13
Yai i kopuna mukom i fiasi kira suna dome
Mk 4:1-9; Lk 8:4-8
Boromdi Yesu iki ikai tei moingua ma dero u mena furo “Ari ka di mari de erowaiye,” dire fure nuwi dian bunamdi tei ame dero moingoro te ari munmane u yaromi moingui tei ure kuku ori wom boingoro iran yaromi nuwi kopare gawo nuwi dian boromdi dungua mokoro ame dongoro te ari muruwo nuwi bunamdi tei arire moimie.* Lk 5:1-3 Ena yaromi ari muruwo ka eke dongua munmane di erere epe dume: “Fiyo. Yai ta fure ‘Kopuna ipom sikire kira suna dowaiye,’ dire suna fure kopuna ipom sikire dongoro ena ipom suwo ako kon bam tei sungoro ena kapuka ure kanere i neimie. Te kopuna ipom suwo ako kongo boromdi sungoro mansinom suwom gera dumie. Ena mansinom ori dikengua iran kopuna i kene kene eire mokome. Mokongoro te aro kurako sungoro te douranom mangi kingua ena muruwo girom goiro goime. Te kopuna ipom suwo ako kui garom boingua mapunomdi tei sungoro te kui garom boinguai mokoro kopuna i si goimie. Te kopuna ipom suwo ako mansinom nokapu dungui tei sunguai ena mukom koime. Te kopuna koma mukom ori wom koingoro te teiri mukom gawomere koingoro te okome mukom gawo gera koimie. Ena nenta kinan koranga yarom ka i firo,” Yesu epe di eromie.
Yesu ka eke dongua dungua mapunom i epe
Mk 4:10-12; Lk 8:9-10
10 Ena Yesu mouwomdi finga ari Yesu moingui tei ure “Tora bengoro ne ari yokamai ka eke dongua di erene?” di teingoro 11 “Yai Gumam kiapanom bei erongua kam eke dero dungua ne yokama mora opom di eromie. Te kam i ari yokamai opom di erekemie.* 1 Ko 2:10 12 Nenta tai i ako nongua yaromi Yai Gumam tai tokoi towangoro ena yaromi tai munmane ako nowamie. Te nenta tai i ako nekengua yaromi tai ako nongua tarom i Yai Gumam ire fiasi dowamie.* Mt 25:29; Mk 4:25; Lk 8:18; 19:26 13 Na ari yokamai ka eke dero dungua di ereika mapunom i epe: yokamai okonom murom toren kaningai te tai ta kankeimie. Te yokamai kinanom ka fingai te ka fikere mapunom kankeimie. 14-15 Ari yokamai epe moingui iran komariki Yai Gumam ka mapunom yai Aisaiya ka di tongoro yaromi di mari dongua i mukom faimie. Yaromi epe dumia,
Ari yokamai nomanenom du dinga fai si di erome. Te yokamai ‘Ka fikenapune,’ diro kinanom a girere te ‘Kon kankenapune,’ diro okonom murom mora ako tou koimie. Ari epe beikenainga ena okonom murom kon kanere te kinanom ka fire te nomanenom ka mapunom firaimie. Epe kan fire yokamai nomanenom si awa tere na moiki tei unaingoro na yokamai tokoi bei nokapu de erowaiye. Ena iran na ari di ereiye, ‘Ne yokamai kinanom ka fire fire mapunom fikenaimie. Te ne yokamai toren kanere kanere tai ta kankenaimie,’ di ereye.
Aisaiya epe dume.* Ais 6:9-12; Yo 12:40 16 Te ne yokamai okonom murom kon kaningai te ne yokamai kinanom ka fimie. Ena ne yokamai mun fiyo.* Lk 10:23-24 17 Na kawom di ereiye: ‘Komari ka mapunom ari munmane te yo teinga yokamai tai ta ne yokamai epena kaninga tarom i kanaro mun finga i kankeimie. Te yokama ama ka ta ne yokamai epena firaro mun finga i fikeimie,’ di ereiye,” Yesu epe mouwomdi finga ari di erome.* 1 Pi 1:10-12
Yesu kopuna ipom fiasi kira suna dongua kam mapunom di erome
Mk 4:13-20; Lk 8:11-15
18 Ena Yesu ka ta mouwomdi finga ari di erome, “Ne yokamai kopuna ipom sikire kira suna dongua kam eke dere dikai mapunom fiyo. 19 Ari yokamai Yai Gumam ari kiapanom bei erongua kam kinanom fire te mapunom fikeingoro ena murom niki dongua yaromi ure kam nokapu nomanenomdi dungui tei bei de erome. Ena yokamai moinguamere epe kopuna ipom ako kon bam tei sumie. 20 Te kopuna ipom suwo i ako kongo boromdi sunguamere epe ari yokamai kam fire boromdi ire mun fimie. 21 Ena yokamai nomanenom i douranom boikengua iran yokamai kakom gurom towane kon nokapu wanime. Kakom ta yokamai gunom kam fi ki singa iran tai ta ipun dongua bo te ganom kipi kaingua kokonan u mari u erongua ena yokamai kon nokapu ma dowaimie.* Kor 2:7 22 Te kopuna ipom suwo ako kui garom boingua mapunomdi sunguai epemere ari ka fimba mangi ari mapunonom beinga mun firo te mangi guwai gai ama mun finga ena Yai Gumam kon ma dero Yai Gumam kam yo fingoro ena yokamai moingui tei mukom koikemie.* Mt 6:19-34; Lk 12:16-21; 1 Ti 6:9-10, 17 23 Te kopuna ipom suwo ako mansinom nokapu dungui tei sunguai epemere ari ka fire mapunom ama fire fi kun dairo moimie. Ena suwo koropane koma mukom ori wom koingoro te teiri mukom gawomere koingoro te okome mukom gawo gera koimie,” Yesu epe di erome.
Towi niki dongua suna mokongua ka eke dere dume
24 Ena Yesu ka eke dero tokoi di eromie. “Yai Gumam kiapanom bei erongua i epe yai ta i kopuna ipom nokapu ire fure kira suna woinguamere 25 woingoro ena ari muruwo wi fainga ena kianom yaromi tai woi nongua tei uro towi ipom woi suna koi dero fume. 26 Ena okome kopuna nokapu mokoro mukom koraro bengoro ena towi i ama mokongoro 27 ena nuwi kokonan ari tai woi nongua yaromi moingui tei fure ‘Kiapanom yaiyo, ne kopuna ipom nokapu woine. Ena tora bengoro towi i ama mokome?’ di teingoro 28 ‘Kianom yai ta ure tai i bemie,’ di erongoro ena nuwi kokonan ari ‘ “Nonon yokamai fure towi gire dowapune” di fino?’ di teingoro 29 ‘Ma deiyo! Ne yokamai towi gire dowainga ne yokamai kopuna nokapu ama gire dowaime. I faikemie. 30 Ena ne yokamai kan deingoro kopuna nokapu te towi surai ama mokonaimie. Okome kopuna suwainga kakom na suwainga ari di erowaiye, “Ne yokamai koma towi tai moro waure kuku boire koro sire gaiyo. Te okome kopuna ipom nokapu ire iki ikai tei kupi si eiyo,” di erowaiye,’ kiapanom yai epe dume,” Yesu ka epe di erome.* Mt 3:12
Eri mastari eke dongua kam dume
Mk 4:30-32; Lk 13:18-19
31 Ena Yesu ka eke dero tokoi di erome. “Yai Gumam ari kiapanom bei erongua kakom i epe: Eri i kam mastari dunguamere te eri mukom ta muruwo yokamai ori dungoro te eri mastari mukom towane i gawo gera dumie. Ena yai ta eri mastari mukom ire tai woi nongui tei woimie. 32 Woingoro ena okome eri mokoro eri ta muruwo bire eromie. Eri mastari eri ori wom mokongoro ena kapuka yokama ure eri yokamdi ikinom i keime,” Yesu epe dumie.
Yesu kaime dori bum boingua tai ta eke dongua kam dume
Lk 13:20-21
33 Ena Yesu ka eke dero tokoi di erome. “Yai Gumam kiapanom bei erongua akaiyom i dunguamere epe bum boingua tarom dume. Ena opai ta furo bum boingua tarom iro ei kaime dori munmane ikai tei dere nokonongoro tarom i u koro koro furo bum boimie,” Yesu epe di erome.
Yesu ka eke dero towane di eromie
Mk 4:33-34
34 Yesu ari yai opai muruwo tai ta muruwo ka eke dero di eromie. Yaromi ka ta di mari dere di erekeme. Ma do. Yaromi ka eke dero towane di eromie. 35 Yesu epe bengoro ena ka mapunom yai ta ka komariki dunguai epena mukom faimie. Ka mapunom yai epe dumie,
Kakom kakom ari yokamai di erowaikai ena ka eke dero di erowaiye.
Komariki Yai Gumam man kamun bei engua kakom tei yaromi tai ta ta ama eke dongua iran na bei moiro tarom i di mari dowaiye,
ka mapunom yaromi epe dumie.* Sam 78:2
Towi niki dongua suna mokongua kam mapunom di erome
36 Ena Yesu ari ema dero iki ikai fungoro yaromi mowuomdi finga ari uro “Towi tai moro suna woingua kam eke dere dinga ne ka i mapunom di noro,” di teingoro 37 ena Yesu dire “Yai ta kopuna ipom nokapu woingua yaromi ari gaunom wam moimie. 38 Te kira suna akai man man i muruwo dumie. Te kopuna nokapu ipom i epe ari yai opai Yai Gumam kiapanom bei erongua akai ikai moingamere te towi tai moro i epe ari yai opai Satan yaromi niki dongua ariyoma moingamere * 1 Ko 3:9 39 te kianom towi tai moro woingua yaromi Satan yaromi nenen moimie. Te kopuna wau deinga kakom i epemere okome man gounangua kakom dumie. Te ari kopuna wau deinga yokamai Yai Gumam nuwi kokonan gan moimie. 40 Ena ari yokamai towi tai moro kuku boiro gaingua i epemere man gounangua kakom benaimie.* Mt 7:19; Yo 15:6 41 Boromdi na ari gaunom wam bei moiro nuwi kokonan gan yokamai ewi dowaikoro ure ari fi kun dainga bei niki de erongua yokamai muruwo iro te ari tai mapunom niki dongua beinga yokamai muruwo iro Yai Gumam kiapanom bei erongua akai kore de erero * Mt 24:31; 25:31-46; Mk 13:27 42 iro fiasi e dongua giraiyom ori boromdi dowaingoro ena e dongua boromdi tei yokamai kai ori wom meire te kinom ki iki siro moraimie.* Mt 8:12 43 Boromdi ari yo teinga yokamai yaromi kiapanom bei erongua akai moire keranom sungua imari wom epe aro keranom sumie. Ne yokamai nenta kinanom korainga yarom ka i firo,” Yesu epe dume.* Dan 12:3
Yaromi kongo mukom eke dome
44 Ena Yesu ka tokoi dumie. “Yai Gumam kiapanom bei erongua kakom i epe yaromi kongo mukom gai gire iro furo tai woi neingi suna man wauro eke dere eme. Te yai ta furo gai i imari dere ena tokoi kou si eme. Yaromi mun ori wom fire ena yaromi fure guwaiyom gaiyom ari ta moingi tei furo meina beiro ena kongo i iro tai woi neingai meina baime,” Yesu epe di erome.* Mt 19:29; Lk 14:33; Fir 3:7
Yaromi okan nokapu kanere mun fime
45 Te Yesu ka tokoi dumie. “Yai Gumam kiapanom bei erongua kakom i epe yaromi ‘Okan nokapu akonaiye,’ dire wandoume. 46 Ena yaromi kanungua okan ta nokapu wom dunguai ena yaromi guwaiyom gaiyom muruwo iro furo ari ta moingi tei furo meina beire ena kongo mukom i ire furo okan nokapu meina baime,” Yesu epe dumie.
Nuwi kapu gaiyom kam mapunom dume
47 Ena Yesu ka ta di eromie. “Yai Gumam kiapanom bei erongua kakom i epe nuwi kapu singa gaiyom fiasi nuwi diandi deingamere ena nuwi kapu mapunom mapunom u gairi koi fungua 48 te nuwi kapu gaiyom murongoro ena ari yokamai gurere ire u bunamdi ure ame dere nuwi kapu nokapu nokapu dunguarai kopare wakore te nuwi kapu niki donguai ma deime. 49 I epemere okome mangi tawa gounangua kakom fuka duwamie. Ena Yai Gumam nuwi kokonan gan yokamai mangi ure ari nokapu moinga yokama kuku boi koro de erere te ari niki deinga yokamai kuku boi koro tei de erere endire fure 50 ena fiasi e dongua ori boromdi dowaingere yokamai e dongua boromdi moraingi kai ori wom meire kinom ki ki siro moraime,” Yesu epe dumie.* Mt 13:42; Lk 13:28
Iki kapam yaromi taiyom koi ge goromge akome
51 Ena Yesu “Ne yokamai na kanam mapunom fimo?” diro mina wako erongoro ena ari yokamai “O,” di teingoro 52 Yesu “Ena iran ari ka di guwo dungua nuwi si ereinga yokamai nenta Yai Gumam kiapanom bei erongua akai unangua yaromi epe iki kapam yai ta moingua ena iki kapam yaromi guwai gai akai ikai furo tai koi nokapu te tai gorom nokapu iro mena umie,” Yesu epe di erome.
Nasareti yokama Yesu fi kun dai tekeimie
Mk 6:1-6
53 Yesu ka eke dero di eronguai mora goungoro ena akai tei ma dere 54 nenen ikom akaiyomdi furo te ka nuwi si ereinga iki ikai furo Yai Gumam kam nuwi si erongoro ena yokamai inokore munmane eire “Yaromi ka fingua te tai ta ari mapunom mapunom benguai amaiwo tei iro beme? * Yo 7:15 55 Yaromi iki kengua yarom wam moimie. Te Maria oparomi yaromi mam moimia te Yemesi te Yosisi te Saimon te Yurasi yokamai yaromi emeroma moimie. * Yo 6:42 56 Te yarom kepoma muruwo akai tei ama moimie. Ena yaromi tai mapunom nokapu benguai yoporam boingua amairi ime?” ari yokamai epe dire 57 ena denom minom niki de fi teimie. Ena Yesu di eromie. “Ari koro koro moinga yokamai Yai Gumam ka mapunom yaromi kam akire di iwa de teimba te yaromi ariyoma yokamai kam akire di iwa de tekeime,” di eromie. * Yo 4:44 58 Ari yokamai fi kun daikeinga ena Yesu yaromi tai ori munmane akai tei beikeme.

*13:2: Lk 5:1-3

*13:11: 1 Ko 2:10

*13:12: Mt 25:29; Mk 4:25; Lk 8:18; 19:26

*13:14-15: Ais 6:9-12; Yo 12:40

*13:16: Lk 10:23-24

*13:17: 1 Pi 1:10-12

*13:21: Kor 2:7

*13:22: Mt 6:19-34; Lk 12:16-21; 1 Ti 6:9-10, 17

*13:30: Mt 3:12

*13:35: Sam 78:2

*13:38: 1 Ko 3:9

*13:40: Mt 7:19; Yo 15:6

*13:41: Mt 24:31; 25:31-46; Mk 13:27

*13:42: Mt 8:12

*13:43: Dan 12:3

*13:44: Mt 19:29; Lk 14:33; Fir 3:7

*13:50: Mt 13:42; Lk 13:28

*13:54: Yo 7:15

*13:55: Yo 6:42

*13:57: Yo 4:44