22
Yudasdi Yesu baningte mipangkewec
Mat 26:1-5,14-16; Mrk 14:1-2,10-11; Yoh 11:45-53
Hombang monic, bret yis mikac, wacine monic Ewalicebaicnele hombang micaigaing, hombang yogo bangkalewec.* Hombang fungine ye Wahikeicne 12:1-27 fagac. Aime depec-baba ngic micne nga Wapongte yefe-yowale wewedu ngic yenge Yesu homacka lonogale yefe monic bafuwanogale ngagesilu ngic-ngigac yengele hangocebame aibibiyeibong. Mic-tengtengfocine 12 yengelacni monic Yudas wacine monic Iskariot, ye Aleng Sugucnenginengti yele kwele-ngage-ngageina haume, Yoh 13:2,27 yedi hikelu depec-baba ngic micne nga Ibu-kulucte lebe-ngic damongngine, yengeholec ngiyelu Yesule yefe wenuc balu yengele molewa lonale yowa mingagec aiibong. Aime yenge kwele-madic ngagelu moneng gocne lacnoningte milu yowa hefeibong. Yudasdi yengeholec kwele moniyang ailu yefe wenuc bafuwalu habu yenge yeholec mi gaebongka ye sangke-sangke galu Yesu yengele molewa lonale donge hilalu gawec.
Ewalicebaicnele hombangte lama madecineholec nosing lobelu bamockeiboc
Mat 26:17-25; Mrk 14:12-21; Yoh 13:21-30
Gaemewa bret yis mikac, ilec hombangka lama madecine wecaigaing, hadeng yogo weleme Wah 12:1-27 Yesudi Pita nga Yohane yanguc milu salecepawec, “Ewalicebaicnele hombangte lama madecineholec nosing nonangte ngeke hikelu wiyac bamockenic!”
Inguc mime uwacnolu miiboc, “Wenuwa bamockenacte ngagesigic?”
10 Miboc bafaliyeyetelu yanguc miwec, “Ngeke hikelu taonka fedabiyecte, iwa ngic monic misa-hebecine kukuwelu weleme yeholec luwelu balaibe lelu ye mac monicka feme ngeke yeholec felu Dameng iwa misa kukuwec aigaing i ngigac yengele bole. Ilec ngic ye bole ingucne aime yeke nalic nganidabiyecte. 11 mac fileine yanguc edodabiyec, ‘Wewedudi gale yanguc uwagac: Mac kweline weni iwa mic-tengtengfocne yengeholec Ewalicebaicnele hombangte nosing nodabelengte?’ 12 Inguc miboc yedi mac sawawa kweline sugucne iwa wiyac biyac loicne ngiyeyackegac, yogo edalicngepame ngeke iwa nosing bamockedabiyec.”
13 Aime yeke hikelu Yesudi miyetewecsoc ngic yogo bafuwalu Ewalicebaicnele hombangte nosing bamockeiboc.
Ewalicebaicnele hombangte nosing noibong
Mat 26:26-30; Mrk 14:22-26; 1Kor 11:23-25
14 Aime nosing-nono dameng weleme Yesudi salecebaicne yengeholec nosing nonogale ngiyelu 15-16 yanguc edocebawec, “Ewalicebaicnele hombangte nosing yago ngengeholec nonogale homacne ainelegac. Na nosing yago hatacmac mi nolu gaebewa Wapongte ngani-damong kwelina hombangte fungine fikedaicte yogo nolubac doicka fedacte. I noine edocngebagabac.” Yesu ye Ewalicebaicnele hombang fungine, ye lama madecine ingucne.
17-18 Inguc milu kap monic balu Wapong kwele-madic micnolu miwec, “Na yanguc edocngebagabac, Na waing noinele misaine hatacmac mi nolu gaebewa Wapongte ngani-damong weledaicte, ilec ngenge wiyac yago balu ngengung lanagulu noning.”
19 Inguc milu bret monic balu Wapong kwele-madic edolu baucke yelelu yanguc miwec, “Yago soc-biucne, yago ngengele ailu loicne. Ngenge yogo nolu nale ngagesilu inguc nolu gadaing!”
20 Nosing nobong motome ye kap inguchac balu miwec, “Kap yago sacnele dodoficnonggeng gbolicne, yogo ngengele ailu sotingkeicne.
21-22 “Ailu Ngicte Madec ye Wapongti yefe micnowecka hikedaicte hocne nga ngic doicka locnudaicte ye nosing tebowa momoc ngiyegabeleng, aime ngic yogo yedibac basowalenowagac.” Mige 41:9; Yoh 13:21-22 23 Inguc mime mic-tengtengfocine yengungtiyac uwanaguibong, “Madibac nongileng hewackacni aibaba yogo aidaicte.”
Madi feicne aigac
24 Aime mic-tengteng yenge yengileng hewackacni madi feicne gagac, ilec yowangineng fec-wac aime Luk 9:46 25 Yesudi edocebalu miwec, “Himongka ngictaufocngineng yenge ngic damongebalu mic-tengtengfocngineng bacebacaigaing. Bacebalu micaigaing, ‘Nonge babaficngineng gagabeleng.’ Mat 20:25-27; Mrk 10:42-45
26 “Ngengibac inguc mi aidaing! Monic ye feicne aigac, ye waicne aidaic, nga micnengineng gagac, yedi tofafocngineng yengele bole-madec ingucne gadaic. Mat 23:11; Mrk 9:35 27 Madi feicne aigac? Nosing moc ngiyelu nodaicte me bole-madec nosing holelu gagac? Nosing moc ngiyelu nodaicte, yogodi ingucne. Aime nanibac ngengele hewacka bole-madec ingucne gagabac. Yoh 13:12-15 28 Nga na lokwesac kwelina gaebewa ngenge na mi hegilecnulu gaibong. 29 Mamacnedi ngani-damongte kuc molena lowec, ingucneyac nani ngani-damongte kuc molenginang lodacte. 30 Lobewa ngenge naholec galu ngani-damongte nosing nga misa nolu ngiyedaingte. Ngenge inguchac ngictaule bole balu Israel yengele fungfocngineng 12 fagac yengele aibabangineng wosaelu mimoctodaingte. Mat 19:28
Yesu ye Pitadi bisockenale mime yegengkewec
Mat 26:31-35; Mrk 14:27-31; Yoh 13:36-38
31 “Simon, Simon, ga ngagenong, Aleng Sugucnengineng ye ngic yenge wit yafoine webong wanale kpendaec-aigaing, yogo ingucne madicnacni bafaliyecngebame sowaleningte biyac alingkelu milockeneleyec. 32 Aime Simon, gabac ngage-ngagesinggone wikeengka mi wanale, nani gale ailu inguc biyac mimiloc bole babac. Ailu ga kwelegone hefaliyeme nala hatacmac welelu mic-tengteng alingfocgone basanangebadamec!” Yoh 17:15
33 Aime Pitadi miwec, “Sugucne, gaholec muc-macka haunogale nga homanogale biyac efeckebac.”
34 Mime Yesudi edowec, “Pita, na yowa edocgube ngagec, yakumac deboc yagowahac kokolec ngicne mi hiaemewa ga bisocnung alecine habackang aidaicte.”
Yesudi mic-tengtengfocine miyelewec, wiyac balu gadaing
35 Aime Yesudi edocebalu miwec, “Molic-molic salecngebabe hikeibong, dameng iwa moneng-ebec me hiye me hige-ebec mi balu gaibong, ailu wiyac monicte waweibong me?”
Mime yengi miibong, “Miyac.” Luk 9:3; 10:4
36-37 Mibong Yesudi miwec, “Hibiwa yanguc kwelengkeicne fagac, yogo nala noine fikedaicte, ilec edocngebagabac. Yogo yanguc,
‘Yengi yele kindololo ngic miibong.’ (Yesaiya 53:12)
Nale ngagelu yowa miibong fagac, i yakumac noine fikeyackegac. Ilec ailu yakumacbac yanguc migabac: Monic ye moneng-ebeckolec me hiyeineholec gagac, ye yogo badaic. Ailu hudule fitec mikac gagac, ye ngakpitowaine saleme moneng hilockeme yogodi hudule fitec fuli badaic.”
38 Mime mic-tengtengfocine yengi yanguc miibong, “Sugucne nganic, nonge hudule fitec yaeckang balu gagabeleng.”
Mibong miwec, “I andoine.”
Yesudi Getsemane bolewa Wapong milockewec
Mat 26:36-46; Mrk 14:32-42
39 Milu Yesu ye inguc ailu gawec, ailu mac hegilelu Oliwa kupicka hikeme mic-tengtengfocine balaibelu hikeibong. 40 Hike sulumebong edocebalu miwec, “Ngenge lokwesacka feningte milockelu sanangkening!” 41 Inguc milu ye mic-tengtengfocine hegilecebalu sawaine kpisicnemac loceba lelu ketadi holelu 42 yanguc milu Wapong milockewec, “Mamac, ga ngageng nalic aime kap yago nalacni baickenong! Ailu nale angac miyac, geicne angac nga ngage-ngage idibac sanangkedaic.”§ Kap ye nangeng yowa. Yogo ingucne umac lobeina fikedaicte. 43 [Inguc milockeemewa angelo monicti honocmengkacni wa fikecnolu basanangkeme, 44 Yesu ye ngageme umale-benangkeme sanangneyac milockeme sengilangnginedi sac ingucne ailu himongka wawec.]** Hibi esecne nganilu iwacni kwelengkebong kwelengkebong ofewec, gocne 43-44 mi fagac.
45 Milockeme motome fangkelu mic-tengtengfocine yengela hefaliye lelu nganicebame yenge kwele-sowac ailu gung fabong 46 yanguc edocebawec, “Ngenge omale gung fagaing? Ngenge lokwesacka fedaingkale fangke milockelu sanangkening!”
Ngaba yenge Yesu baibong
Mat 26:47-56; Mrk 14:43-50; Yoh 18:3-11
47 Aime Yesu ye yowa milu domaemewayac ngic-habu gocnedi yela kwesiibong. Nga mic-tengteng 12 yengelacni monic Yudas, yedi molickeyelelu Yesu emeina muduckenale yela bangkaleme 48 Yesudi micnowec, “Yudas, ga Ngicte Madec muduckelu losi yengele molewa locnugic, me?”†† Israel yengele pasi ingucne, ngic agoine nganilu mikokoc aicaigaing.
49 Mime Yesu mic-tengtengfocine habu balu domaibong, yenge aibaba sowacne yogo fikenogale aime nganilu uwacnolu miibong, “Sugucne, nonge hudule fitecti wecebanang, me?”
50 Aime yengelacni monicti depec-baba ngic micne yele kwelec kwekwe welu hedecine folewahaic welockeme wamebac 51 Yesudi miwec, “Ngenge aibaba yogo hegilening!” Inguc milu kwelec kwekwe ngicte hedecine bauwalu bamadickewec.
52 Aime Yesu banoga kwesiibong, yogo depec-baba ngic micne nga Ibu-kulucte lebe-ngic micne-babangineng ailu Yuda-ngic micnefocngineng, yengele yanguc miwec, “Ngenge ngic sowacne baningte ingucne hudule fitec nga gbalucnginengkolec kwesigaing. 53 Aime ngengeholec Ibu-kulucka hadengsoc gaiba iwa omale na mi bacnuibong. Nga yakumacbac kundungte kucti ngengele dameng aigac.”
Pita ye Yesule bisockewec
Mat 26:57-58,69-75; Mrk 14:53-54,66-72; Yoh 18:12-18,25-27
54 Inguc aime yenge Yesu balu depec-baba ngic micnele macka bahikeibong. Pita ye lobenginang sawaine dalisucyac balaibecebalu hikewec. Mige 31:11 55 Hikeme ngic gocne yenge macte oda kwelina sobeng hewacina dac fitobong lobeme folalu ngiyeebong, Pita yengele hewacka wangiyewec. 56 Aime kwelec-adu monicti Pita dacka ngiyeme donge hila nganilu miwec, “Ngic yago ye Yesuholec gacaigac.”
57 Inguc mime Pitadi bisockelu miwec, “Ngigac, ga migic, na ye mi ngagecnogabac.”
58 Mime dameng mi daliweme ngic monicti Pita ngani-motolu miwec, “Ga hocne yengelacni monic.”
Inguc mime Pitadi miwec, “Ngic, ga ngagegic, na mikac.”
59 Aime awa moniyang ingucne domaemewa, ngic monicti hatacmac sanangkelu miwec, “Noine benang, ngic yago ye Galili ngic, ye hocne yele alingka gacaigac.”
60 Mime Pitadi yanguc bafaliyewec, “Ngic, ngagegic, ga migic yogo na mi ngage-motogabac.” Milu yowa yogo mi mimoctome kokolec ngicne wackewec. 61 Wackeme Sugucne hefaliyelu Pita nganime, Pita ye Sugucnedi yele yowa miwec, yogo ngagesiwec, “Kokolec ngicne deboc yagowa mi wackeemewa, na mi ngagecnugic milu bisockeengka alecine habackang aidaicte.” 62 Aime Pita lobeina haulu kwele-sowac sugucne ailu hiawec.
Damong yenge Yesu migoi aicnolu weibong
Mat 26:67-68; Mrk 14:65
63 Ngic Yesule damong gaibong, yenge Yesu migoi aicnolu welu 64 dongeine kpolucti ebeckelu miibong, “Madi wecgugac, sinaic mimi gagickabac minong.” 65 Milu yenge aibaba fungine fungine aicnolu misulec aicnoibong.
Yesu ye Yuda-ngic tutumangnginengte dongewa domawec
Mat 26:59-66; Mrk 14:55-64; Yoh 18:19-24
66 Aime mac saeme Yuda-ngic micnefocngineng, nga depec-baba ngic micne ailu Wapongte yefe-yowale wewedu ngic yengileng bucnac, yenge kpatuleebongka Yesu Yuda-ngic yengele tutumangtowawa balelu 67 yanguc miibong, “Ga edocnubanong, ga Mesia, me?”‡‡ Mesia ye yanguc, Wapongti ngic-ngigac hatac bacnubanale ngic bawosaewec.
Mibong yanguc bafaliyeyelewec, “Edocngebabe nalic mi ngagesingkedaingte, Yoh 3:12 68 nga uuwa uwangeledacte ameine nalic mi bafaliyedaingte. 69 Yakumac nga doma fenowagac iwa Ngicte Madec Wapong Kuctowa fileine yele foleinapec ngiyedaicte.” Sale 7:56 (Miti gee 110:1)
70 Mime yengi miibong, “Inguc aime ga Wapongte Madec me?”
Mibong, yedi miwec, “Inguc migaing i noine. Na gagabachac.”§§ ‘Na gagabachac’ yogo Wapongte wac monic, Wahikeicne 3:14 iwa Moses edowec.
71 Inguc mime yengi miibong, “Yeuctiyac mibasanang ainagugac, nongileng hatacmac mi kauc badabelengte. Yeicne micti mime biyac ngagegabeleng.”

*22:1: Hombang fungine ye Wahikeicne 12:1-27 fagac.

22:3: Yoh 13:2,27

22:7: Wah 12:1-27

22:10: Dameng iwa misa kukuwec aigaing i ngigac yengele bole. Ilec ngic ye bole ingucne aime yeke nalic nganidabiyecte.

22:15-16: Yesu ye Ewalicebaicnele hombang fungine, ye lama madecine ingucne.

22:21-22: Mige 41:9; Yoh 13:21-22

22:24: Luk 9:46

22:25: Mat 20:25-27; Mrk 10:42-45

22:26: Mat 23:11; Mrk 9:35

22:27: Yoh 13:12-15

22:30: Mat 19:28

22:32: Yoh 17:15

22:35: Luk 9:3; 10:4

§22:42: Kap ye nangeng yowa. Yogo ingucne umac lobeina fikedaicte.

**22:44: Hibi esecne nganilu iwacni kwelengkebong kwelengkebong ofewec, gocne 43-44 mi fagac.

††22:48: Israel yengele pasi ingucne, ngic agoine nganilu mikokoc aicaigaing.

22:54: Mige 31:11

‡‡22:67: Mesia ye yanguc, Wapongti ngic-ngigac hatac bacnubanale ngic bawosaewec.

22:67: Yoh 3:12

22:69: Sale 7:56

§§22:70: ‘Na gagabachac’ yogo Wapongte wac monic, Wahikeicne 3:14 iwa Moses edowec.