Apostolo yodi paisowa
Buka ta hededehemasalahana
Teina buka ta taukulina Lukasi, na ye kulilae tamowai hesau hesana Teopilo unai. Lukasi yona buka hesau meta ewaneliya, na temenai ye kulihemasalaha meta Yesu yona mauli unai saha ye tubutubu wa ye kitahekasa na kabo ewaneliya wa ye kuli. Teina buka ta meta yona ewaneliya ye tubei. Yesu yona toloꞌuyo mulina ne unai ye hetubu, na kabo ye hededehemasalaha idohagi ekalesiya bodadi Yaluwa Tabuna se hai na idohagina se tadada, Yelusalema yo Antiyoka yo Loma basileiyana tehana hekadiyo udiyedi na ye lau ee Paulo apostolo ye lage Loma magaina lakilakina unai.
Nuwanuwatuna saesaedi
1. Yesu ye seuyo galewa (1:1-26)
2. Yaluwa Tabuna ye taluma ekalesiya udiyedi na dubu ye laki ye lau Yelusalema unai (2:1-6:7)
3. Setepano se unui (6:8-8:3)
4. Pilipo ye lauguguya dagela tamowaidiyao udiyedi (8:4-40)
5. Saulo ye nuwabui (9:1-31)
6. Petelo yo tamowai hekadiyo yodi paisowa Yudeya yo hinage dagela tamowaidiyao udiyedi (9:32-12:25)
7. Paulo yona lauwasi kadauna bagubagunana (13:1-14:28)
8. Yelusalema unai dubu babadadiyao taunuwabui dagela tamowaidiyao udiyedi yodi se hineli, yodi sunuma kabikabina bena doha saha (15:1-35)
9. Paulo yona lauwasi kadauna helabuina (15:36-18:22)
10. Paulo yona lauwasi kadauna hehaiyonana (18:23-21:16)
11. Yelusalema unai Paulo se hewaiunu na se na se helauhetala, na kabo se lae Sisaliya unai se helauhetala (21:17-26:32)
12. Paulo yona kadau ye lau Loma magaina lakilakina yo yona miya Loma unai (27:1-28:31)
1
1 Taubada Teopilo, yogu buka bagubagunana unai ginauli maudoidi Yesu ye ginaulidi yo ye lauhekataedi wa ya kulidobiyediko, meta huyana Yesu yona paisowa ye hetubu 2 ye lau ee mayadaina Yaubada iya ye hai na ye sae galewa. Sola nige ye sae galewa, na Yaluwa Tabuna yona gigibwaliyena hededehesanapu ye mosedi yona kaisunuwa tamowaidiyao udiyedi, siya ede yona apostolo.* Apostolo kaniyona labui: Yesu yona hetahetamali tamowaina yo tauwasaduwai.
Yesu Apostolo kadi hedede hesanapu ye mosedi
3 Yona boita mulina ne unai Yesu ye taumasalaha yona apostolo udiyedi na kabikabi udoiꞌudoi udiyedi ye hemamohoiyei meta boita unai ye toloꞌuyo. Mayadai 40 solasoladi ne unai ye tautaumasalaha udiyedi na Yaubada yona basileiya hedehededena ye hedehededei.
4 Huya hesau se lagegogoi na yodi kaikaigogo luwana ne unai ye hededelau udiyedi ye wane, “Sola tabu Yelusalema kwa laulaugabaei, na kwa nayanaya ye lau ee tamagu yona hededehesunuma kainauyana ye leyawa kalimiuyena. Doha yau hinage yomiu ya hedehededeko, 5 meta Yowane waila unai ye hebahebabatiso, na mayadai hisa mo kabo Yaubada Yaluwa Tabuna unai ye hebabatisoigomiu.”
6 Huya hesau kabo Yesu yona apostolo maiyanao yodi lagegogoi gehegehena Olibe kudulina unai* Yodi koigogo wa magaina kabina ta kata matawuwuna lausoisoi 12 unai Luka kabo ye hededehemasalaha siya Olibe koyana se laugabaei. na se henamaiyei, “Guiyau, teina mayadai ta unai gonowana ku hemala Isalaela yoma wasawasa, doha beyabeyana yoma wasawasa bagubagunadi?” 7 Na Yesu yodi bui ye mosei ye wane, “Mayadaina yo mahanana meta komiu nige gonowana kabina kwa kata, na tamagu yona gigibwaliyena ye hineliyako. 8 Na Yaluwa Tabuna yona huyadobima unai kabo yona gigibwaliyena ye hebayaogomiu. Na komiu kabo tauwasaduwaiyeigau Yelusalema unai, yo Yudeya yo Samaliya udiyedi, yo tanoubu teha maudoina udiyedi.”
Yesu ye sae galewa
9 Yesu yona hedehedede wa ye hedededi na Yaubada iya ye hai na matadiyena ye sae galewa, na yada unai ye tauwadam. 10 Iya ye laoko na sola se kaikaikewasae. Nige bayaona na tamowai labui kadi kwama posiposidi se taumasalaha udiyedi 11 na se wane, “Galili tamowaidi, idohagi to temetai kwa totolo na kwa kaikaikewasae yada ne unai? Yaubada Yesu ye hai ye saeko galewa, na kabo ye dobiꞌuyoma doha yona saesae galewa ne.”
Mataiyasi se kaisunuwai Yudasi lauhedamaina
12 Na kabo apostolo wa Olibe kudulina se laugabaei se uyo Yelusalema, meta nige kedaloha.* Keda wa lohana Luka ye hededehemasalaha meta Sabati laugagayona ye hedede meta gonowana keda wa se laui. Yoda nowonowoiyena meta 1.1 kilomita. 13 Yodi kabamiya numana unai se lage kabo se mwalaesae numa wa heisi helabuina unai. Teina hesadiyao ede: Petelo, Yowane, Yamesi, Andeleya, Pilipo, Tomasi, Batolomaiyo, Mataiyo, Yamesi Alepaiya natuna, Simona Tauhaikabi* Tauhaikabi ne meta boda hesau Isalaela unai hesana. Yodi nuwatu bena Isalaela se bom se kitaheteteꞌuyoidi. Unai Loma tamowaidiyao maiyadiyao se haihaikabi. Huyana Simona sola nige ye patulau Yesu unai, iya hinage kadi boda hesau. Unai iya hesana se tole Simona Tauhaikabi. yo Yuda Yamesi natuna. 14 Maudoidi ne nuwadi kesega na huya maudoina se miyagogoi na se tapwatapwalolo, na sinesineo hekadi maiyadiyao, yo Maliya Yesu sinana, yo hinage Yesu kana kahao.
15 Tenem mayadaidi ne udiyedi kabo yodi koigogo hesau unai taukawamamohoi badodi 120 laomagogoi, kabo Petelo ye tolo na ye hedehedede 16 ye wane, “Kagu kahao, huyana ye lohakalili na Yaluwa Tabuna nuwatu ye mosei Dawida unai na ye hedede meta Yudasi kabo Yesu tauhaina ye woyaidi. Na Yudasi hedehedede wa ye ginauli. 17 Iya meta kada kaha hesau yo tauhaisagusagu yoda paisowa ta unai. 18 Na iyamo yababa wa ye ginauli. Na yababa wa maisana monina ye hai na unai tano hesau ye hemaisa. Temenai ye beku ede bogana ye talupulisi na sinaena ye tatapesa. 19 Yelusalema unai taumiya maudoidi wasana wa se lapui ede tano wa hesana se tole Akeledama, kaniyona ede ‘kwasina tanona’.* Yudasi yona boita wasana meta Mataiyo 27:3-10 unai ta hasili. Ye gadosoha ede tano wa ye heyababa na Dius tamowaidi nige gonowadi unai se miyamiya. 20 Same bukana unai Dawida ye kuliyako,
‘Taba yona numa ne nige tamowaina,
yo nige gonowana hesau unai ye miya’, (Same 69:25)
yo hinage,
‘Yona paisowa kabo tamowai hesau ye hai.’ (Same 109:8)
21 Unai taba tamowai hesau ta kaisunuwai. Tamowaina ne bena maiyada huya maudoina Guiyau Yesu maiyada ta sae yo ta dobi, 22 meta huyana Yowane Yesu ye hebabatisoi unai ye hetubu ye lau ee Yaubada Yesu ye hai ye sae galewa. Kabo iya yo kita ta hemala Yesu yona toloꞌuyo tauhededehemasalahana.”
23 Kabo tamowai labui se hetolodi ede Yosepa hesana hesau Basabasi (yo hinage se katai Diyasitasi), yo Mataiyasi, 24 na se tapwalolo se wane, “Guiyau, tamowai maudoidi nuwadi kabidi ku katakalili. Unai tamowai labui ta udiyedi kaiteya ku kaisunuwai na ku hemasalahayama. 25 To iya ye hemala apostolo hesau Yudasi lauhedamaina, matawuwuna ede Yudasi yona paisowa ye laugabaei, na ye lauko yona kababawa unai.” 26 Unai tamowai labui wa se kaisunuwaidi* Yodi kaisunuwa wa se ginauli meta tamowai hesadi se kulidi weku udiyedi, na se usaidi higuhigu unai, na se nukui. Yaubada yona kaimasi tamowaina hesana kabo ye beku. ede kaisunuwa wa ye lau Mataiyasi ye hai. Unai kabo iya apostolo saudoudoi-kesega (11) wa kadi kaha hesau.
*1:2: Apostolo kaniyona labui: Yesu yona hetahetamali tamowaina yo tauwasaduwai.
*1:6: Yodi koigogo wa magaina kabina ta kata matawuwuna lausoisoi 12 unai Luka kabo ye hededehemasalaha siya Olibe koyana se laugabaei.
*1:12: Keda wa lohana Luka ye hededehemasalaha meta Sabati laugagayona ye hedede meta gonowana keda wa se laui. Yoda nowonowoiyena meta 1.1 kilomita.
*1:13: Tauhaikabi ne meta boda hesau Isalaela unai hesana. Yodi nuwatu bena Isalaela se bom se kitaheteteꞌuyoidi. Unai Loma tamowaidiyao maiyadiyao se haihaikabi. Huyana Simona sola nige ye patulau Yesu unai, iya hinage kadi boda hesau. Unai iya hesana se tole Simona Tauhaikabi.
*1:19: Yudasi yona boita wasana meta Mataiyo 27:3-10 unai ta hasili. Ye gadosoha ede tano wa ye heyababa na Dius tamowaidi nige gonowadi unai se miyamiya.
*1:26: Yodi kaisunuwa wa se ginauli meta tamowai hesadi se kulidi weku udiyedi, na se usaidi higuhigu unai, na se nukui. Yaubada yona kaimasi tamowaina hesana kabo ye beku.