Maraka
Maraka Yesu a Fe Xibaru Faɲin Naxan Sɛbɛ
Yesu fɔxɔrabira naanin nan Marigi Yesu a taruxun nun a falane sɛbɛ Alaa Nii Sariɲanxin barakani: Matiyu, Maraka, Luka, e nun Yoni. Muxune laxi a ra a Maraka a gbeen sɛbɛxi nɛn alogo Romi kaane xa dɛnkɛlɛya Yesu ma. A feene yɛbaxi kiina nde yi alogo Romi kaane xa la Yesu sɛnbɛn na. Yesu kabanako feen naxanye ligaxi, ne nan yɛbaxi dangu Yesu xaranna ra Maraka gbeen kui.
Maraka Kitabun yireni ito sɛbɛxi nɛn ɲɛɛ tonge saxan ɲɔxɔndɔn Yesu te xanbini kore xɔnna ma. Kitabun yireni ito Yesu rafu feen nan singe yɛbama igeni. A mi a bari feen yɛbama. Yesu dunuɲa yi gidini, a xaran wuyaxi ti nɛn a yamaan xa. A mɔn kabanako fe wuyaxi liga nɛn. Maraka na nan yɛbama Ningila Yesu kui. Dɔnxɛn na, a Yesu a sayaan nan yɛbama e nun a rakeli fena sayani.
1
Yoni Marafu Tiina kawandina
Matiyu 3.1-12, Luka 3.1-18, Yoni 1.19-28
Ningila Yesu a fe fɔlɔn ni ito ra, Alaa Muxu Sugandixina, Alaa Dii Xɛmɛna.* Yesu yatɛxi Alaa Dii Xɛmɛn na bayo a fafe mi toxi dunuɲa yi. Ala nan a falaxi a xa da a nga kui, a yi da. Na feen sɛbɛxi Luka 1.34-35 nan kui. A sɛbɛxi Nabi Esayi Kitabun kui, a naxa,
“N nan n ma xɛraan nasigama nɛn i yɛɛ ra,
a kiraan nafala i xa.
Muxuna nde xuiin minima tonbonni,
a naxa, ‘Ɛ kirani tɔn Marigin yɛɛ ra,
ɛ kirane matinxin a xa!’ ” Esayi 40.3
Nanara, Yoni yi mini kɛnɛnni tonbonni, a lu yamaan nafuyɛ igeni e tubi feen na Ala ma, a e kawandi, a e xa e xun xanbi so e yulubine yi, e yi rafu igeni alogo e yulubine xa xafari. Yudaya kaane nun Yerusalɛn kaane birin yi siga a fɛma. E yi e ti e yulubine ra. A yi e rafu igeni Yurudɛn baani e tubi feen na. Ɲɔgɔmɛ xabe dugin nan yi ragodoxi Yoni ma, a tagi xidixi kidin na. A yi baloma tuguminne nun kumin nan na. A yi kawandin ba yamaan xa, a naxa, “Naxan fama n tan xanbi ra, na sɛnbɛn gbo dangu n tan na, n mi sa lan nɛn n xa findi a sankidin luti fulunna ra. N tan ɛ rafuma igen nin iki, koni a tan ɛ rafuma Alaa Nii Sariɲanxin nin.”
Yesu rafu fena igeni
Matiyu 3.13-4.11, Luka 3.21-22, 4.1-13
Na xanbi ra, Yesu yi fa sa keli Nasarɛti taani Galile yamanani. Yoni yi a rafu Yurudɛn baani. 10 Yesu yi a rakelima igeni waxatin naxan yi, a yi kore xɔnna to rabiyɛ, Alaa Nii Sariɲanxin yi godo a ma ganba sawurani. 11 A yi fala xuiin mɛ keli kore, a naxa, “N nafan Dii Xɛmɛn ni i tan na. I bata n kɛnɛn ki faɲi.”
12 Na waxati yɛtɛni, Alaa Nii Sariɲanxin yi a rasiga tonbonni. 13 A yi lu na yi soge tonge naanin. Setana yi kata a xa a ratantan. Yesu nun burunna subene nan yi a ra. Malekane fan yi fa a mali.
Yesu yi muxu naanin xili
Matiyu 4.12-22, Luka 4.14-15, 5.1-11
14 E yelin xanbini Yoni sɛ kasoon na, Yesu yi siga Galile yamanani. A sa Alaa falan Xibaru Faɲin kawandin ba yamaan xa, 15 a naxa, “Waxatin bata a li, Alaa Mangayaan bata maso. Ɛ ɛ xun xanbi so ɛ hakɛne yi, ɛ dɛnkɛlɛya n ma falan Xibaru Faɲin ma.”
16 Awa, Yesu yi sigan tima Galile Daraan dɛxɔn ma waxatin naxan yi, a yɛxɛ suxun muxu firin to, Simɔn nun a ngaxakedenna Andire. E yi yɛxɛ suxu nin yalaan na darani. 17 Yesu yi a fala e xa, a naxa, “Ɛ bira n fɔxɔ ra. N xa ɛ findi muxu fenne ra Ala xa alo ɛ yɛxɛn suxuma kii naxan yi.” 18 E yi e yalane bira mafurɛn! E bira a fɔxɔ ra. 19 Yesu mɔn yi siga yɛɛn na ndedi, a yi Yaki nun a ngaxakedenna Yoni to, Sebede a dii xɛmɛne. E yi e yalane yitɔnma kunkin kui. 20 Yesu yi e xili keden na. E yi e fafe Sebede nun walikɛne lu kunkin kui, e bira Yesu fɔxɔ ra.
Yinnan muxun naxan fɔxɔ ra
Luka 4.31-37
21 E yi sa Kapɛrunan taan li. Yesu yi so salide banxini Matabu Lɔxɔni, a yi lu xaranna tiyɛ. 22 Yamaan yi kabɛ Yesu xaran ti kɛɲaan ma, amasɔtɔ a yi xaranna tima Ala sɛnbɛn nin. A mi yi luxi alo sariya karamɔxɔne. 23 Na waxatin yɛtɛni, xɛmɛna nde yi e salideni yinna ɲaxin yi naxan fɔxɔ ra. Yinnan yi xɛmɛn nasɔnxɔ, a yi falan ti a xɔn, 24 a naxa, “Yesu Nasarɛti kaana, i waxi nanse xɔn ma nxu xa? I faxi nxu halagiden nin ba? N ni i kolon, Alaa muxu sariɲanxin nan i tan na.” 25 Yesu yi yinnan yamari a sɔbɛɛn na, a naxa, “I dundu, xɛtɛ xɛmɛni ito fɔxɔ ra.” 26 Yinna ɲaxin yi xɛmɛn naxuruxurun kati! A gbelegbele, a xɛtɛ a fɔxɔ ra. 27 Muxune yi kabɛ, e yi e bode maxɔdin fɔlɔ, e naxa, “Nanse ito ra, xaran nɛnɛn ni ito ra ba, Ala sɛnbɛn naxan yi? A yinna ɲaxine yamarima, e yi a falan suxu.” 28 Muxune yi Yesu a fe xibarun mɛ Galile yamanan yiren birin yi mafurɛn!
Yesu yi muxu wuyaxi rakɛndɛya
Matiyu 8.14-17, Luka 4.38-41
29 E to mini salide banxini, Yesu nun Yaki nun Yoni yi siga Simɔn nun Andire konni keden na. 30 Simɔn bitan gilɛn furaxin yi saxi banxini, a fatin wolonxi a ma. E yi a fe fala Yesu xa sa! 31 Yesu yi siga na ɲaxanla fɛma, a yi a suxu a yiin ma, a yi a mali, a yi a rakeli. Fati mawolonna yi a beɲin, a wali fɔlɔ e xa. 32 Ɲinbanna ra, sogen godo xanbini, yamaan yi fa furetɔne birin na Yesu fɛma e nun ɲinan ɲaxine muxun naxanye fɔxɔ ra. 33 Taan birin yi e malan dɛɛn na. 34 Yesu yi furetɔ wuyaxi rakɛndɛya furen sifan birin ma, a ɲinan wuyaxi kedi muxune fɔxɔ ra. Koni a mi yi tinma ɲinanne yi falan ti hali ndedi amasɔtɔ e yi a kolon.
Yesu yi kawandin ba Galile yi
Luka 4.42-44
35 Na xɔtɔn bode subaxani, Yesu yi keli, a mini, a siga yire madunduxina nde yi Ala maxandideni. 36 Koni Simɔn nun a lanfane yi siga Yesu fendeni. 37 Awa, e a toxina, e yi a fala a xa, e naxa, “Muxune birin i fenma iki.” 38 Koni Yesu yi e yabi, a naxa, “En siga taa gbɛtɛye yi be dɛxɔn ma, alogo n mɔn xa sa kawandin ba mɛnne fan yi, amasɔtɔ n faxi na nan ma.” 39 Nayi, a yi siga Galile yamanan yiren birin yi, a sa kawandin ba salide banxine kui, a yi ɲinanne kedi.
Yesu yi dogonfontɔɔn nakɛndɛya
Matiyu 8.1-4, Luka 5.12-16
40 Dogonfontɔɔn yi fa Yesu fɛma, a yi a xinbi sin a bun ma. A yi a mafan, a naxa, “Xa i tinɲɛ, i nɔɛ n nakɛndɛyɛ nɛn.” 41 Yesu yi kininkinin a ma han, a yi a yiin sa a ma. A yi a yabi, a naxa, “N bata tin, i xa kɛndɛya!” 42 Dogonfonna yi a beɲin sa! Xɛmɛn yi kɛndɛya. 43 Na xanbi ra, Yesu yi a maxadi ken ken, a yi a rasiga keden na, 44 a naxa, “I tuli mati, i nama a fala muxu yo xa. Koni siga saraxaraliin fɛma mafurɛn, a xa i mato. Na xanbi ra, i saraxan ba i rasariɲan feen na alo Nabi Musa a yamari kii naxan yi. Na findima nɛn sereyaan na saraxaraline xa.” dogonfontɔna: Alaa sariyan kui, dogonfontɔɔn mi yi daxa a xa so taani. A yi luma taan fari ma nɛn. Saraxaraline nan yi muxun fatin matoma a yi a fala, xa na kanna sariɲan, hanma xa a mi sariɲan. Muxu gbɛtɛ mi yi a yiin dinɲɛ dogonfontɔɔn na, bayo na yi na kanna sariɲanna kalama nɛn. A mato Saraxaraline 13.45-46. Xa dogonfonna na ba muxun ma, fɔ a xa saraxan ba alogo a mɔn xa sariɲan kii naxan yi, a fa so taani, a dɔxɔ a konni. A mato Saraxaraline sora 14. 45 Koni xɛmɛn yi siga yiren birin yi, a sa feni ito fala muxune birin xa. A yi a fala kati, han Yesu mi yi fa nɔɛ soɛ taani kɛnɛnni, a lu a danna burunna ra. Yamaan yi fa a fɛma sa keli yiren birin yi.

*1:1: Yesu yatɛxi Alaa Dii Xɛmɛn na bayo a fafe mi toxi dunuɲa yi. Ala nan a falaxi a xa da a nga kui, a yi da. Na feen sɛbɛxi Luka 1.34-35 nan kui.

1:3: Esayi 40.3

1:44: dogonfontɔna: Alaa sariyan kui, dogonfontɔɔn mi yi daxa a xa so taani. A yi luma taan fari ma nɛn. Saraxaraline nan yi muxun fatin matoma a yi a fala, xa na kanna sariɲan, hanma xa a mi sariɲan. Muxu gbɛtɛ mi yi a yiin dinɲɛ dogonfontɔɔn na, bayo na yi na kanna sariɲanna kalama nɛn. A mato Saraxaraline 13.45-46. Xa dogonfonna na ba muxun ma, fɔ a xa saraxan ba alogo a mɔn xa sariɲan kii naxan yi, a fa so taani, a dɔxɔ a konni. A mato Saraxaraline sora 14.