26
Rà mudàra ba na rà tétàmwereê
Maréko 14.1–2; Luka 22.1–2; Ioane 11.45–53
1 Ûna é ina diri ê pâ pwiibà wà Iésu, â é ina tà tèpa *câmu kêe pâ: 2 Exode 12.1–27; Mataio 20.18«Tàpéebà, guwà tâmogòori pâ, naa na ârailu tòotù, na o pwa tòotù *Paséka. Â go ina tàwà pâ: O icurio ma tanamiriô naa goro kurucé, wâgo *Pwina naîri âboro.»
3 Na pwi pàara na é ina pwiri wà Iésu, â wà tèpa caa kà tèpa pwa *ârapwaailò, ma wà tèpa pitûâ kà tèpa *Juif, âna rà gére pitapitirirà naa jaa wà Caïphe, pwi ukai kàra. 4 Ba nümarà na rà pòtàmwara Iésu. Â rà imudàra cè pai pwa wèe, ma rà pwa tûâ têe, ma tâjùrué pwàniri. 5 Ba rà pi-ina tàra pâ: «O po càcaa wâdé na jè tâjùrué na ara pâ âboro, na pàara na pwa i pi-ija maina na. Ba péa rà tà putàmu naa goojè.»
Tô jè ilàri na é wicèpwiri jawé ûrea naa gò Iésu
Maréko 14.3–9; Ioane 12.1–8
6 [Na pwi pàara bèepwiri, âna] é tâa Bétani wà Iésu, wâna pwârawâ kà Simona, pwi a pwa maga. 7 Luka 7.37–38Â, na rà gére ija, â é tèepaa me wà tô jè ilàri, bau ê wâra jawé atü, na wâbé goro ê jawé ûrea—pwi jawé na dau maina ê wâri wèe. Â é wicèpwiri* Wicèpwiri (é, pwicèpwiri)—Verser. naa gòro pûru Iésu.
8 Ûna rà côoê wà tèpa câmu kêe, â po dau càcaa wâdé tàra. Â rà pi-ina tàra pâ: «Cina é po dau pwatari i jawé ûrea? 9 Po dau maina ê wâri wèe! Gorodà na câé caa icuri, ma é naa ê wâri wèe tà tàpé na ticè kàra?»
10 Â é tâmogòori ê auniimiri kàra wà Iésu, â é ina tàra pâ: «Cina guwà nama é tòina tô ilàri bèeni? Ê pwina é pwa tôo, âna po dau wâdé. 11 Deutéronome 15.11Ba rà o nye tà ciburà wâjaawà wà tàpé na ticè kàra. Â napwa wâgo, âna o câgo caa tà ciburà tâa jaawà. 12 Â wà tôoni, âna é wicèpwiri naa gò-o i jawé. Â wiàna wàrapwiri, â târa ma pwabwàti cawi ê pai o boo kôo naa napwêe. 13 Â go ina tàwà ê âjupâra pâ: Na diri pâ ére, na o mwa inapàpari ê *Picémara Wâdé naawê—naa na gòropuu diri—â o piwiâ mwara ê jèkutâ goo ê pwina é pwa wà tô ilàri bèeni. Â o nye tà ciburà niimiriê.»
É icuri Iésu wà Judas
Maréko 14.10–11; Luka 22.3–6
14 Wà pwi jè ârapàara tèpa 12 *apostolo na nee Judas Iscariote, âna é pâ nau côo tèpa caa kà tèpa pwa ârapwaailò. 15 Zakarie 11.12; Ioane 11.57Â é ina tàra pâ: «Dà cèna guwà o naa tôo, wiàna go naa tàwà Iésu?»
 rà naa têe 30 mwani pwaa† 30 mwani pwaa—Wiâra ê naèà kà tèpa Juif, âna wàépwiri mwani na naa tà pwi jè âboro, wiàna pwi ênawéna kîri (esclave) kêe, âna tòtàmwereê paaci. (Côo Exode 21.32.) Pai ina wèe pâ, càra caa nama pwamuru naa goo ê wâro kà Iésu.. 16  tapoo na pàara bèepwiri, â é tapoo imudàra cè ji pàara cèna é icuri wà Iésu tàra na.
Pi-ija kà Pwi Ukai
Maréko 14.12–42; Luka 22.7–46; Ioane 13.21–38; 1 Korénito 11.23–25
17 Exode 12.14–20É jèe tèepaa ê bétapoo tòotù, kâra ‘pi-ija poloa na ticè nyaa kêe’. Â rà medari Iésu wà tèpa câmu kêe, â rà ina têe pâ: «Bà o pâ nau pwabwàti ê utimuru târa Paséka. Â wâpà na nümagà na jè pi-ija wê?»
18 Â é tòpi tàra pâ: «Guwà pâra naa na ville, wâjaa pwi âboro bèeni, â guwà ina têe pâ: “É ina wà pwi a pwa pupûra kâbà pâ, o jèe tèepaa ê pàara kêe. Â bà mwa ija ê utimuru târa Paséka ma wàé, naa jaagà.”»
19 Â rà pâra, â rà pwabwàti i utimuru târa Paséka.
O ipwa tûâ tôo
20 Jèe bàrane, â rà tâa goro taapà wà Iésu ma wà tèpa 12 apostolo kêe. 21 Â é ina tàra pâ: «Go ina tàwà ê âjupâra pâ: Pwa pwi jè ârapàarawà na ée mwa ipwa tûâ tôo.»
22 Â rà pikîri tèpa câmu kêe, â rà jèpa pitawèerié jècaa pâ: «Gona pwiri càcaa wâgo, co Pwi Ukai?»
23 Psaume 41.10 é tòpi tàra pâ: «Akaé, wà pwi jè ârapàarawà, âna wàé kaa na ée mwa pwa tûâ tôo—wà pwina bu capai tuboo, naa na i na ngapò ma wàé‡ Wiâra ê pai pwa kà tèpa Juif, na rà ija naima, â wà tèpa âji bée, âna rà nye po tuboo goro îrà naa na i na ngapò na caapwi..
24 «Wâgo Pwina naîri âboro, âna go o pâ nau bà, wàra na é jèe inapàpari ê *Tii Pwicîri. Â napwa naa goo wà pwi âboro na é pi-icurio, âna po dau pwaée kêe. Au, wârico! Ba wà pwiibà, âna pwiri nye gére wâdé ba kêe, wiàna càcaa gére pitèpaé!»
25 Wà Judas, wà pwina é icuri Iésu, âna é tawèerié pâ: «Gona pwiri càcaa wâgo, co pwi a pwa pupûra?»
 é tòpi têe wà Iésu pâ: «Gà jèe nye tàgére ina.»
I poloa ma dipâa
26 1 Korénito 11.23–25Ûna rà pi-ija naima, â é popa ê poloa wà Iésu. Â é pwaolé tà Pwiduée. Â é tubiti, â é naa jècaari tà tèpa câmu kêe, â é ina tàra pâ: «Guwà popa, â guwà ija, ba êni naiio.»
27 Â gée na càùé, â é popa i wârado dipâa. Â é pwaolé tà Pwiduée, â é naa tàra. Â é ina pâ: «Guwà cau wâdo. 28 Exode 24.8; Jérémie 31.31–34; Zakarie 9.11; 1 Korénito 10.16Ba domii kôo, na o jèe joro ba kà tèpa âboro, bépwanauri ê pâ èpà kàra; domii na é pacoo ê *auipwataâboro na é pwa wà Pwiduée [na é tòpò pinaanapô naa nabibiu kàwà ma wàé].
29 «Â go ina tàwà pâ: O câgo mwa caa wâdo cè dipâa [naani gòropuu]. Jè o mwa wâdo naima cè dipâa cèna bwaa âmuê, naa na Mwaciri kà Caa kôo.»
Gà mwa pitütôowâriô, co Pétéru
30 Luka 22.39; Ioane 18.1Â rà nyabiri ê pâ *salamo târa ê pwi *tòotù maina-bà, â géewê, â rà too naa gòrojaa Élaio.
31 Zakarie 13.7; Ioane 16.32Â é ina wà Iésu tà tèpa câmu kêe pâ: «Naa na ne nabà, âna guwà o mwa po capai panuâô diri, [gée goo ê pwina o mwa tèepaa medario]. Ba jèe wii naa na Tii Pwicîri pâ:
O mwa pòtàmwara
pwi a wéaari mutô.
O tadidiri pâ mutô.
Zakarie 13.7
32 Mataio 28.7,16«Êco na, wiàna go mwa wâro côwâ gée na aubà, â guwà o mwa pâmariô naa Galilée.»
33 Â é ina têe wà Pétéru pâ: «Wà tàpéeni âna rà o panuâgà, â o càcaa wâgo!» 34 Mataio 26.69–75Â é tòpi têe wà Iésu, pâ: «Go ina tâgà ê âjupâra pâ: Naa na ne nabà, béaari ê pai wailu to kâra ê ja, â wâgà, âna gà o wacié pitütôowâri pâ, câgà caa tâmogòorio.» 35 Â é ina wà Pétéru pâ: «Bwa! Wiàna ina pâ, o tétàmwaraju, â câgo caa pitütôowârigà!»
 wàilà diri, âna nye caapwi ê pwina rà ina têe.
É po dau tòina Iésu
36 Géewê, â rà pâra naa na jè ére [na câmi goro upwâra] na ina goo wê pâ Gethsémané. Â é ina tà tèpa câmu kêe wà Iésu pâ: «Guwà tâaboo naani, ba go bwaa pâ nau pwapwicîri wâgéebà.»
37 Â é popa wiâê wà Pétéru ma wà tupédu naî Zébédée. Â é tapoo pikîri ma pidumapiê wà Iésu. 38 Ioane 12.27Â é ina tàra pâ: «Po dau tòina ma pikîri ê pwâranümoo. Â guwà tàpo tâa ni, â jè cau tà tàcî naima. Guwà cibwaa puu!»
39 Â é tàpo paé jiirà, â é tùu jùrué ma cigòboo. Â é pwapwicîri tà Pwiduée, ma ina pâ: «Caa, wiàna pâri, â gà patâjii jiio ê pâ aré ma tòina bèeni! Êco na gà cibwaa pwa ê pwina nümoo goo, â gà nye pwa câbawâdé'gà.»
40 Â é wâjué me côwâ dari tèpa âracié a câmu kêe, â é côo pâ rà tà puu. Â é ina tà Pétéru pâ: «Gona càcaa pâri ma guwà tàpo tàcî naima ma wâgo, wâna ji caapwi ineretòotù?
41 «Guwà tà tàcî, â guwà pwapwicîri ba na o pwa cè nii ma gòo kàwà, wiàna tacaiwà. Ba nümawà na guwà pwa na wâdé, êco na ticè nii kàwà.»
42 É jèu pâra côwâ wà Iésu jiirà, â é jèu pwapwicîri ma ina pâ: «Caa wée, wiàna càcaa pâri ma o popa jiio ê aré ma tòina bèeni, â go ilari jiigà pâ, gà pitu tôo, ma go pitêre dàra câbawâdé'gà.»
43 Ûna é wâjué me côwâ dari tèpa âracié a câmu kêe, â é pâmarirà mwara na rà gére puu. Ba nye po dau oratàra, â rà nye tà puucinga.
44 Â é jèu pâra côwâ jiirà, â é jèu pwapwicîri, â é ina côwâ ê pwina é jèe ina.
45 Ûna é wâjué me côwâ darirà, â é pâmarirà côwâ na rà tàgére puu. Â é ina tàra pâ: «Wànau? Guwà bwaa nye gére nao ma puu mwara? Wâdé ba kàwà! Êco na wâgo, Pwina naîri âboro, âna o jèe panuâô ni tà tèpa pwa na èpà. [Ba rà tàgére mee ni, ba na rà tâjùruo.] 46 Ioane 14.31Guwà cimadò! Ma jè pâra! Ba wà pwina é ipa popai gooò, âna jèe tà wàépwiri!»
Rà tâjùru Iésu
Maréko 14.43–50; Luka 22.47–53; Ioane 18.3–12
47 Ûna é bwaa gére ina pwiri wà Iésu, â é po tèepaa me wà Judas, wà i pwi jè ârapàara tèpa 12 apostolo kêe. Â rà tèepaa me wiâê pâ âboro na wâru, na rà pa ê pâ tàuwa ma gò upwâra. Ba rà panuârà me wà tèpa caa kà tèpa pwa ârapwaailò, ma wà tèpa pitûâ kâra ê Ba kà tèpa Juif.
48 Â wà Judas, wà pwina é icuri Iésu, âna é jèe inapàpari tàra ê câmu na ée mwa pwa têe: «Wà pwi âboro na go bwénüuê, âna nye wàé kaa. Â guwà tâjùrué.»
49 Â rà tèepaa me, â é nye pâra dà Iésu kaa wà Judas, â é ina têe pâ: «Bwàcu'gà co pwi a pwa pupûra!» Â é bwénüuê.
50 Â é ina têe wà Iésu pâ: «Îgà, gà pwa ê wakè'gà.»
 rà nye pò ma tâjùru kaa wà Iésu wà tèpa âboro. 51 Ioane 18.26Êco na wà pwi jè a câmu na é tâa jaa Iésu, âna é pò ma càù ê tàuwa kêe, â é nye tüboo kaa naa gòro pûru pwi âboro kîri kà pwi *ukai kà tèpa pwa ârapwaailò. [Êco na] é tépàgà co ê jè doronyüruê.
52 Genèse 9.6; Auinapàpari 13.10Â é ina têe wà Iésu pâ: «Gà tùu boo côwâ i tàuwa'gà naa na ê wêe! Ba wà tàpé na rà paa goro tàuwa, âna rà o nye bà goro tàuwa.
53 «Guwà têre, wiàna nümoo, â go todà caa kôo, ba na é panuâ me tôo, jè wâra coda goro tèpa *angela ma rà pwamuruô, na rà dau wâru awé! 54 Êco na, wiàna wàrapwiri, â o càcaa pâri ma coo i pwi ia jèe wii naa na Tii Pwicîri. Bwa. Wâdé na wàra, ba na o nye pacoo i Tii Pwicîri.»
55 Luka 19.47, 21.37Â é ina tà tàpé na rà tâjùrué, pâ: «Wànau, guwà me nau popao, goro ê pâ tàuwa, ma ê gò upwâra, pwacèwii na go pwi a pòtàmwara âboro! Êdiri na pâ tòotù, âna go tâa nabibiu kàwà. Â go pacâmuri tèpa âboro, naa na *Wâra pwapwicîri. Êco na câguwà caa tâjùruo!
56 «Êco na, diri ê pwi bèepwiri, âna tèepaa, ba na pacoo ê popai kà tèpa *péroféta wâna Tii Pwicîri.»
 napwa naa goo diri tèpa câmu kêe, âna rà cau panuâê, â rà uru.
Wâra pitèimuru kà tèpa Juif
Maréko 14.53–65; Luka 22.54–71; Ioane 18.13–24
57 Wà tàpé na rà tâjùru Iésu, âna rà popaé pâdari Caïphe, wà pwi ukai kà tèpa pwa ârapwaailò. Ba rà ipitiri naa jaaé wà tèpa *dotée goro ê Naèà, ma wà tèpa pitûâ kà tèpa Juif. 58 Â napwa wà Pétéru, âna é picâwiâê gée iti. Â é tèepaa pâ naa jaa pwi ukai kà tèpa pwa ârapwaailò. Â é tâaboo naa na pé gòroigé, naa jaa tèpa âboro kîri, tèpa wéaa. Ba nümee na é côo cè pwina o tèepaa tà Iésu.
59 Wà tèpa caa kà tèpa pwa ârapwaailò, ma diri ê pé wâra pitèimuru kà tèpa Juif, âna rà mudàra cè tèpa âboro, na rà tèpa pwâ, ma rà pitòti wà Iésu. Ba nümarà na rà pwa wârimuru têe ma é bà. 60 Â wâru tèpa pwâ, na rà me nau pitòti Iésu, êco na càra caa pâmari ê âji majoroé ma rà pòtàmwereê.
 pâ nau pwâadàra pitèimuru kàra, â ru tèepaa me tupédu ârailu âboro. 61 Ioane 2.19–21 ru ina pâ: «Ê ji pwi âboro bèepwiri, âna é pi-ina kêe pâ, ée mwa tédidiri ê Wâra pwapwicîri kà Pwiduée, â ée mwa pacima côwâ naa na âracié tòotù.»
62 Â é nye cimadò kaa i pwi ukai kà tèpa pwa ârapwaailò, â é tawèeri Iésu pâ: «Gona ticè bétòpigà? Câgà caa têre ê pwina rà gére pitòtigà goo?» 63 Ésaïe 53.7; Mataio 27.12Êco na câé caa tòpi wà Iésu. Â é nye tawèerié côwâ i pwi ukai, pâ: «Naa goro nee Pwiduée na é wâro, â go ilagà pâ gà tòpi. Gona nye wâgà kaa pwi *Mesia, *Pwina naî Pwiduée?»
64 Psaume 110.1; Daniel 7.13; Mataio 24.30Â é tòpi têe wà Iésu pâ: «Gà jèe nye tàgére ina. Â go ina tàwà pâ: Tapoo nabàni, âna guwà mwa côo wà Pwina naîri âboro, na é tâa gòro étò kà Pwiduée na dau pwa pàtàmee, [ba na é pitûâ kâra diri pâ muru]. Â guwà mwa côoê, wiàna é me naa gòro ê pâ nee, gée napwéretòotù.»
Wâdé na é bà!
65 Mataio 9.3; Ioane 10.33[Â po dau dàpàgà tà pwi ukai kà tèpa pwa ârapwaailò, â é nye dau putàmu kaa.] Â é nye tidàpa kaa ê ârabwée kêe, â é ina tà tèpa pitèimuru bée pâ: «É tùra ba èpà naa goo Pwiduée [ba é nama ipaiwàilu ma wàé]! Jèe pâri! Naaco cè tèpa pitòtié, [ba é nye pitòtié côwâ]! Ba guwà jèe têre ê pwina é ina. 66 Lévitique 24.16; Ioane 19.7Â dà cèna guwà niimiri naa gooé?»
 rà cau tòpi diri pâ: «Wâdé na é bà.»
67 Ésaïe 50.6, 53.5Â rà èduri ê naporomee, â rà tòbitié goro îrà. Â wà pàra tàpé, âna rà tamagérié, 68 â rà ina têe pâ: «Wàilàapà na èigà? Gà pinadàra cai, co pwi dòro ‘Mesia’, [wiàna gà pwi péroféta na gà tâmogòori diri]!»
É pitütôowâri Iésu wà Pétéru
Maréko 14.66–72; Luka 22.56–62; Ioane 18.16–27
69 Napwa wà Pétéru, âna é nye tà tâaboo gòroigé. Â é medarié tô jè ênawéna, â é ina têe pâ: «Ée, wâgà kaa, âna gà pwi bée Iésu, gée Galilée!»
70 Â é tòpi têe na ara diri tèpa âboro, ma ina pâ: «Bwa! Câgo caa tâmogòori ê pwina gà ina!»
71 Â é nye pâra dàra kaa ê goropwârawâ na aucòobé. Â é côoê tô jè ilàri awakè wê, â é ina tà tèpa tàgére tâa wê, pâ: «Wà pwini, âna pwi bée wà Iésu gée Nazareth!»
72 Â é ina mwara wà Pétéru pâ: «Bwa! Go ipwataâboro ba câgo caa tâmogòorié!»
73 Gée na càùé, â wà tèpa tâa wê, âna rà medari wà Pétéru, â rà ina têe pâ: «Akaé! Gà pwi jè a câmu kêe! Ba bà têre naa na wéegére pwâratùra'gà.»
74 Â é nye pigòo kaa wà Pétéru ma ina pâ: «Guwà têre! Câgo caa tâmogòori wà pwiibà. Wâdé na é pwa wârimuru tôo wà Pwiduée, wiàna go pwâ! Guwà côo, go *ipwataâboro tàwà pâ: Câgo caa tâmogòori wà pwiibà!»
Ûna é bwaa gére ina pwiri, â é nye to kaa i ja. 75 Mataio 26.34Â é mwa niimiri i pwi ia é ina têe wà Iésu pâ: «Béaari ê pai to kâra i ja, âna gà o wacié pitütôowâri pâ, câgà caa tâmogòorio.»
 é còobé naa gòroigé wà Pétéru, â é dau i pijinünü.
26:2 Exode 12.1–27; Mataio 20.18
26:7 Luka 7.37–38
*26:7 Wicèpwiri (é, pwicèpwiri)—Verser.
26:11 Deutéronome 15.11
26:15 Zakarie 11.12; Ioane 11.57
†26:15 30 mwani pwaa—Wiâra ê naèà kà tèpa Juif, âna wàépwiri mwani na naa tà pwi jè âboro, wiàna pwi ênawéna kîri (esclave) kêe, âna tòtàmwereê paaci. (Côo Exode 21.32.) Pai ina wèe pâ, càra caa nama pwamuru naa goo ê wâro kà Iésu.
26:17 Exode 12.14–20
26:23 Psaume 41.10
‡26:23 Wiâra ê pai pwa kà tèpa Juif, na rà ija naima, â wà tèpa âji bée, âna rà nye po tuboo goro îrà naa na i na ngapò na caapwi.
26:26 1 Korénito 11.23–25
26:28 Exode 24.8; Jérémie 31.31–34; Zakarie 9.11; 1 Korénito 10.16
26:30 Luka 22.39; Ioane 18.1
26:31 Zakarie 13.7; Ioane 16.32
26:32 Mataio 28.7,16
26:34 Mataio 26.69–75
26:38 Ioane 12.27
26:46 Ioane 14.31
26:51 Ioane 18.26
26:52 Genèse 9.6; Auinapàpari 13.10
26:55 Luka 19.47, 21.37
26:61 Ioane 2.19–21
26:63 Ésaïe 53.7; Mataio 27.12
26:64 Psaume 110.1; Daniel 7.13; Mataio 24.30
26:65 Mataio 9.3; Ioane 10.33
26:66 Lévitique 24.16; Ioane 19.7
26:67 Ésaïe 50.6, 53.5
26:75 Mataio 26.34