20
Pol nafeꞌ itap luꞌupa Masedonia esis Grik sagapoma
Esis salamapa sowala, Pol nofalai esis Kristen safiꞌmai anen, nasoꞌas anif basef nowaꞌ banaga opalef asasilifi. Eaꞌ nandaꞌmasa nemaf buꞌwafi esis nakwahis nafeꞌ itap luꞌupa Masedonia. Anen nafeꞌ anamba hiagoma nawalipasa basef hiafi esis Kristen nowaꞌ banaga opalef asasilifi. Ama main, nafeꞌ nataga itap luꞌupa esis Grik sagapoma. Anen nape aomb wanemb itap apamba. Ama main, naꞌi nofaꞌ sip nefeꞌ itap luꞌupa Siria owaꞌ, aꞌ nogawa esis Juda saꞌi basef sandameꞌmaefa sohana nogagaꞌ. Eaꞌ nanindifa okom ananimi naꞌi netanima nefeꞌ nuwis itap luꞌupa Masedonia laꞌafen. * Ap 19:29, 21:29; Ef 6:21 Sopater Beriainai, Pirus nogamana, nafeꞌ nalomana. Eaꞌ amam biam Tesalonaikaimi Aristarkus Sekundus a Gaius Derbeinai. Naloma Timoti maloma amam biam Asiaimi Tikikus naloma Trofimus, amom amamba mafeꞌ maloma Pol. Amom maliꞌafa mafeꞌ mape masasafa Troas. Nimaguf ifimba esis Juda saꞌ gwaꞌaisi sagaloma bret owaꞌ togatifia, yis akatai. Nimaguf ifimba fafeꞌma hiꞌalef, afaꞌ walota anop sip wakwaha Filipai aꞌ wafeꞌ. Wafeꞌ nimaguf wanif bif fafeꞌma hiꞌalef, aꞌ watagama amom maliꞌ magafiꞌi Troas mape wik siꞌigai.* Ap 2:42,46
Pol nafela Yutikus Troasinai nosafel nape namona wapani
Nemaf Sarere owamb afaꞌ wandakolas waloma esis Kristena mogaꞌ gwaꞌaisi atogon eaꞌ mofaꞌ komunion gwaꞌaisi Jisasi. Naman Pol naꞌi aꞌ nefeꞌ. Naꞌamba nawalipasa basef nafeꞌ nafeꞌ aꞌ akita amanota. Rum amamba, lambeh hiembihi hotaol anamba apaꞌ mandakolas magapoma ilif.
Eaꞌ anona aman saꞌunai agilinama Yutikus natoma windoa. Pol ataꞌ naꞌi basef fafeꞌ atin owaꞌ, Yutikus ambeh hahana naep paꞌi peseꞌana naꞌoh eaꞌ aꞌ naꞌoh nolola endilisi. Rum amamba wanifim magape ilifi laꞌafeni, anen nowai gani ilif laogoma nafeꞌ itap. Eaꞌ esis sisilaꞌ safeꞌ sofaꞌanai owaꞌ sati aꞌ afuna endilisi. * 1 Kin 17:21 10 Eaꞌ Pol nisilaꞌ nasisil nowa natoma aman anamba saꞌunai nahapila lagol ananigili naꞌias naꞌi, “Ipaꞌ ina pesafel gogololasipa a ukup pepe awep, owaꞌi. Ambal ataꞌ lapaona.”
11 Eaꞌ Pol naoꞌwas sotanima salota ipat ilif wapani, nawala bret saꞌata. Ama main, Pol naꞌi basef laufi wapani nalomas nafeꞌ nataga lagala. Eaꞌ Pol nakwahis aꞌ nafeꞌ. 12 Aman anamba saꞌunai nape namona ambal lapaona aꞌ sofaꞌana safeꞌ sambeꞌana ipat ananitai, opalef asasilifi amboꞌwalef wapani.
Pol nakwaha Troas nafeꞌ Miletus
13 Afaꞌ waliꞌ wafeꞌ walota sip aꞌ wafeꞌ wataga Asos. Afaꞌ waꞌi owandoꞌma Pol Asos ofaꞌana ofeꞌ sip. Deiꞌ main, dokoꞌ Pol naliꞌ naꞌipafa basef naꞌi aꞌ niliꞌ nefeꞌ itap notaga Asos. 14 Eaꞌ Pol nafiꞌi natolofa wambel ambalemba Asos eaꞌ ofaꞌana wafeꞌ sip wafeꞌ Mitilini. 15 Eaꞌ sip pofaꞌafa wakwaha Mitilini waꞌoh ama lala wataga felefeleꞌma anin ailan Kios. Eaꞌ waꞌoha lala wapani wataga anin ailan Samos. Eaꞌ waꞌoh wapani ma lala aꞌ wafeꞌ wataga Miletus. * 2 Ti 1:15 16 Pol nasopama nomonas ananisi banagesa naꞌi amom mindikilaꞌ Efesus. Anen nandaiwaꞌma nogape dowadowaf anif nimaguf itap luꞌupa Asia, owaꞌ. Naꞌi nondafeꞌ ulal Jerusalem nemaf afamba sagaꞌi Pentikosi.* Ap 18:21
Pol naꞌi basef buꞌwafi naloma agufumi mugumafi esis Kristen sagape Efesusi
17 Afaꞌ wataga Miletus, Pol nasapaꞌ basef fafeꞌ Efesus nofala amom agufumi esis Kristeni mugafiꞌmai anen. * Ap 18:19, 19:10 18 Eaꞌ mafiꞌi matagamana naꞌipam naꞌi,
“Ipaꞌ pegawa eaꞌ ma waf aeꞌ aliꞌ andaꞌaf fagaliꞌ dambadambai afamba aeꞌ agataga itap luꞌupa Asia dondol ape agalomepa. * Ap 20:3 19 Ipaꞌ pegawa, nimaguf hiafi lifilafi esis Juda saꞌi basef saꞌi sogopaꞌaga aeꞌ sehe egagaꞌ. Amambai atom aeꞌ efaꞌ nimanimi magagwamba aeꞌ. Apaꞌ owaꞌ, owaꞌatin. Aeꞌ andaꞌ agol aeꞌagili gafeꞌ lafel aꞌowaꞌ, efaꞌ akafimi nimanimi eaꞌ embif falowi naep aeꞌapi ma andaꞌ maol Dembinaii. 20 Apaꞌ aeꞌ ina ombal mahe andafaꞌma agawalapa basef hiafi ma agatopalopepa, owaꞌatin. Ama anamba ipaꞌ pandakolasa awalipipa, eaꞌ awalipipa ifagw ipeꞌigwi nomon wapani. Isimba ipaꞌ apegawas. 21 Aeꞌ aꞌi basef dindinipa esis Juda saloma isimba owaꞌ Judaisia wapani ma sowaꞌ alafugaha waf awafi sombema nelelemb sofeꞌma God, sogahapifa Dembinai apeꞌinai Jisas.* Ap 19:21
22 Eaꞌ ipaꞌ pemeꞌ, deiꞌ Ambal buꞌunai Godi nafela okom aeꞌami aila anen atona. Isimba atis deiꞌ aeꞌ efeꞌ Jerusalem. Atiasi main netagama aeꞌ ganimba, aeꞌ ina egawa hiahawes isimba, owaꞌ. * Ap 9:16; Ap 21:4,11 23 Aeꞌ egawa isimba atis. Anamba aeꞌ agafeꞌma, walemb hiagoma Ambal Godi nihimbaꞌme basef dindinip naꞌamba naꞌi, ‘Inaꞌ atiasi niti esis sondaꞌmena waf hiafi akafifi nimanifi eaꞌ sondaꞌena nendaꞌ kalabus.’* Ap 21:13; 2 Ti 4:7
24 “Apaꞌ aeꞌ ina okom mapoma ambal aeꞌali atol logape, owaꞌ. Eaꞌ ina banagewe aꞌowaꞌ ma igahapila ambal aeꞌali tatalaꞌil, owaꞌatin. Aeꞌ aꞌi ila ufiaꞌw akwamba eaꞌ ailaꞌw agafiꞌi. Aꞌi endaꞌan hiꞌilan datima maol inimba Dembinai Jisas nagaseꞌeani. Maol inimba egawalapa basef buꞌwafi Godi natopalopapa dowaf nofaꞌapa mogotanimai.
25 “Eaꞌ ipaꞌ pemeꞌ. Fowaꞌ aeꞌ afeꞌ laꞌafena ipaꞌ hipai awalapa basefa epes hiasi sogawis nomona maol buꞌwani Godi nope Dembinai nugumafias. Apaꞌ owaꞌ deiꞌ egawa, namanani ipaꞌ hipai ina atiasi piti amaga aeꞌagai wapani, aꞌ owaꞌatin. * Ap 18:6 26 Eaꞌ deiꞌ aeꞌ aꞌipipa. Iꞌi anin epen ipeꞌini awen higililan, amamba ina kofagema aeꞌami, owaꞌatin. Kofagema ipeꞌimi atom. 27 Deiꞌ main, aeꞌ ina ombal mahe andahagasa agaꞌipipa basefa nomonas hiasi Godi, owaꞌ. Aꞌipipaef hiꞌalef. * 1 Ti 4:16; 1 Pi 5:2-4 28 Ipaꞌ pindimafi ipaꞌ andeandeꞌ eaꞌ pimafi esis amam nematawa isimba Ambal buꞌunai Godi nandandepepa eaꞌ ma pigimafisi. Ipaꞌ solawaipa andeandeꞌ ma pigimafi esis Kristen sios Godi andeandeꞌ siꞌi sandaꞌ maoli sugumafi sipsip andeandeꞌ. God natala esis Kristen eaꞌ ma esimbel nogamanai atembel. * Mt 7:15; Jo 10:12 29 Aeꞌ egawa atiasi ikwahahipa efeꞌ, anom amam awami siꞌi nombagw wandafugwi aꞌ mufiꞌi motaga laꞌafena ipaꞌ eaꞌ mohambombaga esis Kristen siꞌi nombagw gwagaha sipsip. * 1 Jo 2:19 30 Eaꞌ atiasi anis epes ipaꞌ atipa sosafel siꞌi basef basoꞌami atoma sogalalamona nomonas esis Kristeni sofeꞌ sigailas. * Mk 13:37; Ap 19:8,10; 1 Te 2:11 31 Ipaꞌ deiꞌ solawaipa andeandeꞌ lifilafi. Ipaꞌ ukup pendapoma isimba. Afagof agwafomba wanogof dondol owamb alip aeꞌ ina apoma nomaꞌw ma awalipipa agasaꞌma ukup ipaꞌ hipai atona atin, owaꞌatin. Awalipipa aloma embif fagaluwi naep aeꞌapi.* Ap 26:18
32 “Deiꞌ andaꞌepa pepe banagami ma lagol Dembinaii, God okom maimailipa ma natopalopepa dowaf nofaꞌepa pigatanimai. Amamba laꞌifima mogowaꞌ banagaipa mogaseꞌepa hiahaom fasimi atom God nagasoꞌasam amam nematawa anen nandaꞌas boꞌwes hililiꞌ eaꞌ ananisi atiasi. * 1 Sml 12:3; 1 Ko 9:11-12 33 Aeꞌ ina kowalema otamba silva gol luwaguf maim anin epeni, owaꞌatin. * Ap 18:3; 1 Te 2:9 34 Ipaꞌ atipa eaꞌ pegawa, aeꞌ atowe andaꞌ maol atopalopa aeꞌ aloma amom mape magalumai ma anis hiahawes akafamasi. * Mt 10:8 35 Maol hiani aeꞌani, aeꞌ ihimbaꞌmepa ma apaꞌ mondandaꞌ maol banagambela mogatopalopa isimba mamahisa owaꞌ banagesa sogatopalopa esisia. Eaꞌ apaꞌ ukup pendapoma basef ifimba Dembinai Jisas nagaꞌiefi. Anen nagaꞌi naꞌamba naꞌi, ‘Dagala anin epen negasoꞌas maefah anasi aꞌ nikilaꞌ dagala epen inimba negefaꞌas. God nofaloꞌma epen inimba nikilaꞌ inimba negefaꞌasi.’ ”* Ap 21:5
36 Pol nandaꞌ basef ifimba ma eaꞌ, nindiwa nembawa nandabeten naloma agufumi amamba. 37 Ama main, amom hiami malef kwapeteꞌam mandalulupatanima eaꞌ mombaloꞌ Pol mapipiꞌasana masisiꞌ malogol magugumba dalogw Poli. * Ap 20:25 38 Dokoꞌ Pol naliꞌ nagaꞌi basef naꞌi, “Atiasi ipaꞌ ina piti amaga aeꞌagai wapani, aꞌowaꞌ.”
Amom mameꞌ basef ananifi hiafi hiꞌalef. Apaꞌ ifimba doꞌwanif atif fandaꞌ opalef amamilifi aꞌ nimanilif aꞌowaꞌ. Eaꞌ malutumana nafeꞌ nalota sip.

*20:3: Ap 19:29, 21:29; Ef 6:21

*20:6: Ap 2:42,46

*20:9: 1 Kin 17:21

*20:15: 2 Ti 1:15

*20:16: Ap 18:21

*20:17: Ap 18:19, 19:10

*20:18: Ap 20:3

*20:21: Ap 19:21

*20:22: Ap 9:16; Ap 21:4,11

*20:23: Ap 21:13; 2 Ti 4:7

*20:25: Ap 18:6

*20:27: 1 Ti 4:16; 1 Pi 5:2-4

*20:28: Mt 7:15; Jo 10:12

*20:29: 1 Jo 2:19

*20:30: Mk 13:37; Ap 19:8,10; 1 Te 2:11

*20:31: Ap 26:18

*20:32: 1 Sml 12:3; 1 Ko 9:11-12

*20:33: Ap 18:3; 1 Te 2:9

*20:34: Mt 10:8

*20:35: Ap 21:5

*20:37: Ap 20:25