10
O Isus bičhali e eftavardešuduje učenikonen te mothoven dai o carstvo e Devlesoro paše
(Mt 11,21–27; 13,16–17)
Palo adava, o Gospod o Isus birinđa avere eftavardešuduje* eftavardešudujen ko nesave grčka lila terđola 'eftavardeš' učenikonen i bičhalđa len duj po duj angla peste ko sa o dizja hem thana ko save manglja te džal. Angleder so te džan, o Isus phenđa lenđe: “I žetvai bari, a xari bućarne te čeden. Adalese, molinen e gospodare oti e đivesiri njiva te bičhali e bućarnen ki žetva pli. O Isus podrazumini da isi but manuša kolai spremna te džerdinen ko carstvo e Devlesoro, ali da nane dovoljno učenici te sikaven hem te pomožinen e manušenđe. Džan! Ače, bičhalava tumen sar e bakrorjen maškaro ruva. Ma legaren tumencar kesa lovenđe, ni torba dromese, ni buderi obuća. I ma našalen tumaro vreme ađahar so ka terđoven te vaćeren nekasar odrumal.
I ked đerdinena ko nesavo čher, najangle vaćeren: 'Mir akale čhereste!' Te adari bešela o manuš kova mangela mir, tegani o mir, savese tumen molinena, ka ačhol oleja; a te na manglja mir, na ka ovel adava mir savese molinena. Ked avena ko nesavo čher, ma palo adava nakhen ko aver čhera. Ačhoven ko jekh than, xan hem pijen adava so o čherutne ikalena angla tumende. O Isus na phenđa da on valjani te ačhoven ano adava čher celo dive, nego da valjani te soven ano isto čher đijekh rat đikotei adari; šaj te phenel pe da ađahar: “Ma soven svako rat ano aver čher”. Adalese soi o bućarno dostojno pla plataće. I ki savi diz đerdinena, a o dizutne priminena tumen, xan okova so ikalena angla tumende. Sasljaren e nambormen adari hem vaćeren sarijenđe: 'Akaleja mothovaja tumenđe dai paše o carstvo e Devlesoro!' 10 A ki savi diz đerdinena, a o dizutne na priminena tumen, iklindoj ko e dizjakere trgija, vaćeren: 11 'Hem i prašina oti tumari diz, savi dolinđa pe ko amare pre, amen kosaja la§ 'Te kosel pe i prašina taro pre' - ki e jevrejengiri kultura adava značinđa nešto simbolično. Dikh i fusnota ko Lk 9,5 sar znako da o Devel ka sudini tumenđe.* Akavai simbolično radnja savaja mothovena da odbacinena adala dizjakere manušen; šaj te phenel pe da ađahar: “Sar tumen amen so odbacinđen, i o Devel u potpunosti odbacini tumen.” Ali te džanen da o carstvo e Devlesoro alo paše!' 12 Vaćerava tumenđe da ko dive ked o Devel ka sudini e manušenđe, po lokhe ka ovel zako manuša tari Sodoma O Devel e jagaja tharđa e manušen ani diz Sodoma adalese so inele but bišukar. (dikh 1. Mojs 19,24–28). negoli zako manuša tari adaja diz.
O Isus ukorini e dizjen save na priminena lesoro lafi
(Mt 11,20–24)
13 Jao tumenđe, manušalen taro Horazin! Jao tumenđe, manušalen tari Vitsaida! Te oven ine čudesija maškaro manuša taro Tir hem taro Sidon taro Tir hem taro Sidon Akala duj dizja inele thana kote o Jevreja na živinde, i o Isus na dželo adari. save ule maškara tumende, pana angleder ine ka kajinen pe, bešindoj ano šeja oto kanaj hem ano pepeo.§ bešindoj ano dzako hem ano pepeo Ko adava vreme adeti saveja o manuša mothovena dai tužna hem dai lenđe žao zako pumare greja inele te bešen ano šeja save inele hrapava hem neudobna hem te čhoren upra pumende pepeo. 14 Ali e manušenđe taro Tir hem taro Sidon ka ovel po lokhe ko Sudo negoli tumenđe. 15 A tumen, manušalen taro Kafarnaum, ma mislinen da o Devel ka povazdel tumen đi o nebo; đi o Had isi te peraj tumen. 16 Tegani phenđa e učenikonenđe: Ko šunela tumen, man šunela, a ko odbini tumen, man odbini. A ko odbini man, odbini e Devle kova bičhalđa man.”
O Isus sikaj e učenikonen savese pobut te radujinen pe
17 Ked o eftavardešuduj učenici irinde pe oto drom radosna, phende e Isusese: “Gospode, i o demonja šunena amen ked naredinaja lenđe ano klo anav!”* Akate ked phenela pe 'anav', mislini pe upro e Isusesoro zoralipe hem upro lesoro autoritet. 18 A o Isus ko adava phenđa lenđe: “Dikhljum e Sotone sar perela taro nebo sar munja. O Isus koristini akaja usporedba te phenel so o Devel pobedini ine e Sotone dok lesere 72 učenici propovedinde ano dizja. Ili avere lafonencar, o Sotoni pelo sar so taro nebo i munja khuvela natele. 19 Eče, dinđum tumen vlast te gazinen upro sapa hem o škorpije sapa hem škorpije O Isus verovatno uporedini e sapen hem e škorpijen e demonencar sar soi okola savendar o učenici vaćerena ko Lk 10,17. O demonjai sar o sapa hem o škorpije adalese soi opasna hem ćerena bišukaripe e manušenđe. hem upro sa o zoralipe e dušmanesoro e Sotonesoro i ništa na ka ovel tumenđe. 20 Ali ma edobor radujinen tumen zako adava so o demonja šunena tumen, nego pobut radujinen tumen adalese soi tumare anava zapisime ko lil e Devlesoro ano nebesija.”§ anava zapisime ko lil e Devlesoro ano nebesija. Ano nebesija o Devel pisinđa ko lil o anava sarijengere kola ka dobinen o večno dživdipe. Akale lilestar vaćeripe i ko Ps 69,28; Fil 4,3; Jev 12,23; Pučar 3,5; 13,8; 17,8; 20,12; 20,15; 21,27.
Blagoslovimei okola kola šunena e Isusesoro lafi
(Mt 11,25–27; 13,16–17)
21 I tegani o Isus radujinđa pe ano Sveto Duho i phenđa: “Hvalinava tut, Dade, Gospode e nebosoro hem e phuvjakoro, so garavđan o čačipe okolendar kola pes dikhena sar mudronen hem e džanden, a mothovđan okolenđe kolai sar čhavore.* Akava odnosini pe upro okola kolen možda nane but obrazovanje, ali spremnai te prihvatinen e Isusesoro sikaviba ađahar sar o čhavore ked spremno šunena okolen kolenđe verujinena. Oja, Dade, džanav da ćerđan adava adalese so ađahar mangljan.” 22 Tegani o Isus phenđa okolenđe so inele adari: “Mlo Dad sa sa i vlast, o čačipe, o džandipe. muklja maje ko vasta. Samo o Dad šukar džanel e Čhave; hem e Dade šukar džanel samo o Čhavo hem o manuša kolenđe o Čhavo mangela te mothoj le.” 23 Tegani irinđa pe nakoro učenici hem samo olenđe phenđa: “Blago e manušenđe kola dikhena adava so tumen dikhena! 24 Vaćerava tumenđe da but proroci hem carija mangle te dikhen man, ali na dikhle man; hem mangle te šunen man, ali na šunde man!
O Isus sikaj e učitelje e Mojsijasere zakonestar sar te dobini o večno dživdipe
(Mt 22,34–40; Mk 12,28–31)
25 I dikh, jekh dive sar o Isus ine sikaj, disavo učitelji e Mojsijasere zakonestar uštino uštino Ano Izrael ko adava vreme, o učitelj hem o učenici bešena ine dok ov ine sikaj len. Ked o učeniko mangela ine diso te pučel, valjani te uštel ko pre. te pučel le diso sar te iskušini le, i vaćerđa: “Učitelju, so valjani te ćerav te dobinav o večno dživdipe?
26 A o Isus phenđa lese: “Soi pisime ano e Mojsijasoro Zakoni? So čitineja adari?”
27 I ov phenđa e Isusese: “Akava pisini adari: 'Mang§ Mang ili čumudin e Gospode kle Devle sa te vileja, sa te dušaja, sa te snagaja hem sa te gođaja; hem mang kle pašutne sar korkore tut.'* I naredba ano 10,27a-b avela oto 5. Mojs 6,5. I naredba ano 10,27c avela oto 3. Mojs 19,18. Akalai duj lila (5. Mojs hem 3. Mojs) kotora oto Zakoni savo o Devel dinđa e Mojsijase. O duj naredbe šaj te arakhen pe dani ano Mt 22,37–39 hem ano Mk 12,30–31.
28 Tegani o Isus phenđa lese: “Šukar phenđan. Ćer ađahar i ka ovel tut o večno dživdipe.”
29 Ali o učitelji e Mojsijasere zakonestar manglja te opravdini pe i pučlja e Isuse: “A koi mlo pašutno?” Akava manuš manglja te džanel kas valjani te volini, ili avere lafonencar: “Kas valjani te dikhav sar mle pašutne hem te volinav le sar korkore man?”
30 A ko adava, o Isus phenđa e učiteljese e Mojsijasere zakonestar akaja paramiz: “Disave manuše, sar ine huljela tari diz Jerusalim ki diz Jerihon, dolinde o čora. On lelje olestar sa, đi o šeja. Edobor marde le da o manuš samo so na ine te merel. Tegani o čora cidinde pe olestar, a o manuš pašlilo ko drom hem na džanđa pese. 31 Na nakhino but, i nekotar adale dromeja sar ine huljela disavo svešteniko svešteniko Jevrejsko svešteniko inele manuš kova dinđa žrtve e Devlese ko than e manušengoro. Ov predstavinđa e manušen e Devlese., dikhlja e manuše sar pašljola ko drom i nakhino avrethar. 32 Ađahar da o levit:§ levit O Levitija inele manuša oto pleme Levi kola pomožinde e jevrejskone svešteniko pumara bućaja ano Hram. alo ko adava than kote o manuš pašljola, dikhlja le i nakhino oti aver strana adale dromestar. 33 A inele disavo Samarijanco* Samarijanco O Samarijanci inele e jevrejengere potomci kola lelje pe avere narodoja. On na slavinde e Devle ko Jerusalim sar so o Jevrejci. O Jevrejci inele xoljame upro Samarijanci hem na verujinde da o Samarijanci inele e Devlesoro narodo. savo ine džala adale dromeja. Ked reslja đi ko than kote o manuš pašljola, dikhlja le, i ine lese pharo olese. 34 Tegani o Samarijanco alo đi o manuš, čhorđa ulje hem mol upro lesere rane sar te kosel len hem paćarđa len. I vazdinđa le upro plo her hem legarđa le ko čher kote lovenđe šaj te xal pe hem te sovel pe, i adari brininđa pe olestar. 35 Tejsato dive o Samarijanco ikalđa duj denarija duj denarija Duj denarija inele duj srebrna kovanice. Ko adava vreme, zako duj denarija o bućarno valjanđa duj dive te ćerel buti. i dinđa ko manuš kasoro inele o čher hem phenđa lese: 'Brinin tut akale manušestar, i sa so ka trošine buderi, ka irinav će ked ka irinav oto drom.'”
36 Tegani o Isus pučlja e učitelje e Mojsijasere zakonestar: “So tu pheneja? Kova akale trinendar mothovđa pe sar pašutno okolese kole dolinde o čora?”
37 A ov phenđa: “Okova kova mothovđa lese milosrđe.”
Tegani o Isus phenđa lese: “Oja, akana dža hem ćer ađahar!”
E Isusesoro lafi ko prvo than
38 I sar o Isus hem lesere učenici džana ine dromeja đi ko Jerusalim, đerdinde ko disavo gav. Adari dživdinđa disavi džuvli palo anav Marta. Oj vičinđa len kora peste ko čher hem lelja te ćerel lenđe xajbnase. 39 Ola inele phen palo anav Marija, koja beštini uzalo e Gospodesere e Isusesere pre hem šunđa lesoro lafi. 40 A i Marta sa ki sig ine dikhela te kandel, i ali uzalo Isus hem pučlja le: “Gospode, so tu pheneja? Šukar li adava so mi phen muklja man korkora te kandav? Vaćer laće te pomožini maje.” 41 A o Gospod phenđa laće: “Marto, Marto! Brinineja tut hem uznemirineja tut zako but so, 42 a samo jekh valjani. I Marija birinđa te ćerel šukar stvaro, adalese na ka ačhavav la adalestar.”

*10,1 eftavardešudujen ko nesave grčka lila terđola 'eftavardeš'

10,2 O Isus podrazumini da isi but manuša kolai spremna te džerdinen ko carstvo e Devlesoro, ali da nane dovoljno učenici te sikaven hem te pomožinen e manušenđe.

10,7 O Isus na phenđa da on valjani te ačhoven ano adava čher celo dive, nego da valjani te soven ano isto čher đijekh rat đikotei adari; šaj te phenel pe da ađahar: “Ma soven svako rat ano aver čher”.

§10,11 'Te kosel pe i prašina taro pre' - ki e jevrejengiri kultura adava značinđa nešto simbolično. Dikh i fusnota ko Lk 9,5

*10,11 Akavai simbolično radnja savaja mothovena da odbacinena adala dizjakere manušen; šaj te phenel pe da ađahar: “Sar tumen amen so odbacinđen, i o Devel u potpunosti odbacini tumen.”

10,12 O Devel e jagaja tharđa e manušen ani diz Sodoma adalese so inele but bišukar. (dikh 1. Mojs 19,24–28).

10,13 taro Tir hem taro Sidon Akala duj dizja inele thana kote o Jevreja na živinde, i o Isus na dželo adari.

§10,13 bešindoj ano dzako hem ano pepeo Ko adava vreme adeti saveja o manuša mothovena dai tužna hem dai lenđe žao zako pumare greja inele te bešen ano šeja save inele hrapava hem neudobna hem te čhoren upra pumende pepeo.

*10,17 Akate ked phenela pe 'anav', mislini pe upro e Isusesoro zoralipe hem upro lesoro autoritet.

10,18 O Isus koristini akaja usporedba te phenel so o Devel pobedini ine e Sotone dok lesere 72 učenici propovedinde ano dizja. Ili avere lafonencar, o Sotoni pelo sar so taro nebo i munja khuvela natele.

10,19 sapa hem škorpije O Isus verovatno uporedini e sapen hem e škorpijen e demonencar sar soi okola savendar o učenici vaćerena ko Lk 10,17. O demonjai sar o sapa hem o škorpije adalese soi opasna hem ćerena bišukaripe e manušenđe.

§10,20 anava zapisime ko lil e Devlesoro ano nebesija. Ano nebesija o Devel pisinđa ko lil o anava sarijengere kola ka dobinen o večno dživdipe. Akale lilestar vaćeripe i ko Ps 69,28; Fil 4,3; Jev 12,23; Pučar 3,5; 13,8; 17,8; 20,12; 20,15; 21,27.

*10,21 Akava odnosini pe upro okola kolen možda nane but obrazovanje, ali spremnai te prihvatinen e Isusesoro sikaviba ađahar sar o čhavore ked spremno šunena okolen kolenđe verujinena.

10,22 sa i vlast, o čačipe, o džandipe.

10,25 uštino Ano Izrael ko adava vreme, o učitelj hem o učenici bešena ine dok ov ine sikaj len. Ked o učeniko mangela ine diso te pučel, valjani te uštel ko pre.

§10,27 Mang ili čumudin

*10,27 I naredba ano 10,27a-b avela oto 5. Mojs 6,5. I naredba ano 10,27c avela oto 3. Mojs 19,18. Akalai duj lila (5. Mojs hem 3. Mojs) kotora oto Zakoni savo o Devel dinđa e Mojsijase. O duj naredbe šaj te arakhen pe dani ano Mt 22,37–39 hem ano Mk 12,30–31.

10,29 Akava manuš manglja te džanel kas valjani te volini, ili avere lafonencar: “Kas valjani te dikhav sar mle pašutne hem te volinav le sar korkore man?”

10,31 svešteniko Jevrejsko svešteniko inele manuš kova dinđa žrtve e Devlese ko than e manušengoro. Ov predstavinđa e manušen e Devlese.

§10,32 levit O Levitija inele manuša oto pleme Levi kola pomožinde e jevrejskone svešteniko pumara bućaja ano Hram.

*10,33 Samarijanco O Samarijanci inele e jevrejengere potomci kola lelje pe avere narodoja. On na slavinde e Devle ko Jerusalim sar so o Jevrejci. O Jevrejci inele xoljame upro Samarijanci hem na verujinde da o Samarijanci inele e Devlesoro narodo.

10,35 duj denarija Duj denarija inele duj srebrna kovanice. Ko adava vreme, zako duj denarija o bućarno valjanđa duj dive te ćerel buti.