: “Be hiva ta harupu si keke tie, si mani vahesi sari kaiqa votiki maqomaqo na ṉiniraṉira, kekeṉoṉo gua rina mateana,” gua. Va tumatumae nia tugo rini sapu sari doduru koreo na palabatu si kaqu ta magu d gua sapu tozia sa Tinarae te Mosese, meke kaqu madi ni rini si kaiqa ginani pude lopu henai, gua. Meke kaiqa pule vina tumatumae seadi si tozi rini.
Paula si lopu va egoi sari na vina tumatumae gugua arini, gua asa ke zama va ṉiṉira nia sa pude tozi vura nia sa vina tumatumae hinokara te Karisito. Sa ṉatina hokara sa nana vina tumatumae si guahe: E Zisu Karisito mo telena si boka harupu gita, meke lopu ta hivae pule si kaiqa votiki siraṉa tinaharupu. Sari kaiqa votiki vina tumatumae seadi si va seu gita koe Karisito. Zama se Paula, “Pa korapana Karisito si kuri Tamasa sari doduru vina podaka, meke pa korapana tugo Karisito si vagi pule ni Tamasa si arini sapu ele muliuṉu taloa koa Sa. Sari na tie mo pu koa keke koe Karisito, si tagoa sa rinoverove sapu kaqu ta harupu si arini,” gua si asa. Meke tozi vura ni tugo Paula sari doduru ginugua leadi pu vagi rina tie pu koa keke koe Karisito, pa tinoa tadi pu va hinokaria se Karisito meke sa Nana vina tumatumae.
Mada doṉo gilania tugo sapu Onesimasi si lulia tugo se Tikikasi totoso paleke lania sa sa leta hie koa rini pa Kolosae. Onesimasi si na pinausu te Pilimone sapu kubere lania leta tugo Paula. Gina koanana se Pilimone pa Kolosae.
Sari na Ṉati Pinaqapaqahana sa Leta
Zinama kekenu. Hinia 1:1-2
Vinaravara zama leana. Hinia 1:3-14
Tinoa meke na tinavete te Karisito. Hinia 1:15 kamo hinia 2:19
Tinoa vaqura koe Karisito. Hinia 2:20 kamo hinia 4:6
Tinukuna sa leta. Hinia 4:7-18
1
Zinama Tuketukele
Sa leta hie si mae guana koa rau Paula, sa apositolo d te Zisu Karisito pa hiniva te Tamasa, meke Timote sa tasida koe Karisito. Garunu atu nia rau sa leta hie koa gamu na tie te Tamasa pa Kolosae, gamu na tamatasi ta ronu mia pa mia kineke koe Karisito. Mani koa koa gamu sa tataru variharupi na binule tanisa Tamasa sa Tamada.
Vinaravara Zama Leana
Doduru totoso si zama leana si gami koe Tamasa, sa Tamana sa nada Baṉara Zisu Karisito, totoso varavara tokani gamu gami, sina ele avoso nia gami sa mia rinaṉeraṉe koe Zisu Karisito, meke sa mia tataru koari doduru tie te Tamasa. Totoso kamo tatasana koa gamu sa inavoso hinokara, sapu sa Inavoso Leana, si raṉea gamu sapu gua va nama vekoa Tamasa pude tamugamu pa Maṉauru, ke vura mae sa mia rinaṉeraṉe meke sa mia tataru. Sa Inavoso Leana si korapa urahae la koari na tie pa soku popoa meke vahinokara si arini. Gua puta tugo sapu ta evaṉa pa korapa bulomia gamu, podalae totoso avosia meke gilania gamu sa guguana hinokara sa tataru variharupi te Tamasa. Ele va nonoga ia gamu koe Epaparasi sa tataru variharupi te Tamasa. Asa si keke nabulu turaṉamami sapu ta tataruena, na ta ronuna te Karisito pu tokani gamu.* Kol 4:12; Plm 23 Ele mae tozini gami tu sa sa tataru sapu ele ponini gamu sa Maqomaqo Hope koa gamu.
Pa ginugua asa, si lopu makudo varavara tokani gamu gami, podalae tugo sipu avosoni gamu gami. Tepa ia gami sa Tamasa pude va siṉi ni gamu sa tinumatumae tanisa Nana hiniva, meke sa ginilagilana lohina sapu poni gita sa Maqomaqo Hope. 10 Tepa ia tugo gami pude boka toa nia gamu sa tinoa sapu gotogoto sapu hiva nia Sa, meke va boka gamu pude evaṉia gua sapu variva qetu koa Sa doduru totoso. Sari na mia tinoa si kaqu va vurai sari na tinavete leadi, meke kaqu toqolo si gamu pa ginilanana sa Tamasa. 11 Mi koa va ṉiṉira koari doduru ṉiniraṉira saripu mae guadi koasa Nana ṉiniraṉira marilaena, pude boka turu va nabu si gamu koari doduru tinasuna pa korapa ṉinoṉo. 12 Pa korapa qinetuqetu, si mi zama leana koasa Tamada sapu ele va garogaro gamu pude somana tagoa sa doduruna gua sapu va nama vekoa Tamasa pude tadi Nana tie, koasa Binaṉara sapu koa ia kalalasa. 13 Ele harupu gita Sa koasa ṉiniraṉira tanisa hinuporo, meke ele va karovo la gita Sa koasa Binaṉara tanisa Tuna sapu tataru nia Sa. 14 Ele vata rupaha gita Karisito si gita. Sapu gunia si guahe: Ele taleosae ni Sa sari nada sinea.* Epi 1:7
Karisito meke sa Nana Tinavete
15 Karisito si na kinehana sa Tamasa sapu lopu ta dogorona. Asa mo sa Tuna Tamasa sapu ele koa va kenue koari doduru vina podaka. 16 Ura pa korapana Sa si ta tavete sari doduru vina podaka pa Maṉauru, meke pa pepeso. Sari na tiṉitoṉa ta dogorodi, meke saripu lopu ta dogorodi, na ṉiniraṉira Maqomaqo, sari na baṉara, na tie totoli, meke na ṉati hiniva. Pa korapana Sa si kuri Tamasa sari doduru vina podaka pude tanisa Tuna. 17 Karisito si ele koa Nana tu sipu lopu ele ta tavete sari doduru vina podaka, meke pa korapa kineke koa Sa, si tava garogaro sari doduru pa hopeke dia vasidi. 18 Asa sa batuna sa tinina sapu sa ekelesia, meke na ṉatina sa tinoa tanisa tini sana. Na tuna kenuna si Asa koari doduru, sapu ele tava turu pule pa minate, pude kaqu koa na Ṉati Baṉara koari doduru likakalae.* Epi 1:22-23 19 Ura sa Nana vinizata soti sa Tamasa, si pude tagoa sa Tuna sa doduruna sa Nana tinoa tinamasa. 20 Meke pa korapana sa Tuna si variva bule ni Sa sari doduru Nana vina podaka pude pule la koa Sa, sari doduru likakalae pa Maṉauru, meke pa pepeso. Meke ele evaṉia Tamasa sa binule pa korapa eharana sa Tuna koasa Nana minate pa korosi.* Epi 2:16 21 Visoroihe si seu koe Tamasa si gamu pu lopu na tie Ziu, meke kana la koa Sa, sina koa gua koari na mia tinavete kaleadi, na binalabala bonidi. 22 Ba pa korapana sa minate pa tini tanisa Tuna, si vata evaṉae ni gamu Nana baere sa Tamasa si gamu, pude boka va kamo gamu Sa guana tie madi mia, via mia, meke loke tinazutu mia pa kenuna Sa. 23 Ke mi koa soto va nabu koa sa mia rinaṉeraṉe. Mi lopu rizu taloa gamu koa Sa sapu raṉea gamu koasa Inavoso Leana. Asa tugo sa Inavoso leana sapu nabulu nia arau, Paula. Sa Inavoso Leana hie si ele avoso nia gamu meke ele ta tarae koari na tie pa doduru popoa.
Sa Ninabulu te Paula Koasa Ekelesia
24 Kamahire si qetu ni rau sari na qua tinasigiti pa vina leana mia gamu, sina sari na qua tinasigiti arini si pude toka nia sa vina gorevurana sa tinasigiti te Karisito pa laena sa tinina sapu sa ekelesia. 25 Ele vizata au Tamasa si arau pude nabulu nia sa ekelesia. Ele poni nau Sa sa tinavete pa vinaleana mia gamu. Sa tinavete asa si pude tozi vura nia sa doduruna sa Inavoso Leana. 26 Tava paere sa Inavoso Leana hie koari ninae butubutu na sinage na sage pukerane, ba kamahire si tava vura si Asa koari Nana tie. 27 Sa hiniva te Tamasa si pude vata gilana nia koari Nana tie meke koari doduru tie Zenitailo d sa inavoso tomena hie, sapu marilaena hola. Sa inavoso tomena asa si guahe: Sapu e Karisito si koa koa gamu; ginuana asa si gua pule he: Sapu gamu si raṉea pude somana tagoa sa tinoa tolavaena te Tamasa. 28 Asa tugo sa Karisito sapu tozi vura nia gami koari doduru tie. Koari doduru ginilagilana lohina, si va balau ni, na va tumatumae ni gami sari na tie, pude komiha pa hopeke dia tinoa keke koe Karisito, meke va kamoi si arini pa kenuna sa Tamasa. 29 Tavetavete va ṉiṉira, na voriti mate si rau, pude va gorevura ia sa hiniva asa. Tavetavete nia rau sa ṉiniraṉira sapu poni nau e Karisito, sapu korapa koa tavetavete pa korapana sa qua tinoa.

*1:7 Kol 4:12; Plm 23

*1:14 Epi 1:7

*1:18 Epi 1:22-23

*1:20 Epi 2:16