14
Orang bésar dong cari akal ko mau tangkap sang Tuhan Yesus deng diam-diam
(Mateos 26:1-5; Lukas 22:1-2; Yohanis 11:45-53)
1-2 Abis itu, kapala agama Yahudi dong pung bos-bos deng guru agama dong masi bacari akal ko mau tangkap sang Yesus deng diam-diam. Ko dong mau bunu sang Dia na. Ma dong ator siasat, bilang, “Tahan dolo! Kotong jang tangkap sang Dia capát-capát, tagal hari-hari bae su deka. Jang sampe orang banya dong nanti mangamok.”
Dong ba'omong bagitu, tagal masi dua hari lai, orang Yahudi dong pung hari-hari bae, yang dong kasi nama ‘Hari Paska’ deng ‘Pesta Roti Sonde Pake Bibit Roti’. Deng itu hari-hari bae, dong inga tempo dolu, waktu dong pung nene-moyang kaluar dari negrí Masir.
Parampuan yang po'a minya wangi yang mahal, kasi sang Tuhan Yesus
(Mateos 26:6-13; Yohanis 12:1-8)
Di kampong Betania, ada satu orang, nama Simon. Dolu, orang noju sang dia, tagal dia ada panyaki kusta. Ma sakarang, dia su bae.
Ais itu ju, waktu itu hari-hari bae balóm datang, Yesus dong ada pi makan di Simon pung ruma. Waktu dong makan, ada satu parampuan datang katumu sang Yesus. Dia ada pegang satu botol yang dong bekin dari batu. Dia pung isi minya wangi asli yang mahal mati pung.* Ais, itu parampuan puku bekin pata itu botol pung tutu. Ju dia po'a kasi malele palán-palán itu minya di Yesus pung kapala, ko jadi tanda dia kasi hormat sang Yesus.
Ma ada barapa orang laen yang iko makan di situ ju. Waktu dong lia itu parampuan bekin bagitu, ju dong mara, ko dong ba'omong sombong, bilang, “Hmm! Parampuan apa ni, ko dia pi buang parcuma itu minya wangi yang mahal sakali! Lebe bae dia jual itu minya sa! Ko pi bagi dia pung doi yang banya tu, kasi sang orang malarat dong! Te itu minya wangi pung harga, sama ke satu orang pung gaji satu taon.” Ju dong togor karás sang dia.
Ma Yesus balas, bilang, “Bosong sonde usa bekin susa ini parampuan! Kasi tenga pi sang dia sa! Beta sanáng, tagal dia su po'a ini minya wangi di Beta pung badan. Orang kasian dong salalu ada deng bosong. Jadi, bosong bisa tolong sang dong kapan sa. Ma kalo Beta, sonde lama lai, te Beta su sonde ada sama-sama deng bosong. Beta pung idop su sonde lama lai. Deng ini parampuan po'a ini minya tadi, dia su sadia Beta pung badan lebe dolo, sama ke dia kasi rampe memang Beta pung mayat. Inga bae-bae, ó! Di mana sa Tuhan Allah pung Carita Bae tasiar kuliling ini dunya, dong ju pasti carita ini parampuan pung bae! Ko biar samua orang inga sang dia.”
Yudas basakongkol ko mau jual Tuhan Yesus
(Mateos 26:14-16; Lukas 22:3-6)
10 Abis ju, ada satu dari Yesus pung ana bua dua blas orang tu, nama Yudas Iskariot. Dia kaluar pi cari kapala agama Yahudi dong pung bos-bos, ko mau jual buang sang Yesus kasi dong. Sampe di dong, ju dia kasi tau dia pung maksud. 11 Waktu bos-bos dong dengar Yudas pung omong bagitu, ju dong sanáng mo mati. Ju dong janji, bilang, “Kalo lu mau jual Yesus kasi sang botong, pasti botong bayar.” Ais Yudas kaluar, ju dia mulai cari akal ko mau kasi Yesus pi sang dong.
Tuhan Yesus makan pesta Paska deng Dia pung ana bua dong
(Mateos 26:17-25; Lukas 22:7-14, 21-23; Yohanis 13:21-30)
12 Itu hari jato di hari partama dari orang Yahudi pung hari-hari bae. Jadi, di itu hari, dong biasa bakar roti yang sonde pake bibit roti, deng dong ju potong domba. Ais ju, Yesus pung ana bua dong datang tanya sang Dia, bilang, “Papa! Ini hari ni, kotong pung hari bae Paska. Jadi, Papa mau botong pi sadia tampa pesta Paska di mana?”
13 Ais Yesus suru Dia pung ana bua dua orang, bilang, “Bosong pi lebe dolo di kota. Di sana, nanti bosong katumu deng satu laki-laki yang ada masa'a aer di satu kumbang kici. Bosong pi iko sang dia sa. 14 Nanti, kalo dia maso pi ruma mana, na, bosong pi iko sang dia di situ. Abis, bosong kasi tau sang itu tuan ruma, bilang, ‘Bapa! Botong pung Bapa Guru ada minta satu tampa, ko Dia mau pake bekin pesta Paska deng Dia pung ana bua dong.’ 15 Ais nanti itu orang kasi tunju satu kamar luas di lante atas. Dia su sadia langkáp itu kamar. Cuma tenga bosong dua pi ko sadia makan di situ.”
16 Ais dong dua jalan pi kota. Di sana dong dapa katumu deng samua yang Yesus su kasi tau memang sang dong. Ju dong sadia samua, ko Yesus dong makan pesta Paska di situ. Abis dong dua pi pange sang Yesus dong.
17 Waktu matahari su mulai tanggalám, ju Yesus deng Dia pung ana bua dua blas orang dong pi di situ. 18 Ais dong dudu ko makan sama-sama. Waktu dong ada makan, Yesus ba'omong, bilang, “Bosong dengar, é! Ada satu orang dari bosong, yang nanti jual Beta kasi pi orang laen dong.”
19 Dengar bagitu, ju dong pung hati rasa tar enak. Tarús dong satu-satu tanya sang Yesus, bilang, “Itu orang yang Papa omong tu, bukan beta, to?”
20 Yesus manyao, bilang, “Orang yang colo dia pung roti pi dalam ini mangko sama-sama deng Beta, dia tu yang nanti jual buang sang Beta. 21 Inga, é! Beta, Manusia Tulen, musti mati sama ke dong su tulis memang dalam Tuhan Allah pung Tulisan Barisi. Ma, awas! Itu orang yang mau jual Beta tu, nanti dia pikol dia pung calaka! Ada lebe bae kalo dia pung mama sonde barana ame sang dia!”
Tuhan Yesus kasi tau, bilang, itu roti deng aer anggor jadi tanda ko inga sang Dia
(Mateos 26:26-30; Lukas 22:14-20; 1 Korintus 11:23-25)
22 Waktu dong masi makan, ju Yesus angka ame roti satu balok, ko minta tarima kasi sang Tuhan Allah. Abis Dia bekin pica-pica itu roti, ju sorong kasi sang Dia pung ana bua dong. Ju Dia bilang, “Ini roti, Beta pung badan. Ame ko makan suda.”
23 Abis itu, Dia angka ame galás yang ada isi bua anggor pung aer. Dia ju minta tarima kasi sang Tuhan Allah. Ais Dia sorong kasi itu galás pi di Dia pung ana bua ko dong samua minum. 24 Ju Dia bilang, “Ini anggor, Beta pung dara. Dia nanti tatumpa ko kasi salamat banya orang. Ini dara jadi bukti ko kasi inga, bilang, apa yang Tuhan Allah su janji tu, memang sakarang ni su jadi. Naa, ame ko minum suda.
25 Dengar bae-bae dolo! Mulai dari ini malam, Beta su sonde minum bua anggor pung aer lai. Sampe Beta dudu parenta sama-sama deng Beta pung Bapa di sorga, baru Beta minum lai.”
26 Abis ju, dong manyanyi satu lagu ko puji sang Tuhan Allah. Tarús, dong kaluar malam ko pi gunung Saitun.
Tuhan Yesus kasi tau lebe dolo, bilang, Petrus nanti manyangkal sang Dia
(Mateos 26:31-35; Lukas 22:31-34; Yohanis 13:36-38)
27 Waktu dong bajalan tu, Yesus kasi tau memang, bilang, “Nanti sabantar malam ni, bosong samua lari kasi tenga sang Beta. Itu sama ke dong su tulis memang dalam Tuhan Allah pung Tulisan Barisi, bilang,
‘Nanti Tuhan Allah bekin mati gambala,
ais dia pung domba dong lari batasiram.’
28 Beta memang mati. Ma nanti kalo Beta su idop kambali, Beta pi lebe dolo dari bosong di propinsi Galilea.”
29 Abis ju, Petrus protes, bilang, “Papa! Biar orang laen dong samua lari kasi tenga sang Papa, ma beta sonde akan!”
30 Yesus manyao, bilang, “Pe'u! Inga, é! Ini malam, ayam balóm kokore'o dua kali, ma lu su omong tiga kali, bilang, lu sonde kanál sang Beta!”
31 Ma Petrus manyao karás, bilang, “Sonde, Papa! Kalo Papa mati, beta ju iko mati sama-sama. Ma beta sonde akan lari kasi tenga sang Papa, deng sonde manyangkal sang Papa!”
Petrus pung tamán laen dong ju satu-satu bilang bagitu.
Tuhan Yesus sambayang di kabón Getsemani
(Mateos 26:36-46; Lukas 22:39-46)
32 Abis itu, Yesus dong jalan tarús sampe di satu kabón di gunung Saitun, nama ‘Getsemani’. Ju Yesus kasi tau sang dong, bilang, “Bosong dudu tunggu di sini, é. Beta mau pi sambayang di sana.”
33 Ju Yesus pange bawa sang Petrus, Yakobis, deng Yohanis, ko pi sama-sama deng Dia. Mulai dari itu waktu, ju Dia pung hati rasa susa deng sonde tanáng. 34 Dia kasi tau sang dong, bilang, “Beta pung hati susa mo mati! Beta rasa tingka ke Beta su mau mati sa. Bosong dudu bajaga di sini dolo.”
35-36 Ais Dia maju lebe jao sadiki, ju Dia tikam lutut di tana ko sambayang, bilang, “Papa manis! Kalo Papa satuju, na, Beta sonde usa tanggong itu sangsara sampe mati macam bagini. Beta su tau memang, bilang, sonde ada yang Papa sonde bisa bekin. Jadi kalo bole, na, Papa angka buang jao-jao ini sangsara dari Beta. Ma jang iko Beta pung mau; biar iko Papa pung mau sa.”
37 Abis ju, Dia kambali pi Dia pung ana bua tiga orang tu, ma dong ada tidor sonu. Ais Dia kasi bangun sang dong, ju Dia omong sang Petrus, bilang, “He, Pe'u! Lu tidor, ko? Beta di situ cuma sabantar sa, ma bosong sonde bisa bajaga sadiki ju! 38 Goso bekin taráng lu pung mata dolo. Ais bangun ko bajaga deng Beta! Bosong pung hati memang mau bekin yang bae, cuma bosong pung badan sonde kuat. Jadi, lebe bae bosong sambayang, ko kalo kaná coba'an, bosong sonde kala.”
39 Abis Yesus pi sambayang satu kali lai. Dia minta ulang sang Tuhan, ko jang kasi tenga Dia pikol itu sangsara. 40 Ais Dia datang kambali di Dia pung ana bua tiga orang tu. Ma dong su tidor ulang lai, te dong pung mata barát mo mati. Ais Dia kasi bangun ulang sang dong, ma dong sonde tau mau manyao, bilang, apa sang Dia.
41 Abis itu, Yesus kasi tenga sang dong ko pi sambayang yang katiga kali. Ais ju, dia kambali ko kasi bangun sang dong. Dia bilang, “Bosong masi tidor lai, ko? Cukup suda! Bangun! Te orang yang mau jual sang Beta, Manusia Tulen ni, su deka. Sakarang, dong su mau tangkap sang Beta, ko kasi pi orang jahat dong pung tangan. 42 Ayo, bangun! Buka bosong pung mata ko lia coba pi sana dolo! Orang yang mau jual buang sang Beta tu, su datang. Mari ko kotong pi katumu sang dong!”
Tuhan Yesus kaná tangkap
(Mateos 26:47-56; Lukas 22:47-53; Yohanis 18:3-12)
43 Waktu Yesus masi ba'omong bagitu, ju takuju sa, Yudas su datang deng orang bam-banya. Dong datang deng bawa kalewang kudung deng kayu kudung, ko mau tangkap sang Yesus. Dong bekin bagitu, iko parenta dari bos-bos Yahudi dong. Dong tu, andia kapala agama dong pung bos-bos, guru agama dong, deng tua-tua adat. 44 Yudas su kasi sein memang sang dong, bilang, “Bosong lia bae-bae! Sapa yang beta ciom, bosong tangkap ame sang Dia suda! Andia Dia tu, orang yang bosong cari!”
45 Jadi, waktu Yudas dong sampe di situ, ju dia langsung mangada sang Yesus. Abis dia togor, bilang, “Bapa Guru!” Ju Yudas paló-ciom ame sang Dia. 46 Tarús, orang banya dong maju datang, ko tangkap sang Yesus.
47 Ma Yesus pung orang satu cabu ame dia pung parang kudung ko seruk bekin putus satu orang pung daon talinga. Itu orang yang luka tu, kapala agama Yahudi pung bos bésar pung orang suru-suru. 48 Ais Yesus omong deng itu orang-orang yang datang tangkap sang Dia, bilang, “Karmana? Bosong kira Beta ni orang jahat, ko? Jadi, bosong datang tangkap sang Beta deng bawa kalewang deng kayu kudung? 49 Tiap hari Beta ajar sang bosong di Tuhan Allah pung Ruma Sambayang Pusat, ma sonde ada satu orang yang datang tangkap sang Beta. Mari tangkap sang Beta suda! Te ini su tulis memang dari dolu di Tuhan Allah pung Tulisan Barisi.”
50 Yesus pung ana bua dong taku mo mati. Ju dong bangun lari kasi tenga sang Dia sandiri sa.
51 Di situ ju, ada satu orang muda yang iko-iko Yesus pung balakang. Dia ada bungkus badan deng kaen sapotong. Itu orang dong ju mau tangkap sang dia. 52 Ma dong dapa pegang dia pung kaen sa. Ais dia lari pulang deng talanjang sa, ko dia su taku mo mati na.
Dong bawa sang Tuhan Yesus pi pangadilan agama
(Mateos 26:57-68; Lukas 22:54-55, 63-71; Yohanis 18:13-14, 19-24)
53 Abis itu, dong pegang bawa sang Yesus pi di kapala agama Yahudi pung bos bésar pung ruma. Di situ, orang bésar-bésar dong su bakumpul. Andia, kapala agama dong pung bos-bos, guru agama dong, deng tua-tua adat. 54 Waktu dong pegang bawa sang Yesus tu, Petrus ju ada iko sambunyi-sambunyi dari balakang, sampe di kapala agama Yahudi pung bos bésar pung ruma. Dia ju maso di kintal, ko iko dudu panggang api sama-sama deng orang jaga yang ada di situ.
55 Di dalam itu ruma, kapala agama dong pung bos-bos ada ba'omong deng orang-orang yang dudu di pangadilan agama. Dong samua cari bukti ko mau kasi sala sang Yesus, tagal dong mau hukum mati sang Dia. Ma dong sonde dapa bukti apa-apa. 56 Ju dong pange ame banya saksi ko mau kasi jato sang Yesus. Ma dong pung omong tu, sonde bacocok satu deng satu.
57 Ais ada barapa saksi lai yang bangun badiri ko omong putar-balek, bilang, 58 “Botong ada dengar ini orang omong, bilang, ‘Nanti Beta kasi rubu Ruma Sambayang Pusat yang orang dong kasi bangun deng tangan. Abis tiga hari lai, nanti Beta kasi bangun ulang itu Ruma, ma sonde pake manusia pung tangan.’ ” 59 Ma dong pung omong tu, sonde bacocok satu deng satu.
60 Ais kapala agama Yahudi pung bos bésar tu, bangun badiri di muka samua orang yang dudu di itu pangadilan. Ju dia tanya sang Yesus, bilang, “Banya orang su kalák sang Lu. Ma, akurang ko Lu diam sa?”
61 Yesus sonde omong sadiki ju. Ais kapala agama Yahudi pung bos bésar tanya ulang sang Dia, bilang, “Coba Lu kasi tau dolo! Apa memang Lu ni, batúl-batúl Kristus, Tuhan Allah pung Ana yang Dia su janji dari dolu tu?”
62 Yesus manyao, bilang, “Memang batúl. Dia tu, andia Beta ni. Nanti bosong samua dapa lia Beta, Manusia Tulen ni, dudu di sorga di Tuhan Allah pung sablá kanan. Dia yang pung kuasa paling hebat! Nanti Beta deng Dia sama-sama pegang parenta! Abis itu, nanti Beta turun datang dari sorga, deng awan.”
63 Dengar Yesus omong bagitu, ju kapala agama Yahudi pung bos bésar mara mo mati, sampe dia ru'i bekin tarobe dia pung baju panjang. Ais dia batarea kasi tau samua orang yang dudu di pangadilan tu, bilang, “Kotong sonde parlú saksi lai! 64 Bosong su dengar deng bosong pung talinga sandiri, Dia sandiri yang omong bagitu, to? Dia su angka diri jadi Tuhan Allah pung Ana. Ini hojat barát! Iko atoran agama, kalo ada orang bekin diri sama deng Tuhan, itu orang musti mati! Jadi sakarang, bosong mau putus, bilang, apa?”
Ju dong samua putus, bilang, “Ini orang memang batúl sala! Jadi, dia musti kaná hukum mati!”
65 Ais barapa orang maju ko sumbur luda sang Yesus. Dong tutu ame Dia pung mata, ju dong papoko sang Dia. Ais dong suru, bilang, “Kalo Lu jadi Tuhan pung jubir, na, coba Lu rai. Sapa yang falungku sang Lu?” Ais dong parenta orang yang jaga Ruma Sambayang Pusat, ko dong datang bawa sang Yesus. Dong bawa sang Dia pi, ju dong tampeleng barmaen sang Dia.
Petrus omong tiga kali, bilang, dia sonde kanál Tuhan Yesus
(Mateos 26:69-75; Lukas 22:56-62; Yohanis 18:15-18, 25-27)
66-67 Itu waktu, Petrus masi iko dudu di kintal. Ais kapala agama Yahudi pung bos bésar pung pambantu parampuan satu datang lia sang dia ada panggang api. Dia lia bae-bae Petrus pung muka, abis dia omong, bilang, “Tadi, lu ju ada iko sama-sama deng Yesus, itu orang Nasaret, to? Iya, to?”
68 Ma Petrus manyao, bilang, “Sonde! Akurang ko lu tanya bagitu! Beta sonde kanál sang Dia.” Abis, Petrus kaluar ko pi badiri di muka pintu maso. Pas itu waktu ju, ayam kokore'o.
69 Abis, itu pambantu dapa lia ulang sang Petrus. Ju dia kasi tau orang-orang yang ada di situ, bilang, “Dia ni, satu dari itu orang dong!”
70 Ju Petrus protes, bilang, “Lu gila mangkali! Beta sonde kanál itu Orang, ma!”
Sonde lama lai, satu orang laen yang ada di situ omong lai sang Petrus, bilang, “Hee! Lu masi mau putar-balek lai, bilang, lu sonde sama-sama deng itu orang dong! Weh! Bosong samua, orang Galilea, to?”
71 Ma Petrus malawan lai, bilang, “Weh! Beta sumpa! Beta sonde kanál itu Orang!”
72 Pas dia omong bagitu, ju ayam kokore'o dua kali. Ju Petrus inga ame Yesus pung bahasa tadi, bilang, “Ayam balóm kokore'o dua kali, ma lu su manyangkal sang Beta tiga kali.”
Inga ame bagitu, ju Petrus manangis makarereu.
14:1-2 Kaluar dari Masir 12:1-27 * 14:3 Itu minya wangi pung harga, sama ke satu tukang pung gaji satu taon. Alkitab Bahasa Yunani tulis, bilang, itu minya pung harga 300 ‘denari’ , deng minya pung nama ‘nardos’ , yang dolu orang bekin dari akar wangi. Alkitab Bahasa Indonesia bilang ‘narwastu’. Deng itu botol, dong bekin dari batu yang orang bisa pahat. Itu botol pung harga ju mahal. Alkitab bahasa Yunani tulis, bilang, itu botol dong bekin dari batu yang dia pung nama ‘alabastros’ . Alkitab Bahasa Indonesia bilang itu batu pung nama ‘batu pualam’. Lia ju di Lukas 7:37-38. 14:7 Carita Ulang so'al Jalan Idop 15:11 14:18 Lagu Puji dong 41:10 14:24 Kaluar dari Masir 24:8, Yeremia 31:31-34 14:27 Sakaria 13:7 14:28 Mateos 28:16 14:37 Alkitab bahasa Yunani tulis, bilang, ‘Simon’ di sini. Simon tu, Petrus pung nama laen. 14:38 1 Korintus 10:13 14:49 Lukas 19:47, 21:37 14:58 Yohanis 2:19 14:62 Daniel 7:13 14:64 Kapala Agama dong pung Atoran 24:16