SA BUKA TE
ESITA
Sa Vinabakala
Sa buka hie si na vivineina sa tinoa tanisa keke barikaleqe varane sapu ta pozae Esita. Esita si koa koasa totoso sapu koa baṉara se Zekisi, pa popoa Pesia podalae pa made gogoto vesu ṉavulu lima vuaheni meke kamo la gua pa made gogoto onomo ṉavulu lima vuaheni sipu lopu ele podo se Zisu Karisito.
Pa totoso asa si soku sari na kana tadi na tie Izireli sapu hiva va matei si arini. Esita si tataru ni sari na turaṉana pa Izireli, meke be guana tava mate si asa, ba podekia sa pude va sarei sari na tie Izireli koari na dia kana. Sa vivineina sa buka hie si na vina balabalana sa totoso sapu harupi Tamasa koari na dia kana meke ta pozae sa rane, “Sa Inevaṉa Purimi.” Korapa kopu nia ri na tie Izireli sa totoso hie kamo tu pa rane ṉinoroi.
Sari na Ṉati Pinaqapaqahana sa Buka
Tava kalaho se Esita. Hinia 1:1 kamo hinia 2:23
Binalabala te Hamani pude va matea se Modekae. Hinia 3:1 kamo hinia 5:14
Tava mate se Hamani. Hinia 6:1 kamo hinia 7:10
Tava kilasa sari na kana koari na tie Ziu. Hinia 8:1 kamo hinia 10:3
1
Va Gore Pania Zekisi sa Baṉara se Vasiti sa Kalaho
1-2 Koa ṉati baṉara se Zekisi koasa popoa Pesia koari ka keke gogoto hiokona zuapa pinaqaha popoa, podalae tu pa Idia meke kamo la gua pa Itiopia. Sa nana ṉati vasileana lavata si ta pozae Susa, vasina tu si koa sa nana habotuana baṉara.* Ezr 4:6
Pa vuaheni vina ṉeta sipu koa baṉara si asa, si tavetia sa si keke inevaṉa nomana tadi na nana tie tavetavete. Sari na koimata na tie nomadi pa qinavuna, meke sari na koimata pa vinaripera pa Pesia meke pa Media si somana tugo koasa inevaṉa asa, meke gua tugo sari na palabatu pu kopu koari hopeke qinavuna koari na pinaqaha popoa. Koari ka onomo sidara tanisa inevaṉa lavata hie si vata dogoro ni sa koari na tie sa baṉara sari na nana tinagotago arilaedi pa nana binaṉara, meke sa nana vina lavata soti pa tinoa binaṉara.
Sipu beto sari na nana vina dodogoro pa tie, meke va dogoro ni sa sari na nana tinagotago, si ruvati sa sari na tiena sa vasileana nomana pa Susa, sari na habahuala na tie tagotago. Padana keke vuiki si henahena si arini koasa inevaṉa pu ta tavete pa korapana sa pavasa pa sadana sa vetu baṉara. Sa vasina varivarigarana, si tava sarie poko lineni buma meke keoro, meke ta pusie keke resi poko pepolo soto la koari na riṉi siliva koari na dedegere patu saripu ta tavete pa mabolo keoro. Sari na habohabotuana si ta tavetavetae qolo na siliva meke sa pavasa si ta tavetae patu mabolo keoro, meke sari na patu arilaedi sapu ta pozae pelisipara, meke na kala tanisa si ziṉara. Meke na davi ṉedaladi na patu buma si somana tavetavete nia.* Patu turquoise pa zinama vaka. Turquoise si na kala tanisa kolo hokara vasina koa sa avasa tata pa nusa pa totoso ṉiṉira sa rimata. Va hihia i rini sari na napo koari na sisiovona qolo. Sari na sisiovona hire si lopu vari kekeṉoṉoi. Qetuqetu sisigiti sa baṉara sipu napoi rini sari na kolo vaeni tadi na baṉara. Loke vinabetona sa ninaponapo tavetia rini pa totosona asa, sina ele tozi va bakala la nia sa baṉara koari nana nabulu, pude tozi va avoso ni sari doduru tie pude kaqu naponapo valeana si arini. Be hiva napo va soku, babe naponapo vasinahite si madi lulia gua sapu hiva nia rini.
Pa korapana sa vetu baṉara si tava namanama tugo si keke inevaṉa pu va namanama nia sa Kalaho Vasiti pude tadi na barikaleqe pu koa vasina.
10 Koasa rane vina zuapa ranena sa inevaṉa, qetuqetu sa baṉara meke naponapo sisigiti si asa. Ke tioko varigara ni sa sari ka zuapa nana koimata saripu nana nabulu soti: Mehumani, Bizata, Habona, Bikitana, Abagata, Zeta, meke Kakasa. 11 Garuni sa baṉara sari kasa nana nabulu soti hire pude turaṉa mae nia koasa se Vasiti sa kalaho. Kaqu va sagea sa sari na nana poko vinasari meke sa nana toropae kalaho, meke tiqe mae koasa baṉara. Vasiti sa kalaho si keke barikaleqe tolavaena, gua asa ke hiva nia sa baṉara pude la vata dogoro pule nia si asa gua, meke gua tugo koari na nana baere meke koari na tie saripu ta ruvatadi koasa inevaṉa asa. 12 Ba sipu la kamo koasa kalaho sa inavosona sa rinuvata, si korona se Vasiti. Bugoro sisigiti sa baṉara, sapu lopu va tabea sa kalaho sa nana zinama.
13 Pa hahanana tanisa baṉara si hoke ta nanasa sari nana tie, na tie tumatumaedi pa tinarae pa qavuna, sapu nasa si kote boka tavetia sa koari na ginuguadi kaiqa hahanana sapu gua pu evaṉia sa kalaho koasa baṉara, gua. 14 Sari na tie saripu hoke nanasi sa baṉara sina nana tie tumatumaedi, sapu hoke boka olaṉi sari na ninanasa tadi na baṉara gua pu hiva ni sa koari na baṉara pa kalina sa tinarae. Ke hire sari na ṉati tie tanisa pu ululu hola ni sari na palabatu na tie tumatumaedi pu nanasi sa: Kasena, Seta, Adamata, Tasisi, Meresi, meke Memukana. Ka zuapa tie arilaedi hire si na tie pa popoa Pesia meke Media, meke arini tugo hire si tuqedi sari na tuturuana arilaedi tanisa baṉara, pa nana binaṉara. 15 Meke zama la i sa baṉara si arini, “Arau, baṉara Zekisi si garunudi sari na qua nabulu pude la tozi nia se Vasiti sa kalaho pude mae, ba korona sa kalaho; lopu hiva va tabea sa sa qua zinama. Ke na sa si kote tavete nia gita sa kalaho pa nada tinarae koasa ginugua sapu korona sa kalaho?”
16 Zama se Memukana koasa baṉara meke koari na nabulu tanisa, “Ta zutu se Vasiti sa kalaho sina tavete va kaleana si asa meke sea si asa, lopu koasa baṉara eke mo, ba koari na palabatu nomadi, meke koasa butubutu tinoni pa mua binaṉara. 17 Doduru barikaleqe koasa binaṉara hie si kaqu podalae doṉo va gorei rini sari na dia palabatu totoso avosia rini gua sapu tavetia sa kalaho. Kote zama sari doduru tie, ‘Baṉara Zekisi si tiokia se Vasiti sa kalaho pude mae koasa, ba korona si asa,’ gua. 18 Totoso avosia rina barikaleqe tadi na butubutu pu tavetavete koasa binaṉara pa Pesia meke Media gua sapu evaṉia sa kalaho, si kote zama nia tugo rini koari na dia palabatu sipu lopu ele boṉi sa popoa. Kaqu podalae sa hahanana pa kasia popoa sapu loke pinamaṉa koari na dia palabatu, meke sari na palabatu si kaqu bugoro ni sari na dia barikaleqe. 19 Baṉara ululumu, mamu tavetia keke tinarae arilaena pude va avoso ni sari doduru tie, sapu se Vasiti sa kalaho si lopu keke totoso pule si kaqu ta dogoro koasa baṉara. Sa mua tinarae pu ta kuberena hie si kaqu ta kubere koasa tinarae pa Pesia meke pa Media pude lopu kaqu ta hobe pule. Mamu vala nia pa keke votiki barikaleqe sa tuturuana kalaho. 20 Pana ta gilana sa mua kinubekubere pa doduruna sa mua binaṉara, pude sari doduru barikaleqe si kaqu tataru ni sari na dia palabatu, pa dia pinamaṉa, be tagotagodi babe habahualadi.”
21 Va egoa sa baṉara meke sari na nana tie tumatumae pa kalina sa tinarae pa qavuna sa binalabala asa, gua sapu balabala ia e Memukana. 22 Va garunu la nia sa baṉara koari na hopeke qinavuna hitekedi pa pinaqaha popoa sa inavoso asa. Ta kubere pa hopeke vinekala, pude sari doduru palabatu si kaqu na batuna sa kinoa tatamana. Meke kaqu ta luli sari na dia zinama gua pu ta vizata koasa palabatu.

*1:1-2 Ezr 4:6

*1:6 Patu turquoise pa zinama vaka. Turquoise si na kala tanisa kolo hokara vasina koa sa avasa tata pa nusa pa totoso ṉiṉira sa rimata.